PREDLOG ZAKONA O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O ZAPOSLENIMA U AUTONOMNIM POKRAJINAMA I JEDINICAMA LOKALNE SAMOUPRAVE: Uvodi se sistem kompetencija u postupak zapošljavanja odnosno popunjavanja radnih mesta službenika na izvršilačkim radnim mestima i na položajima, kao i unapređenje sistema zapošljavanja u skladu sa principom zasluga, kroz jačanje konkursnog postupka u kome se omogućava objektivnost i nepristranost

Vlada Republike Srbije utvrdila je Predlog zakona o izmenama i dopunama Zakona o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave i uputila ga u skupštinsku proceduru.

Predlogom zakona uvodi se sistem kompetencija u postupak zapošljavanja odnosno popunjavanja radnih mesta službenika na izvršilačkim radnim mestima i na položajima, kao i unapređenje sistema zapošljavanja u skladu sa principom zasluga, kroz jačanje konkursnog postupka u kome se omogućava objektivnost i nepristranost - sprovođenje konkursnog postupka pod šifrom koja se dodeljuje prilikom predaje prijave na konkurs radi anonimnosti pred konkursnom komisijom, uvođenje obaveznih delova izbornog postupka, a koji treba da omoguće da se u najužem krugu nađu najkvalitetniji kandidati, pojednostavljenje određenih formalnosti koje opterećuju konkursni postupak, uvođenje jedinstvene prijave na konkurs za sve organe, službe ili organizacije u AP i JLS, koja će sadržati sve ono što je bitno i relevantno od podataka koje kandidat mora da navede u prijavi, smanjenje obima potrebne konkursne dokumentacije i obaveza da kandidati dostave potrebnu konkursnu dokumentaciju tek kad prođu sve faze konkursnog postupka odnosno pred usmeni razgovor.

Predložene izmene i dopune Zakona predstavljaju fazu u već započetom procesu reforme javno službeničkog sistema i u funkciji su podrške izgradnji moderne, efikasne i stručne javne uprave, odnosno podrške velikoj odgovornosti službenika u kreiranju javnih politika reformskih procesa i njihove primene u praksi.

Razmatrane mogućnosti da se problem reši i bez donošenja akta i zašto je donošenje akta najbolji način za rešavanje problema.

Predloženim izmenama Zakona uređuju se pitanja koja su predmet pre svega zakonske regulative. S toga su predložene izmene zakona način da se reše uočeni nedostaci u službeničkom sistemu na nivou autonomne pokrajine odnosno lokalne samouprave, tj. da se dalje unapredi službenički sistem na ovom nivou vlasti, s tim da je za realizaciju neophodno donošenje podzakonskog akta kojima će se detaljnije urediti sprovođenje predloženih zakonskih rešenja.

Imajući u vidu ciljeve zadate u Strategiji reforme javne uprave i ostalim strateškim dokumentima koji se odnose na uspostavljanje jedinstvenog javno službeničkog sistema i s tim u vezi zakonsku obavezu uređenja radno pravnog statusa i drugih prava službenika, nisu postojale druge mogućnosti za uređivanje ovih oblasti, osim zakonom.

Sistem radnih odnosa u organima AP i JLS, status i položaj službenika i druga prava iz radnog odnosa službenika moguće je urediti isključivo zakonom, kako bi se obezbedio jedinstven i usklađen način uređenja svih pitanja koja se odnose na radno pravni status službenika.

Predlog zakona propisuje se da službenik ima pravo na godišnji odmor u najdužem trajanju od 35 radnih dana, prema merilima utvrđenim opštim aktom, umesto dosadašnjih 30 radnih dana. Razlog za izmenu ove odredbe je zahtev Sindikata uprave Srbije da se usaglasi nivo prava koji ostvaruju zaposleni u državnim organima sa nivoom prava koje ostvaruju zaposleni u organima, službama i organizacijama u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave.

Uređuje se obaveza poslodavca da vodi evidenciju o dodatnom radu službenika i o datim saglasnostima za dodatni rad službenika kod drugog poslodavca. Pored toga, uređuje se obaveza službenika da obavesti poslodavca i u slučaju kad nije potrebna saglasnost za dodatni rad. Uređuju se i rokovi u kojima mora poslodavac da odluči o davanju saglasnosti za dodatni rad, odnosno zabrani dodatnog rada.

U cilju razvoja upravljačke odgovornosti i potrebe stalnog unapređenja kompetencija službenika na položaju, propisuje se da su službenici koji se prvi put postavljaju na položaj dužni da u roku od jedne godine od dana postavljenja na položaj pohađaju program obuke u oblastima stručnog usavršavanja utvrđenim za službenike koji se prvi put postavljaju na položaj.

Reguliše se status službenika na položaju u slučaju da je organ nadležan za postavljenje prihvatio javnu preporuku za razrešenje koju je dao pokrajinski zaštitnik građana ‒ ombudsman, odnosno lokalni ombudsman, i u ovom slučaju se propisuje da nakon razrešenja službenik postaje neraspoređen.

Umesto pripravničkog staža kao uslova za rad na radnim mestima mlađeg savetnika, mlađeg saradnika i mlađeg referenta propisuje se radno iskustvo u struci u odgovarajućem trajanju, s obzirom da se relevantnost prethodnog radnog iskustva službenika ne mora samo posmatrati kroz formalno obavljen pripravnički staž.

Menja se redosled radnji prilikom popunjavanja radnog mesta, u cilju efikasnosti popunjavanja radnih mesta, na način da sada rukovodilac organa može nakon premeštaja službenika da pokuša preuzimanje, a zatim da sprovede interni, pa zatim javni konkurs. Takođe, predviđeno je da organi, službe ili organizacije u slučaju neuspeha javnog konkursa mogu slobodno da izaberu način popunjavanja radnog mesta nezavisno od redosleda radnji propisanim ovim članom. Razlog za ovu izmenu proizilazi iz potrebe da se obezbedi veća mobilnost unutar službeničkog sistema i smanje troškovi konkursnih postupaka, kao i da se u što kraćem roku popune upražnjena radna mesta.

Dodatno se uređuje obaveza stručnog usavršavanja službenika na položaju, tako da službenik na položaju može posle proteka vremena na koje je postavljen, biti ponovo postavljen na isti položaj bez javnog konkursa, ako je pohađao program obuke utvrđen za službenike koji se prvi put postavljaju na položaj. Prelaznim i završnim odredbama predviđeno je da se ova odredba ne odnosi na službenike na položaju koji su postavljeni na položaje pre početka primene ovog zakona.

Preciziraju se uslovi i postupak premeštaja iz jednog organa, službe ili organizacije u drugi organ, službu ili organizaciju u slučaju trajnog i privremenog premeštaja kada je u pitanju poslodavac JLS, za šta nije potrebna saglasnost službenika. Razlog za ovo predloženo rešenje proizilazi iz potrebe veće mobilnosti službenika u okviru jedne JLS, koja prema postojećem zakonskom rešenju usvaja jedinstveni pravilnik za sve organe, službe i organizacije.

Propisuju se vrste kompetencija koje se obavezno proveravaju u slučaju premeštaja, odnosno preuzimanja i precizira se način provere tih kompetencija. Takođe, propisuje se pravo rukovodioca organa u koji se službenik premešta ili preuzima, odnosno državni službenik preuzima, da pre premeštaja, odnosno preuzimanja izvrši uvid u izveštaj o ocenjivanju, odnosno o vrednovanju njegove radne uspešnosti. Navedenim odredbama se obezbeđuje da samo zaposleni koji imaju potrebne kompetencije za rad na novim poslovima, mogu biti premešteni odnosno preuzeti na drugo odgovarajuće radno mesto u AP i JLS, čime se takođe obezbeđuje kvalitet u obavljanju poslova AP i JLS.

Primena Zakona predviđena je od 1. januara 2024. godine.

Izvor: Iz Obrazloženja Predloga zakona, 26.07.2023.
Naslov: Redakcija