NACRT ZAKONA O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O OSNOVNOM OBRAZOVANjU I VASPITANjU - Tekst propisa

Član 1.

U Zakonu o osnovnom obrazovanju i vaspitanju (“Službeni glasnik RS”, br. 55/13, 101/17, 27/18 - dr. zakon, 10/19 i 129/21), u članu 27. stav 13. posle reči:

“jezika”, tačka se zamenjuje zapetom i dodaju se reči: “odnosno program srpskog jezika kao stranog.”.

Član 2.

U članu 31. stav 7. menja se i glasi:

“Izuzetno, obrazovno-vaspitni rad od petog do osmog razreda može da se

organizuje i u kombinovanom odeljenju, kada je to u najboljem interesu učenika, u saglasnosti sa nadležnom školskom upravom.”.

Član 3.

U članu 32. stav 6. reč: “četvrtog”, zamenjuje se rečju: “trećeg”.

Član 4.

U članu 59a stav 1. posle reči: “časova”, tačka se zamenjuje zapetom i dodaju se reči: “uključujući i časove dodatne i dopunske nastave i čas odeljenskog starešine.”.

Posle stava 1. dodaje se novi stav 2. koji glasi:

“Škola koja organizuje redovnu poludnevnu nastavu u dve smene stara se da svi časovi iz stava 1. ovog člana budu utvrđeni rasporedom časova u okviru smene koju učenici pohađaju.”.

Dosadašnji st. 2-5. postaju st. 3-6.

Član 6.

U članu 62. stav 1. reč: “šestog”, zamenjuje se rečju: “petog”. Posle stava 1. dodaje se novi stav 2. koji glasi:

“Opšti uspeh učenika upućenih na razredni, odnosno popravni ispit utvrđuje se nakon obavljenog razrednog, odnosno popravnog ispita, a najkasnije do 31. avgusta tekuće školske godine.”.

Dosadašnji st. 2-4. postaju st. 3-5.

Član 7.

U članu 63. stav 1. reč: “petog”, zamenjuje se rečju: “četvrtog”. Stav 3. menja se i glasi:

“Vladanje učenika od petog do osmog razreda ocenjuje se brojčano u toku i na kraju polugodišta.”.

U stavu 4. reči: “na kraju prvog i drugog polugodišta”, brišu se.

Član 8.

Ovaj zakona stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srbije”.

IZ OBRAZLOŽENJA

II. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA

Nacrt Zakona o izmenama i dopunama Zakona o osnovnom obrazovanju i vaspitanju (u daljem tekstu: Zakon), koji je pripremilo Ministarstvo prosvete, predviđa unapređivanje primene pojedinih zakonskih rešenja u cilju obezbeđivanja i unapređivanja kvaliteta, dostupnosti i pravednosti osnovnog obrazovanja i vaspitanja.

Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o osnovnom obrazovanju i vaspitanju izvršeno je terminološko usklađivanje sa Zakonom o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja i dopuna Zakona o osnovnom obrazovanju i vaspitanju odredbama koja se odnose na institute koji su propisani Zakonom o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja. Osnovni tekst Zakona o osnovnom obrazovanju i vaspitanju donet 2013, zatim menjan i dopunjavan 2017, 2019. i 2021. godine, a osnovni tekst Zakona o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja donet je 2017. godine, a menjan i dopunjavan 2020. i 2021. godine, te se ukazala potreba za upodobljavanjem tekstova oba zakona. Usklađivanje je izvršeno i zbog toga što je pripremljen Nacrt zakona o izmenama i dopunama Zakona o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja i paralelno sa tim odgovarajuće izmene i dopune Zakona o osnovnom obrazovanju i vaspitanju, kao posebnog zakona kojim se uređuje oblast osnovnog obrazovanja i vaspitanja, na osnovu i u skladu sa Zakonom o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja.

Ovim izmenama trebalo bi da budu obuhvaćene odredbe koje se odnose na školski program, organizaciju obrazovno-vaspitnog rada, nastavu, raspored i trajanje časa, opšti uspeh učenika i ocenjivanje vladanja učenika.

Predložene izmene i dopune Zakona, najpre treba da dovedu i do efikasnijih rešenja koja se odnose na smanjivanje, odnosno prestanak nasilja u ustanovama obrazovanja i vaspitanja, te su u vezi sa tim, između ostalog, precizirane odredbe koje se odnose na vladanje učenika i ocenu iz vladanja. U vezi sa iznetim, takođe su izmenjene su i odredbe koje se odnose na brojčanu ocenu iz vladanja.

Sve navedene probleme, situacije i usklađivanja ne bi bilo moguće rešiti bez donošenja izmena i dopuna Zakona, imajući u vidu da je ovu materiju nije moguće urediti podzakonskim aktom, što je ujedno i razlog koji donošenje zakona čini jedinim načinom za rešavanje problema.

III. OBJAŠNjENjE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA I POJEDINAČNIH REŠENjA

Članom 1. Nacrta zakona o izmenama i dopunama Zakona o osnovnom obrazovanju i vaspitanju (u daljem tekstu: Nacrt zakona) izvršena je dopuna člana 27. kojim se propisuju elementi školskog programa, u cilju usklađivanja sa Zakonom o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja, kao i činjenicom da je prisutniji sve veći broj učenika stranog državljanstva koji ne poznaju srpski jezik. U okviru školskog programa, za decu i učenike koji ne poznaju srpski jezik, škola može da realizuje i program srpskog jezika kao stranog. Program srpskog jezika kao stranog ostvaruje se u skladu sa Pravilnikom o programu nastave i učenja za predmet Srpski kao strani jezik.

Članom 2. Nacrta zakona izvršena je dopuna člana 31. Zakona kojim je propisana mogućnost organizacije obrazovno-vaspitnog rada u kombinovanom odeljenju za učenike od petog do osmog razreda, kada je to u najboljem interesu učenika, u saglasnosti sa nadležnom školskom upravom. Organizacija nastave u kombinovanim odeljenjima uslovljena je ostvarivanjem prava na obrazovanje, demografskim, ekonomskim, socijalno-kulturnim i pedagoškim razlozima u sredinama gde se broj učenika smanjuje. Ovakav način organizovanja obrazovno - vaspitnog rada za učenike drugog ciklusa osnovne škole, u saglasnosti sa školskom upravom, daje mogućnost da u zavisnosti od specifičnosti škole u pogledu specifičnosti područja, udaljenosti i saobraćajne povezanosti sa drugim naseljenim mestima kao i resursima škole i u najboljem interesu učenika, omogući povećanje efikasnosti obrazovanja i vaspitanja.

Članom 3. Nacrta zakona izvršena je dopuna člana 32. Zakona kojim se propisuje nastava i oblici ostvarivanja obrazovno-vaspitnog rada u delu koji se odnosi na organizaciju dodatne nastave i za učenike trećeg razreda. Izmena omogućava uvažavanje potreba i interesovanja sve većeg broja učenika trećeg razreda za učešće u raznovrsnim takmičenjima i smotrama, kao i ostvarivanje jednog od posebnih ciljeva propisanih Strategijom razvoja obrazovanja i vaspitanja u Republici Srbiji do 2030. godine, usmerenog na identifikaciju, praćenje i podsticanje učenika sa izuzetnim, odnosno posebnim sposobnostima.

Članom 4. Nacrta zakona izvršena je dopuna člana 59a Zakona kojim se propisuje raspored i trajanje časa u delu koji se odnosi na utvrđivanje rasporeda časova koji osim rasporeda obaveznih predmeta, izbornih programa i aktivnosti, uključuje i časove dodatne i dopunske nastave i čas odeljenjskog strešine, u cilju usklađivanja sa članom 32. ovog zakona i pravilnikom koji propisuju plan nastave i učenja. Osim toga, bliže je uređeno utvrđivanje rasporeda časova, tako da škola koja organizuje redovnu poludnevnu nastavu u dve smene stara se da svi časovi budu utvrđeni rasporedom časova u okviru smene koju učenici pohađaju, u cilju optimalnog i efikasnog organizovanja i korišćenja vremena koji učenik provodi u školi.

Članom 5. Nacrta zakona izvršena je izmena člana 62. Zakona kojim se propisuje opšti uspeh učenika. Izmene se odnose na utvrđivanje brojčane ocene iz vladanja i u petom razredu, tako da se brojčana ocena iz vladanja uzima u obzir prilikom utvrđivanja opšteg uspeha na kraju prvog i drugog polugodišta počev od petog razreda, a u cilju razvijanja pravilnog odnosa prema obavezama i pravilima ponašanja u školi. Članom je izvršena i dopuna kojom se precizira procedura utvrđivanja opšteg uspeha učenika upućenih na razredni, odnosno popravni ispit. Opšti uspeh učenika upućenih na razredni, odnosno popravni ispit utvrđuje se nakon obavljenog razrednog, odnosno popravnog ispita, a najkasnije do 31. avgusta tekuće školske godine.

Članom 6. Nacrta zakona izvršena je izmena člana 63. Zakona koji se odnosi na ocenjivanje vladanja učenika od petog do osmog razreda. Saglasno izmenama propisanim članom 5. Nacrta zakona, predložene izmene se odnose na utvrđivanje brojčane ocene iz vladanja učenika od petog do osmog razreda i u toku i na kraju polugodišta, a u cilju sagladevanja razvijanja pravilnog odnosa prema obavezama i pravilima ponašanja u školi.

Izvor: Vebsajt Ministarstvo prosvete, 07.04.2023.
Naslov: Redakcija