NACRT ZAKONA O HIDROGRAFSKOJ DELATNOSTI - Tekst propisa
Predmet uređenja
Član 1.
Ovim zakonom se uređuje način i uslovi za obavljanje hidrografske delatnosti u cilju hidrografsko-navigacionog obezbeđenja plovidbe na unutrašnjim vodnim putevima, zaštite ljudskih života i imovine na unutrašnjim vodnim putevima, istraživanja u svrhu upravljanja resursima unutrašnjih vodnih puteva, kao i zaštite životne sredine.
Značenje pojmova
Član 2.
Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom zakonu imaju sledeće značenje:
1) hidrografski premer je premer koji se vrši radi utvrđivanja dubine vode, konfiguracije i prirode rečnog dna, vremena i visine visokih i niskih voda, utvrđivanje pozicija topografskih objekata i fiksnih orijentira za potrebe premera i plovidbe;
2) plovidbena karta je karta kojom se prikazuje dubina vode, priroda rečnog dna, uzvišenja, konfiguracije i karakteristike obale, objekti bezbednosne plovidbe, lučki objekti i slično, a koja je namenjena zapovednicima i članovima posade brodova unutrašnje plovidbe;
3) hidro-meteo stanica je merna stanica na kojoj se vrše kontinuirana merenja radi dobijanja podataka o vodostaju, temperaturi i proticaju vode, brzini, pravcu i smeru vetra, temperaturi vazduha, visini talasa, vidljivosti, kao i prisustvu količine padavina u određenom periodu vremena, na međunarodnom vodnom putu;
4) topografski premer je snimanje konfiguracije površine zemlje (reljefa) i pozicije prirodnih objekata i objekata izgrađenih na njoj.
Hidrografska delatnost
Član 3.
Hidrografska delatnost obuhvata hidrografsko-topografske premere na unutrašnjim vodnim putevima, prikupljanje podataka iz hidrografije, kartografije, plovidbe, geologije rečnog dna, izradu, izdavanje i održavanje plovidbenih karata i publikacija u skladu sa preporukama Međunarodne hidrografske organizacije (u daljem tekstu: MHO).
Hidrografska delatnost iz stava 1. ovog člana je delatnost od interesa za Republiku Srbiju.
Plovidbene karte obavezno moraju biti izrađene u obliku elektronske plovidbene karte - ENC u skladu sa međunarodnim Inland ECDIS standardom, a mogu se izrađivati i kao klasične plovidbene karte prema kartografskim standardima.
Član 4.
Podaci dobijeni obavljanjem hidrografske delatnosti koriste se za uspostavljanje i održavanje Hidrografskog informacionog sistema.
Nadležnost za vršenje poslova hidrografske delatnosti
Član 5.
Poslove u okviru hidrografske delatnosti vrši Direkcija za vodne puteve koja je obrazovana kao organ uprave u sastavu ministarstva nadležnog za poslove saobraćaja (u daljem tekstu: ministarstvo) u skladu sa zakonom kojim se uređuju plovidba i luke na unutrašnjim vodama.
Poslovi iz stava 1. ovog člana obuhvataju:
1) hidrografsko-topografske premere na unutrašnjim vodnim putevima;
2) snimanje objekata u rečnom koritu;
3) prikupljanje i održavanje baze podataka iz hidrografije, kartografije i plovidbe, geologije rečnog dna;
4) vođenje Centralne baze hidrografskih podataka;
5) izradu, projektovanje, izdavanje i održavanje službenih plovidbenih karti i publikacija u skladu sa standardima i preporukama MHO;
6) čuvanje originala premera;
7) izdavanje plovidbenih karti i publikacija;
8) prikupljanje, obradu i razmenu hidrografskih i plovidbenih obaveštenja radi održavanja u ažurnom stanju službenih plovidbenih karti i publikacija;
9) organizovanje mreže hidro-meteo stanica za prikupljanje hidrografskih i drugih podataka od značaja za plovidbu;
10) druge poslovi iz oblasti hidrografske delatnosti u skladu sa zakonom.
Uslovi koje moraju da ispune pravna lica za vršenje poslova hidrografskog premera na unutrašnjim vodnim putevima
Član 6.
Hidrografski premer na unutrašnjim vodnim putevima, kao i snimanje objekata u rečnom koritu, za potrebe Direkcije za vodne puteve, kao i drugih pravnih i fizičkih lica, mogu da obavljaju i pravna lica ako ispunjavaju uslove u pogledu:
1) tehničke opreme i odgovarajućih mernih uređaja za hidrografski premer i dubine;
2) odgovarajućih materijalnih i tehničkih sredstava za obavljanje istraživanja i izvođenja radova;
3) uslova u odnosu na tehničku zaštitu i zaštitu na radu, u skladu sa posebnim propisima.
Pored uslova iz stava 1. ovog člana, pravno lice mora da ispunjava uslov u pogledu kadrovskog kapaciteta, odnosno da ima najmanje dva zaposlena sa visokom stručnom spremom ili završenim specijalističkim studijama iz oblasti geografskih i geodetskih nauka, kao i najmanje dva lica sa stečenim licencama za obavljanje hidrografskih poslova izdatih od strane MHO ili institucija priznatih od strane MHO.
Ispunjenost uslova iz st. 1. i 2. ovog člana ministarstvo utvrđuje rešenjem.
Rešenje iz stava 2. ovog člana konačno je u upravnom postupku i protiv njega se može pokrenuti spor pred Upravnim sudom.
Podnosilac zahteva za izdavanje rešenja snosi troškove plaćanja republičke administrativne takse.
Direkcija za vodne puteve vodi evidenciju izdatih rešenja iz stava 2. ovog člana.
Ministar nadležan za poslove saobraćaja (u daljem tekstu: ministar) propisuje uslove u pogledu tehničke opreme i mernih uređaja za hidrografski premer i dubine, kao i materijalna i tehnička sredstva za obavljanje istraživanja i izvođenja radova, koje moraju da ispunjavaju pravna lica.
Način obavljanja poslova u okviru hidrografske delatnosti
Član 7.
Pravno lice iz člana 6. ovog zakona, dužno je da poslove u okviru hidrografske delatnosti vrši na način i pod uslovima propisanima ovim zakonom i propisima donetim na osnovu ovog zakona, kao i u skladu sa standardima MHO-a i drugim standardima utvrđenima međunarodnim ugovorima i sporazumima koji su potvrđeni od strane Republike Srbije.
Član 8.
Pravno lice iz člana 6. ovog zakona, dužno je da obavesti Direkciju za vodne puteve o datumu početka i obimu poslova u okviru hidrografske delatnosti koje će vršiti, kao i da dostavi po jedan primerak projekta za izvođenje planiranih poslova u okviru hidrografske delatnosti, a prikupljene podatke da dostave u roku od 30 dana od dana završetka radova.
Član 9.
Podaci koje u obavljanju delatnosti iz člana 5. ovog zakona prikupi i obradi Direkcija za vodne puteve predstavljaju zvanične hidrografske podatke.
Podaci istraživanja, kao i prikupljeni i obrađeni podaci (hidrografski originali ili hidrografski elaborati) od strane pravnih lica iz člana 6. ovog zakona, smatraće se zvaničnim hidrografskim podacima kada su pregledani i potvrđeni od strane Direkcije za vodne puteve.
Direkcija za vodne puteve čuva i u potrebnom obimu objavljuje zvanične hidrografske podatke u plovidbenim kartama i publikacijama.
Na postupak potvrđivanja iz stava 2. ovog člana primenjuju se odredbe Zakona o upravnom postupku.
Obaveze pravnog lica koje vrši poslove u okviru hidrografske delatnosti na unutrašnjim vodnim putevima
Član 10.
Pravno lice koje vrši poslove u okviru hidrografske delatnosti na unutrašnjim vodnim putevima dužno je da pre njihovog preduzimanja dostavi podatke o ovim poslovima nadležnoj lučkoj kapetaniji koja će ih bez odlaganja dostaviti Direkciji za vodne puteve.
Investitor na izgradnji objekta ili na izvođenju građevinskih radova, odnosno bagerovanja na unutrašnjim vodnim putevima ili imalac odobrenja za obavljanje lučke delatnosti, odnosno lučki koncesionar, dužan je da hidrografski elaborat koji je pregledan i potvrđen u skladu sa članom 9. stav 2. ovog zakona, bez odlaganja dostavi Direkciji za vodne puteve nakon izgradnje ili rekonstrukcije ili druge vrste radova na unutrašnjim vodnim putevima, a pre izdavanja upotrebne dozvole u skladu sa zakonom kojim se uređuje planiranje i izgradnja.
Lice iz stava 2. ovog člana dužno je da dostavi Direkciji za vodne puteve podatak o svakoj promeni koja je nastala nakon dostavljanja podataka iz st. 1. i 2. ovog člana bez odlaganja.
Lučki operater koji upravlja lukom, odnosno terminalom luke ili pristaništem, osim vojnog pristaništa, dužan je da najmanje jednom u pet godina Direkciji za vodne puteve dostavi rezultate hidrografskog merenja na lučkom području.
Izuzetno od stava 4. ovog člana, dostavljanje rezultata hidrografskog merenja nadležna lučka kapetanija može da odrediti u periodima koji su kraći od pet godina, ako je dubina podložna češćoj promeni (zamuljivanje, taloženje i drugo), odnosno može da odredi i duži period od pet godina ako je dubina manje podložna promenama, ali ne na period koji je duži od deset godina.
Podatke iz st. 1, 2, 3. i 4. ovog člana u plovidbenim kartama i publikacijama objavljuje Direkcija za vodne puteve.
Obaveza upotrebe plovidbenih karti
Član 11.
Brodovi unutrašnje plovidbe upisani u domaći upisnik brodova unutrašnje plovidbe moraju da imaju plovidbene karte izdate od Direkcije za vodne puteve.
Plovidbene karte iz stava 1. ovog člana moraju da budu ažurirane i objavljene, u skladu sa standardima i preporukama MHO, kao i preuzetim međunarodnim obavezama.
Ministar propisuje način izdavanja, održavanje i upotrebe plovidbenih karata.
Ograničenja u odnosu na raspolaganje plovidbenim kartama
Član 12.
Zabranjeno je, bez pisanog odobrenja Direkcije za vodne puteve, skeniranje i umnožavanje plovidbenih karata, elaborata i ostalih dokumenata, kao i njihova distribucija, a koje na osnovu ovog zakona izdaje Direkcija za vodne puteve.
Centralna baza hidrografskih podataka
Član 13.
Direkcija za vodne puteve uspostavlja i upravlja Centralnom bazom hidrografskih podataka kao integrisanim informacionim sistemom koji na osnovu sistemskog prikupljanja podataka obavljanjem hidrografske delatnosti, proizvodi i razmenjuje informacije od značaja za bezbednost plovidbe, zaštitu životne sredine i iskorišćavanje vodnih resursa.
Centralna baza hidrografskih podataka se sastoji najmanje od:
1) katastra vodnih objekata koji sadrži podatke o objektima koji su građeni na vodnom zemljištu, kao i informacije o korisnicima, načinu i opsegu korišćenja ovih objekata;
2) podataka o objektima, radovima i pojavama značajnim za bezbednost plovidbe, prema područjima jedinica lokalne samouprave;
2) karte vodnog zemljišta kojom se utvrđuju granice vodnog zemljišta.
Izrada katastra vodnih objekata i karte vodnog zemljišta u nadležnosti je ministarstva nadležnog za poslove vodoprivrede.
Upotreba podataka dobijenih obavljanjem hidrografske delatnosti
Član 14.
Podaci dobijeni obavljanjem hidrografske delatnosti od interesa za Republiku Srbiju mogu se davati na korišćenje, ako nisu aktom nadležnog organa, u skladu sa zakonom, proglašeni tajnim.
Član 15.
Za istraživanja, ispitivanja, merenja i snimanja unutrašnjih vodnih puteva Republike Srbije koje obavlja u okviru delatnosti iz člana 5. ovog zakona, Direkciji za vodne puteve nisu potrebna odobrenja i saglasnosti drugih organa i organizacija.
Član 16.
Zabranjeno je ometanje obavljanja hidrografske delatnosti, kao i oštećenje opreme za prikupljanje podataka.
NADZOR
Član 17.
Nadzor nad sprovođenjem odredaba ovog zakona i propisa donetih na osnovu ovog zakona vrši ministarstvo.
Inspekcijski nadzor vrši ministarstvo preko inspektora bezbednosti plovidbe (u daljem tekstu: inspektor).
Na postupanje, prava i obaveze inspektora bezbednosti plovidbe koja nisu uređena ovim zakonom, primenjuju se odredbe zakona kojim se uređuje inspekcijski nadzor.
Član 18.
Poslovi nadzora nad sprovođenjem odredaba ovog zakona obuhvataju vršenje nadzora nad:
1) obavljanjem delatnosti hidrografskog premera na unutrašnjim vodnim putevima, kao i snimanja objekata u rečnom koritu, od strane pravnih lica koja su dobila rešenja ministarstva;
2) dostavljanjem podataka i informacija nadležnim organima u skladu sa odredbama ovog zakona;
3) držanjem i upotrebom službenih plovidbenih karti na brodovima unutrašnje plovidbe.
Član 19.
Ako u vršenju nadzora inspektor utvrdi da se delatnost hidrografskog premera na unutrašnjim vodnim putevima, kao i snimanja objekata u rečnom koritu vrši od strane lica koje nema rešenje ministarstva, zabraniće tom licu dalje obavljanje ove delatnosti.
I. KAZNENE ODREDBE
1. Prekršaji
Član 20.
Novčanom kaznom od 150.000,00 do 2.000.000,00 dinara kazniće se za privredni prestup privredno društvo ili drugo pravno lice:
1) ako obavlja delatnost hidrografskog premera na unutrašnjim vodnim putevima, kao i snimanja objekata u rečnom koritu bez rešenja ministarstva (član 6. stav 2);
2) ako se na brodu unutrašnje plovidbe koji je upisan u domaći upisnik brodova unutrašnje plovidbe ne nalaze službene plovidbene karte izdate od Direkcije za vodne puteve (član 11. stav 1).
Član 21.
Novčanom kaznom od 50.000,00 do 500.000,00 dinara kazniće se za privredni prestup privredno društvo ili drugo pravno lice:
1) ako poslove u okviru hidrografske delatnosti ne vrši na način i pod uslovima propisanima ovim zakonom i propisima donetim na osnovu ovog zakona, kao i u skladu sa standardima MHO-a i drugim standardima utvrđenima međunarodnim ugovorima i sporazumima koji su potvrđeni od strane Republike Srbije (član 7);
2) ako ne obavesti Direkciju za vodne puteve o datumu početka i obimu radova, odnosno ne dostavi po jedan primerak studije projekata, kao i ako prikupljene podatke ne dostavi u roku od 30 dana od dana završetka radova (član 8);
3) ako pre preduzimanja aktivnosti na unutrašnjim vodnim putevima ne dostavi podatke o ovim aktivnostima nadležnoj lučkoj kapetaniji (član 10. stav 1);
4) ako nakon izgradnje ili rekonstrukcije ili druge vrste radova na unutrašnjim vodnim putevima, a pre izdavanja upotrebne dozvole, ne dostavi bez odlaganja Direkciji za vodne puteve hidrografski elaborat (član 10. stav 2);
5) ako ne dostavi bez odlaganja Direkciji za vodne puteve podatak o svakoj promeni koja je nastala nakon dostavljanja podataka iz člana 10. st. 1. i 2. ovog zakona (član 10. stav 3);
6) ako lučki operater koji upravlja lukom, odnosno terminalom luke ili pristaništem, osim vojnog pristaništa, ne dostavi Direkciji za vodne puteve rezultate hidrografskog merenja na lučkom području u skladu sa odredbama ovog zakona (član 10. stav 4);
7) ako bez pisanog odobrenja Direkcije za vodne puteve, vrši skeniranje i umnožavanje plovidbenih karata, elaborata i ostalih dokumenata, kao i njihovu distribuciju (član 12);
8) ako ometa obavljanja hidrografske delatnosti ili ošteti opremu za prikupljanje podataka (član 16).
Za radnje iz stava 1. ovog člana kazniće se za privredni prestup i odgovorno lice u pravnom licu ili drugo pravno lice novčanom kaznom od 10.000,00 do 100.000,00 dinara.
PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Član 22.
Podzakonski akti iz člana 6. stav 7. i člana 11. stav 3. ovog zakona biće doneti u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Član 23.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", osim člana 13. ovog zakona koji stupa na snagu 1. juna 2023. godine.
IZ OBRAZLOŽENjA
II. RAZLOZI ZA DONOŠENJE ZAKONA I CILJEVI KOJI SE OSTVARUJU
Nacrt zakona o hidrografskoj delatnosti (u daljem tekstu: Nacrt zakona) ima za cilj da se uredi pravni okvir za obavljanje hidrografske delatnosti koji do danas nije bio uspostavljen.
Hidrografija se bavi merenjem i opisom fizičkih karakteristika reka i jezera, kao i predviđanjem njihovih promena tokom vremena, pre svega u cilju bezbedne plovidbe i podrške svim ostalim plovidbenim aktivnostima, uključujući i ekonomski razvoj, bezbednost, naučna istraživanja i zaštitu životne sredine.
Nacrtom zakona se definiše obuhvat hidrografske delatnosti u smislu da obuhvata više vrsta aktivnosti, kao što su hidrografsko-topografske premeri na unutrašnjim vodnim putevima, prikupljanje podataka iz hidrografije, kartografije, plovidbe, geologije rečnog dna, izrada, izdavanje i održavanje plovidbenih karata i publikacija i dr.
Nacrtom zakona propisuje se nadležnost Direkcije za vodne puteve, kao organa u sastavu Ministarstva građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture, da obavlja poslove u okviru hidrografske delatnosti, a koji obuhvataju: hidrografsko-topografske premere na unutrašnjim vodnim putevima, snimanje objekata u rečnom koritu, prikupljanje i održavanje baze podataka iz hidrografije, kartografije i plovidbe, geologije rečnog dna, vođenje Centralne baze hidrografskih podataka, izradu, projektovanje, izdavanje i održavanje službenih plovidbenih karti i publikacija u skladu sa standardima i preporukama MHO, izdavanje plovidbenih karti i publikacija, prikupljanje, obradu i razmenu hidrografskih i plovidbenih obaveštenja radi održavanja u ažurnom stanju službenih plovidbenih karti i publikacija, kao i organizovanje mreže hidro-meteo stanica za prikupljanje hidrografskih i drugih podataka od značaja za plovidbu.
Nacrtom zakona se uređuju uslovi koje moraju da ispune pravna lica koja, za potrebe Direkcije za vodne puteve, kao i drugih pravnih i fizičkih lica, vrše hidrografski premer, kao i snimanje objekata u rečnom koritu. S tim u vezi, Nacrtom zakona daje se pravni osnov za donošenje podzakonskog akta kojim će se bliže propisati uslovi u pogledu tehničke opreme i odgovarajućih mernih uređaja za hidrografski premer i dubine, kao i drugi tehnički uslovi koje moraju da ispune ova lica. Nacrtom zakona propisuje se da pravno lice mora da ispuni uslov u pogledu kadrovskog kapaciteta, i to da ima najmanje dva zaposlena sa visokom stručnom spremom ili završenim specijalističkim studijama iz oblasti geografskih i geodetskih nauka, kao i najmanje dva lica sa stečenim licencama za obavljanje hidrografskih poslova izdatih od strane MHO ili institucija priznatih od strane MHO. Ispunjenost uslova i izdavanje rešenja u nadležnosti je Ministarstva građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture. Sve prethodno navedeno treba da obezbedi da se hidrografska aktivnost u Republici Srbiji obavlja u skladu sa međunarodnim i evropskim standardima, a u cilju podizanja nivoa bezbednosti plovidbe.
U cilju primene modernih sistema u ovoj oblasti, predviđa se da će Direkcija za vodne puteve uspostaviti i upravljati Centralnom bazom hidrografskih podataka kao integrisanim informacionim sistemom koji će na osnovu sistemskog prikupljanja podataka obavljanjem hidrografske delatnosti, proizvoditi i razmenjivati informacije od značaja za bezbednost plovidbe, zaštitu životne sredine i iskorišćavanje vodnih resursa.
III. OBJAŠNjENjE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA I POJEDINAČNIH REŠENjA ZAKONA
U članu 1. Nacrta zakona propisan je predmet uređivanja.
U članu 2. Nacrta zakona propisano je značenje pojedinih izraza.
U čl. 3. i 4. Nacrta zakona propisana je hidrografska delatnost.
U članu 5. Nacrta zakona propisana je nadležnost za vršenje poslova hidrografske delatnosti.
U članu 6. Nacrta zakona propisani su uslovi koje moraju da ispune pravna lica za vršenje poslova hidrografskog premera na unutrašnjim vodnim putevima.
U čl. 7, 8. i 9. Nacrta zakona propisan je način obavljanja poslova u okviru hidrografske delatnosti.
U članu 10. Nacrta zakona propisane su obaveze pravnog lica koje vrši poslove u okviru hidrografske delatnosti na unutrašnjim vodnim putevima.
U članu 11. Nacrta zakona propisana je obaveza upotrebe plovidbenih karti.
U članu 12. Nacrta zakona propisana su ograničenja u odnosu na raspolaganje plovidbenim kartama.
U članu 13. Nacrta zakona propisana je Centralna baza hidrografskih podataka.
U čl. 14, 15. i 16. Nacrta zakona propisana je upotreba podataka dobijenih obavljanjem hidrografske delatnosti.
U čl. 17, 18. i 19. Nacrta zakona propisan je nadzor nad sprovođenjem zakona.
U čl. 20. i 21. Nacrta zakona propisane su kaznene odredbe.
U članu 22. Nacrta zakona propisani su rokovi za donošenje podzakonskih akata.
U članu 23. Nacrta zakona propisano je stupanje zakona na snagu.
Izvor: Vebsajt Ministarstva građevinarstva, 06.09.2019.