ZAKON O ZAPOSLENIMA U AUTONOMNIM POKRAJINAMA I JEDINICAMA LOKALNE SAMOUPRAVE: Odgovori SKGO na pitanja gradova i opština o primeni Zakona

Stalna konferencija gradova i opština (SKGO) objavila je odgovore na postavljena pitanja gradova i opština o primeni Zakona o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave ("Sl. glasnik RS", br. 21/2016 - dalje: Zakon).

• Da li pomoćnik gradonačelnika može biti angažovan bez zasnivanja radnog odnosa, i bez nadoknade, imajući u vidu da već ima radni odnos na neodređeno puno radno vreme u privatnom sektoru?

Shodno članu 58. Zakona o lokalnoj samoupravi ("Sl. glasnik RS", br. 129/2007, 83/2014 - dr. zakon i 101/2016 - dr. zakon) statutom opštine može se predvideti da se u opštinskoj upravi postavljaju pomoćnici predsednika opštine za pojedine oblasti (ekonomski razvoj, urbanizam, primarna zdravstvena zaštita, zaštita životne sredine, poljoprivreda i dr.). Pomoćnike predsednika opštine postavlja i razrešava predsednik opštine.

Članom 70. Zakona o zaposlenima u AP i JLS je propisano da se radni odnos može zasnovati i za vreme čije trajanje je unapred određeno (radni odnos na određeno vreme) na radnim mestima u kabinetu gradonačelnika, predsednika opštine ili predsednika gradske opštine, dok traje dužnost tih izabranih lica (pomoćnici gradonačelnika, odnosno predsednika opštine kao i druga lica koja zasnivaju radni odnos na radnim mestima u kabinetu).

Uzevši u obzir navedenu odredbu dolazi se do zaključka da postavljenjem od strane predsednika opštine/gradonačelnika pomoćnici predsednika opštine/gradonačelnika zasnivaju radni odnos i to radni odnos na određeno vreme, pa bi odgovor na postavljeno pitanje bio negativan.

• Da li zaposleni koji radi sa punim radnim vremenom u javnom preduzeću ili na univerzitetu može da obavlja poslove pomoćnika gradonačelnika po ugovoru o dopunskom radu i pod kojim uslovima?

Članom 71. Zakona je propisano da se radni odnos sa nepunim radnim vremenom može zasnovati sa licem koje nije u radnom odnosu ili koje je u radnom odnosu sa nepunim radnim vremenom uz ispunjenje sledećih uslova:

1) da obim poslova ne zahteva angažovanje zaposlenog u toku punog radnog vremena;

2) da ukupno radno vreme lica ne prelazi puno radno vreme utvrđeno opštim propisima o radu.

Zakon o radu u čl. 51. propisuje:

"Puno radno vreme iznosi 40 časova nedeljno, ako ovim zakonom nije drukčije određeno".

Odredbe o dopunskom radu iz čl. 202. Zakona o radu ("Sl. glasnik RS", br. 24/2005, 61/2005, 54/2009, 32/2013, 75/2014 i 13/2017 - odluka US) predviđaju da zaposleni koji radi sa punim radnim vremenom kod poslodavca može da zaključi ugovor o dopunskom radu sa drugim poslodavcem, a najviše do jedne trećine punog radnog vremena.

Ugovorom o dopunskom radu utvrđuje se pravo na novčanu naknadu i druga prava i obaveze po osnovu rada.

Najzad, shodno Zakonu o lokalnoj samoupravi ("Sl. glasnik RS", br. 129/2007, 83/2014 - dr. zakon i 101/2016 - dr. zakon), pomoćnike predsednika opštine postavlja i razrešava predsednik opštine.

S obzirom na navedene odredbe, a prevashodno na činjenicu da poslovi pomoćnika predsednika opštine, Zakonom opisani odnosno konkretnim statutom predviđeni, po svojoj suštini ne predstavljaju dopunski rad, to se izvodi zaključak da za radno angažovanje pomoćnika predsednika opštine ne može da se zaključi ugovor o dopunskom radu. Pored navedenog, zakonodavac nije ni predvideo mogućnost zaključivanja ugovora sa pomoćnicima, što onemogućava radno angažovanje na način kako je to postavljeno u pitanju.

• Da li se za popunjavanje radnih mesta na određeno vreme u Kabinetu predsednika gradske opštine (član 70 stav 1 tačka 5 Zakona mora tražiti saglasnost Komisije za davanje saglasnosti za novo zapošljavanje i dodatno radno angažovanje i ako je broj u okviru 10% od broja zaposlenih na neodređeno vreme?

Shodno članu 10. Zakona o načinu određivanja maksimalnog broja zaposlenih u javnom sektoru ("Sl. glasnik RS", br. 68/2015 i 81/2016 - odluka US) ukupan broj zaposlenih na određeno vreme, zbog privremeno povećanog obima posla, lica angažovanih po ugovoru o delu, ugovoru o privremenim i povremenim poslovima, zaključenih neposredno ili preko omladinske ili studentske zadruge i lica angažovanih po drugim osnovima ne može biti veći od 10% broja zaposlenih na neodređeno vreme kod organizacionog oblika. Ukoliko je navedeni uslov ispunjen nije potrebno davanje saglasnosti za zasnivanje radnog odnosa na određeno vreme.

• Da li članovi Žalbene komisije koji su zaposleni u Opštinskoj upravi imaju pravo kao i ostali članovi van uprave na naknadu za svoj rad, koju utvrdi Opštinsko veće?

Članom 178. Zakona je propisano da članovi žalbenih komisija imaju pravo na naknadu za rad, čiju visinu određuje Veće. Dakle, Zakon ne pravi razliku u pogledu prava na naknadu za rad članovima komisije u odnosu na to da li su ili nisu zaposleni u upravi.

• Da li možete da nam objasnite postupak prijema zaposlenog na određeno vreme zbog povećanog obima posla u jedinicama lokalne samouprave? Kako se formalno utvrđuje da postojeći broj zaposlenih ne može da izvrši poslove?

Shodno članu 70. Zakona radni odnos može se zasnovati i za vreme čije trajanje je unapred određeno (radni odnos na određeno vreme) zbog privremeno povećanog obima posla, koji postojeći broj zaposlenih ne može da izvrši, najduže na šest meseci u toku jedne kalendarske godine.

U kontekstu Zakona neophodno je postupati u skladu sa odredbama čl. 76., kojim je propisano da se kadrovski plan sastoji od prikaza broja zaposlenih prema radnim mestima i zvanjima, broja zaposlenih sa radnim odnosom na neodređeno vreme koji su potrebni u godini za koju se donosi Kadrovski plan, broj pripravnika čiji se prijem planira i broj zaposlenih čiji se prijem u radni odnos na određeno vreme planira u kabinetu izabranog lica u organu autonomne pokrajine kao i u kabinetu gradonačelnika, predsednika opštine, odnosno predsednika gradske opštine ili zbog povećanja obima posla. Dakle, broj zaposlenih na određeno vreme zbog povećanog obima posla mora biti planiran i iskazan u kadrovskom planu. Zakon ne propisuje način za formalno utvrđivanje činjenice da postojeći broj zaposlenih ne može da izvrši poslove odnosno da postoji povećan obim posla, već se prepušta slobodi JLS i njenoj organizaciji rada, uz poštovanje navedenih odredbi Zakona, kao i drugih propisa, u prvom redu Zakona o načinu određivanja maksimalnog broja zaposlenih u javnom sektoru ("Sl. glasnik RS", br. 68/2015 i 81/2016 - odluka US).