ZAKON O POPISU STANOVNIŠTVA, DOMAĆINSTAVA I STANOVA 2011. GODINE("Sl. glasnik RS", br. 104/2009 i 24/2011) |
Ovim zakonom se utvrđuje pravni okvir kojim se obuhvataju: sadržaj, priprema, organizacija i sprovođenje Popisa stanovništva, domaćinstava i stanova 2011. godine u Republici Srbiji (u daljem tekstu: popis), kao i obaveze državnih i drugih organa i organizacija u popisu, obaveze i dužnosti davalaca popisnih podataka i lica koja vrše poslove popisa, objavljivanje popisnih rezultata i finansiranje popisa.
Popis se sprovodi u periodu od 1. do 15. oktobra 2011. godine.
Neposredno po završetku popisa, vrši se kontrola kvaliteta podataka prikupljenih popisom u izabranim popisnim krugovima.
Popis i kontrola kvaliteta podataka prikupljenih popisom sprovode se prema stanju na dan 31. septembra 2011. godine u 24,00 sata.
Jedinice koje se obuhvataju popisom
Popisom se obuhvataju:
1) državljani Republike Srbije, strani državljani i lica bez državljanstva koji imaju prebivalište u Republici Srbiji, bez obzira da li se u momentu popisa nalaze u Republici Srbiji ili u inostranstvu;
2) domaćinstva lica iz tačke 1. ovog stava;
3) stanovi i druge nastanjene prostorije.
Popisom se obuhvataju i državljani Republike Srbije, strani državljani i lica bez državljanstva koji imaju prebivalište u inostranstvu, a koji u momentu popisa najmanje godinu dana borave u Republici Srbiji.
Jedinice koje se ne obuhvataju popisom
Popisom se ne obuhvata osoblje stranih diplomatsko-konzularnih predstavništava, članovi njihovih domaćinstava i stanovi u svojini stranih država.
O licima koja se obuhvataju popisom prikupljaju se sledeći podaci: ime i prezime, pol, datum rođenja i jedinstveni matični broj građana, mesto rođenja, mesto stanovanja majke u vreme kada je lice rođeno, naselje iz kojeg se lice doselilo i godina doseljenja, država iz koje se lice doselilo, godina doseljenja i glavni razlog doseljenja, bračno stanje, broj živorođene dece i godine njihovog rođenja, državljanstvo, nacionalna pripadnost, maternji jezik, veroispovest, pismenost, školska sprema, stečeno zvanje, pohađanje škole, aktivnost, zanimanje, radni status, delatnost, izvori prihoda, svojstvo izdržavaoca, mesto rada, odnosno pohađanja škole i učestalost vraćanja u mesto stalnog stanovanja, funkcionalna sposobnost lica za obavljanje svakodnevnih aktivnosti, srodstvo s licem na koje se vodi domaćinstvo i razlog odsutnosti, odnosno prisutnosti u mestu popisa.
Pored podataka iz stava 1. ovog člana, o licima koja rade u inostranstvu kod stranog poslodavca ili samostalno, kao i o članovima njihovih domaćinstava koji s njima borave u inostranstvu prikupljaju se podaci o nazivu strane države i dužini boravka.
U popisu se prikupljaju sledeći podaci o domaćinstvima: ime i prezime lica na koje se vodi domaćinstvo, srodnički i porodični sastav domaćinstva, naziv naselja, ulica i kućni broj gde je domaćinstvo nastanjeno, tip domaćinstva i osnov po kome domaćinstvo koristi stan.
Pored podataka iz stava 1. ovog člana, u popisu se prikupljaju podaci o poljoprivrednim fondovima i poljoprivrednoj proizvodnji domaćinstva, u cilju identifikacije poljoprivrednih gazdinstava za potrebe popisa poljoprivrede.
Podaci o stanovima i drugim nastanjenim prostorijama
U popisu se prikupljaju sledeći podaci o stanovima i drugim nastanjenim prostorijama: tip stana, vrsta kolektivnog stana, način korišćenja stana, ukupna površina i broj soba u stanu, površina kuhinje, opremljenost stana instalacijama i sanitarnim prostorijama, vrsta energije koja se koristi za grejanje stana, oblik svojine na stanu, sprat na kome se stan nalazi, godina izgradnje zgrade, vrsta zgrade i materijal spoljnih zidova zgrade u kojoj se stan nalazi.
Podaci o poljoprivrednim gazdinstvima, porodicama i zgradama
Na osnovu prikupljenih podataka o osnovnim jedinicama popisa (licima, domaćinstvima i stanovima) obrađuju se i podaci o poljoprivrednim gazdinstvima, porodicama i zgradama.
II OBAVEZE DRŽAVNIH I DRUGIH ORGANA I ORGANIZACIJA U PRIPREMAMA, ORGANIZACIJI I SPROVOĐENJU POPISA
Uloga Republičkog zavoda za statistiku, popisnih komisija i jedinica lokalne samouprave u izvršenju popisa
Popis priprema, organizuje i sprovodi Republički zavod za statistiku.
Određene poslove pripreme, organizacije i sprovođenja popisa na teritoriji opština, gradova i grada Beograda obavlja Republički zavod za statistiku preko popisnih komisija, u skladu sa ovim zakonom.
Popisne komisije iz stava 2. ovog člana imenuje Republički zavod za statistiku.
Jedinice lokalne samouprave su obavezne da pruže pomoć Republičkom zavodu za statistiku i popisnim komisijama u izvršenju popisa.
Poslovi Republičkog zavoda za statistiku
Republički zavod za statistiku vrši sledeće poslove: izrađuje i štampa upitnike, uputstva i druge metodološke instrumente popisa, stara se o blagovremenom i potpunom izvršavanju ovog zakona; utvrđuje jedinstvenu i međunarodno uporedivu metodologiju popisa, sa jedinstvenim definicijama jedinica i obeležja, jedinstvenim klasifikacijama i sadržajem obradnih i publikacionih tabela po jedinstvenom programu obrade podataka i jedinstvenim kriterijumima i programima logičke kontrole za otkrivanje i automatsko ispravljanje grešaka u popisnoj građi; sprovodi statističku kontrolu kvaliteta podataka prikupljenih na terenu; sarađuje s drugim organima državne uprave i organizacijama i koordinira zajedničke aktivnosti na pripremama, organizaciji i sprovođenju popisa i, u skladu sa zakonom, daje instrukcije, pruža stručnu pomoć, traži izveštaje i obaveštenja; ostvaruje saradnju sa jedinicama lokalne samouprave i usklađuje zajedničke aktivnosti, daje obavezne instrukcije i kontroliše njihovo izvršenje, traži izveštaje, podatke i obaveštenja; obezbeđuje potpuno, tačno i pravovremeno obaveštavanje stanovništva o značaju i ciljevima popisa, načinu i vremenu njegovog sprovođenja; raspoređuje i dostavlja popisne obrasce i uputstva popisnim komisijama; određuje instruktore popisa; vrši stručnu obuku članova popisnih komisija, instruktora i kontrolora; donosi uputstva za organizaciju i izvršenje popisa; izdaje propisana ovlašćenja za rad učesnicima u popisu koje određuje; sastavlja predračun troškova popisa; raspoređuje finansijska sredstva popisnim komisijama; prikuplja podatke, vrši kontrolu i pripremu popisne građe za obradu; obrađuje prikupljene podatke i objavljuje rezultate popisa; stara se o smeštaju i čuvanju popisne građe po prijemu od popisnih komisija i obezbeđuje zaštitu prikupljenih podataka, u skladu sa zakonom i drugim propisima.
Popisne komisije rukovode pripremama, organizacijom i sprovođenjem popisa na teritoriji opština, gradova i grada Beograda i odgovorne su za blagovremeno preduzimanje potrebnih mera radi obezbeđenja svih priprema za popis, organizaciju i kvalitetno i pravovremeno izvršenje popisa.
Popisne komisije vrše sledeće poslove: organizuju i sprovode popis na teritoriji opština, gradova i grada Beograda; obaveštavaju stanovništvo o značaju popisa, načinu i vremenu njegovog sprovođenja, o pravima i dužnostima građana i načinu izvršavanja obaveza u popisu; određuju i imenuju potreban broj opštinskih, odnosno gradskih instruktora, popisivača i kontrolora i organizuju obuku učesnika u popisu; vrše raspored popisivača, instruktora i kontrolora; preduzimaju mere radi obezbeđenja potpunog obuhvata jedinica popisa; preuzimaju popisni materijal od Republičkog zavoda za statistiku i raspoređuju ga popisivačima; izdaju učesnicima u popisu propisana ovlašćenja za rad; kontrolišu rad popisivača, instruktora i kontrolora i pružaju im pomoć; posebno se staraju o pravilnoj primeni metodoloških i organizacionih uputstava; preuzimaju od opštinskih instruktora popisnu građu i kontrolišu njenu potpunost i kvalitet; izrađuju prve rezultate popisa za naselja i opštinu i dostavljaju ih Republičkom zavodu za statistiku u roku od 10 dana po završenom popisivanju; dostavljaju popisnu građu Republičkom zavodu za statistiku u propisanom roku; utvrđuju naknade za rad učesnicima popisa i staraju se o pravilnom rasporedu i racionalnoj upotrebi finansijskih sredstava određenih za popis; izrađuju obračun utrošenih sredstava i vrše druge poslove u vezi s pripremama i sprovođenjem popisa, u skladu sa uputstvima Republičkog zavoda za statistiku.
Popisne komisije se sastoje od najmanje pet članova.
Poslovi ministarstava i posebnih organizacija
U okviru svog delokruga iz zadataka utvrđenih zakonom, u izvršenju pojedinih poslova popisa učestvuju:
1) Ministarstvo odbrane;
2) Ministarstvo pravde;
3) Ministarstvo unutrašnjih poslova;
4) Ministarstvo spoljnih poslova;
5) Ministarstvo za Kosovo i Metohiju;
6) Republički geodetski zavod;
7) Ostala ministarstva i posebne organizacije.
Ministarstvo odbrane organizuje i sprovodi popis vojnih i civilnih lica koja u vreme popisa stanuju u kasarnama, vojnim školama i sličnim vojnim ustanovama i vrši prethodno popisivanje lica na odsluženju vojnog roka, u skladu sa uputstvima Republičkog zavoda za statistiku.
Obuku popisivača i popisni materijal za popisivanje lica iz stava 1. ovog člana obezbeđuje Republički zavod za statistiku.
Ministarstvo pravde organizuje i sprovodi popisivanje lica koja se nalaze u zavodima radi izvršenja zavodskih sankcija, odnosno primene mere pritvora.
Obuku popisivača i popisni materijal za popisivanje lica iz stava 1. ovog člana obezbeđuje Republički zavod za statistiku.
Ministarstvo unutrašnjih poslova
Ministarstvo unutrašnjih poslova, u saradnji sa Republičkim zavodom za statistiku, izvršiće na graničnim prelazima distribuciju pomoćnih popisnih obrazaca našim građanima na privremenom radu i boravku u inostranstvu prilikom njihovog ulaska u zemlju u periodu od 1. decembra 2010. godine do 20. januara 2011. godine.
Popunjavanje i postupanje s popunjenim obrascima iz stava 1. ovog člana bliže se određuje organizaciono-metodološkim uputstvom Republičkog zavoda za statistiku.
Pomoćne popisne obrasce iz stava 1. ovog člana obezbeđuje Republički zavod za statistiku.
Ministarstvo spoljnih poslova, u saradnji sa Republičkim zavodom za statistiku, organizuje i sprovodi popis građana Republike Srbije na radu u: diplomatsko-konzularnim predstavništvima Republike Srbije, delovima privrednih društava u inostranstvu, delovima banaka i drugih lica u finansijskom sektoru u inostranstvu, predstavništvima Privredne komore Srbije u inostranstvu, Organizaciji ujedinjenih nacija, njenim organima i specijalizovanim agencijama i drugim međunarodnim organizacijama, kao i članova domaćinstava koji sa navedenim licima borave u inostranstvu.
Popisni materijal za popisivanje lica iz stava 1. ovog člana obezbeđuje Republički zavod za statistiku.
Ministarstvo za Kosovo i Metohiju
Ministarstvo za Kosovo i Metohiju, u saradnji s Republičkim zavodom za statistiku, organizuje i sprovodi popis na teritoriji Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija preko popisnih komisija koje formira za potrebe popisa.
Ministar nadležan za Kosovo i Metohiju posebnim uputstvom bliže uređuje sprovođenje popisa na teritoriji Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija.
Obuku članova popisnih komisija i popisni materijal za izvršenje popisnih aktivnosti iz stava 1. ovog člana obezbeđuje Republički zavod za statistiku.
Republički geodetski zavod sarađuje sa Republičkim zavodom za statistiku u fazi priprema popisa i, u skladu sa zakonom i organizaciono- metodološkim uputstvom Republičkog zavoda za statistiku, dužan je da ažurira granice statističkih krugova.
Pored poslova iz stava 1. ovog člana, Republički geodetski zavod, u saradnji sa Republičkim zavodom za statistiku, izrađuje skice i opise granica popisnih krugova, prema organizaciono-metodološkom uputstvu Republičkog zavoda za statistiku, i dostavlja ih Republičkom zavodu za statistiku, a najkasnije do 30. novembra 2010. godine.
Ostala ministarstva i posebne organizacije
Ministarstva i posebne organizacije, pored onih navedenih u čl. od 12. do 17. ovog zakona, obavezni su da, u slučaju potrebe, pruže pomoć Republičkom zavodu za statistiku u izvršenju popisa u okviru svog delokruga utvrđenog zakonom.
Poslovi opštinskih uprava, gradskih uprava i gradske uprave grada Beograda
Opštinske uprave, gradske uprave i gradska uprava grada Beograda obavljaju poslove utvrđene ovim zakonom i organizaciono-metodološkim uputstvom Republičkog zavoda za statistiku i prate sprovođenje popisa na teritoriji jedinica lokalne samouprave.
Finansiranje poslova Republičkog geodetskog zavoda
Sredstva za finansiranje poslova navedenih u članu 17. stav 2. ovog zakona, u iznosu od 197.202.900 dinara, obezbeđuju se u budžetu Republike Srbije i uplaćuju na račun Republičkog geodetskog zavoda, i to: u budžetu za 2010. godinu 197.202.900 dinara.
Finansiranje poslova Republičkog zavoda za statistiku
Sredstva za finansiranje poslova Republičkog zavoda za statistiku u popisu, izuzev sredstava iz člana 20. ovog zakona, utvrđuju se u iznosu od 2.699.125.000 dinara i obezbeđuju se u budžetu Republike Srbije, i to:
1) u budžetu za 2010. godinu 277.895.080 dinara;
2) u budžetu za 2011. godinu 2.339.479.230 dinara;
3) u budžetu za 2012. godinu 39.305.022 dinara;
4) u budžetu za 2013. godinu 42.445.668 dinara.
Sredstva iz stava 1. ovog člana prenose se Republičkom zavodu za statistiku.
Deo sredstava iz stava 1. ovog člana Republički zavod za statistiku prenosi popisnim komisijama za sprovođenje popisa, preko opštinskih uprava, gradskih uprava i gradske uprave grada Beograda.
Opštinske uprave, gradske uprave i gradska uprava grada Beograda vode evidenciju o utrošku sredstava iz stava 3. ovog člana i dostavljaju izveštaj Republičkom zavodu za statistiku, na njegov zahtev.
Valorizacija i korišćenje finansijskih sredstava
Sredstva za finansiranje poslova u popisu, iz čl. 20. i 21. ovog zakona, predviđena su na bazi tekućih cena iz meseca oktobra 2008. godine.
Sredstva predviđena za pojedine godine valorizuju se svake godine, prilikom donošenja republičkog budžeta za narednu godinu, na osnovu indeksa potrošačkih cena.
Periodika izveštavanja o utrošku sredstava i izvršenim poslovima
Republički zavod za statistiku obaveštava, do 31. marta svake godine, Vladu o utrošku sredstava obezbeđenih iz budžeta Republike Srbije u prethodnoj godini i o izvršenim poslovima popisa predviđenim u toj godini.
Republički geodetski zavod obaveštava Vladu o utrošku sredstava obezbeđenih iz budžeta Republike Srbije i o izvršenim poslovima predviđenim u prethodnoj godini do 31. marta 2011. godine.
Naknade licima koja učestvuju u popisu
Na naknade koje isplaćuju Republički zavod za statistiku i Republički geodetski zavod za rad lica koja učestvuju u pripremama, organizovanju i sprovođenju popisa ne plaćaju se porezi i doprinosi, shodno članu 9. tačka 16) Zakona o porezu na dohodak građana.
IV OBAVEZE I DUŽNOSTI DAVALACA PODATAKA I LICA KOJA VRŠE POSLOVE POPISA
Dužnosti popisivača i drugih neposrednih izvršilaca poslova u popisu
Popisivači, instruktori, kontrolori i druga lica koja vrše poslove u vezi s popisom dužna su da blagovremeno i na propisan način obavljaju poslove popisa.
Lica iz stava 1. ovog člana dužna su da strogo vode računa o tačnosti upisa, odnosno o tačnoj obradi podataka koje su dali davaoci podataka.
Zaštita prikupljenih podataka u popisu
Podaci prikupljeni u popisu koristiće se isključivo u statističke svrhe.
Lica iz člana 25. ovog zakona dužna su da čuvaju kao tajnu sve podatke prikupljene od popisanih lica.
Dužnosti lica koja se popisuju u pogledu davanja podataka
Lice obuhvaćeno popisom dužno je da da podatke koji se od njega traže popisom i da na sva pitanja u popisnim obrascima da tačne i potpune odgovore.
Podatke o odsutnim članovima domaćinstva daje član domaćinstva kome su podaci najviše poznati, a o deci mlađoj od petnaest godina podatke daje roditelj, usvojitelj ili staratelj.
Lice obuhvaćeno popisom nije dužno da se izjašnjava o nacionalnoj pripadnosti i veroispovesti, a popisni obrazac mora da sadrži pouku o tome.
U popisnom obrascu za pitanje o nacionalnoj pripadnosti i maternjem jeziku predviđen je odgovor otvorenog tipa.
Pismeno obaveštenje odsutnim licima u vreme dolaska popisivača
Ako popisivač u vreme popisa ne zatekne u stanu lice obuhvaćeno popisom, a podatke ne može da prikupi na način predviđen u članu 27. ovog zakona, ostaviće pismeno obaveštenje da je to lice dužno da se najkasnije do 15. oktobra 2011. godine javi nadležnom organu radi davanja podataka u vezi s popisom.
Novčanom kaznom od 20.000 do 50.000 dinara kazniće se za prekršaj fizičko lice obuhvaćeno popisom ili lice koje je obavezno da dâ podatke o odsutnim članovima domaćinstva, odnosno roditelj, usvojitelj ili staratelj za dete mlađe od petnaest godina ako odbije da odgovori na pitanja u popisnim obrascima ili da netačne i nepotpune odgovore (član 27. st. 1. i 2).
Novčanom kaznom od 20.000 do 50.000 dinara kazniće se popisivači, instruktori ili kontrolori i druga lica koja vrše poslove u vezi s popisom ako:
1) blagovremeno i na propisan način ne obavljaju poslove popisa (član 25. stav 1);
2) protivno volji lica obuhvaćenog popisom zahtevaju da se to lice izjašnjava o nacionalnoj pripadnosti ili veroispovesti (član 27. stav 3).
Novčanom kaznom od 35.000 do 50.000 dinara kazniće se za prekršaj popisivači, instruktori, kontrolori i drugi neposredni učesnici popisa ako:
1) postupe suprotno obavezi iz člana 25. stav 2, i
2) postupe suprotno obavezi čuvanja tajne (član 26. stav 2).
Propisivanje i objavljivanje metodoloških instrumenata popisa
Direktor Republičkog zavoda za statistiku propisuje popisne obrasce (popisnica i upitnik za domaćinstvo i stan) i organizaciono-metodološko uputstvo za sprovođenje popisa.
Obrasci iz stava 1. ovog člana objavljuju se u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Objavljivanje prvih i konačnih rezultata popisa
Republički zavod za statistiku objavljuje:
1) prve rezultate popisa u roku od 30 dana od dana završetka popisivanja, i
2) konačne rezultate popisa, utvrđene jedinstvenim programom obrade, u periodu od 1. januara 2012. do 31. decembra 2013. godine.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".