PREDLOG ZAKONA O NACIONALNIM PARKOVIMA � TEKST PROPISA
PREDLOG ZAKONA O NACIONALNIM PARKOVIMA
I. UVODNE ODREDBE
Član 1.
Ovim zakonom uređuju se ciljevi, vrednosti, površina, granice i režimi zaštite, upravljanje i održivo korišćenje Nacionalnog parka "Fruška gora", Nacionalnog parka "Đerdap", Nacionalnog parka "Tara", Nacionalnog parka "Kopaonik" i Nacionalnog parka "Šar planina" (u daljem tekstu: Nacionalni park).
Na upravljanje, korišćenje, čuvanje i prezentaciju Nacionalnog parka, shodno se primenjuju odredbe zakona kojim se uređuje zaštita prirode, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
ІI. CILJ ZAKONA
Član 2.
Ciljevi koji se ostvaruju ovim zakonom su:
1) očuvanje i unapređenje vrednosti biodiverziteta, geodiverziteta, kao i kulturno-istorijskih vrednosti;
2) očuvanje i unapređenje ekološki značajnih područja i raznovrsnost predela;
3) očuvanje i unapređenje objekata geonasleđa;
4) očuvanje i unapređenje staništa, tipova staništa i populacije divlje flore i faune;
5) očuvanje i unapređenje adekvatnog kvaliteta života ljudi u Nacionalnom parku kroz razvoj društvene, kulturne i ekonomske aktivnosti;
6) očuvanje kulturno-istorijskih nasleđa;
7) očuvanje tradicionalnog načina života;
8) očuvanje prirodnih procesa i ravnoteže između prirodnih procesa i ljudske aktivnosti, odnosno održivi razvoj Nacionalnog parka;
9) impresivan doživljaj prirode posetiocima, obrazovanje i istraživanje.
IІI. VREDNOSTI, POVRŠINA, GRANICE I REŽIMI ZAŠTITE
Vrednosti i površina
Član 3.
Nacionalni park "Fruška gora" osnovan je radi: održanja stepskih i šumo-stepskih staništa; održanja šumskih ekosistema sa raznovrsnim tipovima hrastovih šuma, posebno reliktnom termofilnom šumom hrastova sa grabićem, mediteranskog obeležja; očuvanja staništa i populacije divlje flore nacionalnog i evropskog značaja sa prisustvom panonskih endemskih i brojnih reliktnih vrsta iz tercijera i porodice orhideja; očuvanja staništa
preko dvesta vrsta ptica, među kojima se ističe orao krstaš, orao kliktaš, crna roda, golub dupljaš, crna žuna, belovrata muharica i crnoglava strnadica; očuvanja globalno ugrožene vrste tekunica; očuvanja nalazišta fosila, izdanaka sa otkrivenim geološkim tvorevinama značajnim za sagledavanje geološke građe i istorijsko-geološkog razvoja litosfere; očuvanja jedinstvenog brdskog predela sa grebenskim delom pod šumom i padinama; očuvanja reke Dunav, izvorišta voda i vlažnih staništa; očuvanja kulturno-istorijskih spomenika sa 17 srpskih pravoslavnih manastira i zaštite i očuvanja spomen obeležja.
Nacionalni park "Fruška gora" nalazi se na severu Republike Srbije u Autonomnoj pokrajini Vojvodini i zauzima Centralni masiv, Lipik, Vorovo, Nadoš i Opaljenik, i veći broj manjih prostornih celina: Čortanovačka šuma, Kurjakovac 1, Kurjakovac 2, Krušedolski pašnjak, Neradinski do, Ledinici - Staro Selo, Vrdnik kolonija, Jazački pašnjaci, Remetski do, Manđeloški pašnjaci, Ležimirski pašnjaci, Kosanište, Kunjat, Ade i sprudovi - Brazilija, Čerevićke livade - Lipska strana, Milovanovo brdo, Danguba, Markov do i Šidsko Cerje.
Nacionalni park "Fruška gora" prostire se na delovima teritorija: grada Novog Sada - opština Petrovaradin, grada Sremske Mitrovice, opština Bačka Palanka, Beočin, Inđija, Irig, Sremski Karlovci i Šid, u okviru 45 katastarskih opština: Beočin, Čerević, Rakovac, Banoštor, Sviloš, Grabovo, Susek, Lug, Šid, Privina Glava, Molovin, Đipša, Sot, Ljuba, Berkasovo, Erdevik, Bingula, Neštin, Vizić, Ležimir, Manđelos, Bešenovo Prnjavor, Šuljam, Čalma, Divoš, Grgurevci, Irig, Vrdnik, Grgetek, Velika Remeta, Neradin, Jazak Prnjavor, Mala Remeta, Krušedol Prnjavor, Ledinci, Sremska Kamenica, Petrovaradin, Bukovac, Sremski Karlovci, Čortanovci, Inđija, Stari Slankamen, Novi Slankamen, Ljukovo i Krčedin, ukupne površine 26.672 ha, od čega je 19.308 ha u državnoj svojini, a u privatnoj i drugim oblicima svojine 7.364 ha, od čega je I stepenom obuhvaćeno 3%, II stepenom 67% i III stepenom 30% ukupne površine, na dan stupanja na snagu ovog zakona.
Član 4.
Nacionalni park "Đerdap"osnovan je radi očuvanja: objekata karstnog reljefa i hidrografije, Đerdapske klisure, kanjona Boljetinske reke, kanjona Brnjice i dr.; stanišnih tipova: polidominantnih reliktnih zajednica, osiromašenih reliktnih zajednica, šibljaka, savremenih i drugih tipova šuma (bukove šume, hrastovo-grabove šume, termofilne i supra-mediteranske hrastove šume, mešovite termofilne šume i obalske formacije vrba); staništa i populacije divlje flore, posebno koprivića, oraha, mečje leske, jorgovana, maklena, crnog jasena, grabića, srebrne lipe, kavkaske lipe, Pančićevog maklena, medunca, zlatne paprati, božikovine, tise, brekinje, divlje kruške, divlje trešnje i dr.; staništa i populacije divlje faune, posebno ptica (crna roda, belorepan, orao zmijar, patuljasti orao, orao kliktaš, suri orao, soko, buljina i mali vranac), sisara (ris, evropski jelen, divlja svinja, medved, vidra, šareni tvor, divokoza i srna) i riba (som, kečiga, smuđ, deverika, mrena, balkanski vijun, linjak, karaš, veliki i mali vretenar i jegulja) i dr.; kulturno-istorijskog nasleđa, naročito Golubačkog grada, Lepenskog vira, Trajanove table, Dijane Karataš i zaštite i očuvanja spomen obeležja i dr.
Nacionalni park "Đerdap" nalazi se u severoistočnom delu Republike Srbije i obuhvata deo područja Đerdapske klisure (Gvozdena vrata) u srednjem toku Dunava. Obuhvata delove masiva Severnog Kučaja, Miroča i Štrbca širine 2-10 km, kao i deo Dunava, koji pripada Republici Srbiji.
Područje Nacionalnog parka "Đerdap" prostire se na teritoriji opština: Golubac, Majdanpek i Kladovo, u okviru 17 katastarskih opština: Golubac, Brnjica, Dobra, Boljetin, Majdanpek, Donji Milanovac, Mosna, Topolnica, Golubinje, Miroč, Petrovo Selo, Tekija, Novi Sip, Davidovac, Manastirica, Kladušnica i Podvrška, ukupne površine 63.786,48 ha, od čega je 45.454,87 ha u državnoj svojini, a u privatnoj i drugim oblicima svojine 18.331,60 ha, od čega je I stepenom obuhvaćeno 8,01%, II stepenom 21,50% i III stepenom 70,79% ukupne površine, na dan stupanja na snagu ovog zakona.
Član 5.
Nacionalni park "Tara" osnovan je radi očuvanja: kraškog reljefa (uvale i doline, ponornice i vrtače), tresave i dr.; najkvalitetnijih šumskih ekosistema lišćarskih, četinarskih i mešovitih zajednica, na Balkanu i u Evropi, izvanredne strukture, kvaliteta i zdravstvenog stanja sastojina; staništa i populacije divlje flore, sa brojnim vrstama biljaka od značaja na nacionalnom, regionalnom i evropskom nivou, a posebno Pančićeve omorike na njenom ishodnom autohtonom staništu i mestima na kojima je prvi put pronađena i opisana kao za nauku nova vrsta četinarskog drveta, kao i derventanskog različka; staništa i populacije divlje faune, posebno ptica (crna žuna, veliki detlić, uralska sova, gaćasta kukumavka, divlja kanarinka i planinska senica), sisara (medved, divokoza, vuk, divlja svinja, divlja mačka i kuna zlatica), insekata (endemo-reliktni Pančićev skakavac) i dr.; živopisnih i privlačnih predela sa nizom karakterističnih obeležja uslovljenih stanjem i odlikama prirodnih činioca, odmerenim uticajem ljudi na prirodu, narodnim stvaralaštom i graditeljstvom; bogatog kulturno-istorijskog nasleđa, na prvom mestu manastira Rača, nekropole u Perućcu i u Rastištu, skita Sv. Đorđa i zaštite i očuvanja spomen obeležja; adekvatnog kvaliteta života ljudi u nacionalnom parku kroz razvoj društvene, kulturne i ekonomske aktivnosti.
Nacionalni park "Tara" nalazi se na krajnjem zapadu Republike Srbije, zahvata područje ograničeno laktastim tokom reke Drine, između Višegrada i Bajine Bašte, a čine ga planinski masivi Zvezda, Crni vrh i Ravna Tara. Sa istočne strane područje je odvojeno Solotuškom rekom i visoravni Ponikve, a sa južne Kremanskom i Mokrogorskom kotlinom.
Područje Nacionalnog parka "Tara" prostire se na teritoriji opštine Bajina Bašta, u okviru 10 katastarskih opština: Jagoštica, Rastište, Zaovine, Konjska reka, Perućac, Beserovina, Zaugline, Rača, Mala reka i Solotuša, ukupne površine 24.991,82 ha, od čega je 13.588,51 ha u državnoj svojini, a u privatnoj i drugim oblicima svojine 11.403,36 ha, od čega je I stepenom obuhvaćeno 13,35%, II stepenom 34,07% i III stepenom 52,58% ukupne površine, na dan stupanja na snagu ovog zakona.
Član 6.
Nacionalni park "Kopaonik" osnovan je radi očuvanja: raznovrsne geološke građe sa stenama različitog nastanka i starosti (graniti, serpentiniti, škriljci, mermeri, andeziti i krečnjaci); vegetacijskih pojaseva visokih planina centralnog dela Balkana; šumskih vegetacija, vegetacija subalpijskih žbunova, pašnjaka, tresavska vegetacija i dr.; florističke heterogenosti i endemske planinske flore, endemske, subendemske i stenoendemske vrste biljaka (Pančićeva režuha, kopaonička čuvarkuća, kopaonička ljubičica, kohova gencijana, i dr.); bogate faune, među kojom se posebno ističu ptice (balkanska ušata ševa i dr.), veći broj gmizavaca, vodozemaca i sisara (vuk, vidra, srna, alpska rovčica, puh lešnikar, šareni tvor, divlja svinja i dr.), riba (potočna pastrmka) i dr.; objekata geonasleđa, vode i predela (Pančićev vrh, Kozje stene, Bele stene, kanjon Samokovke, Oštri krš, vodopad Jelovarnik, sedam devojačkih izvora, Marine vode, Krčmar i dr.); kulturno-istorijskih vrednosti (ostaci crkve Sv. Prokopija na Nebeskim stolicama, crkvište u Metođu i crkva Sv. Petra i Pavla u Krivoj Reci) i zaštite i očuvanja spomen obeležja.
Nacionalni park "Kopaonik" nalazi se u južnom delu Republike Srbije i zahvata najvrednije i najviše delove planine Kopaonik i to, slivove Samokovske, Gobeljske, Brzećke i Barske reke, sa nizom vrhova viših od 1600 m nadmorske visine i Pančićevim vrhom od 2017 m.
Područje Nacionalnog parka "Kopaonik" prostire se na teritorijama opština Raška i Brus, u okviru 16 katastarskih opština: Kopaonik, Crna Glava, Jošanička Banja, Kremiće, Tiodže, Semeteš, Badanj, Lisina, Bozoljin, Brzeće, Ravnište, Kneževo, Gočmanci, Livađe, Paljevštica i Kriva Reka, ukupne površine 11 969, 04 ha, od čega su u državnoj svojini 9.862,6 ha, a u privatnoj i drugim oblicima svojine 2.106,98 ha, od čega je I stepenom obuhvaćeno 12,38%, II stepenom 29,94% i III stepenom 57,68% ukupne površine, na dan stupanja na snagu ovog zakona.
Član 7.
Nacionalni park "Šar planina" osnovan je radi očuvanja: različitih oblika glacijalnog (cirkovi, morene glacijalna jezera i dr.), periglacijalnog (snežanički cirkovi, klizeći blokovi, mikro-oblici tundra mozaika sa drobinama i dr.), kraškog i fluvijalnog reljefa; hidroloških objekata i pojava (rečni tokovi, izvori, potoci, tresave i jezera); šumskih i visokoplaninskih vegatacija i njihovih staništa (zajednice munike, molike, krivulja, tresave i visoke zeleni i dr.); staništa i populacije divlje flore (hajdučica kralja Aleksandra, Nikolićev pucavac, bornmilera, šarplaninski karanfil i dr.) i faune, posebno bogate faune dnevnih leptira, ptica (sivi soko, veliki tetreb, jarebica kamenjarka, prdavac, balkanska ušata ševa), sisara (snežna i dinarska voluharica, mrki medved, vuk, divokoza i dr.); predela sa nizom karakterističnih obeležja; brojnih objekata kulturne baštine koji potiču iz srednjevekovne srpske države (manastiri Sv. Arhanđela, Sv. Petra Koriškog, Sv. Bogorodice i crkve Sv. Nikole, Sv. Petke, Sv. Đorđa i dr.) i zaštite i očuvanja spomen obeležja.
Nacionalni park "Šar planina" prostire se na krajnjem jugu Srbije, u Autonomnoj pokrajini Kosovo i Metohija, duž glavnog grebena, sa vrhovima iznad 2000 m nadmorske visine i najvećim vrhom Bistra (2641 m). Obuhvata severne i severozapadne delove glavnog masiva, na koji se preko Prevalaca nadovezuju šarplaninski ogranci Ošljak, Ostrovica i Kodža Balkan.
Područje Nacionalnog parka "Šar planina" nalazi se na teritoriji opština Prizren, Štrpce, Suva Reka i Kačanik, u okviru 31 katastarske opštine: Zaplužje, Manastirica, Stružje, Nebregošte, Donje Ljubinje, Gornje Ljubinje, Drajčići, Mušnikovo, Gornje selo, Jažince, Berevce, Štrpce, Gotovuša, Drajkovce, Slatina, Bičevac, Sevce, Sredska, Planjane, Živinjane, Vrbičane, Skorobište, Kabaš, Koriša, Selogržde, Mušutište, Delovce, Bukoš ІІ, Gornja Bitina, Berevce І i Vrbeštica, ukupne površine 22.805,43 ha, od čega je 10.359,00 ha u državnoj svojini, a u privatnoj i drugim oblicima svojine 12.446 ha, od čega je I stepenom obuhvaćeno 32,27%, II stepenom 13,15% i III stepenom 54,58% ukupne površine, na dan stupanja na snagu ovog zakona.
Granice zaštite
Član 8.
Granice Nacionalnih parkova pojedinačno, nazivi i okvirne granice prostornih jedinica na kojima je utvrđen režim zaštite I, II, III stepena i zaštitne zone, prikazani su tekstualno i grafički u Prilogu - Opis granica Nacionalnog parka i preglednim kartama nacionalnih parkova u umanjenom prikazu razmere 1:300.000, koji su odštampani uz ovaj zakon i čine njegov sastavni deo.
Granice iz stava 1. ovog člana prikazane su grafički i na Ortofoto karti Nacionalnog parka razmere 1:5.000 čiji se štampani i digitalni primerci nalaze i čuvaju u ministarstvu nadležnom za poslove zaštite životne sredine (u daljem tekstu: Ministarstvo), zavodima za zaštitu prirode, Republičkom geodetskom zavodu i javnim preduzećima za upravljanje Nacionalnim parkovima.
Član 9.
Upravljač Nacionalnog parka dužan je da, u saradnji sa Republičkim geodetskim zavodom i nadležnim zavodom za zaštitu prirode, izvrši identifikaciju granica zaštite na katastarskom planu Nacionalnog parka, najkasnije u roku od 12 meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Katastarski podaci neophodni za potrebe upravljanja Nacionalnim parkom, obezbeđuju se iz baze podataka katastra nepokretnosti koje izdaje Republički geodetski zavod, na zahtev Upravljača Nacionalnim parkom.
Na operat, odnosno zapisnik o utvrđivanju granica zaštite iz stava 1. ovog člana, saglasnost daje ministarstvo nadležno za poslove prostornog planiranja.
Režimi zaštite
Član 10.
Zaštita i održivo korišćenje Nacionalnog parka sprovodi se prema Planu upravljanja Nacionalnim parkom za period od deset godina i drugim aktima donetim na osnovu zakona, kojim se uređuje zaštita prirode.
Na području Nacionalnog parka utvrđuju se režimi zaštite I, II i III stepena, na koje se primenjuju zabrane i ograničenja radova i aktivnosti, utvrđene Planom upravljanja i propisima kojima se uređuje zaštita prirode.
Plan upravljanja i prostorni plan područja posebne namene ne smeju biti u suprotnosti.
Na području Nacionalnog parka, zabranjuje se izgradnja objekata, koja je u suprotnosti sa prostornim planom područja posebne namene.
IV. UPRAVLJANJE I ODRŽIVO KORIŠĆENJE NACIONALNOG PARKA
Član 11.
Upravljanje Nacionalnim parkom i delatnost upravljača su poslovi od opšteg interesa.
Nacionalnim parkom "Fruška gora" upravlja Javno preduzeće "Nacionalni park Fruška gora", Nacionalnim parkom "Đerdap" upravlja Javno preduzeće "Nacionalni park Đerdap", Nacionalnim parkom "Tara" upravlja Javno preduzeće "Nacionalni park Tara", Nacionalnim parkom "Kopaonik" upravlja Javno preduzeće "Nacionalni park Kopaonik" i Nacionalnim parkom "Šar planina" upravlja Javno preduzeće "Nacionalni park Šar planina" (u daljem tekstu: Upravljač).
Prava osnivača vrši Vlada.
Član 12.
Očuvanje, unapređenje, održivo korišćenje, uređenje i prikazivanje prirodnih i drugih vrednosti područja Nacionalnog parka, sprovodi se prema planu upravljanja koji se donosi za period od deset godina (u daljem tekstu: Plan upravljanja), u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita prirode.
Plan upravljanja sadrži mere, zabrane i ograničenja radova i aktivnosti saglasno propisanim režimima zaštite.
Pravna lica, preduzetnici i fizička lica, koja obavljaju delatnosti, radove i aktivnosti ili na drugi način ostvaruju svoje interese u Nacionalnom parku, dužna su da to čine u skladu sa Planom upravljanja i zabranama i ograničenjima iz stava 2. ovog člana.
Na Plan upravljanja, saglasnost daje Vlada po predhodno pribavljenim mišljenjima nadležnih ministarstava.
Plan upravljanja realizuje se godišnjim programom upravljanja Nacionalnim parkom (u daljem tekstu: Program upravljanja).
Program upravljanja za narednu godinu, Upravljač dostavlja nadležnom organu do 15. novembra tekuće godine i sadrži aktivnosti s dinamikom izvršavanja poslova i visinom potrebnih sredstava za sledeću godinu.
Program upravljanja, pored elemenata iz stava 6. ovog člana sadrži i finansijski plan izrađen u skladu sa propisima kojima se uređuje oblast finansija i finansijskog poslovanja Upravljača kao pravnog subjekta.
Na Program upravljanja saglasnost daje Ministarstvo.
Član 13.
Sprovođenje režima zaštite, odnosno unutrašnji red i čuvanje Nacionalnog parka obezbeđuje Upravljač u skladu sa pravilnikom o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi, koji donosi Upravljač uz saglasnost Ministarstva.
U skladu sa propisima kojima se uređuje zaštita prirode, pravilnikom se bliže utvrđuju zabranjeni radovi i aktivnosti, kao i pravila i uslovi obavljanja radova i aktivnosti koji su dopušteni.
Pravilnik iz stava 1. ovog člana objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Član 14.
Čuvar zaštićenog područja obavlja poslove u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita prirode.
Čuvarsku službu, Upravljač formira posebno od službi čuvanja koje se u Nacionalnom parku organizuju u skladu sa posebnim zakonima.
Čuvar zaštićenog područja nosi značku čuvara zaštićenog područja.
Ministar nadležan za poslove zaštite životne sredine bliže propisuje izgled značke čuvara zaštićenog područja i uslove za korišćenje značke čuvara.
Član 15.
Objekti za koje se ne plaća naknada za korišćenje Nacionalnog parka po osnovu zakona kojim se uređuje zaštita prirode i koji svojim izgledom narušavaju svojstva Nacionalnog parka, a koji su u vlasništvu pravnog lica, preduzetnika ili fizičkog lica, podležu naplati naknade za zauzeće prostora u Nacionalnom parku.
Član 16.
U obavljanju poslova zaštite i razvoja Nacionalnog parka Upravljač:
1) sprovodi režime zaštite u Nacionalnom parku i donosi Plan upravljanja;
2) gazduje šumama u državnoj svojini i upravlja šumama u Nacionalnom parku;
3) obavlja poslove zaštite, gajenja, unapređivanja i korišćenja lovne i ribolovne faune;
4) upravlja građevinskim zemljištem u državnoj svojini, koje mu je preneto na korišćenje;
5) daje u zakup zemljište i objekte kojima upravlja, uz saglasnost Vlade;
6) organizuje i učestvuje u naučnim istraživanjima u oblasti zaštite i razvoja Nacionalnog parka;
7) daje saglasnost za obavljanje naučnih istraživanja, izvođenja istražnih radova, snimanje filmova, postavljanje privremenih objekata na površinama u Nacionalnom parku i druga odobrenja utvrđena zakonom po prethodno pribavljenom mišljenju Ministarstva i nadležnog zavoda za zaštitu prirode;
8) obavlja poslove prezentacije i popularizacije Nacionalnog parka;
9) obavlja poslove projektovanja, izgradnje i održavanja objekata koji su u funkciji zaštite, unapređivanja, prezentacije prirodnih i kulturnih dobara Nacionalnog parka;
10) sarađuje sa lokalnom zajednicom, mesnim organizacijama, udruženjima građana i stanovništvom u svim programskim i investicionim aktivnostima na području Nacionalnog parka, daje saglasnosti i mišljenja i koordinira aktivnostima koje se sprovode podsticajnim sredstvima na osnovu ovog zakona;
11) sprovodi edukaciju i daje savetodavna mišljenja lokalnom stanovništvu u pogledu razvojnih aktivnosti i očuvanja tradicionalnih delatnosti, kulturne baštine i narodnog stvaralaštva;
12) prati i analizira stanje flore i faune i drugih vrednosti Nacionalog parka, vodi potrebne evidencije i u saradnji sa nadležnim zavodom za zaštitu prirode preduzima odgovarajuće mere i aktivnosti;
13) sarađuje sa međunarodnim organizacijama iste ili slične delatnosti i sprovodi međunarodne projekte na području Nacionalnog parka;
14) organizuje, koordinira i planira sve vrste poseta i obilazaka Nacionalnog parka preko svoje čuvarske službe ili edukovane vodičke službe drugih organizacija;
15) omogućava dostupnost informacija od značaja za javnost;
16) obavlja i druge aktivnosti u skladu sa zakonom i statutom.
Član 17.
Ako se prekomernim ili neadekvatnim korišćenjem, ugrožava ili nanosi veća šteta Nacionalnom parku i prirodnim procesima u njemu, Upravljač može ograničiti ili promeniti režim saobraćaja na javnim putevima i drugim saobraćajnicama ili naložiti druge mere propisane pravilnikom o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi.
Član 18.
Upravljač je dužan da dostavi Ministarstvu i zavodima Izveštaj o stanju prirodnih vrednosti i radom stvorenih vrednosti do 31. marta tekuće godine za prethodnu godinu, koji sadrži:
1) poslove i zadatke koje u funkciji zaštite i razvoja Upravljač obavlja u skladu sa dugoročnim planskim osnovama, Prostornim planom područja posebne namene Nacionalnog parka, Planom detaljne regulacije za teritoriju Nacionalnog parka, Planom upravljanja i Programom upravljanja;
2) pregled radova i aktivnosti na zaštiti, održavanju, praćenju stanja i unapređenju prirodnih i radom stvorenih vrednosti;
3) pregled radova i aktivnosti koji predstavljaju faktor ugrožavanja i oštećenja Nacionalnog parka;
4) pregled naučnoistraživačkih, obrazovnih i kulturnih aktivnosti;
5) pregled aktivnosti na promociji vrednosti Nacionalnog parka, kao i aktivnosti na uspostavljanju saradnje sa lokalnim stanovništvom i drugim korisnicima na području Nacionalnog parka;
6) pregled aktivnosti i delatnosti, koje su u suprotnosti sa aktom o zaštiti i predstavljaju faktor ugrožavanja i devastacije Nacionalnog parka, izvršene u saradnji sa republičkom inspekcijom i organima bezbednosti;
7) pregled nepokretnosti sa podacima koji su od značaja za upravljanje Nacionalnim parkom;
8) evidenciju o stanju biljnih i životinjskih vrsta, kao i drugih vrednosti Nacionalnog parka;
9) evidenciju o kretanju i aktivnostima posetilaca i drugih korisnika Nacionalnog parka;
10) podatke o naplati i korišćenju naknada u skladu sa aktom o naknadama.
Izveštaj iz stava 1. ovog člana, Ministarstvo podnosi Vladi.
Član 19.
Za područje Nacionalnog parka donosi se prostorni plan područja posebne namene sa režimima zaštite I, II i III stepena, propisanim ovim zakonom.
Urbanistički planovi na području Nacionalnog parka donose se po prethodno pribavljenoj saglasnosti Ministarstva.
Do donošenja urbanističkih planova iz stava 2. ovog člana, uslovi za uređenje pojedinačnih lokacija utvrđuju se po pribavljenoj saglasnosti Ministarstva.
Organ nadležan za izdavanje građevinske dozvole za izgradnju objekta u Nacionalnom parku dostavlja jedan primerak dozvole Upravljaču.
Član 20.
Zaštita i unapređivanje flore, faune (posebno lovne i ribolovne) i vegetacije, šuma i voda, planiranje korišćenja i korišćenje prirodnih resursa i prostora, uređivanje građevinskog i poljoprivrednog zemljišta u Nacionalnom parku, sprovodi se prema posebnim planovima, programima, osnovama i projektima, u skladu sa ovim i drugim posebnim zakonima, kao i Planom upravljanja.
Na akta iz stava 1. ovog člana za područje Nacionalnog parka saglasnost daje Ministarstvo.
Član 21.
Upravljač može angažovati specijalizovane organizacije, pravna i fizička licima, u skladu sa zakonom za pojedine poslove, kojima se koriste resursi Nacionalnog parka, kao što su poslove iz oblasti šumarstva, lova i drugo, po dobijanju saglasnosti Ministarstva.
Stručni savet Nacionalnog parka
Član 22.
Stručni savet Nacionalnog parka (u daljem tekstu: Stručni savet) je stručno i konsultativno telo koje prati i analizira programe i projekte iz oblasti zaštite prirode i održivog korišćenja prirodnih resursa, a naročito:
1) Plan upravljanja Nacionalnim parkom;
2) Program upravljanja Nacionalnim parkom;
3) programe i projekte kojima se sprovode mere i aktivnosti zaštite i razvoja Nacionalnog parka;
4) razmatra druge aktivnosti Upravljača koje se odnose na poslove zaštite i razvoja Nacionalnog parka.
Stručni savet ima pet članova od kojih je jedan predsednik.
Za članove Stručnog saveta imenuju se lica koja svojim naučnim i stručnim radom prate i analiziraju oblast zaštite prirode i održivog korišćenja prirodnih resursa, a jedan član je predstavnik Upravljača.
Predlog za člana Stručnog saveta daju obrazovne i naučne institucije, zavodi za zaštitu prirode i Upravljač.
Predsednika i članove Stručnog saveta imenuje Ministarstvo.
Članovi Stručnog saveta biraju se na period od četiri godine.
Administrativne poslove Stručnog saveta obavlja Upravljač Nacionalnog parka.
Stručni savetet donosi Poslovnik o svom radu koji se usvaja većinom glasova članova Stručnog saveta.
Savet korisnika Nacionalnog parka
Član 23.
U cilju obezbeđivanja interesa lokalnog stanovništva i korisnika Nacionalnog parka Upravljač osniva Savet korisnika Nacionalnog parka (u daljem tekstu: Savet korisnika).
Savet korisnika čine predstavnici lokalnih samouprava, organizacija i udruženja čija se aktivnost odvija na području Nacionalnog parka ili u zaštitnoj zoni i njega čine:
1) po jedan član iz svake opštine Nacionalnog parka, koji se poimenično delegira iz svake opštine;
2) jedan član predstavnik lovstva koga imenuje Lovačka komora Srbije, iz članstva regionalnog odbora komore kome teritorijalno pripada Nacionalni park;
3) jedan član iz ribolovačkih organizacija koga imenuje nadležna ribolovačka organizacija;
4) jedan član predstavnik poljoprivrednika, sa područja Nacionalnog parka;
5) jedan član predstavnik turističkih organizacija, sa područja Nacionalnog parka;
6) jedan član predstavnik lokalnih nevladinih organizacija, sa područja Nacionalnog parka.
Na teritoriji Nacionalnog parka na kojoj postoje vojni kompleksi i objekti u Savet korisnika, imenuje se i jedan predstavnik Ministarstva odbrane i Vojske Srbije.
U rad Saveta korisnika mogu se uključivati i drugi članovi nosioci prava korišćenja i eksperti sa savetodavnim glasom.
Savet korisnika donosi preporuke o lokalno značajnim stvarima u okviru zakonom propisanih mera koji se tiču Nacionalnog parka i upućuje ih Upravljaču ili Stručnom savetu.
Saveta korisnika donosi Poslovnik o radu.
Radi informisanja stanovništva u opštinama Nacionalnog parka i usaglašavanje njihovih interesa sa interesima Nacionalnog parka, Upravljač Nacionalnog parka, saziva najmanje jednom godišnje Savet korisnika.
Korisnik Nacionalnog parka dužan je da poštuje mere koje nalaže Upravljač, a u cilju izvršavanja zakonom poverenih poslova.
Član 24.
U postupku donošenja Plana upravljanja i Programa upravljanja, aktivnu ulogu imaju lokalna samouprava, lokalno stanovništvo, udruženja građana i druga zainteresovana lica.
U skladu sa Planom upravljanja, aktom Vlade, utvrđuje se namenski transfer za jedinice lokalne samouprave na čijoj teritoriji se uspostavlja područje od nacionalnog značaja u cilju razvoja onih delatnosti koje pogoduju očuvanju Nacionalnog parka.
Vlada utvrđuje visinu namenskog transfera, merila i kriterijume za njegovu raspodelu po jedinicama lokalne samouprave, kriterijume za učešće lokalne samouprave i dinamiku prenosa sredstava, kao i usluge za lokalnu samoupravu i stanovništvo na području Nacionalnog parka.
V. NADZOR
Član 25.
Nadzor nad primenom odredaba ovog zakona vrši Ministarstvo.
Upravni nadzor nad radom Upravljača vrši Ministarstvo.
U vršenju nadzora nad radom Upravljača, Ministarstvo može da:
1) zahteva izveštaje o radu;
2) zahteva obaveštenja o vršenju poverenih poslova;
3) upozori na neizvršavanje poverenih poslova;
4) daje saglasnost na akt o unutrašnjoj sistematizaciji;
5) izdaje obavezne instrukcije i vrši druge poslove u skladu sa zakonom kojim se uređuje državna uprava.
Inspekcijski nadzor vrši Ministarstvo, preko inspektora nadležnih za poslove zaštite životne sredine.
Odredbe o inspekcijskom nadzoru, pravima, dužnostima i ovlašćenjima inspektora sadržane u zakonu kojim se uređuje zaštita prirode, shodno se primenjuju u vršenju inspekcijskog nadzora u Nacionalnom parku.
VI. PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Član 26.
Javno preduzeće "Nacionalni park Fruška gora", osnovano RS", broj 46/13).
Javno preduzeće "Nacionalni park Đerdap", osnovano Zakonom o nacionalnim parkovima ("Sl. glasnik RS", br. 39/93, 44/93 - ispr., 53/93, 67/93, 48/94, 101/2005 - dr. zakon i 36/2009 - dr. zakon), nastavlja sa radom u skladu sa ovim zakonom i Odlukom o usklađivanju poslovanja Javnog preduzeća "Nacionalni park Fruška gora" sa Zakonom o javnim preduzećima ("Službeni glasnik RS", broj 46/13).
Javno preduzeće "Nacionalni park Đerdap", osnovano Zakonom o nacionalnim parkovima ("Sl. glasnik RS", br. 39/93, 44/93 - ispr., 53/93, 67/93, 48/94, 101/2005 - dr. zakon i 36/2009 - dr. zakon), nastavlja sa radom u skladu sa ovim zakonom i Odlukom o usklađivanju poslovanja Javnog preduzeća "Nacionalni park Đerdap" sa Zakonom o javnim preduzećima ("Službeni glasnik RS", broj 46/13).
Javno preduzeće "Nacionalni park Tara", osnovano Zakonom o nacionalnim parkovima ("Sl. glasnik RS", br. 39/93, 44/93 - ispr., 53/93, 67/93, 48/94, 101/2005 - dr. zakon i 36/2009 - dr. zakon), nastavlja sa radom u skladu sa ovim zakonom i Odlukom o usklađivanju poslovanja Javnog preduzeća "Nacionalni park Tara" sa Zakonom o javnim preduzećima ("Službeni glasnik RS", broj 46/13).
Javno preduzeće "Nacionalni park Kopaonik" osnovano Zakonom o nacionalnim parkovima ("Sl. glasnik RS", br. 39/93, 44/93 - ispr., 53/93, 67/93, 48/94, 101/2005 - dr. zakon i 36/2009 - dr. zakon), nastavlja sa radom u skladu sa ovim zakonom i Odlukom o usklađivanju poslovanja Javnog preduzeća "Nacionalni park Kopaonik" sa Zakonom o javnim preduzećima ("Sl. glasnik RS", br. 119/2012, 116/2013 - autentično tumačenje i 44/2014 - dr. zakon).
Javno preduzeće "Nacionalni park Šar planina", osnovano Zakonom o nacionalnim parkovima ("Sl. glasnik RS", br. 39/93, 44/93 - ispr., 53/93, 67/93, 48/94, 101/2005 - dr. zakon i 36/2009 - dr. zakon) nastavlja sa radom u skladu sa ovim zakonom i Odlukom o usklađivanju poslovanja Javnog preduzeća "Nacionalni park Šar planina" sa Zakonom o javnim preduzećima, ("Službeni glasnik RS", broj 46/13).
Član 27.
Upravljač je dužan da uskladi upravljanje Nacionalnim parkom sa odredbama ovog zakona, u roku od 12 meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Član 28.
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaju da važe odredbe čl. 6. i 7. i Opis područja Nacionalnih parkova Zakona o nacionalnim parkovima ("Sl. glasnik RS", br. 39/93, 44/93 - ispr., 53/93, 67/93, 48/94, 101/2005 - dr. zakon i 36/2009 - dr. zakon).
Član 29.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
IZ OBRAZLOŽENJA
II. RAZLOZI ZA DONOŠENJE ZAKONA
Jedan od osnovnih razloga za donošenje ovog zakona je stavljanje van snage Zakona o nacionalnim parkovima ("Sl. glasnik RS", br. 39/93, 44/93 - ispr., 53/93, 67/93, 48/94, 101/2005 - dr. zakon i 36/2009 - dr. zakon), osim odredaba čl. 6. i 7. i opisa područja nacionalnih parkova, stupanjem na snagu Zakona o zaštiti prirode ("Sl. glasnik RS", br. 36/2009, 88/2010 i 91/2010 - ispr.), a do donošenja posebnog zakona.
Takođe, razlog za donošenje ovog zakona jeste i potreba da se granice i režimi zaštite, razvoj i upravljanje, pravila ponašanja, politike održivog razvoja, finansiranje, uloga i učešće stanovništva i javnosti u funkcionisanju nacionalnih parkova na odrede na precizniji način.
U tom smislu, ovim zakonom se postiže kompetentnije i uspešnije prepoznavanje, identifikacija, očuvanje i održivo korišćenje prirodnih resursa, jačanje društvenog konsenzusa i širenje svesti u vezi javnog interesa zaštite prirode i efikasnije obezbeđivanje interesa nosilaca ekološki odgovornog odnosno održivog socio-ekonomskog razvoja u nacionalnim parkovima.
III. OBJAŠNJENJE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA I POJEDINAČNIH REŠENJA
Predlog zakona sastoji se od sedam delova, i to: deo koji sadrži uvodne odredbe, ciljeve zakona, deo koji se odnosi na vrednosti i površinu, granice i režime zaštite, deo koji se odnosi na upravljanje i održivo korišćenje nacionalnog parka, deo koji reguliše nadzor nad primenom odredaba zakona i prelazne i završne odredbe.
Članom 1. utvrđuje se predmet zakona. Takođe propisano je i da se na upravljanje, korišćenje, čuvanje i prezentaciju nacionalnih parkova, primenjuju odredbe propisa o zaštiti prirode, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Članom 2. utvrđuju se osnovni ciljevi zakona.
Čl. 3. - 7. utvrđuju se vrednosti svakog Nacionalnog parka pojedinačno, kao i površina u odnosu na teritorijalno-administrativnu podelu.
Čl. 8. i 9. utvrđuju se granice Nacionalnih parkova, kao i način njihovog prikazivanja.
Članom. 10. utvrđuju se da se zaštita i održivo korišćenje Nacionalnog parka sprovodi se prema Planu upravljanja Nacionalnim parkom za period od deset godina i drugim aktima donetim na osnovu zakona, kojim se uređuje zaštita prirode.
Takođe ovim članom utvrđuju se i režimi zaštite I, II i III stepena, na koje se primenjuju zabrane i ograničenja radova i aktivnosti, utvrđene Planom upravljanja i propisima o zaštiti prirode zaštita i održivo korišćenje
Članom 11. propisano je da su upravljanje Nacionalnim parkom i delatnost upravljača poslovi od opšteg interesa. Istim članom, utvrđuje se sistem upravljanja Nacionalnim parkovima. Nacionalnim parkom "Fruška gora" upravlja Javno preduzeće "Nacionalni park Fruška gora", Nacionalnim parkom "Đerdap" upravlja Javno preduzeće "Nacionalni park Đerdap", Nacionalnim parkom "Tara" upravlja Javno preduzeće "Nacionalni park Tara", Nacionalnim parkom "Kopaonik" upravlja Javno preduzeće "Nacionalni park Kopaonik" i Nacionalnim parkom "Šar planina" upravlja Javno preduzeće "Nacionalni park Šar planina" (u daljem tekstu: Upravljač). Navedena javna preduzeća su i do sada upravljala Nacionalnim parkovima. Propisano je i da prava osnivača vrši Vlada.
Članom 12. utvrđuje se sistem zaštite i razvoja Nacionalnog parka, koja se sprovodi na osnovu Plana upravljanja nacionalnim parkom, koji donosi upravljač za period od deset godina, čiji je sadržaj i način donošenja preciznije utvrđen Zakonom o zaštiti prirode, kao i drugim aktima utvrđenim na osnovu zakona kojim se uređuje zaštita prirode.
Plan upravljanja sadrži mere zaštite koje obuhvataju zabrane i ograničenja, radova i aktivnosti koje mogu narušiti osnovna obeležja i druga svojstva Nacionalnog parka..
Plan upravljanja ostvaruje se godišnjim programom upravljanja nacionalnim parkom, koji sadrži aktivnosti s dinamikom izvršavanja poslova i visinom potrebnih sredstava za sledeću godinu, kao i finansijski plan u skladu sa propisima kojima se uređuje oblast finansija i finansijskog poslovanja upravljača kao pravnog subjekta. Na Program upravljanja nacionalnim parkom saglasnost daje Ministarstvo.
Članom 13. propisuje se obaveza Upravljaču da u cilju sprovođenja režima zaštite, odnosno unutrašnjeg reda i čuvanja nacionalnog parka donese pravilnik o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi, na koji saglasnost daje Ministarstvo.
Članom 14. propisano je da čuvar zaštićenog područja obavlja poslove u skladu sa propisima kojima se uređuje zaštita prirode i da je u obavezi da u toku obavljanja poslova čuvara nosi značku. Izgled značke čuvara zaštićenog područja i uslove za njeno korišćenje propisuje Ministarstvo.
Takođe propisana je obaveza Upravljača da čuvarsku službu, formira tj. organizuje posebno od službi čuvanja koje se u Nacionalnom parku organizuju u skladu sa posebnim zakonima (npr. ribočuvarska služba, služba čuvara šuma i/ili lovočuvara).
Članom 15. propisano je da objekti koji ne podležu naplati naknade za korišćenje Nacionalnog parka, po osnovu Zakona o zaštiti prirode i koji svojim izgledom narušavaju svojstva Nacionalnog parka,a koji su u vlasništvu pravnog lica, preduzetnika ili fizičkog lica, podležu naplati naknade za zauzeće prostora u Nacionalnom parku.
Članom 16. predviđa se da Upravljač u obavljanju poslova zaštite i razvoja Nacionalnog parka: sprovodi režime zaštite u Nacionalnom parku i donosi Plan upravljanja; gazduje šumama u državnoj svojini i upravlja šumama u Nacionalnom parku; obavlja poslove zaštite, gajenja, unapređivanja i korišćenja lovne i ribolovne faune; upravlja građevinskim zemljištem u državnoj svojini, koje mu je preneto na korišćenje; daje u zakup zemljište i objekte kojima upravlja, uz saglasnost Vlade; organizuje i učestvuje u naučnim istraživanjima u oblasti zaštite i razvoja Nacionalnog parka; daje saglasnost za obavljanje naučnih istraživanja, izvođenja istražnih radova, snimanje filmova, postavljanje privremenih objekata na površinama u Nacionalnom parku i druga odobrenja utvrđena zakonom po prethodno pribavljenom mišljenju Ministarstva i nadležnog zavoda za zaštitu prirode; obavlja poslove prezentacije i popularizacije Nacionalnog parka; obavlja poslove projektovanja, izgradnje i održavanja objekata koji su u funkciji zaštite, unapređivanja, prezentacije prirodnih i kulturnih dobara Nacionalnog parka; sarađuje sa lokalnom zajednicom, mesnim organizacijama, udruženjima građana i stanovništvom u svim programskim i investicionim aktivnostima na području Nacionalnog parka, daje saglasnosti i mišljenja i koordinira aktivnostima koje se sprovode podsticajnim sredstvima na osnovu ovog Zakona; sprovodi edukaciju i daje savetodavna mišljenja lokalnom stanovništvu u pogledu razvojnih aktivnosti i očuvanja tradicionalnih delatnosti, kulturne baštine i narodnog stvaralaštva; prati i analizira stanje flore i faune i drugih vrednosti Nacionalnog parka, vodi potrebne evidencije i u saradnji sa nadležnim zavodom za zaštitu prirode preduzima odgovarajuće mere i aktivnosti; sarađuje sa međunarodnim organizacijama iste ili slične delatnosti i sprovodi međunarodne projekte na području Nacionalnog parka; organizuje, koordinira i planira sve vrste poseta i obilazaka Nacionalnog parka preko svoje čuvarske službe ili edukovane vodičke službe drugih organizacija; omogućava dostupnost informacija od značaja za javnost; obavlja i druge aktivnosti u skladu sa zakonom i statutom ako ti poslovi ne ometaju obavljanje delatnosti iz gore navedenih tačaka.
Članom 17. propisano je da u slučaju da se prekomernim ili neadekvatnim korišćenjem, može ugroziti ili naneti veća šteta Nacionalnom parku i prirodnim procesima u njemu, Upravljač može ograničiti ili promeniti režim saobraćaja na javnim putevima i drugim saobraćajnicama ili naložiti druge mere iz Pravilnika o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi.
Članom 18. utvrđeno je da je Upravljač dužan da, dostavi Ministarstvu i zavodu, Izveštaj o stanju prirodnih vrednosti i radom stvorenih vrednosti do 31. marta tekuće godine za prethodnu godinu, koji sadrži: poslove i zadatke koje u funkciji zaštite i razvoja Upravljač obavlja u skladu sa dugoročnim planskim osnovama, Prostornim planom područja posebne namene Nacionalnog parka, Planom detaljne regulacije za teritoriju Nacionalnog parka, Planom i Programom upravljanja; pregled radova i aktivnosti na zaštiti, održavanju, praćenju stanja i unapređenju prirodnih i radom stvorenih vrednosti; pregled radova i aktivnosti koji predstavljaju faktor ugrožavanja i oštećenja Nacionalnog parka; pregled naučnoistraživačkih, obrazovnih i kulturnih aktivnosti; pregled aktivnosti na promociji vrednosti Nacionalnog parka, kao i aktivnosti na uspostavljanju saradnje sa lokalnim stanovništvom i drugim korisnicima na području Nacionalnog parka; pregled aktivnosti i delatnosti, koje su u suprotnosti sa aktom o zaštiti i predstavljaju faktor ugrožavanja i devastacije Nacionalnog parka, izvršene u saradnji sa republičkom inspekcijom i organima bezbednosti; pregled nepokretnosti sa podacima koji su od značaja za upravljanje Nacionalnim parkom; evidenciju o stanju biljnih i životinjskih vrsta, kao i drugih vrednosti Nacionalnog parka; evidenciju o kretanju i aktivnostima posetilaca i drugih korisnika Nacionalnog parka; podatke o naplati i korišćenju naknada u skladu sa aktom o naknadama. Izveštaj iz stava 1. ovog člana, Ministarstvo podnosi Vladi.
Članom 19. je propisano da se za područje Nacionalnog parka donosi se prostorni plan područja posebne namene sa režimima zaštite I, II i III stepena, utvrđenim ovim zakonom. Urbanistički planovi za područje Nacionalnog parka donose se po prethodno pribavljenoj saglasnosti Ministarstva.
Do donošenja urbanističkih planova iz stava 2. ovog člana, uslovi za uređenje pojedinačnih lokacija utvrđuju se po pribavljenoj saglasnosti Ministarstva. Organ nadležan za izdavanje građevinske dozvole za izgradnju objekta u nacionalnom parku dostavlja jedan primerak dozvole Upravljaču.
Članom 20. propisano je da se zaštita i unapređivanje flore, faune (posebno lovne i ribolovne) i vegetacije, šuma i voda, planiranje korišćenja i korišćenje prirodnih resursa i prostora, uređivanje građevinskog i poljoprivrednog zemljišta u Nacionalnom parku, sprovodi prema posebnim planovima, programima, osnovama i projektima, u skladu sa ovim i drugim posebnim zakonima, kao i Planom upravljanja. Takođe, predviđeno je da na akta iz stava 1. ovog člana za područje Nacionalnog parka saglasnost daje Ministarstvo.
Članom 21. propisano je da Upravljač može angažovati specijalizovane organizacije, pravna i fizička licima, u skladu sa zakonom za pojedine poslove, kojima se koriste resursi Nacionalnog parka, kao što su poslove iz oblasti šumarstva, lova i drugo, po dobijanju saglasnosti Ministarstva.
Članom 22. predviđeno je osnivanje Stručnog saveta Nacionalnog parka (u daljem tekstu: Stručni savet) kao stručno i konsultativno telo koje prati i analizira programe i projekte iz oblasti zaštite prirode i održivog korišćenja prirodnih resursa, a naročito: Plan upravljanja Nacionalnim parkom; Program upravljanja Nacionalnim parkom; Programe i projekte kojima se sprovode mere i aktivnosti zaštite i razvoja Nacionalnog parka; i razmatra druge aktivnosti upravljača koje se odnose na poslove zaštite i razvoja Nacionalnog parka. Nacrtom je predviđeno i da Stručni savet ima pet članova, od kojih je jedan predsednik a da su članovi saveta lica koja svojim naučnim i stručnim radom prate i analiziraju oblast zaštite prirode i održivog korišćenja prirodnih resursa, a jedan član je predstavnik Upravljača. Predsednika i članove Stručnog saveta koji se biraju na period od četiri godine.imenuje Ministarstvo.
Članom 23. je u cilju obezbeđivanja interesa lokalnog stanovništva i korisnika Nacionalnog parka predviđeno da Upravljač osnuje Savet korisnika Nacionalnog parka kog čine predstavnici lokanlih samouprava, organizacija i udruženja čija se aktivnost odvija na području Nacionalnog parka ili u zaštitnoj zoni, s tim da se u rad Saveta korisnika mogu uključivati i drugi članovi nosioci prava korišćenja i eksperti sa savetodavnim glasom. Uloga Saveta korisnika Nacionalnog parka je da donosi preporuke o lokalno značajnim stvarima u okviru zakonom propisanih mera koji se tiču Nacionalnog parka i da ih upućuju Upravljaču ili Savetu Nacionalnog parka. Savet korisnika Upravljač Nacionalnog parka, saziva najmanje jednom godišnje.
Korisnik Nacionalnog parka dužan je da poštuje mere koje nalaže Upravljač, a u cilju izvrašavanja zakonom poverenih poslova.
Članom 24. predviđena je aktivna uloga lokalna samouprava, lokalno stanovništvo, udruženja građana i druga zainteresovana lica u postupku donošenja Plana i Programa upravljanja. Takođe predviđeno je da se u skladu sa Planom upravljanja, odgovarajućim aktima Vlade, mogu se namenski transferi za lokalnu samoupravu na čijoj teritoriji se uspostavlja područje od nacionalnog značaja u cilju razvoja onih delatnosti koje pogoduju očuvanju nacionalnog parka. Predviđeno je da visinu namenskog transfera, kriterijume za učešće lokalne samouprave i dinamiku prenosa sredstava, kao i usluge za lokalnu samoupravu i stanovništvo na području Nacionalnog parka, propisuje Vlada.
Članom 25. propisano je da nadzor nad primenom odredaba ovog zakona kao i nadzor nad radom Upravljača vrši Ministarstvo. Istim članom propisano je da inspekcijski nadzor vrši Ministarstvo, preko inspektora nadležnih za poslove zaštite životne sredine. Odredbe o inspekcijskom nadzoru, pravima, dužnostima i ovlašćenjima inspektora sadržane u zakonu kojim se uređuje zaštita prirode, shodno se primenjuju u vršenju nadzora u Nacionalnom parku.
U prelaznim i završnim odredbama, u članu 26. predviđeno je da Upravljači - Javna preduzeća "Nacionalni park Fruška gora", "Nacionalni park Đerdap", "Nacionalni park Tara", "Nacionalni park Kopaonik" i "Nacionalni park Šar planina" koja su osnovana Zakonom o nacionalnim parkovima, nastavljaju da rade u skladu sa ovim zakonom i Odlukama o usklađivanju poslovanja Javnih preduzeća sa Zakonom o javnim preduzećima, a članom 27. da su Upravljači dužni da usklade upravljanje Nacionalnim parkom sa odredbama ovog zakona, u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog Zakona.
Čl. 28. i 29. propisano je da danom stupanja na snagu ovog zakona prestaju da važe odredbe Zakona o nacionalnim parkovima ("Sl. glasnik RS", br. 39/93, 44/93 - ispr., 53/93, 67/93, 48/94, 101/2005 - dr. zakon i 36/2009 - dr. zakon), čl. 6. i 7. i opis područja nacionalnih parkova, kao i da zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
IV. FINANSIJSKA SREDSTVA ZA SPROVOĐENJE ZAKONA
Za sprovođenje ovog zakona nisu potrebna dodatna finansijska sredstva iz budžeta Republike Srbije. S obzirom da se sredstva redovno obezbeđuju svake godine zakonom o budžetu Republike Srbije. Sredstva subvencija utvrđena su za zaštićena područja od nacionalnog interesa u Razdelu 23 Ministarstva poljoprivrede i zaštite životne sredine, Glava 23.0, Program 0402 - Zaštita životne sredine, Funkcija 560 - Zaštita životne sredine neklasifikovana na drugom mestu, Programska aktivnost 0001 - Zaštita prirode, Ekonomska klasifikacija 451 - Subvencije javnim nefinansijskim preduzećima i organizacijama, na poziciji/aproprijaciji 451 ministarstva nadležnog za poslove zaštite životne sredine, u okviru subvencija za zaštićena prirodna dobra od nacionalnog interesa čiji se ukupni iznos utvrđuje zakonom o budžetu Republike Srbije.
Visina sredstava za svaki Nacionalni park, određuje se na osnovu programa upravljanja i programa poslovanja, na koji saglasnost daje Vlada, shodno aktu Vlade kojim se vrši raspored prethodno spomenutih sredstava subvencija. Glavni prihodi za podmirivanje troškova upravljanja Nacionalnog parka su iz delatnosti javnog preduzeća i od naknada za korišćenje nacionalnog parka.
Izvor: Press služba Skupštine Srbije, 14.09.2015.