ZAKON O PENZIJSKOM I INVALIDSKOM OSIGURANJU: Ako ste radili u zemljama bivše Jugoslavije, proverite koliko vam je staža upisano
Pre nego se odluče da podnesu zahtev za penzionisanje svi oni koji su nekada radili u zemljama bivše Jugoslavije trebalo bi najpre da provere trajanje osiguranja u drugoj državi.
To, praktično, znači da ako nemaju minimalan broj godina za penziju u jednoj državi, mogu da postanu penzioneri tako što će im se računati zbir svih pojedinačnih osiguranja.
Kako naglašavaju u PIO fondu sve ovo omogućeno je sporazumima koje je Srbija potpisala sa državama bivše SFRJ. Da bi saznali tačnu dužinu staža trebalo bi da podnesu zahtev fondu po mestu prebivališta, a on će ga proslediti nadležnom nosiocu koji sprovodi postupak, utvrđuje sve potrebne činjenice i dostavlja odgovarajuću potvrdu.
- Uslovi za penziju su donekle slični u svim državama, ali postoje i razlike sa kojima bi trebalo da se upoznaju kako bi mogli da planiraju penzionisanje na pravi način - kažu u PIO.
- Ovo je posebno važno za one koji ostvaruju pravo na penziju pod povoljnijim uslovima, kao što su pripadnici MUP ili vojske, odnosno svi oni koji imaju tzv. beneficirani staž.
Opšte pravilo je da osiguranici iz "povlašćenih" kategorija povoljnije uslove imaju samo u državi u kojoj aktivno rade, kao i da se beneficirani staž računa u svim zemljama samo do vremena izlaska iz Jugoslavije:
- Posle toga on se računa samo u državi u kojoj je i ostvaren. Na primer, osiguranici u Srbiji kojima je utvrđen poseban staž (žene najčešće po osnovu rođenja trećeg deteta, a muškarci po osnovu učešća u ratu) treba da znaju da se ovaj staž u drugim državama uzima u obzir samo ako je navršen pre 1. januara 1965. godine.
Vrlo je važno proveriti da li je moguće otići u penziju u inostranstvu u slučaju da penzioner nastavlja da radi (novim zaposlenjem, ponovnim početkom obavljanja samostalne delatnosti ili čak neprekidnim preduzetničkim poslom), imajući u vidu da Zakon o penzijskom i invalidskom osiguranju ("Sl. glasnik RS", br. 34/2003, 64/2004 - odluka USRS, 84/2004 - dr. zakon, 85/2005, 101/2005 - dr. zakon, 63/2006 - odluka USRS, 5/2009, 107/2009, 101/2010, 93/2012, 62/2013, 108/2013, 75/2014, 142/2014, 73/2018, 46/2019 - odluka US, 86/2019 i 62/2021) u Srbiji dozvoljava takvu mogućnost.
- Tako, na primer, propisi Republike Srpske omogućavaju i aktivnim osiguranicima u Srbiji da u Srpskoj ostvare pravo na penziju, što je izmena do koje je došlo nakon presuda nadležnog suda. Neke države, poput Slovenije i Hrvatske, obustaviće isplatu penzije korisniku koji uđe u osiguranje u Srbiji, ali će pri tome tolerisati pojedine osnove osiguranja. Na primer, oni koji kod nas rade po ugovoru o delu moći će nesmetano da koriste hrvatsku starosnu penziju za razliku od onih koji su kod poslodavca zaposleni po ugovoru o radu - objašnjavaju u PIO.
Korisnici invalidskih i porodičnih penzija treba naročito da vode računa o inostranim propisima ako odluče da rade iz penzije.
Novi brak pod određenim uslovima može da dovede do prestanka prava na porodičnu penziju u Sloveniji. Zato je važno pre penzionisanja sve dobro proveriti, kako bi se izbegle neprijatne situacije ili čak obaveza povraćaja primljenih deviznih penzija.
Kompanija Paragraf Lex ne preuzima odgovornost za tačnost i istinitost informacija prenetih iz spoljnih sadržaja odnosno drugih izvora, kao i za štetu koja eventualno iz toga, proistekne. Sve informacije objavljene u sekciji "Vesti" su namenjene u svrhu opšteg informisanja.
Naslov: Redakcija