ZAKON O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O FINANSIJSKOJ PODRŠCI PORODICI SA DECOM: Dobijanje roditeljskog dodatka uslovljeno vakcinacijom dece, kao i redovnim pohađanjem predškolskog programa i osnovne škole

Zahvaljujući Zakonu o izmenama i dopunama Zakona o finansijskoj podršci porodici sa decom ("Sl. glasnik RS", br. 50/2018 - dalje: Zakon), koji se primenjuje od 1. jula 2018. godine, značajno se povećava iznos roditeljskog dodatka za prvo, drugo, treće i četvrto dete. Umesto dosadašnjih 39.000 dinara, Zakonom je predviđeno da roditelji za rođenje prvog deteta jednokratno dobiju 100.000 dinara, za drugo dete dobijaće 10.000 dinara mesečno dve godine, za treće dete po 12.000 dinara mesečno deset godina, a za četvrto 18.000 dinara mesečno celu deceniju.

Međutim, da bi očevi i majke dobili roditeljski dodatak, zakonodavac je postavio nekoliko uslova a to su, pre svega – redovna vakcinacija sve dece u porodici. Taj podatak nadležni organi proveravaće jednom godišnje u evidenciji za imunizaciju. U slučaju da se utvrdi da roditelji neredovno vakcinišu decu, isplata dodatka u ratama biće prekinuta do konačne odluke Ministarstva za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja.

Osim neophodne vakcinacije, postoje i druga ograničenja za primanje roditeljskog dodatka. S obzirom na to da se za treće i četvrto dete novac isplaćuje u ratama punih deset godina, isplata će biti prekinuta ukoliko deca ne pohađaju obavezni predškolski program. Iste sankcije su predviđene ako deca ne idu redovno u osnovnu školu. Pravo na roditeljski dodatak ne mogu da ostvare ni roditelji koji u momentu podnošenja zahteva žive u inostranstvu, kao i majka novorođenog deteta koja je strani državljanin i koja je isto ili slično pravo već ostvarila van Srbije, odnosno u zemlji čiji je državljanin.

Iako su ove odredbe naišle na osudu u jednom delu javnosti, zakonodavac je prilikom sastavljanja ovih propisa imao na umu statistiku koja svedoči o niskoj stopi vakcinacije naših mališana, naročito onih iz marginalizovanih društvenih grupa. Naime, podaci izvedenih iz istraživanja višestrukih pokazatelja položaja žena i dece u romskim naseljima u Srbiji 2014. koje su uradili Unicef i Republički zavod za statistiku govore da je svega 80 odsto dece u Srbiji primilo sve preporučene vakcine iz nacionalnog kalendara imunizacije do treće godine života, a statistika koja brojkama slika zdravlje romskih mališana još je alarmantnija – svega 44 odsto romske dece obuhvaćeno obaveznom vakcinacijom.

Manje od dve trećine romskih mališana pohađa obavezni predškolski program u poređenju sa 98 odsto dece iz opšte populacije, a stopa upisa romske dece u osnovnu školu iznosi svega 69 odsto. Podaci govore da 97 odsto mališana iz opšte populacije i 91 procenata dece iz najsiromašnijih porodica upisuje osnovnu školu. Ako je suditi prema podacima Unicefa, samo 85 odsto romskih mališana i 99 odsto dece iz opšte populacije ide redovno u školu, a obavezno obrazovanje završava manje od dve trećine romskih mališana i 93 odsto dece iz opšte populacije.

Iako su izmene i dopune Zakona rađene s ciljem da se popravi natalitetna slika nacije, stručnjaci koji se bave demografijom nisu ubeđeni da će finansijske mere uticati na porast nataliteta. Oni podsećaju da veoma slične mere primenjene u Makedoniji nisu dale željene rezultate – nije povećan broj Makedonki koje rađaju prvo i drugo dete, već broj Albanki koje su počele da rađaju treće i četvrto dete. S obzirom na to da se u Srbiji najveći broj dece rađa u siromašnim porodicama, a najmanje dece rađaju visokoobrazovane i zaposlene žene, velika je dilema da li će finansijska davanja motivisati sve žene da rađaju.

Izvor: Vebsajt Politika, Katarina Đorđević, 01.07.2018.
Naslov: Redakcija