ZAKON O MATIČNOM REGISTRU("Sl. glasnik RS", br. 109/2025) |
Ovim zakonom se uređuje uspostavljanje Matičnog registra i evidencija koje se vode u Matičnom registru, njihova sadržina i nadležnost za vođenje, način vođenja, vrsta izvoda i uverenja koji se izdaju iz Matičnog registra, razmena i korišćenje podataka, uslovi za obavljanje poslova matičara, nadzor nad primenom propisa i druga pitanja od značaja za uspostavljanje i vođenje Matičnog registra.
Pojmovi koji se koriste u ovom zakonu u muškom rodu obuhvataju iste pojmove u ženskom rodu.
Pojedini izrazi koji se koriste u ovom zakonu imaju sledeće značenje:
1) Matični registar je softversko rešenje, odnosno centralizovana elektronski vođena baza podataka koja sadrži Evidenciju rođenja, zaključenja braka i smrti i Evidenciju o državljanstvu Republike Srbije;
2) Jedinice lokalne samouprave su opštine, gradovi i grad Beograd;
3) Organi uprave su opštinska uprava, gradska uprava i Gradska uprava grada Beograda;
4) Ministarstvo je ministarstvo nadležno za poslove uprave;
5) Ministar je ministar nadležan za poslove uprave;
6) Posebna organizacija je organ državne uprave u čijoj je nadležnosti projektovanje, usklađivanje, razvoj i funkcionisanje sistema elektronske uprave i informacionih sistema i infrastrukture organa državne uprave;
7) Tehnička greška je greška koja se odnosi na očiglednu grešku koja je nastala prilikom prepisa podataka iz prijave, odnosno javne isprave, odnosno akta nadležnog organa, poput očigledne omaške, greške u brojevima i slovima, itd;
8) Diplomatsko-konzularno predstavništvo je diplomatsko-konzularno predstavništvo Republike Srbije u inostranstvu;
9) Ovlašćeni diplomatsko-konzularni službenik je službenik iz sastava diplomatsko-konzularnog predstavništva koga ovlasti šef diplomatsko-konzularnog predstavništva, odnosno ministar nadležan za spoljne poslove;
10) Jedinstvena identifikaciona oznaka upisa je jedinstvena oznaka koja se dodeljuje prilikom inicijalnog upisa lica u Matični registar.
Način, cilj i svrha uspostavljanja i vođenja Matičnog registra
Cilj uspostavljanja Matičnog registra kao softverskog rešenja je centralizovano elektronsko vođenje baze podataka koja sadrži Evidenciju rođenja, zaključenja braka i smrti i Evidenciju o državljanstvu Republike Srbije.
Svrha obrade podataka u okviru Matičnog registra je:
1) tačno i ažurno vođenje podataka o ličnim statusima građana;
2) određivanje ličnog statusa lica i povezivanje sa podacima ličnog statusa deteta;
3) razvoj elektronskih usluga zasnovanih na tačnim i ažurnim podacima iz matičnog registra;
4) efikasno vođenje upravnih i drugih postupaka organa.
Matični registar, pored Evidencije rođenja, zaključenja braka i smrti i Evidencije o državljanstvu Republike Srbije sadrži i druge evidencije, i to:
1) Evidenciju o izdatim dozvolama da se umrli sahrani pre upisa činjenice smrti;
2) Evidenciju o odloženim upisima;
3) Evidenciju o izdatim izvodima i uverenjima;
4) Evidenciju o datim ovlašćenjima za obavljanje poslova matičara.
Matični registar uspostavljaju, održavaju i unapređuju ministarstvo nadležno za poslove uprave u delu koji se odnosi na Evidenciju rođenja, zaključenja braka i smrti i ministarstvo nadležno za unutrašnje poslove u delu koji se odnosi na Evidenciju o državljanstvu Republike Srbije, uz tehničku podršku posebne organizacije.
Rukovalac podataka koji se vode u evidenciji rođenja, zaključenja braka i smrti je ministarstvo nadležno za poslove uprave, a rukovalac podataka koji se vode u Evidenciji o državljanstvu Republike Srbije je ministarstvo nadležno za unutrašnje poslove.
Posebna organizacija, kao obrađivač pruža tehničku podršku u uspostavljanju, održavanju i unapređenju Matičnog registra i sprovodi mere zaštite, odnosno obavlja poslove koji se odnose na čuvanje, obezbeđivanje sigurnosti i bezbednosti podataka koji se vode u Matičnom registru, u skladu sa propisima kojima se uređuje elektronska uprava i informaciona bezbednost.
Obrađivač podataka koji se vode u Matičnom registru neposredno je matičar, odnosno ovlašćeni diplomatsko-konzularni službenik.
Značaj Matičnog registra kao osnovne službene evidencije
Podaci u drugim službenim evidencijama i identifikacionim ispravama državljana Republike Srbije moraju biti istovetni podacima sadržanim u Matičnom registru.
Dokazna snaga i istinitost podataka
Podaci iz Matičnog registra, odnosno izvodi i uverenja koja se izdaju na osnovu podataka iz Matičnog registra imaju dokaznu snagu javnih isprava.
Podaci upisani u Matični registar i činjenice koje se njima dokazuju smatraju se istinitim dok se na zakonom propisan način ne dokaže suprotno.
Obavezni podaci
Matični registar sadrži obavezne podatke o licu, koji su zajednički za Evidenciju rođenja, zaključenja braka i smrti i Evidenciju o državljanstvu Republike Srbije, i to: ime i prezime, pol, dan, mesec i godina rođenja, mesto i država rođenja i jedinstveni matični broj građana (u daljem tekstu: JMBG), odnosno evidencijski broj stranca (u daljem tekstu: EBS).
Izuzetno, za lica za koja se ne određuje ili nije moguće odrediti JMBG, odnosno lica kojima nije određen EBS, ovaj podatak se ne upisuje.
Obavezni podaci o licu upisuju se u Matični registar prilikom prvog upisa bez obzira da li je osnov upisa rođenje, državljanstvo, zaključenje braka ili smrt.
Pored podataka iz stava 1. ovog člana u Evidenciju rođenja, zaključenja braka i smrti upisuju se podaci u vezi sa rođenjem, zaključenjem braka i smrću, dok se u Evidenciju o državljanstvu pored podataka iz stava 1. ovog člana upisuju podaci koji su propisani zakonom kojim je regulisana oblast državljanstva.
U Matični registar upisuju se i ispravke, dopune ili brisanje podataka (u daljem tekstu: promene podataka).
Pojam i sadržina Evidencije rođenja, zaključenja braka i smrti
Evidencija rođenja, zaključenja braka i smrti je osnovna službena evidencija o ličnom stanju građana, u koju se upisuju činjenica rođenja, braka, smrti i druge zakonom predviđene činjenice i promene u vezi sa njima, na način da se za jedno lice podaci vode jedinstveno sa svim promenama.
Evidencija rođenja, zaključenja braka i smrti sadrži i sledeće podatke:
1) podaci u vezi sa rođenjem: prezime određeno pri rođenju, skraćeno lično ime, čas rođenja, opština/grad rođenja, državljanstvo, podaci o roditeljima; ime i prezime roditelja i njihovo prezime određeno pri rođenju, JMBG/EBS roditelja, ukoliko je određen, dan, mesec i godina rođenja roditelja, mesto i opština/grad rođenja roditelja, država rođenja roditelja, državljanstvo roditelja, podaci o: utvrđivanju vremena i mesta rođenja u sudskom postupku; nacionalnoj pripadnosti; materinstvu utvrđenom ili osporenom sudskom odlukom; priznanju očinstva, očinstvu utvrđenom ili osporenom sudskom odlukom; usvojenju i prestanku usvojenja; stavljanju pod starateljstvo i prestanku starateljstva; lišenju i vraćanju poslovne sposobnosti; lišenju i vraćanju roditeljskog prava; produženju i prestanku produženog roditeljskog prava; vršenju roditeljskog prava; promeni ličnog imena, imena ili prezimena roditelja, deteta ili supružnika, odnosno usvojitelja ili staratelja; promeni pola;
2) podaci u vezi sa brakom: dan, mesec, godina, mesto, opština/grad i država zaključenja braka; podaci o supružnicima: ime i prezime supružnika; JMBG odnosno EBS; dan, mesec i godina rođenja, mesto i opština/grad rođenja i država rođenja; državljanstvo; prezime koje su supružnici uzeli pri zaključenju braka; ime i prezime svedoka pri zaključenju braka; ime i prezime tumača ako je njegovo prisustvo pri zaključenju braka bilo neophodno; ime i prezime punomoćnika u trenutku zaključenja braka, ako pri zaključenju braka jednog supružnika zastupa punomoćnik; utvrđivanje postojanja, odnosno nepostojanja braka u sudskom postupku; podaci o prestanku braka;
3) podaci u vezi sa smrću: dan, mesec, godina i čas smrti; mesto, opština/grad i država gde je smrt nastala, ime i prezime supružnika umrlog i njegovo prezime određeno pri rođenju, ako je umrli bio u braku; proglašenje nestalog lica umrlim i smrt utvrđena u sudskom postupku.
U evidenciju iz stava 1. ovog člana upisuju se i drugi podaci određeni zakonom.
U evidenciju iz stava 1. ovog člana podatak o državljanstvu upisuje se samo za lice koje nije državljanin Republike Srbije, prema podatku iz putne isprave.
Podaci iz člana 6. stav 1. ovog zakona i podaci iz st. 2-4. ovog člana čine podatke ličnog statusa lica.
Povezivanje podataka ličnog statusa sa podacima o deci
U podacima ličnog statusa roditelja sadržani su i podaci o deci, povezivanjem sa podacima ličnog statusa deteta.
Evidencija o državljanstvu Republike Srbije
Evidenciju o državljanstvu Republike Srbije vode jedinice lokalne samouprave kao povereni posao, u skladu sa odredbama zakona kojim se uređuje državljanstvo Republike Srbije.
Podaci iz evidencije iz stava 1. ovog člana propisani su zakonom kojim se uređuje državljanstvo Republike Srbije.
Podatak o državljanstvu Republike Srbije iz evidencije iz stava 1. ovog člana prikazuje se u podacima o ličnom statusu lica.
Drugi podaci od značaja za vođenje Matičnog registra
Matični registar sadrži i druge podatke kojima se omogućuje zakonito, ažurno i efikasno vođenje ovog registra, i to tehničke podatke koji se odnose na:
1) redni broj upisa i jedinicu lokalne samouprave koja je izvršila upis; datum upisa i promene podataka, kao i podatke o matičaru koji je izvršio upis i promenu podataka;
2) jedinstvene identifikacione oznake upisa;
3) podatke o svim predmetima u smislu kancelarijskog poslovanja, koji se odnose na upis i promenu podataka;
4) šifrarnike neophodne za vođenje podataka;
5) evidencije logova za pristup podacima i to: podatak o licu, odnosno organu koje je pristupilo podacima, datum i vreme pristupa, skup podataka kojima se pristupalo.
Matični registar sadrži i podatke o pravnom osnovu za upis i promenu podataka, kao i podatke o donosiocu akta, odnosno izdavaocu prijave ili javne isprave, vrsti akta ili prijave ili javne isprave i broj i datum izdavanja prijave, akta ili javne isprave.
Zbirka isprava kao sastavni deo Matičnog registra
Sastavni deo Matičnog registra su prijave, javne isprave i akti nadležnih organa na osnovu kojih se vrši upis i promena podataka.
Osnov za povezivanje i razmenu podataka
Osnov za povezivanje podataka u Matičnom registru predstavlja JMBG određen u skladu sa propisima o jedinstvenom matičnom broju građana, odnosno jedinstvena identifikaciona oznaka koja se dodeljuje u okviru Matičnog registra.
Osnov za razmenu podataka iz drugih službenih evidencija je JMBG.
Matičar bez odlaganja po službenoj dužnosti pribavlja JMBG radi upisa u Matični registar, na način i u skladu sa propisima o jedinstvenom matičnom broju građana.
U slučaju promene JMBG na osnovu podataka nadležnog organa koji ga je odredio isti se po upisu u Matični registar automatski ažurira u Matičnom registru.
Za stranca kome je određen EBS shodno se primenjuju odredbe st. 1-4. ovog člana.
Nadležnost
Poslove vođenja Matičnog registra i odlučivanja u prvostepenom upravnom postupku u oblasti Matičnog registra kao poveren posao obavljaju jedinice lokalne samouprave.
Poslove iz stava 1. ovog člana vrši organ uprave.
Izuzetno, organi iz st. 1. i 2. ovog člana mogu zajednički da obezbede izvršenje poverenih poslova u skladu sa ovim i posebnim zakonom.
O žalbi protiv prvostepenog rešenja organa iz stava 2. ovog člana u vezi sa podacima iz Evidencije o rođenju, zaključenju braka i smrti odlučuje Ministar.
O žalbi protiv prvostepenog rešenja organa iz stava 2. ovog člana u vezi sa podacima iz Evidencije o državljanstvu Republike Srbije, odlučuje ministar nadležan za unutrašnje poslove.
Matičar
Matični registar vodi matičar.
Matičar je ovlašćen da upisuje podatke u Matični registar, izdaje izvode i uverenja na osnovu podataka iz evidencije iz čl. 7. i 9. ovog zakona i obavlja druge poslove određene zakonom.
Mesna nadležnost
Činjenicu rođenja, zaključenja braka i smrti upisuje matičar organa uprave na čijem području je ta činjenica nastala, osim ako nije drukčije određeno ovim zakonom.
Druge činjenice i podatke i promene u vezi sa njima koje se upisuju u Matični registar upisuje matičar jedinice lokalne samouprave, i to koji je izvršio:
1) upis činjenice rođenja za podatke iz člana 7. stav 2. tačka 1);
2) upis činjenice braka za podatke iz člana 7. stav 2. tačka 2);
3) upis činjenice smrti za podatke iz člana 7. stav 2. tačka 3).
Činjenicu državljanstva Republike Srbije i promene u vezi sa tom činjenicom upisuje nadležni matičar u skladu sa propisima o državljanstvu Republike Srbije.
Upisane promene podataka istovremeno se ažuriraju u Matičnom registru.
II UPIS PODATAKA U EVIDENCIJU ROĐENJA, ZAKLJUČENJA BRAKA I SMRTI
Rođenje deteta u zdravstvenoj ustanovi dužna je da matičaru prijavi zdravstvena ustanova dostavljanjem prijave rođenja u elektronskom obliku.
Radi upisa činjenice rođenja u prijavu rođenja iz stava 1. ovog člana upisuju se: ime i prezime deteta; dan, mesec, godina, čas i minut rođenja; pol deteta; mesto rođenja, opština/grad rođenja i država rođenja; podaci o roditeljima: ime i prezime, i prezime određeno pri rođenju; dan mesec i godina rođenja; mesto i opština/grad i država rođenja, JMBG, odnosno EBS; državljanstvo; nacionalna pripadnost; naziv zdravstvene ustanove u kojoj je dete rođeno, odnosno koja je izdala prijavu rođenja ako je dete rođeno van zdravstvene ustanove i ime i prezime doktora medicine koji je podneo prijavu, odnosno ime i prezime nadležnog doktora medicine specijaliste ginekologije i akušerstva u zdravstvenoj ustanovi.
O izvršenom upisu, na osnovu elektronski podnete prijave, obaveštavaju se roditelji deteta, nakon čega im matičar dostavlja izvod sa podacima o rođenju.
Rođenje van zdravstvene ustanove
Rođenje deteta van zdravstvene ustanove dužan je da matičaru prijavi doktor medicine, odnosno medicinska sestra-babica koja je prisustvovala porođaju, na način propisan članom 16. stav 1. ovog zakona.
Ako lica iz stava 1. ovog člana nisu prisustvovala porođaju, rođenje prijavljuje otac deteta, a ako on nije u mogućnosti da to učini, drugi član domaćinstva, odnosno lice u čijem prisustvu je dete rođeno, ili majka čim za to bude sposobna.
Ako lica iz st. 1. i 2. ovog člana nema ili nisu u mogućnosti da prijave rođenje, prijavljuje ga lice koje je saznalo za rođenje.
U slučaju iz st. 2. i 3. ovog člana, rođenje se prijavljuje zdravstvenoj ustanovi koja obaveštava nadležnog doktora medicine specijalistu ginekologije i akušerstva u zdravstvenoj ustanovi, koji vrši prijavu rođenja na način propisan članom 16. stav 1. ovog zakona.
U slučaju rođenja deteta van zdravstvene ustanove u prijavu rođenja upisuju se, pored podataka propisanih članom 16. stav 2. i sledeći podaci: da li je dete rođeno u stanu, odnosno kući ili na drugom mestu: da li je dete rođeno uz pomoć doktora medicine, akušerske sestre-babice, drugog lica ili bez pomoći; kao i ime i prezime lica uz čiju pomoć je dete rođeno, ako su rođenje prijavila lica iz st. 2. i 3. ovog člana i ime i prezime tih lica.
Rok za prijavu rođenja
Rođenje deteta prijavljuje se u roku od osam dana od dana rođenja.
Ako je dete rođeno mrtvo, rođenje se mora prijaviti u roku od 24 časa od njegovog rođenja.
U slučaju da dete umre u roku od osam dana od dana rođenja, ukoliko već nije izdata, prijava rođenja se izdaje odmah, a najkasnije zajedno sa potvrdom o smrti.
Nadležnost za upis rođenja
Činjenicu rođenja deteta upisuje matičar organa uprave na čijem se području nalazi mesto rođenja deteta.
U slučaju kada je dete rođeno u prevoznom sredstvu u toku putovanja, za upis činjenice rođenja nadležan je matičar organa uprave na čijem području se putovanje majke završilo.
Upis rođenja deteta čiji su roditelji nepoznati
Činjenica rođenja deteta čiji su roditelji nepoznati upisuje matičar organa uprave na čijem se području nalazi mesto gde je dete pronađeno.
Upis se vrši na osnovu rešenja nadležnog organa starateljstva koje sadrži sledeće podatke: lično ime deteta, pol deteta i dan, mesec, godinu, čas rođenja, mesto i opštinu/grad rođenja i državljanstvo deteta. Kao mesto rođenja upisuje se mesto gde je dete pronađeno.
Činjenica rođenja deteta bez roditeljskog staranja
Činjenica rođenja deteta bez roditeljskog staranja koja se prijavljuje po isteku roka iz člana 18. stav 1. ovog zakona, a koju nije moguće upisati na način uređen članom 19. ovog zakona, upisuje se po mestu boravišta deteta u vreme pokretanja postupka za upis te činjenice u Matični registar.
Upis se vrši na osnovu rešenja nadležnog organa starateljstva koje sadrži sledeće podatke: lično ime deteta; pol deteta; dan, mesec i godinu rođenja; mesto i opštinu/grad rođenja i državljanstvo deteta. Kao mesto rođenja upisuje se mesto gde dete ima boravište u vreme pokretanja postupka za upis činjenice rođenja, a podaci o roditeljima ukoliko su poznati.
Ako se naknadno utvrdi da je rođenje deteta već upisano u Matični registar, organ starateljstva koji je doneo rešenje iz stava 2. ovog člana, donosi rešenje o poništenju rešenja na osnovu kog će se poništiti kasniji upis činjenice rođenja deteta.
Upis ličnog imena
Lica koja su po propisima o ličnom imenu ovlašćena da odrede lično ime deteta dužna su da prijave lično ime deteta prilikom prijave rođenja deteta na način propisan članom 16. stav 1. i članom 17. st. 1. i 4. ovog zakona ili nadležnom matičaru najkasnije u roku od 30 dana od dana rođenja deteta.
Ako se lica iz stava 1. ovog člana ne sporazumeju o ličnom imenu deteta i u drugim slučajevima propisanim zakonom kojim se regulišu porodični odnosi, dužna su da o tome obaveste nadležnog matičara u roku od 30 dana od dana rođenja deteta.
Ako je rok iz stava 1. ovog člana protekao ili u slučaju iz stava 2. ovog člana, matičar bez odlaganja obaveštava nadležni organ starateljstva radi donošenja rešenja na osnovu kog se vrši upis ličnog imena deteta.
Osnov za upis
Usvojeno dete upisuje se u evidenciju iz člana 7. ovog zakona na osnovu rešenja o novom upisu rođenja usvojenika koje donosi organ starateljstva.
Rešenje o novom upisu činjenice rođenja usvojenika sadrži sledeće podatke: ime i prezime deteta; pol deteta; dan, mesec, godinu i čas rođenja; JMBG; mesto i opštinu/grad rođenja i državljanstvo deteta. Podaci o roditeljima zamenjuju se podacima o usvojiteljima.
Rešenje iz stava 1. ovog člana konačno je i njime se poništava raniji upis činjenice rođenja usvojenika.
Upis prestanka usvojenja
Upis poništenja usvojenja u Evidenciju iz člana 7. ovog zakona vrši se na osnovu presude o poništenju usvojenja koju sud dostavlja organu starateljstva pred kojim je zasnovano usvojenje, na osnovu koje organ starateljstva donosi rešenje o poništenju rešenja o novom upisu rođenja usvojenika.
Na osnovu rešenja organa starateljstva iz stava 1. ovog člana osnažuje se prvi upis rođenja deteta.
Dostavljanje rešenja od strane organa starateljstva
Organ starateljstva rešenje iz člana 20. stav 2, člana 21. st. 2. i 3, člana 22. stav 3, člana 23. stav 1. i člana 24. ovog zakona dostavlja nadležnom matičaru radi upisa činjenica u evidenciju iz člana 7. ovog zakona.
Organ starateljstva rešenje iz člana 20. stav 2, člana 21. st. 2. i 3. i člana 23. stav 1. ovog zakona dostavlja nadležnom matičaru radi upisa činjenica u evidenciju iz člana 9. ovog zakona.
3. Upis činjenice zaključenja i prestanka braka
Mesna nadležnost za upis činjenice zaključenja braka
Činjenicu zaključenja braka upisuje matičar organa uprave na čijem području je mesto gde je brak zaključen.
Upis braka na osnovu sudske odluke
Brak čije se postojanje ne može dokazati ispravom propisanom ovim zakonom upisuje se na osnovu pravnosnažne odluke suda o utvrđivanju postojanja braka.
Dostavljanje odluke o prestanku braka po službenoj dužnosti
Sud po službenoj dužnosti radi upisa u evidenciju iz člana 7. ovog zakona dostavlja nadležnom matičaru odluku o prestanku braka, u roku od osam dana od dana pravnosnažnosti.
Prijava činjenice smrti
Činjenicu smrti lica koje je umrlo u zdravstvenoj ustanovi dužna je da prijavi nadležna zdravstvena ustanova, odnosno ukoliko je lice umrlo van zdravstvene ustanove nadležni doktor medicine za stručno utvrđivanje vremena i uzroka smrti umrlih van zdravstvene ustanove (u daljem tekstu: nadležni doktor medicine), dostavljanjem potvrde o smrti u elektronskom obliku.
U slučaju nalaženja tela lica čiji je identitet nepoznat, potvrdu o smrti izdaje nadležna zdravstvena ustanova, na način propisan stavom 1. ovog člana.
Činjenica smrti prijavljuje se nadležnom matičaru u roku od tri dana od dana smrti, odnosno nalaženja tela lica čiji je identitet nepoznat.
Ako je posebnim propisom određen kraći rok od tri dana za sahranu, činjenica smrti mora se prijaviti pre sahrane.
Mesna nadležnost za upis činjenice smrti
Činjenicu smrti upisuje matičar organa uprave na čijem području se nalazi mesto gde je smrt nastupila.
U slučaju kada je smrt nastupila u prevoznom sredstvu u toku putovanja, za upis činjenice smrti nadležan je matičar organa uprave na čijem području se putovanje završilo.
Ako se mesto smrti ne može utvrditi, smrt upisuje matičar organa uprave na čijem se području nalazi mesto gde je pronađeno telo lica čiji je identitet nepoznat.
Izuzetno, ako je smrt nastupila u vanrednim situacijama, činjenicu smrti upisuje matičar organa uprave na čijem području je mesto gde se umrli sahranjuje.
Potvrda o smrti
Činjenica smrti u evidenciju iz člana 7. ovog zakona upisuje se na osnovu potvrde o smrti koju izdaje zdravstvena ustanova u kojoj je lice umrlo, odnosno nadležni doktor medicine za lice koje je umrlo van zdravstvene ustanove, odnosno nadležna zdravstvena ustanova u slučaju nalaženja tela lica čiji je identitet nepoznat.
Radi upisa činjenice smrti u evidenciju iz člana 7. ovog zakona u potvrdu o smrti upisuju se: ime i prezime umrlog i prezime određeno pri rođenju; dan, mesec, godina i čas smrti; mesto, opština/grad smrti i država smrti; pol; dan, mesec i godina rođenja umrlog; mesto, opština/grad i država rođenja; JMBG, odnosno EBS; državljanstvo; bračni status umrlog; ime i prezime supružnika umrlog i njegovo prezime određeno pri rođenju; ime i prezime roditelja umrlog i njihov JMBG, odnosno EBS; naziv zdravstvene ustanove u kojoj je lice umrlo, odnosno zdravstvene ustanove koja je utvrdila smrt u slučaju nalaženja tela lica čiji je identitet nepoznat i ime i prezime nadležnog doktora medicine koji je izdao potvrdu o smrti.
Bez potvrde o smrti ne može se izvršiti upis smrti u Matični registar, osim u slučajevima kada je smrt utvrđena u sudskom postupku i kada se upis vrši na osnovu izvoda inostranog organa.
Prijava činjenice smrti van zdravstvene ustanove
Smrt lica koje je preminulo van zdravstvene ustanove nadležnom doktoru medicine, radi utvrđivanja činjenice smrti, dužni su da prijave članovi porodice s kojima je umrli živeo, a ako ovih lica nema ili nisu u mogućnosti da to učine, druga lica s kojima je umrli živeo ili drugi članovi porodice koji su saznali za smrt, odnosno lica u čijem je stanu smrt nastupila, a ako nema ni ovih lica, činjenicu smrti dužno je da prijavi lice koje je prvo za smrt saznalo.
Prijava činjenice smrti nastale u vojnom objektu i drugim ustanovama
Smrt lica u vojnom objektu, zavodu za izvršenje krivičnih sankcija, domu za stare, ustanovi za smeštaj učenika i studenata ili u drugoj ustanovi ili organizaciji dužna je da nadležnom doktoru medicine prijavi ustanova ili organizacija u kojoj je lice umrlo.
Dozvola da se umrli sahrani pre upisa činjenice smrti i vođenje evidencije o izdatim dozvolama
Umrli se može sahraniti pre nego što se njegova smrt upiše u evidenciju iz člana 7. ovog zakona, na osnovu dozvole organa uprave na čijoj teritoriji će se umrli sahraniti, ako iz opravdanih razloga nije bilo moguće prijaviti njegovu smrt matičaru.
U Matičnom registru vodi se Evidencija o izdatim dozvolama iz stava 1. ovog člana koja sadrži sledeće podatke: redni broj upisa; datum upisa u evidenciju; organ koji je doneo rešenje, broj i datum rešenja o dozvoli da se umrli sahrani pre prijave činjenice smrti matičaru; podaci o umrlom, i to: ime i prezime umrlog i prezime određeno pri rođenju; pol umrlog; dan, mesec, godina i čas smrti; mesto i opština/grad smrti; država smrti; dan, mesec i godina rođenja; mesto i opština/grad rođenja, država rođenja; JMBG, odnosno EBS i adresa umrlog u trenutku smrti.
Organ uprave koji je izdao dozvolu iz stava 1. ovog člana dužan je da istu dostavi matičaru prema mestu gde je činjenica smrti nastala, radi upisa u evidenciju iz stava 2. ovog člana.
Podaci iz evidencije iz stava 2. ovog člana čuvaju se trajno u svrhu pravne sigurnosti u vezi sa upisom podataka i sprečavanja eventualnih zloupotreba u vezi sa identitetom lica koje je sahranjeno pre upisa smrti u evidenciju iz člana 7. ovog zakona.
Upis činjenice smrti na osnovu sudske odluke
Proglašenje nestalog lica umrlim i smrt utvrđena u sudskom postupku u evidenciju iz člana 7. ovog zakona upisuje matičar organa uprave po mestu poslednjeg prebivališta umrlog, na osnovu pravnosnažne odluke suda.
Ako je poslednje prebivalište umrlog nepoznato ili u inostranstvu, činjenice iz stava 1. ovog člana upisuje matičar organa uprave prema mestu rođenja tog lica, a ako je umrli rođen u inostranstvu, prema mestu sedišta suda.
Upis nacionalne pripadnosti
Podatak o nacionalnoj pripadnosti upisuje matičar organa uprave prema mestu upisa činjenice rođenja lica.
Podatak o nacionalnoj pripadnosti deteta upisuje se na zahtev roditelja na osnovu njihove zajedničke izjave koji se unosi u prijavu rođenja, odnosno koja se daje na zapisnik matičaru.
Ukoliko jedan od roditelja nije živ ili nije poznat ili je lišen roditeljskog prava, drugi roditelj može odrediti nacionalnu pripadnost deteta.
Ukoliko se roditelji ne saglase u pogledu nacionalne pripadnosti deteta, upis tog podatka neće se izvršiti, a dete sticanjem punoletstva može tražiti da se izvrši upis.
Na promenu ili brisanje podatka o nacionalnoj pripadnosti shodno se primenjuju odredbe o upisu.
Upis promene pola
Podatak o promeni pola upisuje se na osnovu potvrde o promeni pola koju u elektronskom obliku izdaje nadležna zdravstvena ustanova.
Zdravstvena ustanova iz stava 1. ovog člana dostavlja potvrdu o promeni pola matičaru organa uprave prema mestu upisa činjenice rođenja lica koje je promenilo pol.
Potvrdu iz stava 1. ovog člana zdravstvena ustanova dostavlja u roku od osam dana od dana promene pola.
U potvrdu iz stava 1. ovog člana upisuje se: ime i prezime; datum; mesto i opština/grad rođenja; JMBG, odnosno EBS, ukoliko je određen; ime i prezime roditelja lica kome je promenjen pol; podatak o promeni pola za to lice, kao i ime i prezime doktora medicine koji je izdao potvrdu.
Upis JMBG
U slučajevima kada u Matičnom registru nije upisan JMBG ili je upisan, a nije određen u skladu sa propisima iz oblasti jedinstvenog matičnog broja građana, matičar preuzima podatke iz službene evidencije jedinstvenih matičnih brojeva građana koju vodi ministarstvo nadležno za unutrašnje poslove.
Podaci se preuzimaju na osnovu pojedinačnog upita, a prema podacima iz ličnog statusa lica sa svim promenama ličnog imena.
Podatak o JMBG upisaće se samo ako je organ na nesumnjiv i nesporan način utvrdio da se taj podatak odnosi na lice za koje se vrši upis.
Podatak o EBS upisaće se u Matični registar na osnovu evidencije o strancima ministarstva nadležnog za unutrašnje poslove.
U Matični registar podaci se upisuju na srpskom jeziku, ćiriličkim pismom.
Nazivi mesta u stranim državama i nazivi stranih država upisuju se u skladu s pravilima srpskog jezika i ćiriličkog pisma, a mogu se upisati i u izvornom obliku.
Jezik i pismo na kom se vrši upis ličnog imena
Lično ime deteta, roditelja, supružnika i umrlog upisuje se na srpskom jeziku, ćiriličkim pismom, a pripadnici nacionalne manjine imaju pravo i na upis ličnog imena prema jeziku i pravopisu pripadnika nacionalne manjine.
Lično ime deteta, roditelja, supružnika i umrlog državljanina Republike Srbije upisano u izvod iz odgovarajuće evidencije rođenih, venčanih i umrlih inostranog organa (u daljem tekstu: izvod inostranog organa) prema pravilima jezika i pisma države izdavanja, upisuje se u skladu sa pravilima srpskog jezika i ćiriličkog pisma, a pored toga upisuje se i u obliku sadržanom u izvodu inostranog organa.
Licima koja su stekla državljanstvo Republike Srbije, u skladu sa zakonom kojim se reguliše državljanstvo, lično ime upisuje se na srpskom jeziku i ćiriličkom pismu, a pored toga upisuje se i u obliku sadržanom u javnoj ispravi inostranog organa.
Lično ime stranca, pored upisa na srpskom jeziku i ćiriličkom pismu, upisuje se i u obliku sadržanom u javnoj ispravi inostranog organa.
Izuzetno, upis ličnog imena stranca se može izvršiti na osnovu javne isprave izdate od strane nadležnog organa Republike Srbije u skladu sa propisima koji regulišu prava stranaca i azila.
Činjenice i promene u vezi sa njima koje upisuje matičar
Matičar upisuje samo one činjenice i podatke koji su mu prijavljeni, odnosno koji su sadržani u prijavi, aktu nadležnog organa ili javnoj ispravi, na osnovu kojih se vrši upis.
Strane odluke o ličnom stanju (statusu) državljana Republike Srbije upisuju se u Matični registar na osnovu strane odluke u skladu sa međunarodnim ugovorom ili pravnosnažne sudske odluke kojom je u Republici Srbiji priznata strana odluka.
Dostavljanje pravnosnažnih odluka nadležnih organa
Nadležni organ dužan je da odluku o činjenici rođenja, zaključenja braka i smrti, promenama u vezi sa tim činjenicama, kao i odluku o sticanju i prestanku državljanstva dostavi nadležnom matičaru radi upisa u evidenciju iz čl. 7. i 9. ovog zakona, u roku od osam dana od dana pravnosnažnosti, po pravilu elektronskim putem.
Izuzetno, odluke iz stava 1. ovog člana mogu se dostaviti u papirnom obliku.
Istinitost podataka i način podnošenja prijave
U prijavi za upis moraju se navesti istiniti, odnosno tačni podaci.
Prijava se podnosi u elektronskom, a izuzetno u papirnom obliku.
O prijavi za zaključenje braka sačinjava se zapisnik čiji su izgled i sadržina propisani.
Prijave činjenica rođenja, zaključenja braka ili smrti državljana Republike Srbije koje su nastale u inostranstvu podnose se nadležnom diplomatsko-konzularnom predstavništvu ili neposredno nadležnom organu iz člana 13. ovog zakona.
Matičar je dužan da prijavljeni podatak upiše u Matični registar bez odlaganja.
Izuzetno, upis se može odložiti radi provere, odnosno utvrđivanja podataka koji nedostaju, a koji se upisuju u Matični registar.
O odloženim upisima vodi se posebna evidencija u Matičnom registru.
Organ koji vrši ispravku greške
U slučaju da prijava, akt nadležnog organa ili javna isprava na osnovu koje se vrši upis u Matični registar, sadrži grešku ili ne sadrži pojedine podatke, ispravku greške, odnosno, dopunu podataka, vrši organ koji je izdao prijavu, doneo, odnosno izdao akt na osnovu kog se vrši upis, koji se nakon ispravke, odnosno dopune bez odlaganja dostavlja nadležnom matičaru.
Upis u Matični registar matičar potpisuje kvalifikovanim elektronskim potpisom, čime se taj upis smatra zaključenim.
Prosleđivanje izvoda stranom diplomatsko-konzularnom predstavništvu
U slučaju rođenja, zaključenja braka ili smrti stranca matičar je dužan da u skladu sa odredbama zaključenog međunarodnog ugovora prosledi izvod iz evidencije rođenja, zaključenja braka ili smrti nadležnom stranom diplomatsko-konzularnom predstavništvu, radi obaveštavanja države o promeni u ličnom stanju njenog državljanina, osim za lica koja su u statusu tražioca azila i lica kojima je odobreno pravo na azil.
Ukoliko matičar sazna za činjenicu rođenja koja nije upisana u evidenciju iz člana 7. ovog zakona, a nastala je na teritoriji Republike Srbije dužan je da bez odlaganja pokrene upravni postupak za naknadni upis ove činjenice, odnosno obavesti organ uprave koji je nadležan za upis činjenice prema mestu rođenja lica radi pokretanja postupka za upis rođenja.
Matičar postupa na način propisan stavom 1. ovog člana po isteku roka iz člana 50. ovog zakona.
Ukoliko se vreme i mesto rođenja ne može dokazati na način predviđen ovim zakonom, nakon donošenja rešenja organa uprave kojim se odbija zahtev, isto se dostavlja nadležnom organu starateljstva radi pokretanja sudskog postupka za utvrđivanje vremena i mesta rođenja u skladu sa zakonom.
Ukoliko matičar sazna za činjenicu smrti koja nije upisana u evidenciju iz člana 7. ovog zakona, a nastala je na teritoriji Republike Srbije i ne može da se dokaže potvrdom o smrti, dužan je da bez odlaganja obavesti javnog tužioca radi pokretanja sudskog postupka za utvrđivanje smrti u skladu sa zakonom.
IV NAKNADNI UPIS I ISPRAVKA GREŠKE
Naknadni upis činjenica i dopuna podataka
Ako se činjenica rođenja, odnosno smrti, prijavljuje po isteku 30 dana od dana kada je ta činjenica nastala, matičar je upisuje u evidenciju iz člana 7. ovog zakona na osnovu rešenja nadležnog organa uprave, odnosno odluke nadležnog organa.
Kada odluku iz stava 1. ovog člana donosi organ uprave, činjenica rođenja, odnosno smrti utvrđuje se na osnovu prijave rođenja, odnosno potvrde o smrti i drugih dokaza u skladu sa zakonom kojim se uređuje opšti upravni postupak.
Ako se pojedini podatak u evidenciju iz člana 7. ovog zakona iz bilo kojih razloga nije mogao upisati prilikom osnovnog upisa, a upisuje se prema ovom zakonu, dopuna podatka se vrši na osnovu rešenja nadležnog organa uprave, odnosno odluke nadležnog organa, osim ukoliko zakonom nije drukčije propisano.
Tehničku grešku koju je matičar uočio nakon zaključenja upisa, matičar sam ispravlja, a datum i tekst ispravke beleži se u okviru Matičnog registra.
Postupak ispravke tehničke greške vrši se po službenoj dužnosti ili na zahtev stranke.
Podatak koji je upisan u evidenciju iz čl. 7. i 9. ovog zakona može se ispraviti samo na osnovu rešenja organa uprave, odnosno akta nadležnog organa, osim u slučajevima iz člana 51. ovog zakona.
Postupak ispravke podataka vodi se po službenoj dužnosti ili na zahtev stranke, odnosno lica koje za to ima neposredan i na zakonu zasnovan pravni interes, u skladu s propisom kojim se uređuje opšti upravni postupak.
Nakon ispravke iz stava 1. ovog člana i člana 51. ovog zakona, matičar po službenoj dužnosti obaveštava ministarstvo nadležno za unutrašnje poslove.
V MATIČNI REGISTAR U DIPLOMATSKO-KONZULARNIM PREDSTAVNIŠTVIMA
Vođenje Matičnog registra u diplomatsko-konzularnim predstavništvima
Matični registar vodi se u diplomatsko-konzularnim predstavništvima, u skladu sa ovim zakonom.
Diplomatsko-konzularna predstavništva koja imaju ovlašćenje za zaključenje braka između državljana Republike Srbije u diplomatsko-konzularnom predstavništvu, u evidenciju iz člana 7. ovog zakona upisuju činjenicu zaključenja braka, kao i promene u vezi sa ovom činjenicom.
Diplomatsko-konzularno predstavništvo u kom su vođene matične knjige po ranijim propisima nastavlja u evidenciju iz člana 7. ovog zakona da upisuje promene podataka o ličnim stanjima građana, shodno odredbama ovog zakona.
Ovlašćenja službenika u diplomatsko-konzularnom predstavništvu
Matični registar u diplomatsko-konzularnom predstavništvu vodi, u svojstvu matičara, ovlašćeni diplomatsko-konzularni službenik.
Lice iz stava 1. ovog člana vrši upis podataka u evidenciju iz člana 7. ovog zakona, izdaje izvode iz Matičnog registra i obavlja druge poslove u skladu sa ovim zakonom.
Ispravka tehničke greške, ispravka i dopuna podatka
Ispravku tehničke greške vrši ovlašćeni diplomatsko-konzularni službenik.
O ispravci, dopuni i brisanju podatka u Matičnom registru koji se vodi u diplomatsko-konzularnom predstavništvu odlučuje šef diplomatsko-konzularnog predstavništva.
O žalbi protiv prvostepenog rešenja iz stava 2. ovog člana odlučuje ministar nadležan za spoljne poslove.
Odredbe ovog zakona koje se odnose na vođenje Matičnog registra od strane organa uprave shodno se primenjuju na vođenje Matičnog registara u diplomatsko-konzularnim predstavništvima.
VI UPIS U MATIČNI REGISTAR NA OSNOVU IZVODA INOSTRANIH ORGANA
Upis činjenica nastalih u inostranstvu
Činjenica rođenja, zaključenja braka i smrti državljana Republike Srbije koja je nastala u inostranstvu upisuje se u evidenciju iz člana 7. ovog zakona na osnovu izvoda inostranog organa, koji je propisno overen, ako međunarodnim ugovorom ili ovim zakonom nije drukčije propisano.
Ako se ne može pribaviti izvod inostranog organa, upis činjenica iz stava 1. ovog člana vrši se na osnovu odluke nadležnog suda.
U evidenciju iz člana 7. ovog zakona upisuju se i druge promene ličnog stanja državljana Republike Srbije koje su nastale u inostranstvu, o čemu je stranka dužna da priloži odgovarajuću ispravu.
Upis činjenica iz st. 1. i 3. ovog člana vrši se na osnovu prijave koju stranka može podneti organu uprave ili diplomatsko-konzularnom predstavništvu na čijoj teritoriji je nastala određena činjenica, koja bez odlaganja prijavu i izvod inostranog organa iz stava 1. ovog člana u elektronskom obliku prosleđuje nadležnom matičaru.
Ako na području na kojem je nastala činjenica rođenja, zaključenja braka ili smrti državljanina Republike Srbije, Republika Srbija nema diplomatsko-konzularno predstavništvo, prijava za upis ovih činjenica može se podneti preko najbližeg diplomatsko-konzularnog predstavništva.
Prijavu za upis rođenja deteta podnosi jedan od roditelja, odnosno zakonski zastupnik, u skladu sa propisima kojima se reguliše državljanstvo.
U slučaju smrti državljana Republike Srbije koja je nastala u inostranstvu, ako je u skladu sa međunarodnim ugovorom inostrani organ dostavio inostrani izvod iz evidencije umrlih, upis činjenice smrti vrši se neposredno na osnovu te javne isprave.
Pre upisa činjenice rođenja u evidenciju iz člana 7. ovog zakona nadležni matičar vrši upis činjenice državljanstva Republike Srbije u evidenciju iz člana 9. ovog zakona, u skladu sa propisima o državljanstvu Republike Srbije.
Nadležnost za upis činjenica rođenja, zaključenja braka ili smrti koje su nastale u inostranstvu
Upis činjenica iz člana 57. ovog zakona vrši matičar organa uprave, i to za:
1) činjenicu rođenja - po mestu poslednjeg prebivališta roditelja u vreme rođenja deteta, a ako roditelji nisu imali zajedničko prebivalište - po mestu prebivališta jednog od roditelja, a ako je mesto prebivališta roditelja nepoznato - po mestu rođenja jednog od roditelja;
2) činjenicu zaključenja braka - po mestu poslednjeg prebivališta supružnika u vreme zaključenja braka, a ako supružnici nisu imali zajedničko prebivalište - po mestu prebivališta jednog od supružnika, a ako je poslednje prebivalište supružnika nepoznato - po mestu rođenja jednog od njih;
3) činjenicu smrti - po mestu poslednjeg prebivališta umrlog, a ako je poslednje prebivalište nepoznato - po mestu rođenja.
Ako se činjenice rođenja, zaključenja braka i smrti ne mogu upisati u evidenciju iz člana 7. ovog zakona na način propisan u stavu 1. ovog člana zbog toga što je mesto rođenja lica nepoznato ili je mesto rođenja u inostranstvu, upis vrši matičar Gradske uprave grada Beograda.
Upis lica koje je steklo državljanstvo Republike Srbije
Lice koje je steklo državljanstvo Republike Srbije upisuje se u evidenciju iz člana 9. ovog zakona na osnovu rešenja nadležnog organa, u skladu sa propisima o državljanstvu Republike Srbije, nakon čega se bez odlaganja upisuje u evidenciju iz člana 7. ovog zakona na osnovu isprava inostranog organa koje su propisno overene, osim ako međunarodnim ugovorom nije drukčije propisano.
Upis lica iz stava 1. ovog člana vrši se prema mestu prebivališta, odnosno boravišta u Republici Srbiji, a ukoliko lice nema prebivalište, odnosno boravište upis vrši matičar Gradske uprave grada Beograda.
Upis ličnog imena koje nije određeno u skladu sa domaćim propisima
Ako lično ime deteta upisano u izvod inostranog organa nije određeno u skladu s domaćim propisima o ličnom imenu, roditelji pred matičarem, odnosno ovlašćenim diplomatsko-konzularnim službenikom daju izjavu kojom određuju lično ime u skladu sa zakonom kojim se uređuje lično ime.
Utvrđivanje prezimena supružnika
Ako na osnovu izvoda inostranog organa nije moguće utvrditi prezime supružnika koje su uzeli prilikom zaključenja braka, matičar, odnosno ovlašćeni diplomatsko-konzularni službenik pribavlja taj podatak od inostranog organa pred kojim je brak zaključen.
Ako ni na taj način nije moguće utvrditi prezime supružnika, lica iz stava 1. ovog člana tu činjenicu utvrđuju na osnovu izjave supružnika.
VII IZVODI I UVERENJA IZ MATIČNOG REGISTRA
Vrste i sadržina izvoda i uverenja
Na osnovu podataka sadržanih u Evidenciji rođenja, zaključenja braka i smrti izdaju se izvod sa podacima o rođenju, izvod sa podacima o zaključenju braka i izvod sa podacima o smrti, kao i uverenja.
Izvodi iz Evidencije rođenja, zaključenja braka i smrti sadrže sledeće podatke, i to:
1) Izvod sa podacima o rođenju:
ime i prezime; pol; dan, mesec, godina i čas rođenja; mesto i opština /grad i država rođenja; JMBG, odnosno EBS; državljanstvo; nacionalna pripadnost; bračni status i ako je lice u braku ime i prezime i JMBG, odnosno EBS supružnika; podaci o roditeljima, i to: ime i prezime (i prezime određeno pri rođenju); JMBG, odnosno EBS; državljanstvo; podaci o detetu: ime i prezime; pol; dan, mesec, godina i čas rođenja; mesto i opština/grad i država rođenja; JMBG, odnosno EBS i državljanstvo deteta;
2) Izvod sa podacima o zaključenju braka:
dan, mesec, godina zaključenja braka; mesto i opština/grad i država zaključenja braka; podaci o ženiku i nevesti, i to: ime i prezime; prezime koje su supružnici uzeli pri zaključenju braka; JMBG, odnosno EBS; dan, mesec i godina rođenja; mesto i opština/grad i država rođenja; državljanstvo; ime i prezime roditelja supružnika;
3) Izvod sa podacima o smrti:
ime i prezime (i prezime određeno pri rođenju, ako je umrli bio u braku); pol umrlog; dan, mesec, godina i čas smrti; mesto i opština/grad i država gde je smrt nastala; JMBG, odnosno EBS; dan, mesec i godina rođenja; mesto i opština/grad i država rođenja; državljanstvo; bračni status umrlog; ime i prezime supružnika umrlog i njegovo prezime određeno pri rođenju i ime i prezime roditelja umrlog.
Izvodi iz Evidencije rođenja, zaključenja braka i smrti sadrže poslednje podatke koji su upisani u ovu evidenciju do vremena izdavanja izvoda.
Uverenje iz evidencije rođenja, zaključenja braka i smrti sadrži pojedine podatke upisane u ovu evidenciju ili pojedine činjenice o ličnom stanju građana koje proizlaze iz tih podataka u vreme izdavanja.
Uverenje o državljanstvu Republike Srbije izdaje se u skladu sa propisima o državljanstvu Republike Srbije.
Izvodom iz Evidencije rođenja, zaključenja braka i smrti ne dokazuje se državljanstvo Republike Srbije.
Obrasce izvoda i uverenja iz Evidencije rođenja, zaključenja braka i smrti tehnički izrađuje i štampa Narodna banka Srbije - Zavod za izradu novčanica i kovanog novca - Topčider.
Rok važenja izvoda iz evidencije rođenja, zaključenja braka i smrti
Izvodi iz Evidencije rođenja, zaključenja braka i smrti nemaju ograničeni rok važenja, a za upotrebu izdatog izvoda koji ne sadrži poslednje upisane podatke iz te evidencije odgovorno je lice koje ga stavi u pravni saobraćaj.
Evidencija o izdatim izvodima i uverenjima
U Matičnom registru vodi se Evidencija o izdatim izvodima i uverenjima iz evidencije iz čl. 7. i 9. ovog zakona.
U Evidenciju iz stava 1. ovog člana upisuju se: ime i prezime; JMBG; prebivalište i adresa fizičkog lica, odnosno naziv i sedište pravnog lica po čijem je zahtevu izdat izvod ili uverenje; vrsta isprave koja se izdaje (izvod sa podacima o rođenju, zaključenju braka ili smrti ili uverenje); ime i prezime lica za koje se izdaje izvod ili uverenje; JMBG; podatak o organu uprave za koji se vodi upis za koji se izdaje izvod ili uverenje; tekući broj upisa i godina upisa; datum izdavanja izvoda ili uverenja i ime i prezime i kvalifikovani potpis matičara, odnosno ovlašćenog diplomatsko-konzularnog službenika koji je izdao izvod ili uverenje iz Matičnog registra.
Podaci iz Evidencije iz stava 1. ovog člana čuvaju se trajno, u svrhu praćenja stanja u vezi sa izdavanjem izvoda i uverenja o činjenicama i podacima upisanim u evidenciju iz čl. 7. i 9. ovog zakona i sprečavanja eventualnih zloupotreba u pogledu izdavanja ovih javnih isprava.
Pravo uvida u podatke iz evidencije iz člana 7. ovog zakona ima lice na koje se ti podaci odnose, supružnik, krvni srodnik u pravoj liniji i lice koje je u drugom stepenu krvnog srodstva u pobočnoj liniji, usvojitelj ili staratelj.
Pored lica iz stava 1. ovog člana pravo uvida ima i vanbračni partner čija je vanbračna zajednica utvrđena u skladu sa zakonom.
Dete koje je navršilo 15. godinu života i koje je sposobno za rasuđivanje može izvršiti uvid u podatke iz evidencije iz člana 7. ovog zakona, kao i spise na osnovu kojih se vrši upis, a koji se odnose na njegovo poreklo.
Posle novog upisa činjenice rođenja usvojenika pravo uvida u evidenciju iz člana 7. ovog zakona za dete imaju samo dete i usvojitelji deteta, na način utvrđen zakonom koji uređuje oblast porodičnopravne zaštite.
Posle upisa podatka o promeni pola, pravo uvida u podatke u evidenciji iz člana 7. ovog zakona i spise za lice koje je promenilo pol, imaju samo lice koje je promenilo pol, dete, i roditelji tog lica.
Pravo na izdavanje izvoda i uverenja
Izvodi i uverenja iz Evidencije iz člana 7. ovog zakona izdaju se licima iz člana 65. ovog zakona, kao i drugim licima samo ako su zakonom ovlašćena da koriste te podatke.
O odbijanju zahteva za uvid u podatke iz Evidencije iz člana 7. ovog zakona, kao i spise na osnovu kojih je izvršen upis, odnosno odbijanju zahteva za izdavanje izvoda i uverenja iz Evidencije iz člana 7. ovog zakona, organ uprave, odnosno diplomatsko-konzularno predstavništvo donosi rešenje, u skladu sa zakonom kojim se uređuje opšti upravni postupak.
VIII USLOVI ZA OBAVLJANJE POSLOVA MATIČARA I STRUČNO USAVRŠAVANJE MATIČARA
Uslovi za obavljanje poslova matičara
Matičar može biti lice koje ima stečeno visoko obrazovanje na osnovnim akademskim studijama u obimu od najmanje 180 ESPB bodova, osnovnim strukovnim studijama, odnosno na studijama u trajanju do tri godine, položen državni stručni ispit i poseban stručni ispit za matičara i ovlašćenje za obavljanje poslova matičara.
Ovlašćenje za obavljanje poslova matičara
Ovlašćenje iz člana 68. ovog zakona daje ministar na predlog rukovodioca organa uprave, nakon položenog posebnog stručnog ispita za matičara.
U slučaju privremene sprečenosti matičara da obavlja poslove ili povećanog obima posla ministar na predlog rukovodioca organa uprave može ovlastiti drugo lice u tom organu.
Lice iz stava 2. ovog člana mora da ispunjava uslove iz člana 68. ovog zakona.
Poseban stručni ispit za matičara
Poseban stručni ispit za matičara polaže se, po pravilu, pre raspoređivanja na poslove matičara.
Izuzetno, poseban stručni ispit za matičara polaže:
1) lice koje je zasnovalo radni odnos na neodređeno vreme radi obavljanja poslova matičara, a nema položen poseban stručni ispit za matičara, u roku od šest meseci od dana zasnivanja radnog odnosa;
2) lice na probnom radu koje je radni odnos zasnovalo na neodređeno vreme na poslovima matičara, a nema položen poseban stručni ispit za matičara, do okončanja probnog rada.
Poseban stručni ispit za matičara mogu polagati i druga lica koja su se osposobila za samostalan rad u struci, odnosno samostalno obavljanje poslova i imaju najmanje jednu godinu radnog iskustva u nivou i vrsti obrazovanja koji su uslov za obavljanje poslova matičara, a zainteresovana su za rad na poslovima matičara.
Poseban stručni ispit za matičara sprovodi komisija, koju obrazuje ministar.
Troškovi polaganja posebnog stručnog ispita za matičara utvrđuju se zakonom kojim se uređuju republičke administrativne takse.
Uverenje o položenom posebnom stručnom ispitu za matičara
Ministarstvo izdaje uverenje o položenom posebnom stručnom ispitu za matičara.
Uverenje iz stava 1. ovog člana sadrži sledeće podatke: ime i prezime kandidata koji je položio poseban stručni ispit za matičara; dan, mesec i godina, mesto i opština, odnosno grad rođenja, a ako je lice rođeno u inostranstvu i država rođenja; JMBG; naziv visokoškolske ustanove, nivo i vrsta stečenog obrazovanja i stručni naziv i datum polaganja posebnog stručnog ispita za matičara.
Evidencija o položenom posebnom stručnom ispitu za matičara
Ministarstvo vodi Evidenciju o položenom posebnom stručnom ispitu za matičara.
Evidencija iz stava 1. ovog člana vodi se u elektronskom obliku.
U Evidenciju iz stava 1. ovog člana upisuju se: ime i prezime kandidata; dan, mesec i godina, mesto i opština, odnosno grad rođenja, a ako je lice rođeno u inostranstvu i država rođenja; JMBG; naziv visokoškolske ustanove, nivo i vrsta stečenog obrazovanja i stručni naziv; naziv organa jedinice lokalne samouprave, odnosno drugog poslodavca kod koga je kandidat zaposlen; broj i datum rešenja kojim je odobreno polaganje posebnog stručnog ispita za matičara; datum polaganja ispita; podaci o opštem uspehu na ispitu i broj i datum izdatog uverenja o položenom posebnom stručnom ispitu za matičara.
Evidencija o datim ovlašćenjima za obavljanje poslova matičara
Ministarstvo u Matičnom registru vodi Evidenciju o datim ovlašćenjima za obavljanje poslova matičara.
U Evidenciju iz stava 1. ovog člana upisuju se: ime i prezime matičara; organ uprave koji je podneo predlog za davanje ovlašćenja za obavljanje poslova matičara; broj i datum rešenja kojim se daje ovlašćenje za obavljanje poslova matičara; period na koji se daje ovlašćenje; nivo i vrsta stečenog obrazovanja i stručni naziv koji je stekao matičar; datum kada je položen poseban stručni ispit za matičara; jedinica lokalne samouprave za koju je dato ovlašćenje za obavljanje poslova matičara; broj i datum rešenja o prestanku ovlašćenja za obavljanje poslova matičara.
Stručno usavršavanje je pravo i dužnost matičara da stiče znanja i veštine, odnosno sposobnosti za obavljanje poslova matičara.
Stručno usavršavanje matičara ostvaruje su u skladu sa zakonom koji uređuje prava i dužnosti iz radnog odnosa zaposlenih u organima jedinica lokalne samouprave.
Lice koje prvi put zasniva radni odnos, odnosno raspoređuje se ili premešta na radno mesto matičara, dužno je da pohađa sektorski posebni program obuke matičara, u roku od godinu dana od dana zasnivanja radnog odnosa, odnosno raspoređivanja ili premeštaja na radno mesto matičara.
Sektorsko posebno stručno usavršavanje matičara
Sektorski posebni program obuke matičara, za svaku godinu, priprema, razvija i donosi Ministarstvo, nakon sprovedenog postupka utvrđivanja potreba za sektorskim posebnim stručnim usavršavanjem u poverenim poslovima Matičnog registra.
Ministarstvo samostalno sprovodi doneti program iz stava 1. ovog člana, a može odlučiti da ga sprovede i na drugi način, u skladu sa zakonom koji uređuje prava i dužnosti iz radnog odnosa zaposlenih u organima jedinica lokalne samouprave.
Rukovodilac organa uprave je dužan da po donošenju programa obuke iz stava 1. ovog člana za kalendarsku godinu, donese plan stručnog usavršavanja svih matičara u organu uprave kojim rukovodi i dostavi ga ministarstvu najkasnije do 31. januara godine za koju se ovaj program donosi.
Plan iz stava 3. ovog člana obavezno sadrži naziv jedinice lokalne samouprave, odnosno korisnika sektorskog posebnog programa obuke matičara, podatke o polaznicima obuke (ime i prezime; JMBG; adresa elektronske pošte; broj mobilnog telefona) i tematskim celinama koje svaki od matičara ima pravo i dužnost pohađanja u kalendarskoj godini.
Evidencija o sektorskim posebnim programima obuke matičara
Ministarstvo vodi Evidenciju o sektorskim posebnim programima obuke matičara.
Evidencija iz stava 1. ovog člana vodi se u elektronskom obliku.
Evidencija iz stava 1. ovog člana sadrži podatke o: jedinicama lokalne samouprave, odnosno korisnicima sektorskog posebnog programa obuke matičara; učesnicima obuke (ime i prezime; JMBG; pol, u skladu sa zakonom koji uređuje zaštitu podataka o ličnosti; nivo i vrsta stečenog obrazovanja i stručni naziv; adresa elektronske pošte; broj mobilnog telefona; ostvareni uspeh, ako se po završetku programa vrši provera znanja učesnika); sprovodiocu kome je povereno izvođenje obuke; predavačima i drugim realizatorima programa obuke (ime i prezime; JMBG; adresa; pol, u skladu sa zakonom koji uređuje zaštitu podataka o ličnosti; nivo i vrsta stečenog obrazovanja i stručni naziv; državni organ, jedinica lokalne samouprave, odnosno drugi poslodavac kod koga je zaposlen; zvanje; radno mesto na koje je raspoređen, odnosno postavljen; broj i datum rešenja o akreditaciji; oblast akreditacije; broj tekućeg računa i naziv banke; adresa elektronske pošte; broj mobilnog telefona); ocenama uspešnosti sprovedenih programa i materijalima koji su pripremljeni za potrebe ili su proizvod programa stručnog usavršavanja.
Korišćenje podataka iz Matičnog registra
Podaci iz Matičnog registra koriste se u skladu sa zakonom, odnosno državni organi, organizacije, organi i organizacije pokrajinske autonomije i organi i organizacije jedinica lokalne samouprave, ustanove, javna preduzeća, posebni organi preko kojih se ostvaruje regulatorna funkcija i pravna i fizička lica kojima su poverena javna ovlašćenja obrađuju podatke, odnosno činjenice iz evidencije iz čl. 7. i 9. ovog zakona neophodne za izvršavanje njihovih zakonom utvrđenih poslova i ovlašćenja, saglasno načelu minimizacije podataka.
Podatke iz Matičnog registra obrađuju nadležni organi za sprečavanje, istragu i otkrivanje krivičnih dela, kao i gonjenje učinilaca krivičnih dela ili izvršenje krivičnih sankcija, uključujući i zaštitu i sprečavanje pretnji javnoj i nacionalnoj bezbednosti, u skladu sa zakonom.
Prenos podataka u Centralni registar stanovništva
Podaci iz evidencija iz čl. 7. i 9. ovog zakona se bez odlaganja prenose u Centralni registar stanovništva, u skladu sa zakonom kojim se uređuje Centralni registar stanovništva.
Podaci iz evidencija iz stava 1. ovog člana koji se ne vode u Centralnom registru stanovništva mogu preuzimati državni organi, organizacije, organi i organizacije pokrajinske autonomije i organi i organizacije jedinica lokalne samouprave, ustanove, javna preduzeća, posebni organi preko kojih se ostvaruje regulatorna funkcija i pravna i fizička lica kojima su poverena javna ovlašćenja, ako za to postoji pravni osnov i tehnički uslovi za povezivanje sa Matičnim registrom, u skladu sa zakonom.
Preuzimanje podataka od strane Ministarstva
Ministarstvo preuzima podatke iz evidencije iz člana 7. ovog zakona potrebne za redovno ažuriranje službenih evidencija koje se vode kao elektronske baze podataka iz nadležnosti ministarstva, kao i radi obrade, analize podataka i izrade izveštaja potrebnih za obavljanje poslova iz svoje nadležnosti.
Preuzimanje podataka za vršenje promena u Jedinstvenom biračkom spisku
Ministarstvo iz Matičnog registra, odnosno evidencija iz čl. 7. i 9. ovog zakona preuzima podatke koji su od značaja za ažuriranje, odnosno vršenje promena po službenoj dužnosti u jedinstvenom biračkom spisku.
Ažuriranje odnosno vršenje promena po službenoj dužnosti iz stava 1. ovog člana sprovodi se u postupku utvrđenom propisima kojim se uređuje jedinstveni birački spisak.
Ako se utvrdi da je određeno lice u istoj jedinici lokalne samouprave upisano u evidencije iz čl. 7. i 9. ovog zakona dva ili više puta, organ uprave po službenoj dužnosti donosi rešenje kojim će poništiti sve poslednje upise, a ostaviti kao važeći samo prvi upis.
Ako se utvrdi da je određeno lice upisano u dve ili više jedinica lokalne samouprave, organi uprave kod kojih je to lice upisano posle prvog upisa, po službenoj dužnosti donose rešenje o poništenju upisa i primerak rešenja dostavljaju upravi koji vodi prvi upis tog lica, koji jedini ostaje važeći.
U slučajevima iz st. 1. i 2. ovog člana prvi upis će se ažurirati podacima iz poništenih upisa.
Nadzor nad sprovođenjem zakona
Nadzor nad sprovođenjem ovog zakona i izvršavanjem poslova poverenih ovim zakonom, vrši Ministarstvo.
Inspekcijski nadzor vrši Ministarstvo preko upravne inspekcije.
Nadzor nad sprovođenjem ovog zakona u delu koji se odnosi na Matični registar koje se vodi u diplomatsko-konzularnim predstavništvima vrši ministarstvo nadležno za spoljne poslove.
Nadzor nad sprovođenjem ovog zakona u delu koji se odnosi na Evidenciju o državljanstvu Republike Srbije vrši ministarstvo nadležno za unutrašnje poslove.
Matične knjige, dokumenta koja sadrže podatke iz Matičnog registra i zbirke isprava na osnovu kojih je izvršen upis i promene u Matičnom registru čuvaju se trajno.
Matične knjige, koje su vođene po propisima važećim do stupanja na snagu ovog zakona, uključujući i matične knjige koje su vođene do 9. maja 1946. godine, nadležni organ uprave po isteku 100 godina od poslednjeg upisa, predaje nadležnom javnom arhivu.
Dokumenta koja sadrže podatke ličnog statusa jednog lica iz Matičnog registra, sa zbirkom isprava i predmetima, po isteku 100 godina od poslednjeg upisa predaju se u elektronskom obliku Državnom arhivu Srbije.
Nakon predaje matičnih knjiga, odnosno dokumenta iz st. 2. i 3. ovog člana, nadležni javni arhiv izdaje uverenja, overene kopije i prepise dokumenata čije originale čuva i koje imaju dokaznu snagu javne isprave u skladu sa propisima o arhivskoj građi i arhivskoj delatnosti.
Obezbeđivanje pristupa i mere zaštite pristupa Matičnom registru
Prilikom obrade podataka primenjuju se odgovarajuće tehničke i organizacione mere zaštite podataka koji se obrađuju, saglasno propisima i usvojenim standardima i srazmerno rizicima koji proizlaze iz obrade i prirode podataka koji su predmet zaštite.
Obrada podataka srazmerna je svrsi, odnosno obrađuju se podaci koji su primereni, bitni i ograničeni na ono što je neophodno u odnosu na svrhu obrade, u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita podataka o ličnosti.
Posebna organizacija preduzima odgovarajuće bezbednosne mere u cilju zaštite podataka od nezakonitog uništenja ili gubitka, menjanja, neovlašćenog obelodanjivanja ili pristupa kada se obrada podataka vrši upotrebom informaciono-komunikacionih tehnologija.
Mere zaštite pristupa Matičnom registru podrazumevaju:
1) autentifikaciju visokog nivoa pouzdanosti;
2) autorizaciju ovlašćenog službenog lica korisnika podataka, čime se sprečava neovlašćeni pristup podacima.
Ako se Matičnom registru pristupa preko drugog softverskog rešenja vrši se autentifikacija pristupa servisima od strane korisnika podataka koja uključuje i obaveznu primenu serverskih sertifikata.
Svaki pristup Matičnom registru mora biti automatski zabeležen jedinstvenim identifikatorom lica koje je pristupilo podacima, sa tačnim vremenom pristupa, a sistem takođe beleži izvore iz kojih je preuzet podatak, postupak kojim je neki podatak promenjen, kao i datum i vreme izmene podatka.
Obezbeđivanje pristupa i mere zaštite pristupa podacima u Matičnom registru, komunikacija sa drugim softverskim rešenjima korisnika podataka, vrši se u skladu sa propisima kojima se uređuje oblast elektronske uprave, elektronske identifikacije i informacione bezbednosti.
Zaštita podataka u Matičnom registru
Matični registar nalazi se u Državnom centru za upravljanje i čuvanje podataka koji obezbeđuje fizičku zaštitu podataka i dokumenata u skladu sa zakonom kojim se uređuje elektronska uprava, informaciona bezbednost, kvalifikovano elektronsko čuvanje i zaštita arhivske građe.
Posebna organizacija preduzima mere protiv neovlašćenog ili slučajnog pristupa Matičnom registru, menjanja, uništavanja ili gubitka podataka, neovlašćenog prenosa, drugih oblika nezakonite obrade podataka, kao i mere protiv zloupotrebe ličnih podataka, u skladu sa propisima koji uređuje informaciona bezbednost i elektronska identifikacija.
Posebna organizacija je dužna da obezbedi neprekidno funkcionisanje Matičnog registra formiranjem sekundarne baze podataka i obezbeđivanja rada softverskog rešenja na sekundarnoj lokaciji, čime se osigurava kontinuitet njegovog rada i čuvanje podataka i dokumenata, u skladu sa propisima kojima se uređuje informaciona bezbednost.
Posebna organizacija je dužna da, u cilju zaštite, na kraju svake kalendarske godine, zaključno sa 31. decembrom izradi rezervne kopije, koje se smatraju originalom, svih promena podataka iz Evidencija iz čl. 7. i 9. ovog zakona, koje su nastale u toj godini, sa zbirkom isprava iz člana 11. ovog zakona, a što se bliže uređuje aktom Vlade.
Mere koje se preduzimaju u slučaju prekida rada matičnog registra
Izuzetno, u slučaju prekida rada Matičnog registra na period duži od 48 časova organ uprave vrši upis u posebnu evidenciju iz člana 44. stav 3. ovog zakona u papirnom obliku.
Nakon ponovnog uspostavljanja rada matičar bez odlaganja vrši upis u Matični registar.
Sadržinu i izgled evidencije iz stava 1. ovog člana i bliži način postupanja propisuju Ministar i ministar nadležan za poslove državljanstva.
Ako dođe do uništenja ili nestanka podataka iz Matičnog registra obnova se vrši bez odlaganja, u skladu sa propisima kojima se uređuje oblast informacione bezbednosti.
Ministar i ministar nadležan za poslove državljanstva bliže uređuju način postupanja u slučaju uništenja i nestanka podataka iz Matičnog registra, kao i način vršenja obnove.
XI OVLAŠĆENJE ZA DONOŠENJE PODZAKONSKIH PROPISA
Radi sprovođenja odredaba ovog zakona, ministar bliže uređuje:
1) način vođenja Matičnog registra;
2) kriterijume na osnovu kojih se određuje broj matičara u okviru jedinica lokalne samouprave;
3) način vršenja uvida u evidenciju iz člana 7. ovog zakona koja se vodi u Matičnom registru;
4) način izdavanja izvoda i uverenja o činjenicama i podacima upisanim u evidenciju rođenih, venčanih i umrlih koja se vodi u Matičnom registru i Registru matičnih knjiga, kao i izvoda namenjenih za upotrebu u inostranstvu i vođenja evidencije u Matičnom registru o izdatim izvodima i uverenjima;
5) način vođenja evidencije u Matičnom registru o dozvolama da se umrli sahrani pre nego što je činjenica smrti prijavljena matičaru;
6) program i način polaganja posebnog stručnog ispita za matičara, sastav i način rada komisije za sprovođenje posebnog stručnog ispita za matičara, lica koja učestvuju u organizaciji i sprovođenju posebnog stručnog ispita za matičara, naknade za rad komisije i lica koja učestvuju u organizaciji i sprovođenju posebnog stručnog ispita za matičara, oblik i izgled obrasca uverenja o položenom posebnom stručnom ispitu za matičara, način izdavanja uverenja o položenom posebnom stručnom ispitu za matičara i način upisa i vođenja evidencije o položenom posebnom stručnom ispitu za matičara;
7) način vođenja evidencije u Matičnom registru o datim ovlašćenjima za obavljanje poslova matičara;
8) način upisa ličnog imena;
9) način upisa podatka o nacionalnoj pripadnosti;
10) način ispravke tehničke greške i promene podataka;
11) način ispravke i naknadnog upisa činjenica i podataka;
12) način čuvanja ispravki podataka unetih u Matični registar;
13) način čuvanja i arhiviranja podataka;
14) obnovu
i druga pitanja od značaja za vođenje Matičnog registra.
Ministar propisuje sadržinu i izgled izvoda i uverenja iz evidencije iz člana 7. ovog zakona i sadržinu i izgled prijava rođenja, zaključenja braka i smrti u inostranstvu.
Ministar i ministar nadležan za unutrašnje poslove bliže uređuju način uspostavljanja Matičnog registra.
Ministar i ministar nadležan za poslove zdravlja sporazumno propisuju postupak izdavanja prijave i sadržinu i izgled prijave rođenja deteta, postupak izdavanja i sadržinu i izgled potvrde o promeni pola i postupak izdavanja potvrde o smrti i sadržinu i izgled potvrde o smrti.
Ministar nadležan za unutrašnje poslove i ministar nadležan za porodičnopravnu zaštitu sporazumno propisuju način vođenja postupka o nalaženju deteta i sačinjavanju zapisnika o nalaženju deteta.
Ministar i ministar nadležan za porodičnopravnu zaštitu sporazumno propisuju sadržinu i izgled zahteva i zapisnika za zaključenje braka.
Ministar, ministar nadležan za poslove državljanstva, ministar nadležan za poslove zdravlja i ministar nadležan za poslove porodičnopravne zaštite sporazumno propisuju način postupanja u slučajevima rođenja deteta čija majka nema dokument kojim se dokazuje identitet.
Novčanom kaznom od 5.000 do 150.000 dinara kazniće se za prekršaj fizičko lice ili odgovorno lice u pravnom licu ako:
1) prijavi činjenicu rođenja ili smrti koje nisu nastupile (čl. 16, 17, 29, 32. i 33. ovog zakona);
2) ne prijavi nadležnom doktoru medicine specijalisti ginekologije i akušerstva u zdravstvenoj ustanovi rođenje deteta van zdravstvene ustanove (član 17. st. 1. i 2. ovog zakona);
3) ne prijavi činjenicu rođenja deteta u propisanom roku (član 18. ovog zakona);
4) ne odredi lično ime detetu u propisanom roku (član 22. ovog zakona);
5) ne prijavi činjenicu smrti u propisanom roku (član 29. ovog zakona);
6) izvrši sahranjivanje pre upisa u evidenciju iz člana 7. ovog zakona bez dozvole nadležnog organa (član 34. stav 1. ovog zakona);
7) ne dostavi potvrdu o promeni pola u propisanom roku (član 37. stav 3. ovog zakona);
8) da neistinite podatke u prijavi za upis (član 43. stav 1. ovog zakona);
9) ne čuva podatke iz Matičnog registra u skladu sa zakonom (član 83. ovog zakona).
Za prekršaje iz stava 1. ovog člana kazniće se pravno lice novčanom kaznom od 50.000 do 500.000 dinara.
Novčanom kaznom od 15.000 do 50.000 dinara kazniće se za prekršaj odgovorno lice u državnom organu ili organu jedinice lokalne samouprave ako u propisanom roku:
1) po zahtevu ne upiše podatak o nacionalnoj pripadnosti (član 36. ovog zakona).
2) ne izvrši upis ličnog imena pripadnika nacionalne manjine prema jeziku i pravopisu pripadnika nacionalne manjine (član 40. ovog zakona);
3) ne dostavi nadležnom matičaru pravnosnažne odluke i druga akta o činjenici rođenja, zaključenja braka i smrti i promenama u vezi sa tim činjenicama (član 42. ovog zakona).
Novčanom kaznom od 15.000 do 50.000 dinara kazniće se za prekršaj odgovorno lice u organu uprave iz člana 13. ovog zakona, koje ne izvrši dopune i ispravke podataka u Matičnom registru (član 50. stav 3. i čl. 51. i 52. ovog zakona).
Novčanom kaznom od 5.000 do 50.000 dinara kazniće se za prekršaj odgovorno lice u organu uprave iz člana 13. ovog zakona ako ne donese plan stručnog usavršavanja matičara u organu uprave kojim rukovodi i ne dostavi ga ministarstvu u propisanom roku (član 75. stav 3. ovog zakona).
XIII PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Nastavljanje obavljanja poslova matičara
Matičari i zamenici matičara koji u trenutku stupanja na snagu ovog zakona obavljaju poslove matičara, odnosno imaju ovlašćenja za obavljanje poslova matičara, a nemaju stečeno visoko obrazovanje na osnovnim akademskim studijama u obimu od najmanje 180 ESPB bodova, osnovnim strukovnim studijama, odnosno na studijama u trajanju do tri godine, a ispunjavaju druge uslove propisane članom 68. ovog zakona, nastavljaju da obavljaju poslove matičara.
Danom početka primene ovog zakona prestaju da važe ovlašćenja za obavljanje poslova matičara data u smislu propisa važećih do stupanja na snagu ovog zakona.
Postupci započeti do dana početka primene ovog zakona okončaće se po odredbama ovog zakona.
Ukoliko je matična knjiga koja je vođena po ranijim propisima, uključujući i matične knjige vođene u diplomatsko-konzularnom predstavništvu, uništena ili nestala obnavlja se u skladu sa propisima koji važe do stupanja na snagu ovog zakona.
Prenos podataka iz Registra matičnih knjiga u evidenciju iz člana 7. ovog zakona u Matičnom registaru izvršiće Posebna organizacija u skladu sa propisima o elektronskoj upravi uz nadzor i podršku Ministarstva.
Prenos podataka o državljanstvu iz evidencije o državljanima Republike Srbije u smislu propisa o državljanstvu u Evidenciju o državljanstvu Republike Srbije u Matičnom registaru izvršiće Posebna organizacija u skladu sa propisima o elektronskoj upravi uz nadzor i podršku ministarstva nadležnog za poslove državljanstva.
Organi iz člana 6. st. 2. i 4. Zakona o matičnim knjigama ("Službeni glasnik RS", br. 20/09, 145/14 i 47/18), ministarstvo nadležno za spoljne poslove i ministarstvo nadležno za poslove državljanstva dužni su da po službenoj dužnosti izvrše ispravke i dopune nedostajućih podataka u Registru matičnih knjiga i evidenciji o državljanima Republike Srbije, kao i upis podataka na srpskom jeziku i ćiriličkom pismu, radi nesmetanog prenosa podataka u Matični registar.
Radi prenosa podataka organi iz stava 3. ovog člana su u obavezi da u matičnoj knjizi rođenih, matičnoj knjizi venčanih, matičnoj knjizi umrlih i evidenciji državljana Republike Srbije dopune, odnosno isprave podatke, a naročito: JMBG, lično ime, dan, mesec, godina i čas rođenja; mesto i opština/grad rođenja; država rođenja, ime i prezime roditelja i njihov JMBG.
Prenos podataka će se izvršiti do početka primene ovog zakona, a postupak prenosa bliže uređuju ministar i ministar nadležan za poslove državljanstva.
Prestanak vođenja matičnih knjiga i ažuriranja Registra matičnih knjiga
Danom početka primene ovog zakona prestaju da se vode matične knjige u Registru matičnih knjiga i u papirnom obliku.
Ukoliko do dana početka primene ovog zakona pojedini upisi, odnosno podaci iz Registra matičnih knjiga nisu mogli biti preneti u Matični registar, za te upise nastavlja da se vodi Registar matičnih knjiga i matičar je dužan da bez odlaganja izvrši potrebne dopune, odnosno ispravke u Registru matičnih knjiga, nakon čega se podaci prenose u Matični registar.
Do prenosa podataka iz stava 2. ovog člana, izvodi i uverenja izdaju se na osnovu podataka sadržanih u Registru matičnih knjiga.
Rok za donošenje podzakonskih propisa
Podzakonski propisi za sprovođenje ovog zakona doneće se u roku od godinu dana od stupanja na snagu ovog zakona.
Ministarstvo nadležno za poslove zdravlja obezbediće uslove za izdavanje elektronske potvrde o promeni pola do početka primene ovog zakona.
Ministarstvo nadležno za poslove pravosuđa obezbediće uslove za dostavljanje pravnosnažnih sudskih odluka elektronskim putem do početka primene ovog zakona.
Ministarstvo nadležno za spoljne poslove obezbediće vođenje matičnih knjiga u Registru matičnih knjiga do početka prenosa podataka.
Prestanak važenja Zakona o matičnim knjigama
Danom početka primene ovog zakona prestaje da važi Zakon o matičnim knjigama ("Službeni glasnik RS", br. 20/09, 145/14 i 47/18) i podzakonski akti doneti na osnovu tog zakona.
Danom početka primene zakona prestaju da važe odluke o matičnim područjima.
Prestanak važenja drugih propisa
Danom početka primene ovog zakona, prestaje da važi član 303. st. 2. i 3. Porodičnog zakona ("Službeni glasnik RS", br. 18/05, 72/11 - dr. zakon i 6/15).
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", a primenjuje se istekom tri godine od dana njegovog stupanja na snagu, izuzev odredaba čl. 47. i 92. ovog zakona koje počinju da se primenjuju danom njegovog stupanja na snagu.
