NACRT ZAKONA O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O LOKALNOJ SAMOUPRAVI - Tekst propisa

NACRT ZAKONA O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O LOKALNOJ SAMOUPRAVI

Član 1.

U Zakonu o lokalnoj samoupravi ("Službeni glasnik RS", br. 129/07 i 83/14-dr.zakon), u članu 2. posle reči: "predstavnika" reči: "u jedinicama lokalne samouprave" brišu se.

Član 2.

U članu 11. stav 2. menja se i glasi:

"Statutom se uređuju naročito: prava i dužnosti jedinice lokalne samouprave i način njihovog ostvarivanja, broj odbornika skupštine jedinice lokalne samouprave, organizacija i rad organa i službi, određivanje organa ovlašćenog za iniciranje postupaka pred Ustavnim, odnosno Upravnim sudom, način upravljanja građana poslovima iz nadležnosti jedinice lokalne samouprave, uslovi za ostvarivanje oblika neposredne samouprave, sprovođenje obaveznog postupka javne rasprave prilikom pripreme statuta, budžeta, strateških planova razvoja, utvrđivanja stope izvornih prihoda, prostornih i urbanističkih planova, kao i drugih opštih akata na osnovu predloga kvalifikovanog broja građana ili zahteva jedne trećine odbornika, osnivanje, način izbora organa i rad mesne zajednice i drugih oblika mesne samouprave, službenu upotrebu jezika nacionalnih manjina u skladu sa zakonom i druga pitanja od značaja za jedinicu lokalne samouprave."

Član 3.

U članu 13. stav 5. reči: "nevladinim organizacijama" zamenjuju se rečju "udruženjima".

U članu 13. posle stava 5. dodaje se stav 6. koji glasi:

"Jedinica lokalne samouprave u okviru svojih nadležnosti preko svojih organa, prati proces evropskih integracija Republike Srbije i razvija administrativne kapacitete, u skladu sa zakonom i spoljnom politikom Republike Srbije."

Član 4.

Član 20. menja se i glasi:

"Opština, preko svojih organa, u skladu s Ustavom i zakonom:

1. donosi svoj statut, budžet i završni račun, urbanistički plan i program razvoja opštine, kao i strateške planove i programe lokalnog ekonomskog razvoja;

2. uređuje i obezbeđuje obavljanje i razvoj komunalnih delatnosti, lokalni prevoz, korišćenje građevinskog zemljišta i poslovnog prostora;

3. stara se o izgradnji, rekonstrukciji, održavanju i korišćenju lokalnih puteva i ulica i drugih javnih objekata od opštinskog značaja;

4. stara se o zadovoljavanju potreba građana u oblasti prosvete (predškolsko vaspitanje i obrazovanje i osnovno i srednje obrazovanje i vaspitanje), kulture, zdravstvene i socijalne zaštite, dečije zaštite, sporta i fizičke kulture;

5. stara se o razvoju i unapređenju turizma, zanatstva, ugostiteljstva i trgovine;

6. donosi i realizuje programe za podsticanje lokalnog ekonomskog razvoja, preduzima aktivnosti za održavanje postojećih i privlačenje novih investicija i unapređuje opšte uslove poslovanja;

7. stara se o zaštiti životne sredine, zaštiti od elementarnih i drugih nepogoda, zaštiti kulturnih dobara od značaja za opštinu;

8. stara se o zaštiti, unapređenju i korišćenju poljoprivrednog zemljišta;

9. stara se o ostvarivanju, zaštiti i unapređenju ljudskih i manjinskih prava, rodnoj ravnopravnosti, kao i o javnom informisanju u opštini;

10. obrazuje i uređuje organizaciju i rad organa, organizacija i službi za potrebe opštine, organizuje službu pravne pomoći građanima i uređuje organizaciju i rad mirovnih veća;

11. utvrđuje simbole opštine i njihovu upotrebu;

12. upravlja opštinskom imovinom i utvrđuje stope izvornih prihoda, kao i visinu lokalnih taksi;

13. propisuje prekršaje za povrede opštinskih propisa;

14. obavlja i druge poslove od lokalnog značaja određene zakonom (npr. u oblastima odbrane, zaštite i spasavanja, zaštite od požara, omladinske politike, zoohigijene i dr), kao i poslove od neposrednog interesa za građane, u skladu s Ustavom, zakonom i statutom.

Jedinstveni popis poslova, koji su u skladu sa ovim zakonom u nadležnosti opština, obezbeđuje ministarstvo nadležno za lokalnu samoupravu na osnovu podataka dobijenih od opština i organa državne uprave.

Član 5.

Član 29. menja se i glasi:

"Broj odbornika skupštine opštine je neparan, a utvrđuje se statutom i to:

- do 21 za opštine do 15 000 stanovnika;

- do 27 za opštine do 20 000 stanovnika;

- do 41 za opštine do 50 000 stanovnika;

- do 45 za opštine odnosno gradove do 100 000 stanovnika;

- do 51 za gradove do 150 000 stanovnika;

- do 61 za gradove preko 150 000 stanovnika;

Broj stanovnika se utvrđuje na osnovu poslednjeg sprovedenog popisa stanovništva".

Član 6.

U članu 31. posle stava 2. dodaju se st. 3. i 4. koji glase:

"Odbornik ima pravo da bude redovno obaveštavan o pitanjima od značaja za obavljanje odborničke dužnosti, kao i da od organa i službi opštine dobije podatke koji su mu potrebni za rad.

Za blagovremeno dostavljanje obaveštenja, traženih podataka, spisa i uputstava odgovoran je sekretar skupštine opštine i načelnik opštinske uprave, odnosno uprave za pojedine oblasti."

Član 7.

U članu 32. tačka 5) reči: "korišćenje građevinskog zemljišta" zamenjuju se rečima: "građevinsko zemljište", ("donosi prostorne i urbanističke planove opštine") a u tački 14) reči: "i korišćenje" brišu se.

Član 8.

U članu 33. stav 3. posle reči "budžeta" dodaju se zapeta i reč "prostornih".

Član 9.

U članu 34. posle stava 2. dodaju se novi st. 3. i 4. i 5. koji glase:

"U situacijama koje opravdavaju hitnost u sazivanju sednice skupštine, predsednik skupštine može zakazati sednicu u roku koji nije kraći od 24 časa od prijema zahteva.

Zahtev za sazivanje sednice iz stava 3. ovog člana mora da sadrži razloge koji opravdavaju hitnost sazivanja, kao i obrazloženje posledica koje bi nastupile ne sazivanjem iste.

Minimalan rok za sazivanje sednice skupštine, iz stava 3. ovog člana, ne odnosi se na sazivanje sednice skupštine u uslovima proglašene vanredne situacije."

Dosadašnji st. 3. i 4. postaju st. 6. i 7.

Član 10.

U članu 36. stav 3. reč: "statutom" zamenjuje se rečima: "poslovnikom o radu skupštine".

Posle stava 3. dodaje se stav 4. koji glasi:

"Radno telo može organizovati javno slušanje o predlozima propisa, odluka o kojima odlučuje skupština."

Član 11.

U članu 40. stav 3. reči: "sa završenim pravnim fakultetom" zamenjuju se rečima: "koje ima stečeno visoko obrazovanje iz naučne oblasti pravne nauke na osnovnim akademskim studijama u obimu od najmanje 240 ESPB bodova, master akademskim studijama, specijalističkim akademskim studijama, specijalističkim strukovnim studijama, odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine ili specijalističkim studijama na fakultetu, sa".

Član 12.

U članu 45. stav 3. posle reči: "istovremeno" dodaju se reči: "i objedinjeno".

U stavu 6. posle reči "od" broj: "11" zamenjuje se rečima: "do pet za opštine do 15 000 stanovnika, sedam za opštine do 50 000 stanovnika, devet za opštine odnosno gradove do 100 000 stanovnika, 11 za gradove preko 100 000 stanovnika, u skladu sa podacima popisa stanovništva."

Član 13.

U članu 46. posle tačke 5) dodaju se nove tač. 5a) i 5b) koje glase:

"5a) prati realizaciju programa poslovanja i vrši koordinaciju rada javnih preduzeća čiji je opština osnivač;

5b) podnosi tromesečni izveštaj o radu skupštini opštine;"

U tački 7) tačka na kraju zamenjuje se tačkom i zapetom i dodaje se tačka 8), koja glasi:

" 8) vrši i druge poslove u skladu sa zakonom."

Član 14.

U članu 49. stav 2. posle reči: "skupštine" dodaju se reči: "uz primenu minimalnog roka za sazivanje sednice iz člana 34. st. 2. i 4. ovog zakona".

Član 15.

U članu 50. posle stava 3. dodaje se novi stav 4. koji glasi:

"O podnetoj ostavci predsednika opštine, zamenika predsednika opštine ili člana opštinskog veća, predsednik skupštine opštine obaveštava odbornike na početku prve naredne sednice skupštine opštine."

Dosadašnji stav 4. postaje stav 5.

Član 16.

U članu 52. tačka 6) menja se i glasi:

"obalja stručne i administrativno-tehničke poslove za potrebe rada skupštine opštine, predsednika opštine i opštinskog veća."

Član 17.

U članu 54. stav 2. menja se i glasi:

"Za načelnika opštinske uprave može biti postavljeno lice koje ima stečeno visoko obrazovanje iz naučne oblasti pravne nauke na osnovnim akademskim studijama u obimu od najmanje 240 ESPB bodova, master akademskim studijama, master strukovnim studijama, specijalističkim akademskim studijama, specijalističkim strukovnim studijama, odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine ili specijalističkim studijama na fakultetu, najmanje pet godina radnog iskustva u struci i položen državni stručni ispit za rad u organima državne uprave."

Član 18.

U članu 55. stav 2. menja se i glasi:

"Za načelnika uprave za pojedine oblasti može biti postavljeno lice koje ima stečeno visoko obrazovanje iz odgovarajuće naučne oblasti u odnosu na delokrug uprave, na osnovnim akademskim studijama u obimu od najmanje 240 ESPB bodova, master akademskim studijama, master strukovnim studijama, specijalističkim akademskim studijama, specijalističkim strukovnim studijama, odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine ili specijalističkim studijama na fakultetu i najmanje pet godina radnog iskustva u struci i položen državni stručni ispit za rad u organima državne uprave."

Član 19.

U članu 57. reči "skupštini opštine i" brišu se.

Član 20.

Član 58. menja se i glasi:

"Statutom opštine može se predvideti da se za pojedine oblasti (ekonomski razvoj, urbanizam, primarna zdravstvena zaštita, zaštita životne sredine, poljoprivreda i dr.) postavljaju pomoćnici predsednika opštine.

Pomoćnike predsednika opštine postavlja i razrešava predsednik opštine.

Pomoćnici predsednika opštine pokreću inicijative, predlažu projekte i sačinjavaju mišljenja u vezi sa pitanjima koja su od značaja za razvoj u oblastima za koje su postavljeni i vrše druge poslove po nalogu predsednika opštine.

Pomoćnici predsednika opštine se postavljaju u kabinetu predsednika opštine dok traje dužnost predsednika opštine.

U opštini može biti postavljeno najviše tri pomoćnika predsednika opštine."

Član 21.

Član 59. stav 2. menja se i glasi:

Akt o unutrašnjem uređenju i sistematizaciji opštinske uprave priprema načelnik, koji dostavlja opštinskom veću na usvajanje.

Član 22.

U članu 66. u stavu 2. posle reči "od" broj "90" zamenjuje se rečima:

"Broja utvrđenog u članu 5. ovog zakona"

U stavu 8. reči: "U gradskoj upravi može biti postavljeno" zamenjuju se rečima: "Gradonačelnik može postaviti".

Član 23.

U članu 68. stav 3. menja se i glasi:

"Broj potpisa građana potreban za pokretanje građanske inicijative iznosi 5% od ukupnog broja građana sa biračkim pravom."

Posle stava 3. daju se st. 4, 5, 6. i 7. koji glase:

"Nadležni organ opštine je dužan da na primeren način obavesti javnost da je otpočeo rad na pripremi opšteg akta.

Radi sprovođenja javne rasprave, predlog građana je potrebno da svojim potpisima podrži najmanje 100 građana sa biračkim pravom.

Prikupljanje potpisa građana za sprovođenje javne rasprave se sprovodi u skladu sa propisima koji uređuju građansku inicijativu.

Nadležni odbor skupštine jedinice lokalne samouprave odlučuje po primljenom predlogu građana o sprovođenju postupka javne rasprave."

Član 24.

U članu 70. stav 3. posle reči "građana" dodaju se reči: "sa biračkim pravom".

Član 25.

U članu 73. dodaje se stav 1. koji glasi:

"Predlog za obrazovanje, odnosno ukidanje mesne zajednice ili drugog oblika mesne samouprave, može podneti najmanje 10% birača sa prebivalištem na području na koje se predlog odnosi, najmanje jedna trećina odbornika i opštinsko odnosno, gradsko veće."

Dosadašnji st. 1. i 2. postaju st. 2. i 3.

Član 26.

Član 74. Zakona menja se i glasi:

" Aktom o osnivanju mesne zajednice, u skladu sa statutom opštine, odnosno grada, utvrđuju se poslovi koje vrši mesna zajednica, organi i organizacija rada organa, način odlučivanja kao i postupak izbora saveta i drugih organa mesne samouprave, zaštita prava u toku izbora i druga pitanja od značaja za rad mesne zajednice, odnosno drugog oblika mesne samouprave."

Posle člana 74.dodaje sa novi član 74a koji glasi:

"Član 74a

"Savet mesne zajednice je osnovni predstavnički organ građana na području mesne samouprave.

Izbori za savet mesne zajednice sprovode se po pravilima neposrednog i tajnog glasanja na osnovu opšteg i jednakog izbornog prava, u skladu sa aktom o osnivanju.

Izbore za savet mesne zajednice raspisuje predsednik skupštine opštine, odnosno grada.

Predsednika saveta mesne zajednice bira savet iz reda svojih članova, tajnim glasanjem, većinom glasova od ukupnog broja članova saveta mesne zajednice.

Savet mesne zajednice:

1) donosi statut mesne zajednice;

2) donosi finansijski plan mesne zajednice kao i programe razvoja mesne zajednice;

3) bira i razrešava predsednika saveta mesne zajednice;

4) predlaže mere za razvoj i unapređenje komunalnih i drugih delatnosti na području mesne zajednice;

5) donosi poslovnik o radu saveta mesne zajednice i druge akte iz nadležnosti mesne zajednice;

6) pokreće inicijativu za donošenje novih ili izmenu postojećih propisa opštine;

7) vrši druge poslove iz nadležnosti mesne zajednice utvrđene statutom opštine, aktom o osnivanju mesne zajednice ili drugima opštinskim propisom. "

Član 27.

U članu 75. stav 2. posle reči: "grada" dodaju se reči: "u skladu sa odlukom o budžetu".

Član 28.

U članu 76. posle stava 1. dodaju se st. 2, 3. i 4. koji glase:

"Organ određen statutom opštine, odnosno grada pokrenuće postupak za ocenu ustavnosti i zakonitosti opšteg akta mesne zajednice pred Ustavnim sudom, ako smatra da taj akt nije u saglasnosti sa Ustavom ili zakonom. Organ određen statutom opštine, odnosno grada dužan je da obustavi od izvršenja opšti akt mesne zajednice za koji smatra da nije saglasan Ustavu ili zakonu, rešenjem koje stupa na snagu objavljivanjem u lokalnom službenom glasilu.

Rešenje o obustavi od izvršenja prestaje da važi ako organ određen statutom opštine, odnosno grada u roku od pet dana od objavljivanja rešenja ne pokrene postupak za ocenu ustavnosti i zakonitosti opšteg akta."

Član 29.

Posle člana 76. dodaju se čl. 76a i 76b koji glase:

"Član 76a

Kada organ opštine, odnosno grada, određen statutom opštine, odnosno grada, koji vrši nadzor nad zakonitošću rada i akata mesne zajednice smatra da opšti akt mesne zajednice nije u saglasnosti sa statutom, aktom o osnivanju mesne zajednice ili drugim opštinskim propisom, ukazaće na to savetu mesne zajednice radi preduzimanja odgovarajućih mera.

Ako savet mesne zajednice ne postupi po predlozima organa iz stava 1. ovog člana, organ određen statutom opštine, odnosno grada, poništiće opšti akt mesne zajednice rešenjem koje stupa na snagu objavljivanjem u lokalnom službenom glasilu.

Organ opštine, odnosno grada određen statutom opštine, odnosno grada, koji vrši nadzor nad zakonitošću rada i akata mesne zajednice predlaže predsedniku opštine, odnosno gradonačelniku obustavljanje finansiranja aktivnosti mesne zajednice u kojima se finansijska sredstva ne koriste u skladu sa finansijskim planom mesne zajednice, odlukom o budžetu ili zakonom.

Član 76b

Savet mesne zajednice može se raspustiti ako:

1) savet ne zaseda duže od tri meseca;

2) ne izabere predsednika saveta u roku od mesec dana od dana održavanja izbora za članove saveta mesne zajednice ili od dana njegovog razrešenja, odnosno podnošenja ostavke;

3) ne donese finansijski plan u roku određenom odlukom skupštine opštine, odnosno skupštine grada.

Odluku o raspuštanju saveta mesne zajednice donosi skupština opštine, odnosno skupština grada na predlog nadležnog organa opštine, odnosno grada koji vrši nadzor nad zakonitošću rada i akata mesne zajednice.

Predsednik skupštine opštine, odnosno predsednik skupštine grada, raspisuje izbore za savet mesne zajednice, u roku od 15 dana od stupanja na snagu odluke o raspuštanju saveta mesne zajednice, s tim da od datuma raspisivanja izbora do datuma održavanja izbora ne može proteći više od 45 dana.

Do konstituisanja saveta mesne zajednice, tekuće i neodložne poslove mesne zajednice obavljaće poverenik opštine koga imenuje skupština opštine, odnosno skupština grada, istovremeno sa donošenjem odluke o raspuštanju saveta mesne zajednice."

Član 30.

U članu 77. posle stava 1. dodaje se novi stav 2. koji glasi:

"Opština, odnosno grad pruža pomoć mesnoj zajednici u obavljanju administrativno-tehničkih i finansijsko-materijalnih poslova."

St. 2. i 3. postaju st. 3. i 4.

Član 31.

Posle člana 79. dodaje se član 79a koji glasi:

"Član 79a

Organi jedinica lokalne samouprave, u postupku rešavanja o pravima, obavezama ili pravnim interesima fizičkog ili pravnog lica, odnosno druge stranke, po službenoj dužnosti, u skladu sa zakonom, vrše uvid, pribavljaju i obrađuju podatke iz evidencija, odnosno registara koje u skladu sa posebnim propisima vode državni organi, organi teritorijalne autonomije, jedinica lokalne samouprave i imaoci javnih ovlašćenja.

Uvid, pribavljanje i obrada podataka iz evidencija, odnosno registara koji se vode u elektronskom obliku u postupku iz stava 1. ovog člana, vrši se putem informacionog sistema koji obezbeđuje sigurnost i zaštitu podataka o ličnosti.

U postupku iz stava 1. ovog člana organi jedinica lokalne samouprave mogu vršiti uvid, pribavljati i obrađivati samo one podatke koji su zakonom ili posebnim propisom utvrđeni kao neophodni za rešavanje o određenom pravu, obavezi ili pravnom interesu stranke."

Član 32.

U članu 83. stav 2. reči: "Vrhovnim sudom Srbije" i "Vrhovnog suda Srbije" zamenjuju se rečima: "Upravnim sudom" i "Upravnog suda".

Član 33.

U članu 85. tačka 2) reč: "ako" briše se.

Član 34.

U članu 88. stav 2. menja se i glasi:

"Saradnja jedinica lokalne samouprave podrazumeva i poveravanje obavljanja pojedinih poslova iz okvira izvornih nadležnosti drugoj jedinici lokalne samouprave ili preduzeću, ustanovi i drugoj organizaciji čiji je ona osnivač."

Član 35.

Posle člana 88. dodaje se član 88a koji glasi:

"Član 88a

Sporazumom o saradnji jedinica lokalne samouprave uređuju se: naziv i sedište zajedničkog organa, preduzeća, ustanove ili druge organizacije, vrsta, obim i način obavljanja poslova, način finansiranja, upravljanje i nadzor nad radom, pristupanje sporazumu drugih jedinica lokalne samouprave, postupak istupanja odnosno odustajanja od sporazuma jedinice lokalne samouprave, posebna prava i obaveze zaposlenih kao i druga pitanja od značaja za osnivanje, rad i prestanak rada, u skladu sa zakonom.

Jedinica lokalne samouprave dostavlja ministarstvu nadležnom za poslove lokalne samouprave sporazum o saradnji u roku od 30 dana od dana zaključenja sporazuma.

Ministarstvo nadležno za lokalnu samoupravu vodi evidenciju o zaključenim sporazumima o saradnji.

Jedinice lokalne samouprave mogu ostvarivati saradnju u oblastima od zajedničkog interesa sa jedinicama lokalne samouprave u drugim državama, u okviru spoljne politike Republike Srbije, uz poštovanje teritorijalnog jedinstva i pravnog poretka Republike Srbije, u skladu s Ustavom i zakonom."

Član 36.

U članu 93. stav 1. posle reči "teritoriji" dodaju se reči: "kao i o dodeljivanju zvanja "počasni građanin" osobi od posebnog značaja za opštinu".

Član 37.

U članu 97. stav 1. reči: "zaštitnik građana" zamenjuju se rečima: "lokalni ombudsman" u odgovarajućem padežu, a posle reči: "da" dodaju se reči: "nezavisno i samostalno".

Član 38.

U članu 98. stav 11. reči: "Vrhovnim sudom Srbije" zamenjuju se rečima: "Upravnim sudom".

Član 39.

Član 40.

Odredbe člana 20. i člana 22. stav 2. koje se odnose na postavljenje pomoćnika predsednika opštine, odnosno pomoćnika gradonačelnika prestaju da važe danom konstituisanja skupštine jedinice lokalne samouprave nakon sprovedenih izbora za odbornike skupštine jedinice lokalne samouprave održanih nakon stupanja na snagu ovog zakona.

Odredbe člana 5. i člana 12. stav 2. koje se odnose na broj odbornika odnosno broj članova opštinskog veća primenjuju se nakon sprovedenih izbora za odbornike skupštine jedinice lokalne samouprave održanih nakon stupanja na snagu ovog zakona.

Poslovi i ovlašćenja, koji su utvrđeni ovim zakonom, ne uvode obavezu dodatnog zapošljavanja i jedinice lokalne samouprave će ih obavljati u skladu sa propisima koji uređuju zapošljavanje u jedinicama lokalne samouprave.

Član 41.

Jedinice lokalne samouprave će uskladiti svoje statute i druge opšte akte sa ovim zakonom u roku od devet meseci od stupanja na snagu ovog zakona.

Skupština jedinice lokalne samouprave će dostaviti predlog statuta ministarstvu nadležnom za lokalnu samoupravu radi pribavljanja mišljenja, najkasnije šest meseci od stupanja na snagu ovog zakona.

Mišljenje o usklađenosti statuta sa ovim zakonom, ministarstvo nadležno za lokalnu samoupravu će dati u roku od 30 dana od prijema predloga statuta.

Ukoliko se ministarstvo nadležno za lokalnu samoupravu ne izjasni u roku iz stava 3. ovog člana, smatraće se da je dato pozitivno mišljenje.

Član 42.

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".

IZ OBRAZLOŽENJA

II. RAZLOZI ZA DONOŠENJE ZAKONA

Razlozi za donošenje zakona o izmenama i dopunama Zakona o lokalnoj samoupravi, koji je donet 2007. godine, nalaze se u potrebi usklađivanja odredaba ovog zakona sa zakonima koji uređuju pojedina pitanja od značaja za rad i funkcionisanje lokalne samouprave, i to: Zakonom o udruženjima ("Službeni glasnik RS", br. 51/09, 99/11-dr.zakon), Zakonom o planiranju i izgradnji ("Službeni glasnik RS", br. 72/09 i 81/09-ispr, 64/10-odluka US, 24/11, 121/12,43/13-odluka US, 121/12, 42/13-odluka US, 50/13-odluka US, 98/13-odluka US, 132/14, 145/14), Zakonom o visokom obrazovanju ("Službeni glasnik RS", broj 76/05, 100/07-autentično tumačenje, 97/08, 44/10, 93/12, 89/13, 99/14, 45/15-dr.propis, 68/15, 87/16), Zakonom o predškolskom vaspitanju i obrazovanju ("Službeni glasnik RS", broj 18/10) i Zakonom o uređenju sudova ("Službeni glasnik RS", br. 116/08, 104/09), 101/10, 31/11-dr.zakon, 78/11-dr.zakon, 101/11, 101/13, 40/15-dr.zakon, 106/15, 13/16).

Deo predloženih izmena je u funkciji otklanjanja nedostataka u važećem tekstu Zakona o lokalnoj samoupravi, a odnose se na: sazivanje sednica skupštine opštine/grada, preduslova za uspešno vršenje dužnosti odbornika, određivanje kriterijuma za utvrđivanje broja odbornika, kao i broja članova opštinskog/gradskog veća, položaj pomoćnika predsednika opštine/gradonačelnika i ostavku predsednika opštine/ gradonačelnika.

Među značajnim novinama je svakako potpuno izmenjen koncept utvrđivanja nadležnosti opštine/grada, tako što se umesto nabrajanja poslova iz nadležnosti jedinice lokalne samouprave navode oblasti u kojima jedinice lokalne samouprave imaju nadležnosti na osnovu posebnih-sektorskih zakona iz tih oblasti.

Takođe, predloženim rešenjima je istaknut značaj učešća građana i drugih zainteresovanih subjekata u javnoj raspravi, odnosno iniciranje sprovođenja javne rasprave o pitanjima iz nadležnosti organa jedinice lokalne samouprave.

Predloženim izmenama i dopunama Zakona otklanjaju se uočeni nedostaci u praktičnoj primeni važećeg Zakona o lokalnoj samoupravi u oblasti rada i funkcionisanja mesnih zajednica. Brojni problemi i konflikti u radu organa mesnih zajednica, koji proizlaze uglavnom zbog nedovoljnog ili nepreciznog određivanja nadležnosti organa mesne zejednice i njihovog odnosa sa organima jedinice lokalne samouprave, posebno u delu nadzora nad radom organa mesne zajednice, dovodili su do njihove neefikasnosti.

Isto tako, predloženim izmenama podržava se razvoj i primena informacionih tehnologija u oblasti lokalne samouprave (počevši od formiranja različitih baza podataka, uspostavljanja jedinstvenog sistema komunikacije između državnih organa, organa autonomne pokrajine i jedinica lokalne samouprave, kao i imalaca javnih ovlašćenja na čitavoj teritoriji do uvođenja elektronskog poslovanja), što postepeno dovodi do promene u odnosu lokalne samouprave prema građanima i svima onima na koje se odnosi rad lokalne samouprave i to kroz veću efikasnost u radu, jer se skraćuje vreme prikupljanja, prenosa i analize informacija i podataka, obezbeđuje tačnost podataka, premošćuje fizička udaljenost subjekata koji komuniciraju, ostvaruju uštede kako u vremenu, tako i u pogledu izdataka za tekući rad organa, eliminiše nepotrebna birokratičnost u radu i postiže otvorenost rada lokalne samouprave.

Smatrajući da razni oblici međuopštinske saradnje predstavljaju jedan od ključnih pravaca razvoja jedinica lokalne samouprave, predložene izmene detaljnije regulišu oblike međuopštinske saradnje kao i obavezne elemente ovih sporazuma.

III. OBJAŠNJENJE POJEDINIH REŠENJA

Uz član 1.

Izmenama se vrši jezičko pojašnjenje teksta zakona.

Uz član 2.

Izmena se odnosi na proširenje kruga pitanja koja se uređuju statutom, za koja se kroz praktičnu primenu važećeg zakona pokazalo potrebnim da se utvrde u ovom opštem aktu, kao i onih pitanja koja proizlaze iz samog zakona.

Uz član 3.

Izmenama odredbe člana 13. stav 5. Zakona vrši se terminološko usklađivanje sa odredbama Zakona o udruženjima.

Takođe, novim stavom uređuje se pitanje mogućnosti jedinica lokalne samouprave u okviru kojih preko svojih organa, prati proces evropskih integracija Republike Srbije i razvija administrativne kapacitete, u skladu sa zakonom i spoljnom politikom Republike Srbije, a ti poslovi će se obavljati u okviru već utvrđenih poslova i obavljaće ih postojeći zaposleni. To znači da za obavljanje ovih poslova nije predviđeno dodatno zapošljavanje.

Uz član 4.

Bitna izmena odnosi se na sam pristup, odnosno koncept utvrđivanja nadležnosti opštine/grada, tako što se ne nabrajaju poslovi koje opština/grad obavlja, u skladu s Ustavom i zakonom, već se navode oblasti u kojima opština/grad ima nadležnosti na osnovu posebnih, sektorskih zakona, uključujući i poslove utvrđene statutom. Naime, važećim zakonom su utvrđeni poslovi iz nadležnosti opštine/grada, ali nisu regulisani, već je to, uglavnom, prepušteno sektorskim zakonima koji na celovit način uređuju određene oblasti. Razlog za predloženu izmenu treba videti, pre svega, u činjenici da nije moguće nabrojiti sve poslove koje opština/grad obavlja u okviru svoje nadležnosti, te se smatra svrsishodnim utvrditi oblasti u kojima opština/grad ima nadležnosti, u skladu sa posebnim-sektorskim zakonima, kao i statutom.

Uspostavljanjem jedinstvenog popisa poslova, kao evidencije poslova u nadležnosti jedinica lokalne samouprave, omogućava se sagledavanje vrste i strukture poslova iz nadležnosti jedinica lokalne samouprave, što će biti od značaja za kvalitetnije sprovođenje nadzora nad njihovim radom i sagledavanje potrebnih kapaciteta za obavljanje tih poslova, kao i potrebnih finansijskih sredstava za njihovo izvršavanje.

Uz član 5.

Izmena se odnosi na određivanje kriterijuma za utvrđivanje broja odbornika u skupštini opštine, polazeći od broja stanovnika prema poslednjem sprovedenom popisu stanovništva. Pri tome, intencija je da se smanji broj odbornika, kako bi skupština što efikasnije funkcionisala.

Uz član 6.

Predloženom dopunom uvodi se obaveza organa i službi opštine da pružaju podatke i informacije značajne za obavljanje odborničke dužnosti, kao i utvrđivanje odgovornih lica za blagovremeno dostavljanje obaveštenja, traženih podataka, spisa ili uputstava potrebnih za kvalitetan rad odbornika.

Uz čl. 7. i 8.

Ovim izmenama vrši se usklađivanje sa Zakonom o planiranju i izgradnji u oblasti koja se odnosi na građevinsko zemljište, te donošenje prostornih i urbanističkih planove.

Uz član 9.

Ova izmena treba da onemogući zloupotrebu ovlašćenja presednika skupštine da zakazuje sednice u neprimereno kratkom roku koji onemogućava pripremu i prisutnost odbornika.

Isto tako, obavezuje se podnosilac zahteva za sazivanje sednice po hitnom postupku da obrazloži razloge hitnosti, kao i da obrazloži posledice koje bi nastale nesazivanjem sednice u kratkom roku.

Uz član 10.

Predloženom izmenom daje se mogućnost da se broj radnih tela, izbor, prava i dužnosti predsednika i članova radnih tela utvrde poslovnikom o radu skupštine, umesto statutom, iz razloga racionalnosti i efikasnosti u radu tih tela, kao i same skupštine, posebno imajući u vidu bržu proceduru za izmenu (i dopunu) poslovnika u odnosu na način i postupak izmene ili dopune statuta.

Uz čl. 11, 17. i 18.

Predloženim izmenama Zakona vrši se usklađivanje sa odredbama Zakona o visokom obrazovanju, u delu koji se odnosi na stručne i akademske nazive.

Za načelnika opštinske uprave i načelnika uprave za pojedine oblasti predviđa se, pored odgovarajuće stručne spreme, položen državni stručni ispit za rad u organima državne uprave, u skladu sa zakonom kojim se uređuje položaj državnih službenika.

Uz član 12.

Predloženom dopunom, koja se odnosi na izbor predsednika opštine, zamenika predsednika opštine i članove opštinskog veća, treba da se otklone nejasnoće (koje su evidentne u pojedinim jedinicama lokalne samouprave) u vezi sa načinom glasanja o kandidatima za navedene funkcije u postupku njihovog izbora.

Pored toga, dopuna se odnosi na određivanje kriterijuma za utvrđivanje broja članova opštinskog veća, polazeći od broja stanovnika prema poslednjem sprovedenom popisu stanovništva.

Uz član 13.

Predloženom dopunom kroz nove tač. 5a) i 5b), kao i tačku 8) utvrđuju se dodatna prava i dužnosti opštinskog veća.

Isto tako, predviđeno je da opštinsko veće, pored decidirano nabrojanih poslova, vrši i druge poslove u skladu sa zakonom tj. drugim posebnim (sektorskim) zakonima iz određene oblasti, a na koju potrebu ukazuje dosadašnja praksa.

Uz član 14.

Predloženim rešenjem utvrđuje se obaveza skupštine da utvrdi minimalni rok za sazivanje sednice na kojoj će se raspravljati o predlogu za razrešenje predsednika opštine.

Uz član 15.

Važećim zakonom uređuje se pitanje prestanka mandata predsednika opštine razrešenjem, kao i posledice razrešenja, dok se ostavka predsednika opštine (kao osnov za prestanak mandata), kao i postupanje po istoj, ne pominju. Predloženom dopunom predviđa se postupanje predsednika skupštine u situaciji kada predsednik opštine podnese ostavku na tu funkciju, a što važi i za gradonačelnika.

Uz član 16.

Predloženom izmenom proširuje se nadležnost opštinske uprave, tako što ista obavlja stručne i administrativno-tehničke poslove za potrebe skupštine opštine, predsednika opštine i opštinskog veća, što je u funkciji racionalizacije, pa i ekonomičnosti u obavljanju poslova.

Uz član 19.

Predloženim rešenjem otklanja se dosadašnje stanje u položaju načelnika opštinske uprave. Naime, načelnika opštinske uprave postavlja veće koje i vrši nadzor nad radom opštinske uprave, pa s tim u vezi, ne postoji odnos odgovornosti načelnika uprave prema skupštini.

Uz čl. 20. i 40.

Predloženim rešenjem se rešava dosadašnje stanje "dualiteta" u

položaju pomoćnika predsednika opštine ili gradonačelnika. Pomoćnici predsednika opštine se postavljaju u kabinetu predsednika opštine dok traje dužnost predsednika ili dok ih on ne razreši, s tim što ove odredbe prestaju da važe danom konstituisanja skupštine jedinice lokalne samouprave nakon sprovedenih narednih izbora za odbornike skupštine jedinice lokalne samouprave održanih nakon stupanja na snagu ovog zakona.

Isto tako, predviđeno je da se odredbe ovog zakona koje se odnose na broj odbornika i broj članova opštinskog veća, primenjuju nakon sprovedenih izbora za odbornike skupštine jedinice lokalne samouprave održanih nakon stupanja na snagu istog zakona.

Uz član 21.

Predloženom izmenom utvrđuje se da opštinsko veće, kao organ koji vrši nadzor nad radom opštinske uprave, donosi akt o unutrašnjem uređenju i sistematizaciji opštinske uprave.

Uz član 22.

Predloženim rešenjem stvaraju se uslovi za efikasnije rukovođenje i celishodnije obavljanje poslova iz nadležnosti gradske uprave grada Beograda koja je organizovana kao jedinstveni organ.

Takođe, predloženom izmenom se i za gradove uklađuje promena položaja pomoćnika gradonačelnika kako je to učinjeno i za pomoćnike predsednika opštine, s tim što će se ova odredba primenjivati do sprovođenja narednih izbora za skupštinu jedinica lokalne samouprave.

Uz član 23.

Predloženom dopunom se otklanja moguća neizvesnost u pogledu uspeha pokretanja građanske inicijative i jača uloga građana jer postoje primeri da se statutima opština utvrđivao neprimereno visok procenat koji je bio i do 25% birača. Takođe, uređuje se pitanje učešća građana u javnoj raspravi podnošenjem (kvalifikovanog) predloga za sprovođenje javne rasprave o pitanjima iz nadležnosti organa opštine, u skladu sa propisima koji uređuju građansku inicijativu, s tim da je nadležni organ opštine dužan da na primeren način obavesti javnost da je otpočeo rad na pripremi opšteg akta.

Uz član 24.

Ovakvim preciziranjem se otklanja dosadadašnja nejasnoća u pogledu utvrđivanja potrebnog broja birača za donošenje odluke putem referenduma.

Uz član 25.

Predloženom dopunom se reguliše krug ovlašćenih predlagača za osnivanje mesne zajednice ili drugog oblika mesne samouprave uz značajno definisanje uloge građana u ovom postupku.

Uz član 26.

Predloženim rešenjem poboljšava se položaj mesne samouprave i rad njenih organa. Proširenjem ovlašćenja opština u pogledu donošenja odluka o izboru saveta mesne zajednice rešava se najveći broj dosadašnjih problema vezanih za izbore za organe mesnih zajednica čime se omogućava efikasniji rad mesnih zajednica i drugih oblika mesne samouprave. Takođe, predloženom dopunom se uređuju osnovni principi izbora za savet mesne zajednice i načina izbora predsednika saveta mesne zajednice, kao i osnovni delokrug rada saveta.

Uz član 27.

Predloženom dopunom se precizira obaveza nadležnog organa opštine/grada da se izjasni – da saglasnost na finansijski plan mesne zajednice kako bi postojao akt koji utvrđuje iznos sredstava namenjenih mesnim zajednicama i koji treba da bude uzet u obzir u skladu sa odlukom o budžetu.

Uz član 28.

Predloženim pravom nadzora nad zakonitošću rada i akata mesne zajednice rešava se jedan od problema koji do sada nije bio uređen, kao i predlaganje preduzimanja adekvatnih mera u cilju obezbeđivanja zakonitosti u radu mesne samouprave.

Uz član 29.

U okviru ovoga člana predložena su nova rešenja koja se odnose na obezbeđivanje zakonitosti u radu mesne zajednice koje podrazumeva i uređenje postupka utvrđivanja saglasnosti opšteg akta mesne zajednice sa statutom ili drugim opštim aktom opštine, kao i preduzimanje određenih mera u postupku finansijske kontrole rada mesne zajednice. Isto tako, predloženo je zakonsko regulisanje osnova i postupka za raspuštanje saveta mesne zajednice kako bi se izbegla mogućnost političke zloupotrebe ovakve situacije.

Uređivanja pitanja koja se odnose na izbor i osnov za raspuštanje saveta mesne zajednice nema za posledicu obavezu za dodatno zapošljavanje, a time ni dodatne finansijske obaveze na teret budžeta.

Uz član 30.

Predloženom dopunom se zakonski ukazuje na mogućnost da opštinska/gradska uprava može i treba da pruži pomoć mesnim zajednicama u obavljanju stručnih administrativnih, finanasijskih, materijalnih i tehničkih poslova.

Uz član 31.

Predloženim dopunama poboljšava se položaj stranaka u postupku, s obzirom na to da je organ jedinice lokalne samouprave, koji vodi postupak, dužan da po službenoj dužnosti vrši uvid, pribavlja i obrađuje podatke ili dokumenta iz evidencija, odnosno registara koje u skladu sa posebnim propisima vode državni organi, organi teritorijalne autonomije, jedinica lokalne samouprave i drugi imaoci javnih ovlašćenja.

Uz čl. 32. i 38.

Izmenama odredaba člana 83. stav 2. i člana 98. stav 11. Zakona, vrši se usklađivanje sa odredbama Zakona o uređenju sudova, u delu koji se odnosi na novu organizaciju sudova.

Uz član 33.

Navedenim rešenjem vrši se tehnička ispravka.

Uz član 34.

Predloženim dopunama bliže se razrađuju oblici međuopštinske saradnje u cilju stvaranja uslova za brži ekonomski razvoj opština i racionalnijeg ili stručnijeg obavljanja pojedinih poslova iz izvornih nadležnosti opštine ili grada.

Uz član 35.

Izmenama i dopunama u novom članu 88a. utvrđeni su obavezni elementi sporazuma o saradnji koji obezbeđuju stabilnost u obavljanju tih poslova i pravnu sigurnost.

Pored toga, uvodi se i obavezna evidencija o prethodno zaključenim sporazumima o međuopštinskoj saradnji.

Uz član 36.

Navedenom izmenom proširuje se nadležnost skupštine jedinice lokalne samouprave u okviru koje spada i dodeljivanje zvanja "počasni građanin" osobi od posebnog značaja za opštinu.

Uz član 37.

Ova izmena je urađena na osnovu ukazivanja Zaštitnika građana da je neophodno terminološki napraviti razliku u odnosu na ostale zaštitnike građana u JLS jer oni nisu isti organ niti postoji međusoban hijerarhijski odnos. Naziv je predložen na osnovu predloga udruženja lokalnih ombudsmana. Takođe se predlaže da se eksplicitno navede da lokalni ombudsman svoje poslove obavlja samostalno i nezavisno.

Uz član 39.

Jedinstveni popis poslova iz člana 4. ovog zakona., ministarstvo nadležno za lokalnu samoupravu uspostaviće u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakaona.

Uz član 41.

U okviru prelaznih i završnih odredaba je predviđen rok od devet meseci za usklađivanje statuta i drugih opštih akata jedinica lokalne samouprave sa ovim Zakonom, što predstvalja optimalan rok.

Uz član 42.

Ovim članom se utvrđuje stupanje na snagu zakona.

Izvor: Vebsajt Ministarstvo državne uprave i lokalne samouprave, 17.11.2016.