ZAKON O PENZIJSKOM I INVALIDSKOM OSIGURANJU: Šta kad rešenje o penziji stigne nakon smrti osiguranika? Porodica ima pravo da nasledi penziju bez obzira što je on nije doživeo, a sva zaostala primanja će im stići posle završene ostavinske rasprave

Supruga koja je s desetogdišnjim sinom ostala bez supruga primila je rešenje o invalidskoj penziji tri dana nakon što joj je suprug preminuo. Budući da su joj primanja nedovoljna da pokrije sve troškove sama i da je računala i na penziju od supruga kao pomoć pride, zabrinuta je jer ne zna da li sada ima pravo na ovu prinadležnost s obzirom na to ima 47 godina. Zabrinuta je da li će imati prava na penziju budući da je muž nije doživeo.

U Fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje kažu da prema Zakonu o penzijskom i invalidskom osiguranju ("Sl. glasnik RS", br. 34/2003, 64/2004 - odluka USRS, 84/2004 - dr. zakon, 85/2005, 101/2005 - dr. zakon, 63/2006 - odluka USRS, 5/2009, 107/2009, 101/2010, 93/2012, 62/2013, 108/2013, 75/2014, 142/2014, 73/2018, 46/2019 - odluka US, 86/2019, 62/2021, 125/2022, 138/2022, 76/2023 i 94/2024), pravo na porodičnu penziju imaju članovi porodice umrlog korisnika starosne ili invalidske penzije, tj. umrlog osiguranika koji je ispunio uslove za penziju ili navršio najmanje pet godina staža osiguranja. Ukoliko je uzrok smrti povreda na radu ili profesionalna bolest, članovi porodice stiču pravo na penziju bez obzira na dužinu staža osiguranja umrlog. Pravo na porodičnu penziju može ostvariti supružnik i vanbračni partner ukoliko su brak, odnosno vanbračna zajednica života trajali najmanje tri godine, ili ako sa umrlim osiguranikom, odnosno korisnikom prava ima zajedničko dete, i to pod određenim uslovima.

Zakon je takođe predvideo da se sve zaostale penzije isplaćuju s datumom veštačenja za invalidsku penziju i mogu biti isplaćene tek pošto prođe ostavinska rasprava, nakon čega i majka i dete podnose zahtev za porodičnu penziju, i to filijali prema mestu prebivališta umrlog korisnika penzije. U obrascu zahteva navedeni su dokazi koje je potrebno priložiti uz zahtev.

Udova može ostvariti pravo na porodičnu penziju ako je do smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera navršila 53 godine života, ili ako je do smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera, ili u roku od jedne godine od dana smrti postala potpuno nesposobna za rad. Ili u slučaju ako je ostalo jedno ili više dece koja imaju pravo na porodičnu penziju po tom supružniku, odnosno vanbračnom partneru, a udova obavlja roditeljsku dužnost prema toj deci. Udova koja do smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera nije navršila 53 godine života, ali je navršila 45 godina života, stiče pravo na porodičnu penziju kad navrši 53 godine života.

Udova koja u toku trajanja prava na porodičnu penziju navrši 53 godine života, trajno zadržava to pravo, a udova kojoj pravo na porodičnu penziju prestane pre navršene 53 godine života, ali posle navršenih 45 godina života može ponovo ostvariti pravo kad navrši 53 godine života.

Deca (rođena u braku ili van braka ili usvojena, pastorčad koju je osiguranik, odnosno korisnik prava izdržavao, unučad, braća i sestre i druga deca bez roditelja odnosno deca koja imaju jednog ili oba roditelja koji su potpuno nesposobni za rad, a koju je osiguranik, odnosno korisnik prava izdržavao) stiču pravo na porodičnu penziju i ona im pripada do 15. godine života, bez obzira na to da li se školuju, do 20. godine ako pohađaju srednju školu i do navršenih 26 godina ako studiraju. Detetu kome je školovanje prekinuto zbog bolesti, porodična penzija pripada i za vreme bolesti, kao i iznad godina života propisanih u slučaju školovanja, ali najviše za onoliko vremena koliko je zbog bolesti izgubilo od školovanja.

Detetu kome je školovanje prekinuto zbog služenja vojnog roka, porodična penzija pripada i za vreme služenja vojnog roka, a najduže do navršene 27. godine života. Invalidno dete stiče pravo na porodičnu penziju i posle prestanka zaposlenja, odnosno obavljanja samostalne delatnosti.

Izvor: Vebsajt Politika, Jasna Petrović-Stojanović, 21.09.2025.
Naslov: Redakcija