VISOKI SAVET SUDSTVA USVOJIO MIŠLJENJE O OBAVLJANJU POSLOVA IZ NADLEŽNOSTI JAVNOG BELEŽNIŠTVA OD STRANE SUDIJE
Visoki savet sudstva je na sednici održanoj 12. septembra 2014. godine, usvojio Mišljenje o obavljanju poslova iz nadležnosti javnog beležništva od strane sudije.
Visoki savet sudstva u sastavu: Dragomir Milojević, predsednik Visokog saveta sudstva, Miroljub Tomić, Mirjana Ivić, Aleksandar Stoiljkovski, Branka Bančević i Sonja Vidanović, izborni članovi iz reda sudija, Petar Petrović, predsednik Odbora za pravosuđe, državnu upravu i lokalnu samoupravu i Dejan Ćirić, izborni član iz reda advokata, nasednici održanoj dana 12.09.2014.godine, usvojioje
MIŠLJENJE
Sudija koji obavlja javnobeležničke poslove do imenovanja javnih beležnika ne mora da ima položen javnobeležnički ispit.
Obavljanje poslova iz nadležnosti javnog beležništva spojivo je sa obavljanjem sudijske funkcije.
Obrazloženje
Kako se kod više sudova na teritoriji Republike Srbije, na čijim područjima nije imenovan javni beležnik, postavilo kao sporno pitanje da li sudije mogu da obavljaju javnobeležničke poslove iako nemaju položen javnobeležnički ispit i da li je obavljanje poslova iz nadeležnosti javnog beležništva spojivo sa obavljanjem sudijske funkcije, Visoki savet sudstva na sednici održanoj dana 12.9.2014. godine razmatrao je sporna pitanja.
Prilikom odlučivanja o spornim pitanjima pošlo se od odredaba Zakona o javnom beležništvu, Zakona o izmenama i dopunama Zakona o vanparničnom postupku, Zakona o prometu nepokretnosti i Zakona o overavanju potpisa, rukopisa i prepisa, u vezi sa Zakonom o sudijama i Zakonom o uređenju sudova.
Naime, članom 25. Zakona o javnom beležništvu propisani su uslovi za sticanje statusa javnog beležnika, koji moraju biti kumulativno ispunjeni i gde je predviđena obaveza polaganja javnobeležničkog ispita.
Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o vanparničnom postupku u članu 58. stav 2. je propisano da u gradovima, odnosno opštinama za koje nisu imenovani javni beležnici, do imenovanja javnih beležnika isprave će sastavljati osnovni sudovi u skladu sa odredbama ovog zakona i zakona kojim se uređuje javnobeležnička delatnost.
Član 16. Zakona o prometu nepokretnosti propisuje da na području osnovnog suda za koje nisu imenovani javni beležnici, do imenovanja javnog beležnika sa službenim sedištem u sedištu osnovnog suda, ugovore o prometu nepokretnosti u obliku javnobeležničkog zapisa će sastavljati osnovni sud u skladu sa odredbama ovog zakona i zakona kojim se uređuje javnobeležnička delatnost. Ako se na području osnovnog suda imenuje javni beležnik sa službenim sedištem van sedišta osnovnog suda, do imenovanja javnog beležnika sa službenim sedištem u sedištu osnovnog suda, osnovni sud je nadležan za sastavljanje ugovora o prometu nepokretnosti u obliku javnobeležničkog zapisa samo za teritoriju grada ili opštine na kojima se ne nalazi službeno sedište imenovanog javnog beležnika. Sudovi su dužni da omoguće javnom beležniku uvid u posebnu evidenciju o ugovorima o prometu nepokretnosti koji su podneti radi overavanja potpisa ugovarača, a koju sudovi vode do dana stupanja na snagu ovog zakona u skladu sa Pravilnikom o vođenju posebne evidencije o ugovorima o prometu nepokretnosti ("Službeni glasnik RS", broj 4/10).
Zakon o overavanju potpisa, rukopisa i prepisa u članu 29. stav 2. predviđa da u gradovima, odnosno opštinama za koje su do dana stupanja na snagu ovog zakona imenovani javni beležnici, potpise, rukopise i prepise mogu da overavaju osnovni sudovi, odnosno opštinske uprave kao povereni posao najduže do OKmarta 20)5.godine, dok se u stavu 2. istog člana propisuje da u gradovima, odnosno opštinama za koje do dana stupanja na snagu ovog zakona nisu imenovani javni beležnici, do imenovanja javnih beležnika, potpise, rukopise i prepise će overavati osnovni sudovi, sudske jedinice, kao i prijemne kancelarije osnovnih sudova, u skladu sa članom 13. stav 4. i 5. Zakona o sedištima i područjima sudova i javnih tužilaštava ("Službeni glasnik RS" broj 101/13), odnosno opštinske uprave kao povereni posao.
Sudija koji obavlja javnobeležničke poslove u sudu u vanparničnom postupku ne mora da ispuni uslove propisane članom 25. Zakona o javnom beležništvu, jer poverene poslove obavlja na osnovu Godišnjeg rasporeda suda u kojem postupa, na sudijsku funkciju je izabran od strane Visokog saveta sudstva ili od strane Narodne skupštine na predlog Visokog saveta sudstva i država mu je delegirala ovlašćenja u okviru kojih vrši sudijsku funkciju.
Imajući u vidu navedene razlike u položaju i statusu sudije i javnog beležnika, koja se prvenstveno ogleda u sistemu pojedinačne odgovornosti koja je propisana za javnog beležnika, Zakon o izmenama i dopunama Zakona o vanparničnom postupku, ne propisuje obavezu da sudije na teritoriji opština gde nije imenovan javni beležnik, kao uslov za obavljanje ovih poslova moraju imati položen javnobeležnički ispit, a takođe takav uslov ne propisuje ni Zakon o sudijama.
Na osnovu analize citiranih zakonskih propisa, postupanje sudija u smislu člana 58. stav 2. Zakona o o izmenama i dopunama Zakona o vanparničnom postupku nije u suprotnosti sa Zakonom u sudijama i Zakonom o uređenju sudova.
Izvor: Vebsajt Visokog saveta sudstva, 21.9.2014.