NACRT ZAKONA O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O KOMUNALNOJ POLICIJI: €� JEDNA OD GLAVNIH PREDLOżENIH IZMENA I DOPUNA JESTE DA KOMUNALNU POLICIJU OBRAZUJE OPšTINA, ODNOSNO GRAD KAO UNUTRAšNJU ORGANIZACIONU JEDINICU U SASTAVU JEDINSTVENOG ORGANA OPšTINSKE, ODNOSNO GRADSKE UPRAVE, ODNOSNO UPRAVE OBRAZOVANE ZA POJEDINU OBLAST €�

Ministarstvo za državnu upravu i lokalnu samoupravu (dalje: predlagač propisa) izradilo je, posle usaglašavanja stavova sa Evropskom komisijom, Kancelarijom za evropske integracije i Ministarstvom finansija, novi Nacrt zakona o izmenama i dopunama Zakona o komunalnoj policiji (dalje: Nacrt zakona), te dostavilo isti na mišljenje organima državne uprave. U toku je proces prikupljanja mišljenja od nadležnih organa državne uprave.

Kao osnovni razlog za izradu i predlaganje izmena i dopuna Zakona o komunalnoj policiji ("Sl. glasnik RS", br. 51/2009), predlagač propisa je u Obrazloženju Nacrta zakona naveo potrebu da se komunalna policija obrazuje i u opštinama. Stoga, kao jedna od glavnih predloženih izmena i dopuna važećeg zakona jeste da komunalnu policiju obrazuje opština, odnosno grad i to kao unutrašnju organizacionu jedinicu u sastavu jedinstvenog organa opštinske, odnosno gradske uprave, odnosno uprave obrazovane za pojedinu oblast, pri čemu unutrašnja organizaciona jedinica komunalne policije ne može imati manje od tri komunalna policajca.

Prema predloženim izmenama, komunalnom policijom rukovodi načelnik komunalne policije, poslove komunalne policije obavljaju uniformisani komunalni policajci, a izuzetno - poslove komunalne policije mogu obavljati i komunalni policajci bez službene uniforme sa oznakama, po pisanom nalogu načelnika komunalne policije.

Nacrtom zakona predviđeno je i da načelnik komunalne policije i komunalni policajci u obavljanju poslova iz delokruga komunalne policije imaju posebna ovlašćenja utvrđena Nacrtom zakona, uključujući i ovlašćenja za upotrebu određenih sredstava prinude.

U pogledu saradnje između komunalnih policajaca i policije, Nacrt zakona predviđa da će policija, kada je to potrebno radi izvršavanja poslova iz nadležnosti komunalne policije, na osnovu obrazloženog zahteva, dostaviti tražene lične podatke za građane, podatke za vozila i druge podatke iz evidencija koje vodi, te evidentirati ko je tražio podatke, razlog za njihovo traženje i način dostavljanja tih podataka. Evidenciju o navedenim podacima vodi komunalna policija i obezbeđuje korišćenje tih podataka u skladu sa propisima kojima se uređuje zaštita ličnih podataka. Takođe, predviđeno je i da komunalna policija opština i gradova u obavljanju poslova međusobno sarađuje, razmenjuje podatke i obaveštenja i ostvaruje druge oblike zajedničkog rada u okviru uzajamnog pružanja stručne pomoći.

Predviđeno je da se poslovi komunalne policije obavljaju u posebno obrazovanim unutrašnjim organizacionim jedinicama u okviru opštinskih, odnosno gradskih uprava. Ostavljena je mogućnost obrazovanja područne organizacione jedinice za gradsku opštinu ili više njih ili za područje opštine, odnosno grada koje je određeno aktom o unutrašnjem uređenju komunalne policije (dalje: organizacione jedinice).

Predloženo je i da organizacionim jedinicama rukovode šefovi tih jedinica, koji za svoj rad i rad organizacione jedinice kojom rukovode odgovaraju načelniku komunalne policije. Kao izuzetak, predviđeno je da opštine, odnosno gradovi, mogu zajedničkom odlukom da obrazuju zajedničku službu komunalne policije.

Takođe, opština se može ugovorom zaključenim sa drugom opštinom, odnosno gradom, sporazumeti da komunalna policija opštine, odnosno grada obavlja poslove komunalne policije na njenoj teritoriji.

Nacrt zakona predviđa da za rad na poslovima načelnika komunalne policije i na poslovima šefa organizacione jedinice zaposleni mora da:

- ima stečeno visoko obrazovanje na studijama drugog stepena (diplomske akademske studije-master, specijalističke akademske studije, specijalističke strukovne studije), odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine i najmanje tri godine radnog iskustva u struci, kao i

- ispunjava uslove za zasnivanje radnog odnosa komunalnog policajca.

Nacrtom zakona predloženo je i proširenje ovlašćenja komunalnih policajaca prilikom obavljanja poslova komunalne policije, i to na traženje obaveštenja. Pored svih ovlašćenja predviđenih Nacrtom zakona, komunalni policajac može, kada je za to ovlašćen zakonom, drugim propisom i opštim aktom opštine, odnosno grada:

- izdati prekršajni nalog,

- podneti prijavu nadležnom organu za učinjeno krivično delo,

- podneti zahtev za vođenje prekršajnog postupka i

- obavestiti drugi nadležni organ da preduzme mere iz svoje nadležnosti.

Predviđeno je i da će komunalni policajac izvršiti proveru identiteta lica čije ponašanje ili delovanje predstavlja kršenje propisa iz delokruga komunalne policije, ali i lica koje se zatekne na mestu kršenja propisa iz delokruga komunalne policije. Lice zatečeno u vršenju prekršaja iz oblasti koja je u delokrugu komunalne policije čiji je identitet utvrđen proverom identiteta od strane komunalnog policajca, komunalni policajac će bez odlaganja dovesti nadležnom prekršajnom sudu.

Prema Nacrtu zakona, radi vršenja pregleda vozila, komunalni policajac će zadržati vozača na mestu pregleda vozila za vreme dok ovaj pregled traje, a ukoliko postoji opasnost da će vozač pokušati da pobegne sa tog mesta upravljajući vozilom, upotrebiće sredstva za vezivanje. Pod opasnošću se smatra sedanje vozača za upravljač vozila, uključivanjem motora u rad ili preduzimanje druge radnje kojom vozač pokazuje očiglednu nameru da pokušava da pobegne upravljajući vozilom.

U obavljanju poslova, prema Nacrtu zakona, komunalni policajac može zatražiti obaveštenje od građanina da bi sprečio kršenje propisa ili otkrio učinioca prekršaja iz delokruga komunalne policije, ali građanin nije dužan da pruži traženo obaveštenje, niti mu se ono može ponovo tražiti.

Nacrtom zakona predviđeno je da ovlašćenja komunalne policije prema maloletnim licima primenjuju komunalni policajci posebno osposobljeni za rad sa maloletnicima. Ovlašćenja komunalne policije prema maloletnom licu primenjuju se u prisustvu roditelja ili staratelja tog lica, odnosno, u slučaju da su nedostupni, u prisustvu predstavnika organa starateljstva. Prisustvo predstavnika organa starateljstva umesto roditelja može da se obezbedi, ako je moguće, i u slučajevima kada bi prisustvo roditelja bilo štetno za maloletnika izloženog nasilnim ili sličnim radnjama roditelja, ili bi ih toliko iritiralo da bi u velikoj meri ugrozilo izvršenje zadatka komunalne policije.

Zasnivanje radnog odnosa za obavljanje poslova komunalnog policajca i stručno osposobljavanje kandidata za komunalne policajce takođe su uređeni Nacrtom zakona, pri čemu su opštine, odnosno gradovi, obavezni da deo sastava komunalne policije upute na stručno usavršavanje za rad sa maloletnim licima. Naime, radni odnos za obavljanje poslova komunalnog policajca zasniva se po položenom ispitu za obavljanje poslova i primenu ovlašćenja komunalnog policajca. Za zasnivanje radnog odnosa, komunalni policajac, pored uslova predviđenih propisima o radnim odnosima koji važe za zaposlene u organima opštine, odnosno grada, mora da ispunjava i posebne uslove i to da:

a) ima psihofizičke sposobnosti potrebne za obavljanje poslova komunalne policije, koje se dokazuju lekarskim uverenjem ovlašćene zdravstvene ustanove i

b) stečeno najmanje srednje obrazovanje u četvorogodišnjem trajanju i najmanje jednu godinu radnog iskustva u struci.

Prema Nacrtu zakona, ministar nadležan za lokalnu samoupravu donosi propis o načinu utvrđivanja potrebne psihofizičke sposobnosti i rešenjem ovlašćuje zdravstvenu ustanovu za utvrđivanje ove sposobnosti i izdavanje lekarskih uverenja o tome. Prilikom zapošljavanja u komunalnoj policiji posebno se vodi računa o rodnoj, etničkoj i drugoj ravnopravnosti i teži prijemu na rad žena i muškaraca iz različitih društvenih grupa, sa krajnjim ciljem da komunalni policajci odražavaju strukturu stanovništva opštine, odnosno grada u kome obavljaju poslove komunalne policije. Kao izuzetak, Nacrt zakona predviđa da se u radni odnos za obavljanje poslova komunalnog policajca može primiti profesionalni vojnik, preuzimanjem iz Vojske Srbije, pod uslovom da ispunjava i ostale uslove predviđene Nacrtom zakona.

Prema Nacrtu zakona, stručno osposobljavanje kandidata za komunalne policajce obavezno se sprovodi pre polaganja ispita za komunalnog policajca, i to po posebnom programu. Nakon završetka stručnog osposobljavanja, kandidat za komunalnog policajca polaže ispit za obavljanje poslova i primenu ovlašćenja komunalnog policajca. Komunalni policajac može poslove komunalne policije samostalno da obavlja posle stručnog osposobljavanja i položenog ispita za obavljanje poslova i primenu ovlašćenja komunalnog policajca. Kandidat za komunalnog policajaca dužan je da položi ispit najkasnije u roku od tri meseca od dana završetka stručnog osposobljavanja. Stručno osposobljavanje i polaganje ispita kandidata za zasnivanje radnog odnosa u komunalnoj policiji koji su uspešno završili stručno osposobljavanje i položili stručni ispit za potrebe policije u ministarstvu nadležnom za unutrašnje poslove, sprovodi se po skraćenom postupku. Stručno osposobljavanje i polaganje ispita kandidata za zasnivanje radnog odnosa u komunalnoj policiji sprovodi se po skraćenom postupku i za kandidate koji su aktivni ili bivši profesionalni vojnici Vojske Srbije.

Samostalni članovi Nacrta zakona predviđaju da će u opštinama koje obrazuju komunalnu policiju u skladu sa odredbama Nacrta zakona, opštinsko veće, na predlog načelnika komunalne policije, doneti prvi strateški plan komunalne policije najkasnije u roku od dve godine od dana stupanja na snagu akta o obrazovanju i unutrašnjem uređenju komunalne policije.

Predviđeno je i da propisi doneti za sprovođenje Zakona o komunalnoj policiji ostaju na snazi.

Takođe, Nacrtom zakona je predviđeno da poslovi i ovlašćenja utvrđeni Nacrtom zakona ne uvode obavezu dodatnog zapošljavanja i da će ih jedinice lokalne samouprave obavljati u skladu sa propisima koji uređuju zapošljavanje u jedinicama lokalne samouprave. Konačno, predviđeno je da predložena rešenja iz Nacrta zakona stupaju na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Sl. glasniku RS"

Izvor: Redakcija, 6.5.2015.