PENZIJSKI DOPRINOSI SVEŠTENIKA I UMETNIKA

Donošenjem dekreta o postavljenju, osobe koje obavljaju versku delatnost kao jedino zanimanje stiču svojstvo osiguranika pa im od dana postavljenja teče i obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje i traje sve do dana razrešenja.

Za sveštenike i verske službenike uplata doprinosa za zdravstveno, penzijsko i invalidsko osiguranje vrši se iz budžeta Srbije, u visini najniže mesečne osnovice. Osiguranik može da se opredeli i za neku višu osnovicu, a iznos razlike između najniže i opredeljene osnovice uplaćuje sam, ili crkva, odnosno verska zajednica. O opredeljenoj osnovici obaveštava se Poreska uprava koja i vrši zaduženje doprinosima za PIO i ta osnovica ne može da se menja u toku godine, kažu u penzisjkom fondu.

Umetnici takođe doprinose uplaćuju prema zaduženjima Poreske uprave, gde se vodi i evidencija o uplatama. Lokalne samouprave mogu da učestvuju u uplati doprinosa. Na primer, grad Beograd uplaćuje doprinose za zdravstveno, penzijsko i invalidsko osiguranje umetnicima sa prebivalištem na teritoriji grada koji ispunjavaju određene uslove. Slične odluke postoje u većini jedinica lokalne samouprave. Kao i za verske službenike, doprinosi se uplaćuju do visine najniže osnovice osiguranja, a broj umetnika za koji se uplata doprinosa vrši na ovaj način ograničen je budžetom lokalne samouprave.

Zakonom o kulturi ("Sl. glasnik RS", br. 72/2009, 13/2016, 30/2016 - ispr., 6/2020, 47/2021, 78/2021 i 76/2023) definisan je pojam samostalnog umetnika kao fizičkog lica koje stvara autorska dela iz oblasti umetničke delatnosti, ili izvodi umetnička i autorska dela iz oblasti umetničke delatnosti i koje samostalno, u vidu zanimanja, obavlja umetničku delatnost. Međutim, ako je neko u penzijskom i invalidskom osiguranju po nekom drugom osnovu, onda ne može da uđe u osiguranje kao samostalac - umetnik. Kada reprezentativno udruženje prihvati zahtev umetnika i upiše ga u članstvo, upravo taj upis ima konstitutivno dejstvo. Dan kada je upis registrovan u evidenciji udruženja zapravo predstavlja i dan početka obaveznog penzijskog i invalidskog osiguranja za umetnika. Po upisu u članstvo, umetnik sa potvrdama udruženja treba da se javi fondu PIO, gde će mu se registrovati prijava na osiguranje. Ova prijava istovremeno znači i prijavu na zdravstveno osiguranje, što umetniku omogućava i da koristi usluge iz zdravstvenog osiguranja.

Verski službenici i sveštenici delatnost obavljaju u skladu sa propisima verske organizacije, a dekretom te organizacije o postavljenju i razrešenju određuje se trajanje verske službe. Donošenjem dekreta o postavljenju, osobe koje obavljaju versku delatnost kao jedino zanimanje stiču svojstvo osiguranika pa im od dana postavljenja teče i obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje i traje sve do dana razrešenja. Dakle, za njih je dekret o postavljenju ili razrešenju konstitutivni akt, poput upisa umetnika u članstvo reprezentativnog udruženja, ističu u Fondu PIO.

Doprinosi po opredeljenoj osnovici umetnici i verski službenici plaćaju doprinose prema osnovicama osiguranja koje ne moraju da odgovaraju njihovim realnim, ostvarenim zaradama. Angažovanje po ugovoru o radu podrazumeva sva prava i obaveze iz radnog odnosa i u takvom slučaju su ova lica u potpunosti izjednačena sa drugim zaposlenima, bez obzira na profesiju. Slično je i u slučaju angažovanja po osnovu ugovora o delu, ili o privremenim i povremenim poslovima. Važno je naglasiti da osiguranik ima obavezu da o svim promenama u toku osiguranja obavesti Fond PIO, kako bi se blagovremeno registrovale odgovarajuće prijave u matičnu evidenciju.

Izvor: Vebsajt Politika, 23.4.2025.
Naslov: Redakcija