Stručni komentar
USPOSTAVLJANJE JAVNOG PREVOZA PUTNIKA UBLAŽAVANJEM MERA ZA SPREČAVANJE ŠIRENJA VIRUSA SARS COV-2
Među brojnim merama donetim u toku trajanja vanrednog stanja, na osnovu Uredbe o merama za vreme vanrednog stanja ("Sl. glasnik RS", br. 31/2020, 36/2020, 38/2020, 39/2020, 43/2020, 47/2020, 49/2020, 53/2020, 56/2020, 57/2020, 58/2020 i 60/2020) na obavljanje poslovnih i privatnih aktivnosti značajno je uticalo ukidanje javnog gradskog i međumesnog autobuskog prevoza, kao i međunarodnog i unutrašnjeg železničkog saobraćaja.
Dugo očekivani povratak redovnim aktivnostima postaje sve izvesniji sa ublažavanjem mera, ipak javni prevoz predstavlja rizičan zatvoreni prostor u kome lako može doći do širenja virusa jer u njemu boravi veliki broj ljudi na maloj površini te je za uspostavljanje javnog prevoza bilo potrebno uvesti izvesna ograničenja.
Odluka o ublažavanju mera zabrane obavljanja javnog prevoza putnika za vreme vanrednog stanja ("Sl. glasnik RS", br. 63/2020- dalje: Odluka), ima za cilj upravo uspostavljanje javnog prevoza uz preduzimanje svih mera opreza. Reč je ponovnom uspostavljanju drumskog saobraćaja autobusima i železničkog prevoza putnika, dok se na vodni saobraćaj Odluka ne odnosi, te ostaje na snazi zabrana obavljanja vodnog prevoza putnika u domaćem i međunarodnom saobraćaju.
Od kada se uspostavlja javni prevoz?
4.5.2020. god. |
Dozvoljava se obavljanje međumesnog prevoza putnika u drumskom saobraćaju i regionalnom i daljinskom prevozu u železničkom saobraćaju |
8.5.2020. god. |
Dozvoljava se obavljanje gradskog i prigradskog prevoza putnika u drumskom i železničkom saobraćaju. |
Koje su obaveze lokalnih samouprava i prevoznika?
Lokalne samouprave su dužne da postupaju u skladu sa Instrukcijom za organizovanje javnog gradskog, prigradskog i lokalnog prevoza u primeni mera prevencije, sprečavanja širenja i smanjenja rizika bolesti COVID-19,Kriznog štaba za suzbijanje zarazne bolesti COVID-19 od 28. aprila 2020. godine 08 broj 53-3455/2020-1 (dalje: Instrukcija).
U nastavku se nalazi tekst Instrukcije.
|
INSTRUKCIJA ZA ORGANIZOVANJE JAVNOG GRADSKOG, PRIGRADSKOG I LOKALNOG PREVOZA U PRIMENI MERA PREVENCIJE, SPREČAVANJA ŠIRENJA I SMANJENJA RIZIKA BOLESTI COVID-19 1. Rad javnog gradskog, prigradskog i lokalnog prevoza putnika (u daljem tekstu: javni prevoz) će se organizovati fazno, u skladu sa epidemiološkom situacijom, odnosno na taj način što će se usluge javnog gradskog i prigradskog prevoza pružati prema sledećim prioritetima: - prva faza: zaposlena lica, Svaka jedinica lokalne samouprave utvrdiće odlukom period trajanja svake od faza na osnovu preporuka nadležnih zavoda/instituta za javno zdravlje. 2. Vozači javnog prevoza moraju obavezno nositi ličnu zaštitnu opremu (masku i rukavice) dok upravljaju vozilom. 3. Ostala službena lica koja se nalaze u vozilu (redari, kondukteri i kontrolori) moraju obavezno nositi ličnu zaštitnu opremu (masku i rukavice, po mogućnosti i zaštitne vizire). 4. Vozačka kabina mora biti odeljena fizičkom barijerom od putničkog dela vozila (plastična ili druga pogodna providna pregrada). 5. Usluge javnog prevoza mogu koristiti samo lica koja nose ličnu zaštitnu opremu - masku i rukavice, tj. neće biti dozvoljen ulaz putnicima koji na pravilan način ne koriste zaštitnu masku i rukavice. 6. Ulazak putnika u vozilo je moguć samo na jednim vratima (prednjim ili zadnjim), s tim što se vozilo mora vidljivo obeležiti sa spoljašnje i unutrašnje strane na kojim vratima je ulaz, a na kojim izlaz putnika iz vozila. 7. U unutrašnjosti vozila mora biti jasno obeležen pravac kretanja putnika (od ulaza ka izlazu). 8. Na ulaznim vratima vozila mora stajati jedan zaposleni kod prevoznika (vv. redar) koji će voditi računa da li putnici ulaze pravilno noseći ličnu zaštitnu opremu, davati uputstva o ponašanju tokom vožnje, vršiti proveru validacije voznih isprava, vršiti druge radnje kako bi se obezbedila sigurnost putnika i vozača. 9. Sedišta moraju biti vidljivo obeležena sa uspostavljenim razmakom koji omogućava odgovarajuću fizičku distancu između putnika (na duplim sedištima samo jedan putnik i sl. - fizička distanca u skladu sa mogućnostima, odnosno raspoloživim kapacitetima vozila javnog gradskog i prigradskog prevoza). 10. Mesta za stajanje u vozilu moraju biti vidljivo obeležena na taj način da se poštuje odgovarajuća fizička distanca, u skladu sa mogućnostima, odnosno raspoloživim kapacitetima vozila javnog gradskog i prigradskog prevoza. 11. Vozilo se obavezno mora pojačano dezinfikovati, pre prvog polaska ili nakon povratka u autobazu po završetku rada, a po mogućstvu vozilo treba dezinfikovati i u toku radnog dana. Posebnu pažnju treba obratiti na vozačku kabinu i rukohvate, validatore i druge predmete koji se često dodiruju. 12. Pre i posle svake pojedinačne vožnje, vozilo se mora provetriti prirodnom ventilacijom, otvaranjem svih prozora i vrata na vozilu. Ukoliko vremenske prilike dozvoljavaju, preporučuje se da prozori budu otvoreni i u toku vožnje. Ne koristiti centralizovani način klimatizacije. U slučaju da su prozori blokirani, prevoznik je dužan da ih odblokira. 13. Na stajalištima moraju biti vidno istaknuta pravila ponašanja u vozilu (ulazak jedan po jedan, nošenje lične zaštitne opreme, fizička distanca, način ulaska i izlaska putnika iz vozila i dr.), kao i obeležena mesta za stajanje putnika na stajalištu radi formiranja reda kojim se obezbeđuje fizička distanca. 14. U skladu sa mogućnostima prevoznika, potrebno je angažovanje što većeg broja vozila, a u cilju što redovnijeg odvijanja javnog prevoza. 15. Ovu instrukciju dostaviti Ministarstvu državne uprave i lokalne samouprave koje će po jedan primerak dostaviti svim jedinicama lokalne samouprave. 16. Jedinica lokalne samouprave može bliže razraditi primenu ove instrukcije, ali na taj način da se u potpunosti primenjuju sve mere prevencije, sprečavanje širenja i smanjenja rizika bolesti COVlD-19. |
Autobuski prevoznici i autobuske stanice su dužni da organizuju obavljanje međumesnog linijskog, posebnog linijskog i prevoza putnika za sopstvene potrebe u skladu sa tačkama Instrukcije koje se odnose na:
- Obavezno nošenje lične zaštitne opreme (maska i rukavice), odnosi se na vozača javnog prevoza, ostala službena lica (redari, kontrolori, kondukteri) i putnike
- Ulazak u autobus samo na jedna vrata (prednja ili zadnja), na unutrašnjoj i spoljašnjoj strani vozila mora biti jasno obeleženo koja su to vrata
- Obeležen pravac kretanja unutar vozila
- Proveru poštovanja zaštitnih mera i vršenja validacije karata na ulazu u vozilo od strane zaposlenog
- Vozilo se mora dezinfikovati pre polaska i po povratku u autobazu, a po mogućstvu i u toku radnog dana
- Obavezno provetravanje vozila pre i posle svake pojedinačne vožnje
- Zabrana upotrebe centralne klime
- Obavezno vidno istaknuti na stajalištu pravila ponašanja (ulazak jedan po jedan, nošenje lične zaštitne opreme, fizička distanca, način ulaska i izlaska putnika iz vozila i dr.).
Na međumesnim linijama do 50km, odnosno na linijama gradskog i prigradskog saobraćaja do 15km važe i sledeće mere:
- Jasno odeljena vozačka kabina od putničkog dela vozila
- Obeležena mesta za stajanje u vozilu.
Pružaoci staničnih usluga i upravljači železničkih stanica obavezni su takođe da vrše redovnu dezinfekciju prostorija, opreme i mobilijara, obavezno je nošenje zaštitne opreme, ali i merenje temperature putnicima.
Železnički prevoznik i upravljač železničkih stanica dužni su da organizaciju i obavljanje unutrašnjeg železničkog saobraćaja organizuju, kao i autobuski prevoznici (osim nošenja zaštitne opreme od strane vozača autobusa), u skladu sa određenim tačkama Instrukcije.
Uredba dopušta uspostavljanje gradskog prevoza, ali to nije prevoz kakav smo ranije poznavali, obavezne su mere zaštite, propisna udaljenost putnika, svakodnevna dezinfekcija vozila jer epidemija i dalje traje. Ostaje nam da vidimo kako će izgledati sprovođenje ovih mera naročito u većim gradovima, da li će se stvarati gužve na stajalištima i da li će to biti podsticaj za neke građane za korišćenje alternativnih vidova prevoza kao što su bicikli i trotineti.
Dragana Tošić
