PREDNACRT GRAĐANSKOG ZAKONIKA: Najviše polemike izazvale odredbe oko surogat materinstva, zabrane fizičkog kažnjavanja dece, eutanazije, lišavanju poslovne sposobnosti, odlučivanju o stavljanju pod starateljstvo, uvođenju nepotpunog usvojenja, zajedničkoj imovini supružnika i o procesnim pravilima o porodičnim sporovima. Sugerisano je i da budući GZ treba da reguliše ugovor o faktoringu, a eventualno i ugovor o radu

Javna rasprava o Prednacrtu Građanskog zakonika produžena je za godinu dana, potvrđeno je u Ministarstvu pravde.

U međuvremenu, kako kažu u Komisiji za izradu Građanskog zakonika i u Ministarstvu pravde, i dalje stižu sugestije i primedbe. Predlozi su sistematizovani u 2.838 članova i više od 450 alternativnih rešenja, o kojima će se Komisija izjasniti pre utvrđivanja Nacrta GZ. Opšta ocena iz javne rasprave je da su prihvatljivi i koncepcija Prednacrta i njegova osnovna rešenja.

Najveće interesovanje izazvala su predložena rešenja u delu o porodičnim odnosima: o crkvenom zaključenju braka, surogatu materinstva (rađanju za drugog), hraniteljstvu, zabrani fizičkog kažnjavanja dece, lišavanju poslovne sposobnosti, odlučivanju o stavljanju pod starateljstvo, uvođenju nepotpunog usvojenja, zajedničkoj imovini supružnika i o procesnim pravilima o porodičnim sporovima.

Podeljena su mišljenja o uvođenju prava na dostojanstvenu smrt (o eutanaziji), profesionalnoj odgovornosti lekara ili drugog medicinskog osoblja, kao i odgovornosti za štete od terorističkih akata.

Pozitivno su ocenjena rešenja o povratku ljubavi i vernosti kao osnova braka, uvođenje alimentacionog fonda, odredbe o podsticanju rađanja dece, regulisanje oštrijih kriterijuma za usvajanje dece od stranaca, otežavanje, odnosno destimulisanje razvoda, rešenja o sadržaju sporazuma o razvodu braka i zaključenju bračnog ugovora.

Sugerisano je i da budući Građanski zakonik reguliše ugovor o faktoringu, a eventualno i ugovor o radu.

Autori Prednacrta obrazložili su uvođenje surogat materinstva dosadašnjom diskriminacijom, odnosno zabranom lečenja ženske neplodnosti na ovaj način, dok je lečenje svih vidova muške neplodnosti dopušteno.

Prednacrt zabranjuje ugovaranje naknade za rađanje za drugog, ali može biti ugovoreno plaćanje naknade troškova izazvanih trudnoćom i rađanjem. Surogat materinstvo postoji u Rusiji, Ukrajini, Grčkoj, Izraelu, Rumuniji, Slovačkoj, Poljskoj, Belgiji, Britaniji, Holandiji, Australiji, nekim državama SAD...

Što se tiče zabrane fizičkog kažnjavanja dece, ona je do sada uvedena u 47 zemalja, kao što su Grčka, Albanija, Kipar, Makedonija, Malta, Hrvatska, Austrija, Nemačka, Bugarska, Rumunija, Mađarska, Ukrajina, Poljska, Holandija, Španija, Portugalija, Skandinavija...

U javnoj raspravi učestvovalo je više od 4.000 zainteresovanih, a posebne pismene priloge sa obrazloženjima dostavilo je njih više od 90. U Komisiji kažu da su naročito dragocene sugestije u delu o ugovorima i drugim obligacionim odnosima koje je dostavio Savet inostranih investitora.

Srbija je, inače, četvrta zemlja u svetu koja je, još 1844. godine, dobila prvi Građanski zakonik, odmah iza Francuske, Austrije i Holandije. On je bio na snazi do 1946. godine, kada je donet Zakon o nevažnosti pravnih propisa donetih pre 6. aprila 1941. godine i za vreme okupacije.