ZAKON O PENZIJSKOM I INVALIDSKOM OSIGURANJU: Visina prevremene starosne penzije određuje se na isti način kao i visina starosne penzije, s tim što se iznos tako određene penzije trajno umanjuje za 0,34% za svaki mesec pre navršenih 65 godina života

Većina penzionera njih, oko 85 procenata, prvo dobija privremena rešenja o penzionisanju, a svega 15 odsto konačna. Privremeno rešenje postoji sve dok Fond PIO ne utvrdi sve podatke o celokupnom stažu korisnika. Jer, radni staž upisan u radnu knjižicu ne znači da podnosilac zahteva za penzionisanje ima i isti toliki penzijski staž.

Ako poslodavac nije redovno svake godine podnosio obrazac M-4, koji je dokaz plaćenih penzijskih doprinosa, podnosilaca zahteva ima "rupu" u penzijskom stažu i nju pokušava da popuni Fond PIO. Nekada to Fondu PIO polazi za rukom brzo, a nekada se ceo postupak utvrđivanja penzijskog staža otegne i nekoliko godina.

Sve dok se konačno ne reši uplata penzijskog doprinosa, penzioner ima privremeno rešenje o penzionisanju, a kada dobije konačno, može se dogoditi da treba da vrati deo novca jer je dobijao više nego što mu po konačnom računu pripada, ili pak da dobije doplatu, odnosno da mu Fond isplati razliku nastalu jer je privremenim rešenjem dobijao manje novca nego što mu konačnim pripada.

Od 2. januara 2015. godine, kada je stupio na snagu Zakon o izmenama Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju ("Sl. glasnik RS", br. 142/2014) uveden je osnov za ostvarivanje prevremenih penzija, koje podrazumevaju trajno umanjenje od 20 odsto, Fondu je zahtev podnelo 8.078 bivših radnika, 1.359 žena i 6.719 muškaraca. Maksimalno trajno umanjenje iznosa penzije od 20,4 odsto ima 1.955 korisnika, i najviše je takvih.

Inače, sindikati i stručnjaci tvrde da upravo član 70a Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju ("Sl. glasnik RS", br. 34/2003, 64/2004 - odluka USRS, 84/2004 - dr. zakon, 85/2005, 101/2005 - dr. zakon, 63/2006 - odluka USRS, 5/2009, 107/2009, 101/2010, 93/2012, 62/2013, 108/2013, 75/2014 i 142/2014) treba menjati jer je nepravedan prema zaposlenima. Tim članom je uvedena prevremena starosna penzija i propisano da se njena visina određuje isto kao i visina starosne, ali se iznos tako određene penzije trajno umanjuje 0,34 odsto za svaki mesec pre navršenih 65 godina života. To što se do navršenih 65 godina umanjuje prevremena penzija nije sporno, ali je po sindikatima, a i Socijalno-ekonomskom savetu, sporno što je to umanjenje trajno, odnosno što, kada penzioneri ispune uslove u pogledu godina, ne mogu ostvariti pravo na punu penziju, kao što se to moglo pre stupanja na snagu izmene Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju.

Praksa je pokazala da su oni koji su otišli u penziju do 2. januara 2015. godine, kad je stupio na snagu Zakon o izmenama Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju, ostvarili pravo na punu penziju, a oni koji imaju isto godina života i staža – sad ostvaruju pravo samo na prevremenu, i to trajno umanjenu penziju. Tako da oni koji imaju isto godina i isto staža ni kada budu imali 65 godina neće imati iste ili približno iste penzije zbog toga što je jedinima ona trajno umanjena.