OCENA USTAVNOSTI I ZAKONITOSTI: Odbačene inicijative za ocenu ustavnosti odredaba Zakona o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti, o obaveznoj vakcinaciji i kažnjavanju roditelja koji odbijaju imunizaciju dece, jer inicijatori iznetim razlozima nisu potkrepili tvrdnje da ima osnova za pokretanje postupka
U obrazloženju suda navedeno je da su "sve inicijative odbačene jer je Ustavni sud polazeći od prethodno detaljno izvršene analize osporenih odredaba Zakona o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti ("Sl. glasnik RS", br. 15/2016 - dalje: Zakon) sa stanovišta svih bitnih navoda inicijatora, našao da iznetim razlozima u inicijativama nije potkrepljena tvrdnja da ima osnova za pokretanje postupka za utvrđivanje neustavnosti i nesaglasnosti sa potvrđenim međunarodnim ugovorima odredaba Zakona", navodi se u odluci.
Jedan od inicijatora smatra da propisivanje obaveznosti "imunizacije lica određenog uzrasta" (dece) i drugih lica, određenih Zakonom, predstavlja "neustavno zadiranje u fizički integritet ljudskog bića", suprotno članu 25. Ustava Republike Srbije ("Sl. glasnik RS", br. 98/2006 - dalje: Ustav), jer "podrazumeva preduzimanje mera prema telu čoveka bez njegovog pristanka".
Smatra i da je vakcinacija "ravna mučenju, nečovečnom i ponižavajućem postupanju zbog pretnje lišavanja roditeljskog prava i prisilne imunizacije dece", kao i "onemogućavanja ostvarivanja drugih Ustavom zagarantovanih prava, poput prava na obrazovanje".
Drugi inicijatori su osporavali obaveznost imunizacije u odnosu na istu odredbu Ustava jer smatraju da se time suprotno ustavnoj odredbi "sprovode opiti nad decom".
Svi inicijatori smatraju da je "imunizacija bez pristanka lica, u suprotnosti s pravima utvrđenim odredbama člana 5. Konvencije o ljudskim pravima i biomedicini, prema kojima se zahvat koji se odnosi na zdravlje, može izvršiti samo nakon što je lice na koje se zahvat odnosi, o njemu informisano i dalo slobodan pristanak na njega, a kada su u pitanju maloletna lica, samo uz odobrenje njihovih zastupnika".
Po mišljenju inicijatora, propisivanjem da imunizacija ne može da se odbije, negira se suština prava na pristanak iz navedene Konvencije, kao i članom 68. Ustava zajemčeno pravo na zdravstvenu zaštitu, a u vezi sa odredbama članova 1, 11. i 15. Zakona o pravima pacijenata ("Sl. glasnik RS", br. 45/2013), kojima je propisano da se bez pristanka pacijenta, ne sme, po pravilu, nad njim preduzeti nikakva medicinska mera.
Povodom osporavanja ustavnosti osporenih odredaba Zakona u odnosu na član 71. Ustava, ističe se da je Zakonom o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja ("Sl. glasnik RS", br. 72/2009, 52/2011, 55/2013, 35/2015 - autentično tumačenje, 68/2015 i 62/2016 - odluka US), članom 98, propisano da se uz dokumentaciju za upis dece u prvi razred osnovne škole dostavlja i dokaz o zdravstvenom pregledu deteta i da je škola dužna da upiše svako dete sa područja škole, te se, po mišljenju inicijatora, imunizacijski status deteta ne može ispitivati i njime se ne može uslovljavati upis i boravak u školi, jer bi to zadiralo u suštinu zajemčenog prava na obrazovanje i značilo bi smanjenje dostignutog nivoa tog prava.
Navedene odredbe o obaveznosti imunizacije inicijatori osporavaju i u odnosu na član 15. Zakona o pravima pacijenata, pozivajući se na to da prema odredbama tog Zakona pacijent ima pravo da ne pristane na predloženu medicinsku meru i da se bez pristanka pacijenta ne sme, po pravilu, nad njim preduzeti nikakva medicinska mera.
Izvor: Vebsajt N1, 10.11.2017.Naslov: Redakcija