NARODNA BANKA SRBIJE: Do sredine 2022. godine očekuje se postepeni pad inflacije
Prema podacima Republičkog zavoda za statistiku, inflacija je u decembru 2021. usporila rast i na mesečnom nivou iznosila je 0,4%, dok je u odnosu na decembar 2020. godine iznosila 7,9%. Prosečna godišnja inflacija u 2021. godini iznosila je 4,0%.
Usporavanje ukupne inflacije na mesečnom nivou rezultat je pada cena neprerađene hrane od 1,1%, pri čemu su na mesečnom nivou snižene cene svih kategorija neprerađene hrane - svežeg voća za 4,8%, svežeg mesa za 0,7% i svežeg povrća za 0,5%. Cene prerađene hrane nastavile su da rastu, ali sporijim tempom nego u prethodnim mesecima, čemu su doprinele i mere Vlade Srbije u pogledu ograničavanja cena osnovnih životnih namirnica.
Posmatrano prema strukturi, tri četvrtine međugodišnje inflacije od 7,9% u decembru je i dalje bilo opredeljeno kretanjem cena hrane i energenata, tj. onim kategorijama na koje monetarna politika ne može direktno da utiče u znatnijoj meri. Cene neprerađene hrane su u decembru, u odnosu na isti mesec prethodne godine, povećane za 20,9%, dok su cene prerađene hrane bile više za 8,0% na međugodišnjem nivou. Visok međugodišnji rast cena hrane posledica je delovanja nekoliko faktora - rasta svetskih cena hrane, suše, viših troškova u proizvodnji, kao i izrazito niskih nivoa ovih cena tokom 2020. usled izostanka znatnog dela tražnje.
Cene energenata su na mesečnom nivou stagnirale u decembru, dok su, posmatrano u odnosu na decembar 2020, bile više za 13,4%. Njihovo kretanje je u najvećoj meri bilo opredeljeno globalnim faktorima, pre svega rastom svetske cene nafte, koji se prelio i na rast cena naftnih derivata na domaćem tržištu (23,5% međugodišnje u decembru).
S druge strane, međugodišnja bazna inflacija (indeks potrošačkih cena po isključenju hrane, energije, alkohola i cigareta), na koju mere monetarne politike mogu da utiču, i u decembru je bila znatno niža od ukupne inflacije i iznosila je 3,5%. Tokom 2021. godine međugodišnja bazna inflacija u proseku se kretala na nivou od 2,3%. Očuvanju bazne inflacije na niskom i stabilnom nivou doprinosi dugogodišnja relativna stabilnost deviznog kursa, koja predstavlja sidro cenovne stabilnosti i koja će biti očuvana i u narednom periodu. Takođe, važan faktor niske i stabilne bazne inflacije jesu i inflaciona očekivanja finansijskog sektora, koja se duže vreme kreću u granicama cilja. Smanjivanju inflatornih pritisaka doprineće i odluka Vlade Srbije da omogući preduzećima da do kraja juna 2022. kupuju struju po znatno povoljnijim uslovima od tržišnih.
Prema projekciji Narodne banke Srbije, međugodišnja inflacija će tokom prvog tromesečja ove godine najverovatnije nastaviti da se kreće oko nivoa iz decembra 2021. godine. Od drugog tromesečja očekujemo njen postepeni pad, dok bi u granice cilja trebalo da se vrati tokom trećeg tromesečja. Krajem godine očekujemo međugodišnju inflaciju oko centralne vrednosti cilja od 3%, a s obzirom na visoku bazu iz 2021. godine, postoji mogućnost da se krajem godine ukupna inflacija nađe i u donjoj polovini ciljanog raspona od 3,0 ± 1,5%. Rizici u pogledu inflacije u narednom periodu odnose se pre svega na kretanja cena primarnih poljoprivrednih proizvoda, svetske cene energenata, brzinu globalnog ekonomskog oporavka i dužinu trajanja problema u globalnim lancima snabdevanja. Kada je reč o domaćim rizicima, inflacija će u najvećoj meri zavisiti i od ishoda naredne poljoprivredne sezone, koja je za potrebe projekcija pretpostavljena na nivou prosečne. To podrazumeva blag rast poljoprivredne proizvodnje u odnosu na 2021. godinu, koja je zbog suše bila slabija od proseka.
Kompanija Paragraf Lex ne preuzima odgovornost za tačnost i istinitost informacija prenetih iz spoljnih sadržaja odnosno drugih izvora, kao i za štetu koja eventualno iz toga, proistekne. Sve informacije objavljene u sekciji "Vesti" su namenjene u svrhu opšteg informisanja.
Naslov: Redakcija