UREDBA O BLIŽIM USLOVIMA, KRITERIJUMIMA I ELEMENTIMA ZA PAUŠALNO OPOREZIVANJE OBVEZNIKA POREZA NA PRIHODE OD SAMOSTALNE DELATNOSTI: Poreski obveznici koji vode knjige, ali i pojedine kategorije paušalaca smatraju da su advokati ponovo u povlašćenom položaju, zbog činjenice da su se jedini izborili da nemaju fiskalne kase, kao i zbog toga što im se porez šest godina nije menjao

Poreski obveznici koji od početka ove godine podnose zahtev za paušalno oporezivanje u elektronskom obliku moći će ubuduće unošenjem zadatih parametara sami da izračunaju iznos mesečnog paušalnog poreza. Upravo je ovaj svojevrsni kalkulator paušalnog poreza i doprinosa novina koja svim paušalcima omogućava da unapred znaju šta ih čeka.

Ovo je utoliko važnije ako se zna da je proteklih godina bilo velikog kašnjenja u dostavljanju poreskih rešenja za plaćanje paušalnog poreza. Poreznici su umnogome kasnili s obračunom, pa su paušalci godinama plaćali isti porez, jer novih rešenja nije bilo. Osim toga, kašnjenje ovih poreskih rešenja pravilo je posebne probleme novim paušalcima, odnosno onima koji su planirali da u toj godini započnu biznis, jer to nisu mogli upravo zato što nisu imali ova poreska rešenja.

Od kada je početkom ove godine uveden unapređen sistem paušalnog oporezivanja, ovakve stvari bi trebalo da budu davna prošlost. Novim propisima znatno je pojednostavljena procedura. Omogućeno je automatsko obračunavanje poreza na paušalno utvrđen prihod i dostavljanje rešenja u elektronskom obliku preko portala Poreske uprave. Od 13. januara 2020. godine Poreska uprava je počela da dostavlja rešenja o utvrđenim obavezama za preduzetnike-paušalce isključivo u elektronskoj formi.

Iako novi propisi o paušalnom oporezivanju, bar prema prvim najavama, donose veliko olakšanje, poreski obveznici koji vode knjige, ali i pojedine kategorije paušalaca smatraju da su advokati ponovo u povlašćenom položaju. To je bio slučaj i pre donošenja unapređenog sistema paušalnog oporezivanja od Nove godine, i to zbog činjenice da su se jedini izborili da nemaju fiskalne kase, kao i zbog toga što im se porez šest godina nije menjao.

Đerđ Pap, poreski stručnjak i bivši direktor Poreske uprave Srbije, kaže da se, bar što se advokata tiče, ništa nije promenilo u njihovom paušalnom oporezivanju u odnosu na propise koji su važili neposredno pre stupanja najnovije Uredbe o bližim uslovima, kriterijumima i elementima za paušalno oporezivanje obveznika poreza na prihode od samostalne delatnosti ("Sl. glasnik RS", br. 94/2019 i 96/2019 - ispr.) na snagu. Ukoliko i postoji neka negativna konotacija u vezi sa njihovim paušalnim oporezivanjem, onda to, po njegovom mišljenju, mogu biti dve stvari.

– Jedna, da je država njima omogućila paušalno oporezivanje, a da je godinama to onemogućavala srodnim delatnostima, kao što su poslovi poreskih savetnika i revizora, knjigovođa i računovođa. Ova, rekao bih, očigledna nepravda, ispravljena je izmenama Zakona o porezu na dohodak građana ("Sl. glasnik RS", br. 24/2001, 80/2002, 80/2002 - dr. zakon, 135/2004, 62/2006, 65/2006 - ispr., 31/2009, 44/2009, 18/2010, 50/2011, 91/2011 - odluka US, 7/2012 - usklađeni din. izn., 93/2012, 114/2012 - odluka US, 8/2013 - usklađeni din. izn., 47/2013, 48/2013 - ispr., 108/2013, 6/2014 - usklađeni din. izn., 57/2014, 68/2014 - dr. zakon, 5/2015 - usklađeni din. izn., 112/2015, 5/2016 - usklađeni din. izn., 7/2017 - usklađeni din. izn., 113/2017, 7/2018 - usklađeni din. izn., 95/2018, 4/2019 - usklađeni din. izn., 86/2019 i 5/2020 - usklađeni din. izn.) iz decembra 2019. godine i donošenjem Uredbe o bližim uslovima, kriterijumima i elementima za paušalno oporezivanje obveznika poreza na prihode od samostalne delatnosti, koja važi od početka 2020 godine – kaže Pap.

Druga stvar, objašnjava on, može biti činjenica da su advokati godinama imali privilegovan položaj u odnosu na druge poreske obveznike, imajući u vidu da je u prethodnoj uredbi pisalo: "izuzetno, preduzetnicima advokatima, paušalni prihod za utvrđivanje poreske obaveze za 2015, 2016, 2017, 2018. i 2019. godinu utvrđuje se u visini paušalnog prihoda koji je ovoj grupi obveznika utvrđen za 2014. godinu".

– Ova odredba je omogućila da se advokatima obaveze čitavih šest godina ne povećaju ni za dinar, a da pritom ovu privilegiju nije imala nijedna druga kategorija poreskih obveznika. Osim toga, ni za 2020. godinu obaveze advokata se ne mogu povećati za više od 10 odsto, tako da će oni i u tekućoj godini imati obaveze na nivou iz 2014, uvećane najviše za ovaj procenat – ističe Pap.

Kad je reč o onim poreskim obveznicima koji su ogorčeni što moraju da vode poslovne knjige dok advokati imaju pravo na paušalno oporezivanje, Pap poručuje da je "od 1. januara 2020. godine omogućeno paušalno oporezivanje skoro za sve kategorije poreskih obveznika".

– Paušalno ne mogu biti oporezovane delatnosti iz oblasti trgovine, ugostiteljstva, finansijskog posredovanja i aktivnosti u vezi s nekretninama, kao i delatnosti iz oblasti reklamiranja i istraživanja tržišta. Dakle, svi ostali mogu koristiti paušalno oporezivanje – pojašnjava Pap.

Budući da se polazna osnovica za obračun ovog poreza dobija kada se prosečna mesečna zarada u opštini pomnoži sa brojem zaposlenih i podeli sa brojem stanovnika u toj opštini realno je očekivanje da u naredne četiri godine poreske obaveze advokata u najvećoj meri porastu u Beogradu i Novom Sadu, jer su i objektivne mogućnosti zarade advokata u ovim gradovima najveće.

Na drugoj strani, poreske obaveze svim ostalim advokatima u Srbiji ostaće iste ili će se smanjiti, imajući u vidu da je i mogućnost zarade znatno manja. Preračunato, povećanje poreskih obaveza u prestonici iznosiće u proseku od 3.000 do 6.000 dinara za četiri godine, u zavisnosti od opštine, pri čemu će postojati zaštitni mehanizam prema kojem visina poreske obaveze u periodu od 2020. do 2023. može porasti maksimalno do 10 odsto godišnje.

Izvor: Vebsajt Politika, Jasna Petrović-Stojanović, 28.01.2020.
Naslov: Redakcija