ODLUKA O DOPUNAMA ODLUKE O PRIVREMENOJ ZABRANI IZVOZA OSNOVNIH PROIZVODA BITNIH ZA STANOVNIŠTVO: Privremeno zabranjen izvoz melase od šećerne repe i aktivnog kvasca

Vlada Republike Srbije je, na sednici 24. marta 2020. godine, donela Odluku o dopuni Odluke o privremenoj zabrani izvoza osnovnih proizvoda bitnih za stanovništvo ("Sl. glasnik RS", br. 41/2020 - dalje: dopune Odluke). Odluka je stupila na snagu 25. marta 2020. godine, osim tačke 2. koja stupila na snagu danom objavljivanja - 24. marta 2020. godine.

Dopune Odluke su donete na osnovu člana 19. stav 4. Zakona o spoljnotrgovinskom poslovanju ("Sl. glasnik RS", br. 36/2009, 36/2011 - dr. zakon, 88/2011 i 89/2015 - dr. zakon) i člana 43. stav 3. Zakona o Vladi ("Sl. glasnik RS", br. 55/2005, 71/2005 - ispr., 101/2007, 65/2008, 16/2011, 68/2012 - odluka US, 72/2012, 7/2014 - odluka US, 44/2014 i 30/2018 - dr. zakon).

Osnovna Odluka o privremenoj zabrani izvoza osnovnih proizvoda bitnih za stanovništvo ("Sl. glasnik RS", br. 28/2020) od 14. marta 2020. godine ima cilj da se uvede privremena zabrana izvoza osnovnih proizvoda bitnih za stanovništvo u cilju sprečavanja kritične nestašice ovih proizvoda, a izmenjena i dopunjena je 17, 19. i 21. marta 2020. godine ("Sl. glasnik RS", br. 33/2020, 37/2020, 39/2020).

Dopune Odluke su doneta pre svega da se od 25. marta 2020. godine uvela zabrana izvoza melase od šećerne repe iz tarifne oznake 1703 90 00 00 i aktivnog kvasca iz celog tarifnog podbroja 2102 10, odnosno tarifnih oznaka 2102 10 10 00, 2102 10 31 00, 2102 10 39 00 i 2102 10 90 00.

Ovo iz razloga što je na osnovu stava Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, potrebno da se obezbedile dovoljne količine melase od šećerne repe (dobijene prilikom ekstrakcije ili rafinisanja šećera iz šećerne repe), koja je neophodna sirovina domaćoj industriji za proizvodnju etil-alkohola koji se koristi za dezinfekciju.

Sa druge strane, evidentna je nestašica kvasca na domaćem tržištu, koja je karakteristična ne samo za ovaj period već i od ranije. Iz tog razloga, dve tarifne oznake za aktivni kvasac za mešenje (pekarski): suvi (2102 10 31 00) i sveži (2102 10 39 00) su sadržane i u Odluci o uslovima i načinu za smanjenje carinskih dažbina na određenu robu, odnosno za izuzimanje određene robe od plaćanja carinskih dažbina u 2020. godini ("Sl. glasnik RS", br. 94/2019) i za njih je odobrena snižena stopa carine u visini od 12% (nivo EU), umesto 15% odnosno 20%. Ova mera se primenjuje neprekidno od 1. januara 2016. godine. Novom dopunom obuhvaćene su sve četiri tarifne oznake uz tarifnog podbroja 2102 10, dakle sav aktivni kvasac, koji pored pekarskog kvasca za mešenje (bez obzira da li je suv ili svež) obuhvata i kulture kvasca iz tarifne oznake 2102 10 10 00 i ostali aktivni kvasac (koji se koristi u različite svrhe) iz tarifne oznake 2102 10 90 00.

Pored navedenog, Odluka je dopunjena novom tačkom 1b, kojom se propisuje ovlašćenje Vladi da u izuzetnim slučajevima, posebnim aktom (npr. zaključkom) može da odobri izvoz robe koja je navedena u tački 1. Odluke.

Vlada i nadležna ministarstva prate na dnevnom nivou kretanja na tržištu, te se i dalje može se očekivati da se privremena zabrana izvoza osnovnih proizvoda bitnih za stanovništvo u cilju sprečavanja kritične nestašice ovih proizvoda u narednim danima dodatno menja.

Izvor: Redakcija, Nadica Pantović, 25.03.2020.