ZAKON O PLATNIM USLUGAMA: Prilikom sklapanja ugovora klijent daje na uvid lični dokument, a banke su i po Zakonu o sprečavanju pranja novca obavezne da provere identitet stranke
Svi koji žive u stambenim zgradama sa više stanova nebrojeno puta su pored poštanskih sandučića videli poštu adresovanu na pojedince i firme koji tu ne žive, odnosno ne postoje. Adresa tačna, a ime ili naziv preduzeća nepoznati. I niko se zbog toga ne potresa. Obično je reč o obaveštenjima banaka ili računima mobilnih operatera. Međutim, kada ti računi ili obaveštenja o dugu učestalo stižu na adrese privatnih kuća - njihovi vlasnici se zabrinu. U ovo vreme kad izvršitelji naplaćuju dugove pitaju se mogu li oni da "nastradaju" zbog toga, odnosno da se nađu u situaciji da moraju da plate dug nepoznate osobe koja je prijavila da živi na njihovoj adresi.
Tako nešto nije moguće, uveravaju u bankama. Jer, onaj ko sklapa ugovor s bankom korišćenje njihovih usluga garantuje ličnim podacima. Što se tiče adrese, klijent je dužan da naznači zvaničan kanal komunikacije s bankom, jer je ona po propisima dužna da mu šalje mnoga obaveštenja. To je adresa iz lične karte, ali umesto prebivališta može biti i adresa boravišta ako je neko podstanar, kao i adresa elektronske pošte.
- Ima slučajeva da klijent nije na adresi koju je dao i to se evidentira u njegovom predmetu. Prvi put kada se pojavi u filijali od njega se traži da da tačnu adresu - kažu u jednoj banci.
Koje sve podatke banke mogu da traže ne odlučuju one, već je to propisala Narodna banka Srbije (NBS) na osnovu Zakona o platnim uslugama ("Sl. glasnik RS", br. 139/2014 i 44/2018). Obavezni elementi ugovora su ime i prezime, adresa prebivališta, odnosno boravišta ako osoba nema prebivalište, kao i jedinstveni matični broj, ili druga odgovarajuća identifikaciona oznaka za klijenta koji nema državljanstvo Srbije.
Klijent pre zaključenja okvirnog ugovora o platnim uslugama podnosi na uvid lični dokument kojim se utvrđuje njegov identitet (lična karta, pasoš ili druga važeća isprava s fotografijom), kao i druge dokumente u skladu s propisima.
U NBS kažu da je obavezna i informacija o načinu i sredstvima komunikacije između korisnika i pružaoca platnih usluga. Da li će banka pored obaveznih informacija od klijenata pribaviti i neku drugu, posebnu adresu za dostavljanje ukupne pošte, odnosno adresu koju klijent prijavljuje, zavisi od procene rizika banke i njene poslovne politike.
- Ukazujemo i na to da su banke obveznici Zakona o sprečavanju pranja novca i finansiranja terorizma ("Sl. glasnik RS", br. 113/2017 i 91/2019) i u skladu s tim zakonom dužne su da prilikom uspostavljanja poslovnog odnosa, a otvaranje tekućeg računa svakako predstavlja uspostavljanje poslovnog odnosa, sprovedu radnje i mere poznavanja i praćenja stranke. To, između ostalog, podrazumeva da banke utvrde identitet stranke, provere identitet stranke na osnovu dokumenata, podataka ili informacija pribavljenih iz pouzdanih i verodostojnih izvora ili putem sredstava elektronske identifikacije u skladu sa zakonom, utvrde i provere identitet u slučajevima propisanim ovim zakonom, pribave i procene informaciju o svrsi i nameni poslovnog odnosa ili transakcije i druge podatke u skladu sa ovim zakonom - kažu u NBS.
Banka može i da odbije da uspostavi poslovni odnos, kao i izvršenje transakcije ako ne može da izvrši "radnje i mere poznavanja i praćenja stranke".
Dodatno, u Zakonu o prebivalištu i boravištu građana ("Sl. glasnik RS", br. 87/2011) predviđena je obaveza punoletnih građana, kao i sankcija za nepoštovanje, da prijave i odjave svoje prebivalište, prijave i odjave boravište, kao i da prijave privremeni boravak u inostranstvu i povratak iz inostranstva, kada je to određeno tim zakonom.
Izvor: Vebsajt Politika, Jovana Rabrenović, 29.02.2020.Naslov: Redakcija