PREDLOG ZAKONA O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O DOPRINOSIMA ZA OBAVEZNO SOCIJALNO OSIGURANJE – Tekst propisa
Član 1.
U Zakonu o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje (“Službeni glasnik RS”, br. 84/04, 61/05, 62/06, 5/09, 52/11, 101/11, 47/13, 108/13, 57/14, 68/14-dr. zakon, 112/15, 113/17, 95/18, 86/19, 153/20 i 44/21), u članu 44. stav 1. tačka 1) procenat: “25,5%” zamenjuje se procentom: “25%”.
U stavu 2. tačka 1) procenat: “11,5%” zamenjuje se procentom: “11%”.
Član 2.
U članu 45. stav 1. reči: “2021. godine” zamenjuju se rečima: “2022. godine”.
Član 3.
U članu 45v stav 1. reči: “2021. godine” zamenjuju se rečima: “2022. godine”.
Član 4.
U članu 45d stav 6. briše se.
Član 5.
U članu 45đ stav 1. posle reči: “odredbama” dodaju se reči: “st. 5. i 6.”
U stavu 2. posle reči: “novozaposlenim licem” dodaju se reči: “iz st. 5. i 6. ovog člana”.
Posle stava 2. dodaju se novi st. 3. i 4. koji glase:
“Izuzetno od st. 1. i 2. ovog člana, poslodavac koji je na dan 31. decembra 2020. godine imao najviše 30 zaposlenih i koji u bilo kom trenutku u periodu od 1. januara 2020. godine zaključno sa 31. decembrom 2021. godine je zaključio, odnosno od 1. januara 2022. godine do 31. decembra 2025. godine zaključi sa kvalifikovanim novozaposlenim licem ugovor o radu u skladu sa zakonom kojim se uređuju radni odnosi i koji to lice prijavi na obavezno socijalno osiguranje u Centralni registar obaveznog socijalnog osiguranja, oslobađa se obaveze plaćanja doprinosa za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje na teret zaposlenog i na teret poslodavca, za zaradu tog lica isplaćenu zaključno sa 31. decembrom 2025. godine.
Poslodavac iz stava 3. ovog člana ne može da ostvari oslobođenje od plaćanja doprinosa za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje po osnovu zarade isplaćene u periodu od 1. januara 2023. godine do 31. decembra 2025. godine za kvalifikovano novozaposleno lice iz st. 5. i 6. ovog člana, sa kojim je zaključio ugovor o radu posle 30. juna 2021. godine, a koje je prethodno u bilo kom trenutku posle 1. januara 2020. godine bilo zaposleno kod poslodavca koji je prema redovnom godišnjem finansijskom izveštaju za 2020. godinu imao prosečno više od 30 zaposlenih.”.
Dosadašnji stav 3. postaje stav 5.
U dosadašnjem stavu 4. koji postaje stav 6. reči: “osiguranika preduzetnika” zamenjuju se rečima: “osiguranika samostalnih delatnosti kao preduzetnik”.
Posle dosadašnjeg stava 4. koji je postao stav 6. dodaje se novi stav 7, koji glasi:
“Kvalifikovanim novozaposlenim licem smatra se i lice koje u periodu od 1. januara 2019. godine do 31. decembra 2021. godine nije imalo status osiguranika zaposlenog, odnosno osiguranika samostalnih delatnosti koji je osnivač odnosno član privrednog društva koji je u radnom odnosu u privrednom društvu čiji je osnivač odnosno član, a koje je u tom periodu imalo status osiguranika samostalnih delatnosti kao preduzetnik, ukoliko status osiguranika zaposlenog, odnosno osiguranika samostalnih delatnosti koji je osnivač odnosno član privrednog društva koji je u radnom odnosu u privrednom društvu čiji je osnivač odnosno član stekne u periodu od 1. januara 2022. godine do 30. aprila 2022. godine zasnivanjem radnog odnosa kod poslodavca iz stava 3. ovog člana ili kod drugog poslodavca koji je na dan 31. decembra 2020. godine imao najviše 30 zaposlenih.”.
U dosadašnjem stavu 5. koji postaje stav 8. reči: “Oslobođenje od plaćanja doprinosa iz stava 1.” zamenjuju se rečima: “Oslobođenje iz st. 1. i 3.”.
U dosadašnjem stavu 6. koji postaje stav 9. reči: “od plaćanja doprinosa” brišu se.
Posle dosadašnjeg stava 6. koji postaje stav 9. dodaje se novi stav 10, koji glasi:
“Oslobođenje iz stava 3. ovog člana može da ostvari i poslodavac koji započne obavljanje delatnosti posle 31. decembra 2021. godine ukoliko u periodu korišćenja oslobođenja nema povezana pravna lica u smislu zakona kojim se uređuje porez na dobit pravnih lica, a ukoliko u bilo kom momentu u tom periodu bude imao povezana lica počev od tog momenta za naredni period gubi pravo na oslobođenje.”.
Dosadašnji st. 7. i 8. koji su postali st. 11. i 12, menjaju se i glase:
“Ako u toku korišćenja oslobođenja poslodavac smanji broj zaposlenih u odnosu na dan 31. decembar 2019. godine, prestankom radnog odnosa lica koje se ne smatra kvalifikovanim novozaposlenim licem, gubi pravo da koristi oslobođenje za onaj broj kvalifikovanih novozaposlenih lica za koliko je smanjen broj zaposlenih u odnosu na dan 31. decembar 2019. godine, pri čemu, u slučaju kada je oslobođenje ostvareno za više kvalifikovanih novozaposlenih lica, prvo gubi oslobođenje za ono kvalifikovano novozaposleno lice sa kojim je ranije zasnovao radni odnos.
Izuzetno od stava 11. ovog člana, ako u toku korišćenja oslobođenja poslodavac iz stava 9. ili stava 10. ovog člana smanji broj zaposlenih u odnosu na dan 31. decembar godine u kojoj je započeo obavljanje delatnosti, prestankom radnog odnosa lica koje se ne smatra kvalifikovanim novozaposlenim licem, gubi pravo da koristi oslobođenje za onaj broj kvalifikovanih novozaposlenih lica za koliko je smanjen broj zaposlenih u odnosu na dan 31. decembar godine u kojoj je započeo obavljanje delatnosti, pri čemu, u slučaju kada je oslobođenje ostvareno za više kvalifikovanih novozaposlenih lica, prvo gubi oslobođenje za ono kvalifikovano novozaposleno lice sa kojim je ranije zasnovao radni odnos.”.
U dosadašnjem stavu 9. koji je postao stav 13. reči: “Poslodavac se oslobađa” zamenjuju se rečima: “Poslodavac iz stava 1. ovog člana oslobađa se”.
Posle dosadašnjeg stava 9. koji je postao stav 13. dodaju se novi st. 14, 15. i 16, koji glase:
“Poslodavac iz stava 3. ovog člana oslobađa se obaveze plaćanja doprinosa za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje, na sledeći način:
1) 85% doprinosa - za zarade isplaćene u periodu od 1. januara 2022. godine do 31. decembra 2022. godine;
2) 75% doprinosa - za zarade isplaćene u periodu od 1. januara 2023. godine do 31. decembra 2023. godine;
3) 65% doprinosa - za zarade isplaćene u periodu od 1. januara 2024. godine do 31. decembra 2024. godine;
4) 55% doprinosa - za zarade isplaćene u periodu od 1. januara 2025. godine do 31. decembra 2025. godine.
Poslodavac iz st. 1, 2. ili 3. ovog člana, u periodu od 1. januara 2022. godine do 31. decembra 2022. godine može za isto kvalifikovano novozaposleno lice da koristi oslobođenje iz stava 13. tačka 3) ovog člana ili oslobođenje iz stava 14. tačka 1) ovog člana.
Izuzetno od stava 14. ovog člana, poslodavac iz stava 3. ovog člana koji koristi oslobođenje za kvalifikovano novozaposleno lice iz stava 7. ovog člana primenjuje oslobođenje iz stava 14. ovog člana umanjeno za tri procentna poena za svaku godinu primene.”
U dosadašnjem stavu 10. koji postaje stav 17. reči: “stavu 9.” zamenjuju se rečima: “stavu 13. ili stavu 14.”, a posle reči: “iz budžeta Republike” dodaju se zapeta i reči: “a za potrebe ostvarivanja prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja smatraju se plaćenim u momentu dospelosti”.
Dosadašnji stav 11. postaje stav 18.
U dosadašnjem stavu 12. koji je postao stav 19. reči: “st. 3. i 4.” zamenjuju se rečima: “st. 5. i 6.”.
Posle dosadašnjeg stava 12. koji je postao stav 19. dodaje se novi stav 20, koji glasi:
“Kvalifikovanim novozaposlenim licem u smislu stava 7. ovog člana ne smatra se lice koje je u periodu od 1. januara 2019. godine do 30. aprila 2022. godine imalo status korisnika starosne, prevremene starosne ili invalidske penzije.”
Dosadašnji stav 13. postaje stav 21.
U dosadašnjem stavu 14. koji postaje stav 22. reči: “stava 1.” zamenjuju se rečima: “st. 1. i 3.”.
Član 6.
U članu 45e reči: “čl. 45g, 45d i 45đ” zamenjuju se rečima: “čl. 45g, 45d, 45đ, 45ž i 45z”.
Član 7.
Posle člana 45e dodaju se čl. 45ž i 45z, koji glase:
“Član 45ž
Poslodavac koji zasnuje radni odnos sa novozaposlenim licem oslobađa se obaveze plaćanja 100% doprinosa za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje na teret zaposlenog i na teret poslodavca, za zaradu tog novozaposlenog lica, isplaćenu zaključno sa 31. decembrom 2024. godine.
Novozaposlenim licem iz stava 1. ovog člana smatra se lice koje u periodu od 1. januara 2019. godine do 28. februara 2022. godine nije imalo status osiguranika zaposlenog, osiguranika samostalnih delatnosti kao preduzetnik, odnosno osiguranika samostalnih delatnosti koji je osnivač, odnosno član privrednog društva koji je u radnom odnosu u privrednom društvu čiji je osnivač odnosno član, a koje je status osiguranika zaposlenog, odnosno status osiguranika samostalnih delatnosti koji je osnivač odnosno član privrednog društva koji je u radnom odnosu u privrednom društvu čiji je osnivač odnosno član steklo u periodu od 1. marta 2022. godine do 31. decembra 2022. godine zasnivanjem radnog odnosa kod poslodavca iz stava 1. ovog člana ili kod drugog poslodavca i koje ostvaruje mesečnu zaradu veću od 76.500 dinara.
Doprinosi za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje za novozaposleno lice, za koje se ostvaruje pravo na oslobođenje od plaćanja doprinosa, plaćaju se iz budžeta Republike, a za potrebe ostvarivanja prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja smatraju se plaćenim u momentu dospelosti.
Poslodavac koji za određeno lice koristi bilo koju vrstu podsticaja koji su uređeni odgovarajućim zakonom, uključujući naknade koje, u okviru programa i mera aktivne politike zapošljavanja, plaća Nacionalna služba za zapošljavanje u skladu sa zakonom kojim se uređuje zapošljavanje i osiguranje za slučaj nezaposlenosti, osim kada koristi oslobođenje u skladu sa odredbom zakona kojim se uređuje porez na dohodak građana koja se odnosi na istu vrstu olakšice, po osnovu zasnivanja radnog odnosa sa tim licem nema pravo da za to lice ostvari oslobođenje iz ovog člana.
Novozaposlenim licem iz stava 1. ovog člana ne smatra se lice koje je od 1. januara 2019. godine imalo status korisnika starosne, prevremene starosne ili invalidske penzije.
Poslodavcem u smislu stava 1. ovog člana smatra se pravno lice, preduzetnik, preduzetnik paušalac, preduzetnik poljoprivrednik, predstavništvo i ogranak stranog pravnog lica.
Član 45z
Poslodavac - pravno lice, koji u okviru svoje delatnosti na teritoriji Republike obavlja istraživanje i razvoj, oslobađa se obaveze plaćanja 100% doprinosa za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje na teret zaposlenog i na teret poslodavca, za zaradu lica koja su neposredno angažovana na poslovima istraživanja i razvoja, srazmerno vremenu koje takva lica provedu na poslovima istraživanja i razvoja u odnosu na puno radno vreme.
Licem koje je neposredno angažovano na poslovima istraživanja i razvoja smatra se lice koje radi na sprovođenju projekta na način da je neposredno uključeno u identifikovanje i rešavanje odgovarajući procesnih ili tehničkih problema ili zadataka povezanih sa konkretnim projektom.
Angažovanjem na poslovima istraživanja i razvoja u smislu stava 2. ovog člana ne smatraju se aktivnosti povezane sa direktnim ili indirektnim nadzorom nad sprovođenjem projekta ili aktivnosti podrške u vezi sa sprovođenjem projekta.
Istraživanjem u smislu stava 1. ovog člana smatra se originalno i planirano istraživanje preduzeto u cilju sticanja novog naučnog ili tehničkog znanja i razumevanja, a razvojem primena rezultata istraživanja ili primena drugog naučnog dostignuća ili dizajna u cilju proizvodnje novih ili značajno poboljšanih materijala, uređaja, proizvoda, procesa, sistema ili usluga pre pristupanja komercijalnoj proizvodnji ili korišćenju.
Doprinosi za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje za lice iz stava 1. ovog člana, za koje se ostvaruje pravo na oslobođenje od plaćanja doprinosa, plaćaju se iz budžeta Republike, a za potrebe ostvarivanja prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja smatraju se plaćenim u momentu dospelosti.
Oslobođenje iz stava 1. ovog člana mogu da koriste pravna lica, koja istraživanje i razvoj sprovode za svoj račun i zadržavaju vlasništvo na nematerijalnoj imovini koja može nastati istraživanjem i razvojem.
Oslobođenje iz stava 1. ovog člana ne primenjuje se na zarade isplaćene zaposlenima angažovanim na aktivnostima istraživanja u cilju pronalaženja i razvoja nafte, gasa ili mineralnih zaliha u ekstraktivnoj industriji.
Poslodavac koji za određeno lice koristi bilo koju vrstu podsticaja koji su uređeni odgovarajućim zakonom, osim kada koristi oslobođenje u skladu sa odredbom zakona kojim se uređuje porez na dohodak građana koja se odnosi na istu vrstu olakšice, po osnovu zasnivanja radnog odnosa sa tim licem nema pravo da za to lice ostvari oslobođenje iz ovog člana.
Ograničenje u pravu na korišćenje podsticaja u smislu stava 7. ovog člana ne odnosi se na poslodavca koji koristi pravo na dvostruko priznavanje troškova koji su neposredno povezani sa istraživanjem i razvojem u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dobit pravnih lica.”.
Član 8.
Za poslodavca koji koristi olakšicu iz člana 45đ Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje (“Službeni glasnik RS”, br. 84/04, 61/05, 62/06, 5/09, 52/11, 101/11, 47/13, 108/13, 57/14, 68/14-dr. zakon, 112/15, 113/17, 95/18, 86/19, 153/20 i 44/21), način utvrđivanja smanjenja broja zaposlenih vršiće se po odredbama člana 5. ovog zakona.
Član 9.
Odredbe ovog zakona primenjivaće se od 1. januara 2022. godine, osim odredaba člana 7. ovog zakona, koje će se primenjivati od 1. marta 2022. godine.
Član 10.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srbije”.
IZ OBRAZLOŽENJA
II. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA
• Problemi koje zakon treba da reši, odnosno ciljevi koji se zakonom postižu
Razlozi za donošenje ovog zakona sadržani su u potrebi da se stvore zakonske pretpostavke za dalje zapošljavanje i privredni rast i omoguće povoljniji uslovi privređivanja rasterećenjem privrednih subjekata. S tim u vezi, predloženo je dalje fiskalno rasterećenje prihoda po osnovu rada smanjenjem stope doprinosa za obavezno socijalno osiguranje, uvođenje novih olakšica po osnovu plaćanja doprinosa, kao i produženje važenja postojećih olakšica.
Predloženo je smanjenje stope doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje, sa 25,5% na 25%, što znači, sa stanovišta obračunavanja i plaćanja doprinosa po osnovu zarade, da je poslodavac oslobođen od plaćanja dela doprinosa koji se obračunava i plaća na teret poslodavca (na teret zarade) u visini od 0,5%, tako da se doprinos na teret poslodavca plaća po stopi od 11%, dok je sadašnja stopa 11,5%. Na taj način obezbeđuje se manje fiskalno opterećenje prihoda koje fizička lica ostvare po osnovu rada, s jedne strane, i smanjenje troškova poslovanja za poslodavce i druge isplatioce prihoda, s druge strane.
U cilju povećanja zapošljavanja nezaposlenih lica predloženo je uvođenje novih olakšica po osnovu doprinosa za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje, za poslodavca koji zasniva radni odnos sa novim licem i za poslodavce - pravna lica koji u okviru svoje delatnosti obavljaju istraživanje i razvoj. Naime, predlaže se uvođenje nove olakšice za poslodavce koji zaposle novozaposlena lica, na način da se oslobađaju obaveze plaćanja 100% doprinosa za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje po osnovu zarade novozaposlenog lica, za zaradu isplaćenu zaključno sa 31. decembrom 2024. godine. Takođe, predlaže se uvođenje i olakšice za poslodavce - pravna lica koji u okviru svoje delatnosti na teritoriji Republike Srbije obavljaju istraživanje i razvoj na način da se oslobađaju obaveze plaćanja 100% doprinosa za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje za zaradu lica koja su neposredno angažovana na poslovima istraživanja i razvoja, srazmerno vremenu koje takva lica provedu na poslovima istraživanja i razvoja u odnosu na puno radno vreme.
Predloženo je produženje perioda primene postojećih olakšica za zapošljavanje novih lica, u vidu prava na povraćaj dela plaćenih doprinosa za obavezno socijalno osiguranje (u rasponu od 65% do 75%) po osnovu zarade novozaposlenog lica, sa 31. decembra 2021. godine na 31. decembar 2022. godine. Takođe, u vezi sa olakšicom za poslodavce - novoosnovana privredna društva koja obavljaju inovacionu delatnost u vidu prava na oslobođenje od plaćanja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje po osnovu zarade osnivača koji su zaposleni u tom privrednom društvu predložena je izmena koja se odnosi na uslov za ostvarivanje oslobođenja sa ciljem da poresko oslobođenje postane trajna mera.
Takođe, predloženo je preciziranje i produženje perioda važenja olakšice za poslodavce koji zasnuju radni odnos sa kvalifikovanim novozaposlenim licem koja se sastoji u oslobođenju od obaveze plaćanja doprinosa za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje po osnovu zarade kvalifikovanog novozaposlenog lica, na način da se propisuju dodatni uslovi za nastavak ostvarivanja prava na poresko oslobođenje po osnovu zarade kvalifikovanog novozaposlenog lica do 2025. godine.
Produženjem perioda primene postojećih olakšica očekuje se da će se uvećati broj poslodavaca koji će koristiti navedene olakšice i na taj način, sa jedne strane očekuje se povećanje zapošljavanja nezaposlenih lica, a sa druge strane smanjenjem stope doprinosa postiže se manje fiskalno opterećenje i manji troškovi poslovanja za poslodavce koji zaposle nova lica. Predloženim rešenjem se postiže i kontinuitet u korišćenju olakšica, što je naročito važno za poslodavce u planiranju troškova poslovanja.
Osnovna sadržina predloženih izmena i dopuna Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje (“Službeni glasnik RS”, br. 84/04, 61/05, 62/06, 5/09, 52/11, 101/11, 47/13, 108/13, 57/14, 68/14-dr. zakon, 112/15, 113/17, 95/18, 86/19, 153/20 i 44/21 - u daljem tekstu: Zakon) odnosi se na:
- smanjenje stope doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje;
- produženje perioda primene postojećih olakšica za zapošljavanje određenih kategorija lica;
- uvođenje novih olakšica za zapošljavanje određenih kategorija lica.
• Razmatrane mogućnosti da se problemi reše i bez donošenja zakona
Imajući u vidu da je reč o elementima sistema i politike javnih prihoda koji se, saglasno odredbama Zakona o budžetskom sistemu (“Službeni glasnik RS”, br. 54/09, 73/10, 101/10, 101/11, 93/12, 62/13, 63/13-ispravka, 108/13, 142/14, 68/15-dr. zakon, 103/15, 99/16, 113/17, 95/18, 31/19, 72/19 i 149/20), uvode zakonom, to znači da se izmene i dopune tih elemenata mogu vršiti samo zakonom. Prema tome, kako se materija koja se uređuje ovim zakonom odnosi na doprinose za obavezno socijalno osiguranje i spada u zakonodavnu regulativu, nije razmatrano, niti je bilo osnova za razmatranje njenog uređenja drugim zakonom ili podzakonskim aktom.
• Zašto je donošenje zakona najbolji način za rešavanje problema
S obzirom da se radi o zakonskoj materiji, određena postojeća zakonska rešenja jedino je i moguće menjati i dopunjavati donošenjem zakona, tj. izmenama i dopunama zakona.
Uređivanjem materije doprinosa za obavezno socijalno osiguranje zakonom daje se doprinos pravnoj sigurnosti i obezbeđuje javnosti dostupnost u pogledu vođenja fiskalne politike, s obzirom da se zakon kao opšti pravni akt objavljuje i stvara jednaka prava i obaveze za sve subjekte koji se nađu u istoj pravnoj situaciji.
III. OBJAŠNjENjE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA
I POJEDINAČNIH REŠENjA
Uz član 1.
U članu 44. Zakona vrši se izmena stope doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje, tako što se stopa smanjuje 0,5%. S tim u vezi, stopa doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje sa 25,5% smanjuje se na 25%. Predloženo rešenje odnosi se na smanjenje stope doprinosa na teret poslodavca, tako da je visina stope za penzijsko i invalidsko osiguranje koju poslodavac plaća na svoj teret (na zaradu) 11% umesto 11,5% koliko je prema važećem zakonskom rešenju.
Uz čl. 2. i 3.
U vezi sa čl. 45. i 45v Zakona, kojima se uređuje pravo poslodavca na povraćaj dela plaćenih doprinosa za obavezno socijalno osiguranje, u procentu od 65% do 75%, po osnovu zarade novozaposlenih lica, predlaže se produženje perioda primene postojećih olakšica. Kako olakšice ističu zaključno sa 31. decembrom 2021. godine, predlaže se produženje na 31. decembar 2022. godine.
Uz član 4.
U članu 45d Zakona, kojim je uređena olakšica za poslodavca - novoosnovano privredno društvo koje obavlja inovacionu delatnost u vidu prava na oslobođenje od plaćanja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje po osnovu zarade osnivača koji su zaposleni u tom privrednom društvu, vrši se brisanje uslova za korišćenje olakšice koji se odnosi na period u kome je osnovan poslodavac.
Uz član 5.
Vrši se izmena člana 45đ Zakona, kojim je uređena olakšica za poslodavca koji zasnuje radni odnos sa kvalifikovanim novozaposlenim licem, tako što se propisuju dodatni uslovi za nastavak perioda primene ove olakšice do 2025. godine.
Uz član 6.
U članu 45e Zakona vrši se pravnotehnička izmena u vezi sa pozivanjem na odgovarajuće odredbe Zakona.
Uz član 7.
Novododatim članom 45ž Zakona predlaže se nova olakšica za poslodavca koji zasnuje radni odnos sa novim licem, u vidu oslobođenja od obaveze plaćanja 100% doprinosa za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje po osnovu zarade novozaposlenog lica, za zaradu isplaćenu zaključno sa 31. decembrom 2024. godine.
Novododatim članom 45z Zakona predlaže se nova olakšica za poslodavca - pravno lice, koji u okviru svoje delatnosti na teritoriji Republike Srbije obavlja istraživanje i razvoj u vidu prava na oslobođenje od obaveze plaćanja 100% doprinosa za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje za zaradu lica koja su neposredno angažovana na poslovima istraživanja i razvoja, srazmerno vremenu koje takva lica provedu na poslovima istraživanja i razvoja u odnosu na puno radno vreme.
Uz član 8.
Precizira se način utvrđivanja smanjenja broja zaposlenih za poslodavca koji koristi olakšicu iz člana 45đ Zakona.
Uz član 9.
Predlaže se da ovaj zakon bude u primeni od 1. januara 2022. godine, osim odredaba člana 7. ovog zakona, koje će se primenjivati od 1. marta 2022. godine.
Uz član 10.
Predlaže se da ovaj zakon stupi na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srbije”.
IV. FINANSIJSKA SREDSTVA POTREBNA ZA SPROVOĐENjE ZAKONA
Po osnovu smanjenja stope doprinosa za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje na teret poslodavca procenjuje se smanjenje budžetskih prihoda od 14,2 milijardi dinara, što se smatra opravdanim imajući u vidu efekte podsticanja zapošljavanja. Od toga je gubitak Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje 13,8 milijardi dinara, Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje 388 miliona dinara i Nacionalne službe za zapošljavanje 28,2 miliona dinara.
Predloženo je smanjenje stope doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje, sa 25,5% na 25%, što znači, sa stanovišta obračunavanja i plaćanja doprinosa po osnovu zarade, da je poslodavac oslobođen od plaćanja dela doprinosa koji se obračunava i plaća na teret poslodavca (na teret zarade) u visini od 0,5%, tako da se doprinos na teret poslodavca plaća po stopi od 11%, dok je sadašnja stopa 11,5%.
Imajući u vidu Fiskalnu strategiju za 2021. godinu sa projekcijama za 2022. i 2023. godinu (“Službeni glasnik RS”, broj 142/20) i Fiskalnu strategija za 2022. godinu sa projekcijama za 2023. i 2024. godinu, u pogledu fiskalnog okvira za period od 2021. do 2023. godine predviđen je nastavak smanjenja ukupnog poreskog opterećenja rada čime se dodatno rasterećuje privreda, odnosno povećava konkurentnost privatnog sektora.
U tom smislu, izmene i dopune Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje u prethodnom periodu bile su, između ostalog, usmerene na smanjenje fiskalnog opterećenja prihoda koje fizička lica ostvare po osnovu rada. Shodno tome, u dva navrata su smanjene stope doprinosa za obavezno socijalno osiguranje, i to 2018. godine Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje (“Službeni glasnik RS”, broj 95/18) smanjena je stopa doprinosa za osiguranje za slučaj nezaposlenosti sa 1,5% na 0,75% i 2019. godine Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje (“Službeni glasnik RS”, broj 86/19) smanjena je stopa doprinosa za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje sa 26% na 25,5%.
Smanjenjem stope doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje obezbeđuje se manje fiskalno opterećenje prihoda koje fizička lica ostvare po osnovu rada i smanjenje troškova poslovanja privrednih subjekata, čime se stvaraju pretpostavke za investiranje u radna mesta i zapošljavanje.
Izvor: Vebsajt Narodne skupštine, 04.11.2021.