NOVA PRAVILA U VEZI SA PRIJAVOM NA OBAVEZNO SOCIJALNO OSIGURANJE

Pitanje:

• U kom roku se vrši registracija na obavezno socijalno osiguranje, da li je na Portalu omogućena prijava unapred, i kako postupati sa ugovorima koji ističu u neradnim danima?

Odgovor:

Novim stavom 2. člana 35. Zakona o radu ("Sl. glasnik RS", br. 24/2005, 61/2005, 54/2009, 32/2013, 75/2014, 13/2017 - odluka US i 113/2017 - dalje: Zakon) promenjen je rok za prijavu na obavezno socijalno osiguranje (dalje: prijava), tako da se od 25. decembra 2017. godine, prijava mora izvršiti najkasnije pre stupanja na rad (zaposlenog i drugog radno angažovanog lica), a najranije sa danom zaposlenja, odnosno zaključenjem ugovora.

Ova promena roka propraćena je i odgovarajućim izmenama na Portalu Centralnog registra obaveznog socijalnog osiguranja (dalje: Portal), čime je omogućeno da se prijava registruje i pre stupanja zaposlenog (i drugog angažovanog lica) na rad, što do 25. decembra nije bilo moguće.

Iako je ovom promenom na Portalu izvršeno usklađivanje sa Zakonom i omogućeno izvršavanje zakonske obaveze poslodavaca, u svakodnevnoj praksi ima još nedoumica kako postupiti.

Pre svega treba odrediti od kog momenta se može izvršiti prijava na Portalu, odnosno koliko unapred pre stupanja zaposlenog na rad. Ovaj rok nije dat Zakonom već se određuje prema momentu zaključenja ugovora i zavisi od ugovorne volje poslodavaca i zaposlenog, odnosno dana kada je ugovor popisan i dana koji je određen za stupanje na rad zaposlenog. Dakle, najraniji momenat prijave na Portal jeste momenat potpisivanja ugovora. Pre ovog datuma nije moguća prijava jer i ne postoji ugovor kao pravni osnov radnog angažovanja.

Promenjeni rok za prijavu na Portalu se ne odnosi na promenu i odjavu sa obaveznog socijalnog osiguranja, tako da se ista i dalje vrši u roku od tri dana. U vezi sa tim treba napomenuti da je na Portalu izvršena tehnička promena samo u odnosu na prijavu, a i dalje nije moguće promenu ili odjavu izvršiti unapred, odnosno pre nastupanja konkretnog datuma.

Posebno pitanje je kako izvršiti registraciju na Portalu tokom neradnih dana (npr. novogodišnjih praznika), obzirom na to da je samo prijava moguća unapred, ali ne i promena i odjava. Tipičan primer za ovu situaciju jesu ugovori o radu na određeno vreme koji ističu 31. decembra, a gde zaposleni nastavlja sa radom, po novom ugovoru, od 1. januara. U navedenom slučaju potrebno bi bilo da se prvo lice odjavi sa 31. decembrom, i odmah narednog dana prijavi po novom ugovoru, kako poslodavac ne bi bio izložen prekršajnoj odgovornosti propisanoj u članu 276a Zakona. Preporuka za postupanje u ovoj situaciji jeste da se aneksiranjem ugovora o radu produži trajanje radnog odnosa, a ne odjava pa nova prijava (odnosno prestanak pa ponovo zasnivanje radnog odnosa), jer u navedenom slučaju poslodavac može ovo produženje registrovati kao promenu u roku od tri radna dana od nastanka i time izbeći eventualno kršenje Zakona zbog praktične nemogućnosti da se prijava izvrši najkasnije pre stupanja zaposlenog na rad, kako to nalaže član 35. stav 2. Zakona.

Ovakvo postupanja u skladu je sa stavom nadležnog ministarstva a u vezi sa kontinuiranim trajanjem radnog odnosa na određeno vreme:

"Ukoliko poslodavac zaključuje aneks ugovora o radu ili novi ugovor o radu sa licem koje je u radnom odnosu na određeno vreme, pri čemu nema prekida, već se radni odnos nastavlja narednog dana od dana koji je u ugovoru utvrđen kao prestanak rada na određeno vreme, poslodavac podnosi samo prijavu promene podataka u odnosu na već podnetu prijavu na osiguranje, međutim ako se aneksom ugovora ili novim ugovorom o radu sa istim licem radni odnos nastavlja uz prekid poslodavac je dužan da podnese odjavu sa osiguranja, a nakon toga i novu prijavu na osiguranje sa odgovarajućim datumom početka osiguranja (Mišljenje Ministarstva za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja, br. 011-00-99/2014-02 od 3.7.2014. godine)".

Izvor: Redakcija, 28.12.2017.