UPRAVA ZA SPREČAVANJE PRANJA NOVCA: TOKOM 2015. GODINE NAJVEćI BROJ ZAHTEVA ZA DOSTAVU PODATAKA UPUćENIH OD DRżAVNIH ORGANA ODNOSIO SE NA SUMNJU DA SU IZVRšENA KRIVIčNA DELA PORESKE UTAJE, ZLOUPOTREBE OVLAšćENJA U PRIVREDI, ZLOUPOTREBE ODGOVORNOG LICA, NEDOZVOLJENOG PRELASKA DRżAVNE GRANICE I TRGOVINE LJUDIMA, NEOVLAšćENE PROIZVODNJE I STAVLJANJA U PROMET OPOJNIH DROGA, RAZNE VRSTE PREVARA, TERORIZAM I FINANSIRANJE TERORIZMA
U toku 2015. godine Uprava za sprečavanje pranja novca imala je 1.109 slučajeva, a najveći broj zahteva za dostavu podataka upućenih od državnih organa odnosio se na sumnju da su izvršena krivična dela poreske utaje, zloupotrebe ovlašćenja u privredi, zloupotrebe odgovornog lica, nedozvoljenog prelaska državne granice i trgovine ljudima, neovlašćene proizvodnje i stavljanja u promet opojnih droga, razne vrste prevara, terorizam i finansiranje terorizma. Kod najvećeg broja predmeta sumnja se u ekonomsku opravdanost izvršenja transakcija, poreklo novca koji se uplaćuje na račune, fiktivan promet roba i usluga i simulovane pravne poslove.
Od ukupnog broja predmeta, navodi se u Godišnjem izveštaju o radu Uprave za sprečavanje pranja novca za 2015. godinu, veliki broj je sumnja u simulovane poslovne odnose, to jest prenose novca po fiktivnim osnovama. Često se radi o uplatama gotovine nepoznatog porekla fizičkih lica na račune pravnih lica, koja zatim prate prenosi novca između dva ili više često povezanih lica. Krajnji cilj tih poslovnih odnosa je unos gotovine sumnjivog porekla u legalne novčane tokove u Srbiji. Primera radi, u prethodnoj godini uočeno je da su često obveznici prijavljivali značajne uplate pozajmica osnivačima za likvidnost u korist pravnih lica registrovanih za građevinsku delatnost.
Najveći broj analiza i informacija o sumnji u aktivnosti koje ukazuju na pranje novca ili finansiranje terorizma Uprava je prošle godine prosledila Višem javnom tužilaštvu u Beogradu – 27 predmeta, zatim tri Višem javnom tužilaštvu u Novom Sadu, a po dva višim javnim tužilaštvima u Jagodini, Kragujevcu, Sremskoj Mitrovici, Subotici. Po jedan predmet upućen je višim tužilaštvima u Kraljevu, Nišu, Smederevu, Šapcu, Vranju, Zaječaru i Zrenjaninu.
Prošle godine Uprvi za sprečavanje pranja novca obveznici su prijavili ukupno 5.674 sumnjivih transakcija, odnosno aktivnosti. Banke su prijavile 737, agenti za prenos novca 4.881, notari dva, računovođe tri, revizori 11, menjači četiri, lica koja se bave poštanskim saobraćajem 17, osiguravajuća društva 18 i po jedan lizing i faktoring.
Aktivnosti koje su obveznici najčešće prijavljivali Upravi kao sumnjive su:
- poreska utaja,
- unos novca nepoznatog porekla u finansijski sistem Srbije,
- falsifikovanje ličnih identifikacionih dokumenata,
- zloupotrebe položaja odgovornih lica u pravnim licima,
- sumnjive kupovine pravnih lica,
- sumnjiva upotreba odobrenih kredita od fizičkih lica,
- finansiranje teritorizma kroz humanitarne organizacije...
Tokom analize sumnjivih transakcija uočena je tendencija da nerezidenti koji nemaju poslovnu aktivnost u Srbiji u sve većem broju otvaraju račune u poslovnim bankama u našoj državi. Po navedenim računima iz inostranstva se po različitim osnovama transferišu značajne svote, bez jasnog dokaza o poreklu novca i njegovoj krajnjoj nameni. Takođe, prošle godine banke su Upravi prijavile deset planiranih, odnosno najavljenih a neizvršenih transakcija, odnosno onih koje u trenutku prijave Upravi još uvek nisu bile izvršene, a na osnovu do tada raspoloživih podataka formirana je sumnja u pranje novca. Kod takvih transakcija uglavnom se radilo o pokušaju lica da u finansijski sistem Srbije ubace velike iznose novca. Kao svrhu planiranih transfera lica su navodila investicije u Srbiju, bez konkretnih obrazloženja o čemu se tačno radi.
Primećene su i učestale poslovne aktivnosti humanitarnih organizacija sa sedištem u područjima koja su procenjena kao rizična za finansiranje terorizma u Srbiji. Postoji sumnja, navodi se u Izveštaju, da se navedene organizacije zloupotrebljavaju u svrhu finansiranja i obuke potencijalnih terorista.
Izvor: Vebsajt Dnevnik, Lj. Malešević, 16.05.2016.Naslov: Redakcija