NACRT ZAKONA O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O DRŽAVNIM SLUŽBENICIMA: ZAšTITNIK GRAđANA SMATRA DA POJEDINE ODREDBE NACRTA ZAKONA NISU USAGLAšENE SA PRAVNIM SISTEMOM, šTO BI MOGLO IMATI NEGATIVNE POSLEDICE PO OSTVARIVANJE USTAVOM RS ZAGARANTOVANIH LJUDSKIH I MANJINSKIH SLOBODA I PRAVA

U pripremi Nacrta zakona o izmenama i dopunama Zakona o državnim službenicima nije ispoštovana propisana procedura, tekst sadrži odredbe koje nisu usaglašene sa pravnim sistemom, što bi moglo imati dugoročne negativne posledice po funkcionisanje sistema i ostvarivanje Ustavom Republike Srbije ("Sl. glasnik RS", br. 98/2006) zagarantovanih ljudskih i manjinskih sloboda i prava, saopštio je Zaštitnik građana, Saša Janković.

U tekstu Nacrta zakona derogira se princip profesionalizacije, a na "mala vrata" ukida interni konkurs i relativizuje domašaj javnog konkursa, jer se pored postojeće provere veština, sposobnosti i stručnih znanja na internom i javnom konkursu, uvodi nedovoljno jasan "opšti test znanja" i snižava nivo ocena potreban za napredovanje na položaj, umesto sprovođenja planiranog i osmišljenog stručnog usavršavanja, stoji u Mišljenju Zaštitnika građana koje je upućeno Ministarstvu za državnu upravu i lokalnu samoupravu.

U Mišljenju se navodi da Nacrt zakona sadrži i odredbe koje posebno zanimaju javnost jer se njima bitno menja pravni režim koji uređuje sistem državnih službenika u Republici Srbiji (odredba kojom se omogućava da lica koja nisu državni službenici učestvuju na internom konkursu, odredbe o proveri rada kojoj podležu lica koja su prvi put postavljena na položaj, odredbe o ocenjivanju kojima se određuje maksimalan procenat službenika sa najvišim ocenama u organu i sl.), zbog čega je predlagač dužan da u skladu sa članom 77. Zakona o državnoj upravi ("Sl. glasnik RS", br. 79/2005, 101/2007, 95/2010 i 99/2014) o tekstu Nacrta zakona sprovede javnu raspravu.

Odredbom Nacrta zakona kojom se, izuzetno od odredbi člana 50. važećeg Zakona o državnim službenicima ("Sl. glasnik RS", br. 79/2005, 81/2005 - ispr., 83/2005 - ispr., 64/2007, 67/2007 - ispr., 116/2008, 104/2009 i 99/2014), propisuje mogućnost zapošljavanja putem internog konkursa lica koja nisu državni službenici (koja su prošla obuku i stručno usavršavanje u "programu za razvoj kadrova" i po osnovu ugovora bila radno angažovana u organu državne uprave), zadaje se poslednji udarac karijernom službeničkom sistemu uvedenom u pravni sistem Republike Srbije Zakonom o državnim službenicima 2005. godine. Nacrtom zakona ruši se službenički sistem uspostavljen u republičkoj administraciji, a istovremeno se predlaže usvajanje propisa koji takav sistem uvode u pokrajinsku i lokalnu administraciju, navodi se u Mišljenju Zaštitnika građana.

Važećim Zakonom o državnim službenicima državna uprava je tretirana kao celovit sistem, specifično tržište rada koje nije zasnovano na tržišnoj utakmici; da je interni konkurs sredstvo koje omogućava prohodnost i napredovanje državnih službenika u tom sistemu, uz istovremeno racionalno i svrsishodno korišćenje kadrovskih resursa koje takav sistem proizvodi. Državni službenici su lica koja obavljaju poslove državne uprave - specifične poslove koji podrazumevaju vršenje vlasti - poslove svojstvene samo državnim organima, koji zbog takvih obeležja zahtevaju posebna lična svojstva (državljanstvo) i stručna znanja lica koja ih obavljaju. Država to obezbeđuje propisivanjem posebnih uslova za zasnivanje radnog odnosa, zahtevanjem radnog iskustva stečenog obavljanjem tih poslova, kao i kroz obavezu polaganja posebnog državnog stručnog ispita. Iz iznetih razloga interni konkurs u službeničkom karijernom sistemu ima prednost u odnosu na javni konkurs, koji ovaj sistem takođe poznaje.

Interni konkurs na kojem imaju pravo da učestvuju lica koja nisu državni službenici nije interni konkurs, kao što i karijerni službenički sistem gubi svoju suštinu ukidanjem mogućnosti za karijerno napredovanje državnih službenika unutar tog sistema, pod povoljnijim uslovima, navodi se u Mišljenju Zaštitnika građana.

Izvor: Vebsajt Zaštitnika građana, 14.01.2016.
Naslov: Redakcija