PREDLOG ZAKONA O PLANIRANJU I UREĐENJU PROSTORA I NASELJA

PREDLOG ZAKONA O PLANIRANJU I UREĐENJU PROSTORA I NASELJA

I. OSNOVNE ODREDBE

Predmet uređivanja

Član 1.

Ovim zakonom uređuju se uslovi i način planiranja i uređenja prostora i naselja, uređivanja i korišćenja građevinskog zemljišta i izgradnje objekata, osnivaju se Republički zavod za prostorno planiranje i urbanizam i strukovne komore Srbije, uređuje se vršenje nadzora nad primenom odredaba ovog zakona i inspekcijski nadzor i druga pitanja od značaja za planiranje i uređenje prostora, korišćenje građevinskog zemljišta i izgradnju objekata.

Ovaj zakon je za svako planiranje, izgradnju i prateće radnje glavni (krovni) zakon i u odnosu na druge zakone ima u svakom pogledu jaču snagu u regulisanju oblasti na koje se odnosi, kao i na druge u njemu spomenute oblasti, nadležnosti i službe.

Odredbe ovog zakona ne odnose se na planiranje i uređenje prostora, odnosno izgradnju i uklanjanje objekata koji se u smislu zakona kojim se uređuju poslovi odbrane smatraju vojnim kompleksima odnosno vojnim objektima, kao i na izgradnju objekata koji se u smislu zakona kojim se uređuje rudarstvo smatraju rudarskim objektima, postrojenjima i uređajima.

Pojmovi

Član 2.

Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom zakonu imaju sledeće značenje:

1. adaptacija jeste izvođenje građevinskih i drugih radova na postojećem objektu, kojima se: vrši promena organizacije prostora u objektu, vrši zamena uređaja, postrojenja, opreme i instalacija istog kapaciteta, a kojima se ne utiče na stabilnost i sigurnost objekta, ne menjaju konstruktivni elementi, ne menja spoljni izgled i ne utiče na bezbednost susednih objekata, saobraćaja, zaštite od požara i životne sredine;

2. bruto razvijena građevinska površina jeste zbir površina svih nadzemnih etaža objekta, merenih u nivou podova svih delova objekta - spoljne mere obodnih zidova (sa oblogama, parapetima i ogradama);

3. grad jeste naselje koje je kao grad utvrđeno zakonom;

4. gradilište jeste zemljište ili objekat, posebno obeleženo, na kome se gradi, rekonstruiše ili uklanja objekat, odnosno izvode radovi na održavanju objekta;

5. gradsko naselje jesu sedišta opština, varoši, kao i druga manja i veća naselja urbanih karakteristika;

6. građevinska linija jeste linija na, iznad i ispod površine zemlje i vode do koje je dozvoljeno građenje osnovnog gabarita objekta;

7. građevinski kompleks predstavlja celinu koja se sastoji od više međusobno povezanih samostalnih funkcionalnih celina, odnosno katastarskih parcela, koje mogu imati različitu namenu;

8. građevinsko područje jeste uređeni i izgrađeni deo naseljenog mesta, kao i neizgrađeni deo područja određen planskim dokumentom za zaštitu, uređenje ili izgradnju objekta;

9. građenje jeste izvođenje građevinskih i građevinsko-zanatskih radova, ugradnja instalacija, postrojenja i opreme;

10. dogradnja jeste izvođenje građevinskih i drugih radova kojima se izgrađuje novi prostor van postojećeg gabarita objekta, kao i nadziđivanje objekta, i sa njim čini građevinsku, funkcionalnu ili tehničku celinu;

11. ekonomski objekti jesu objekti za gajenje životinja (staje za gajenje konja, štale za gajenje goveda, objekti za gajenje živine, koza, ovaca i svinja, kao i objekti za gajenje golubova, kunića, ukrasne živine i ptica); prateći objekti za gajenje domaćih životinja (ispusti za stoku, betonske piste za odlaganje čvrstog stajnjaka, objekti za skladištenje osoke); objekti za skladištenje stočne hrane (senici, magacini za skladištenje koncentrovane stočne hrane, betonirane silo jame i silo trenčevi), objekti za skladištenje poljoprivrednih proizvoda (ambari, koševi) i drugi slični objekti na poljoprivrednom gazdinstvu (objekti za mašine i vozila, pušnice, sušionice i sl.);

12. zgrada jeste objekat sa krovom i spoljnim zidovima, izgrađena kao samostalna upotrebna celina koja pruža zaštitu od vremenskih i spoljnih uticaja, a namenjena je za stanovanje, obavljanje neke delatnosti ili za smeštaj i čuvanje životinja, robe, opreme za različite proizvodne i uslužne delatnosti i dr. Zgradama se smatraju i objekti koji imaju krov, ali nemaju (sve) zidove (npr. nadstrešnice), kao i objekti koji su pretežno ili potpuno smešteni ispod površine zemlje (skloništa, podzemne garaže i sl.);

13. izgradnja objekta jeste skup radnji koji obuhvata: prethodne radove, izradu i kontrolu tehničke dokumentacije, pripremne radove za građenje, građenje objekta i stručni nadzor u toku građenja objekta;

14. investitor jeste lice za čije potrebe se gradi objekat, odnosno koje finansira izgradnju objekta i na čije ime glasi građevinska dozvola;

15. investiciono održavanje je izvođenje građevinsko-zanatskih, odnosno drugih radova zavisno od vrste objekta u cilju poboljšanja uslova korišćenja objekta u toku eksploatacije;

16. indeks zauzetosti parcele jeste odnos gabarita horizontalne projekcije izgrađenog ili planiranog objekta i ukupne površine građevinske parcele, izražen u procentima;

17. indeks izgrađenosti parcele jeste odnos (količnik) bruto razvijene građevinske površine izgrađenog ili planiranog objekta i ukupne površine građevinske parcele izražene u istim mernim jedinicama;

18. javna površina jeste prostor utvrđen planom za javno korišćenje i može biti prostor određen planskim dokumentom za uređenje ili izgradnju javnih površina za koje je predviđeno utvrđivanje javnog interesa, u skladu sa posebnim zakonom (ulice, trgovi, parkovi i dr.) i ostale javne površine;

19. klasa u smislu ovog zakona predstavlja grupu građevinskih objekata, odnosno radova, svrstanih prema zajedničkim karakteristikama u pogledu strukturne i tehnološke složenosti, uticaja na životnu sredinu i namene, odnosno rizika koji prati njihovo izvođenje odnosno korišćenje;

20. klizište je vid erozije zemljišta koja se odvija pod uticajem prirodnih i seizmoloških prilika pri čemu se deo stenovite ili rastresite mase odvaja od podloge i nekontrolisano klizi po kliznoj površini;

21. komunalna infrastruktura jesu svi objekti infrastrukture za koje rešenje za izvođenje radova, odnosno građevinsku dozvolu izdaje jedinica lokalne samouprave;

22. linijski infrastrukturni objekat jeste javni put, javna železnička infrastruktura, dalekovod, naftovod, produktovod, gasovod, objekat visinskog prevoza, linijska infrastruktura elektronskih komunikacija, vodovodna i kanalizaciona infrastruktura i sl. koji može biti nadzemni ili podzemni, čija izgradnja je predviđena odgovarajućim planskim dokumentom;

23. lokacija jeste mesto u prostoru na kome se gradi, odnosno obavljaju radovi određeni planom ili drugim aktom donetim na osnovu ovog zakona;

24. namena zemljišta jeste način korišćenja zemljišta;

25. naseljeno mesto ili naselje jeste izgrađeni, funkcionalno objedinjeni prostor na kome su obezbeđeni uslovi za život i rad ljudi i zadovoljavanje zajedničkih potreba stanovnika;

26. nivelacija jeste utvrđivanje nivelacionih tehničkih uslova uređenja prostora na osnovu plana, odnosno na osnovu pravila urbanističke struke;

27. objekat jeste građevina spojena sa tlom, koja predstavlja fizičku, funkcionalnu, tehničko - tehnološku ili biotehničku celinu (zgrade svih vrsta, saobraćajni, vodoprivredni i energetski objekti, objekti infrastrukture elektronskih komunikacija - kablovska kanalizacija, objekti komunalne infrastrukture, priključak na visokonaponski prenosni sistem, industrijski, poljoprivredni i drugi privredni objekti, objekti sporta i rekreacije, groblja, skloništa i sl.), koji može biti podzemni ili nadzemni;

28. objekti javne namene su objekti namenjeni za javno korišćenje i mogu biti objekti javne namene koji su obavezno u javnoj svojini po osnovu posebnih zakona (linijski infrastrukturni objekti, objekti za potrebe državnih organa, organa teritorijalne autonomije i lokalne samouprave itd.) i ostali objekti javne namene koji mogu biti u svim oblicima svojine (bolnice, domovi zdravlja, domovi za stare, objekti obrazovanja, otvoreni i zatvoreni sportski i rekreativni objekti, objekti kulture, saobraćajni terminali, pošte i drugi objekti);

29. objekat pejzažnog uređenja je prostorna, funkcionalna, tehnička i biotehnička celina: parkovi, botanički vrtovi, skijališta, izletišta, otvoreni rekreativni prostori, memorijalni prostori i sl.

30. održivi razvoj je usklađivanje ekonomskih, socijalnih i ekoloških aspekata razvoja, racionalno korišćenje neobnovljivih i obezbeđenje uslova za veće korišćenje obnovljivih resursa, što sadašnjim i budućim generacijama omogućava zadovoljavanje njihovih potreba i poboljšanje kvaliteta života.

31. pejzažno uređenje je uređenje gradskih ili vangradskih otvorenih prostora kroz planiranje, projektovanje i izvođenje radova, kompoziciono oblikovanje, nivelaciono uređenje terena, izgradnju elemenata parternog uređenja, ugradnju mobilijara i uređenje zelenila;

32. pomoćni objekat jeste jednostavni objekat koji je u funkciji glavnog objekta, a gradi se na istoj parceli na kojoj je sagrađen ili može biti sagrađen glavni stambeni, poslovni ili objekat javne namene (garaže, ostave, septičke jame, bunari, tipske transformatorske stanice, cisterne za vodu, vrtna senila, staze, platoi, vrtni bazeni i ribnjaci, nadstrešnice, dečja igrališta, dvorišni kamini, kolski prilazi objektima, solarni kolektori koji se ne priključuju na elektrodistributivnu mrežu i drugo);

33. pretežna namena zemljišta jeste način korišćenja zemljišta za više različitih namena, od kojih je jedna preovlađujuća;

34. pripremni radovi jesu radovi koji prethode građenju objekta i odnose se naročito na: rušenje postojećih objekata na parceli, izmeštanje postojeće infrastrukture na parceli, raščišćavanje terena na parceli, obezbeđenje prostora za dopremu i smeštaj građevinskog materijala i opreme, građenje i postavljanje objekata, instalacija i opreme privremenog karaktera za potrebe izvođenja radova (postavljanje gradilišne ograde, kontejnera i sl.), zemljani radovi, radovi kojima se obezbeđuje sigurnost susednih objekata, odnosno sigurnost i stabilnost terena (šipovi, dijafragme, potporni zidovi i sl.), obezbeđivanje nesmetanog odvijanja saobraćaja i korišćenje okolnog prostora;

35. putni objekat jeste most, podputnjak, nadputnjak, propust, galerija, potporni i obložni zid, zid za zaštitu od buke kao i funkcionalni objekti (granični prelazi, naplatne ili kontrolne stanice i sl.);

36. regulacija jeste utvrđivanje regulacionih i urbanističkih uslova uređenja prostora na osnovu plana, odnosno na osnovu pravila urbanističke struke;

37. regulaciona linija jeste linija koja razdvaja površinu određene javne namene od površina predviđenih za ostale namene;

38. rekonstrukcija jeste izvođenje građevinskih radova na postojećem objektu u gabaritu i volumenu objekta, kojima se: utiče na stabilnost i sigurnost objekta i zaštitu od požara; menjaju konstruktivni elementi ili tehnološki proces; menja spoljni izgled objekta ili povećava broj funkcionalnih jedinica;

39. rekonstrukcija linijskog infrastrukturnog objekta jeste izvođenje građevinskih radova u zaštitnom pojasu, u skladu sa posebnim zakonom, kojima se može promeniti gabarit, volumen, položaj ili oprema postojećeg objekta;

40. restauratorski, konzervatorski i radovi na revitalizaciji kulturnih dobara su radovi koji se izvode na nepokretnim kulturnim dobrima i njihovoj zaštićenoj okolini, u skladu sa posebnim i ovim zakonom;

41. sanacija jeste izvođenje građevinskih i drugih radova na postojećem objektu kojima se vrši popravka uređaja, postrojenja i opreme, odnosno zamena konstruktivnih elemenata objekta, kojima se ne menja spoljni izgled, ne utiče na bezbednost susednih objekata, saobraćaja i životne sredine i ne utiče na zaštitu prirodnog i nepokretnog kulturnog dobra, odnosno njegove zaštićene okoline, osim restauratorskih, konzervatorskih i radova na revitalizaciji;

42. selo jeste naselje čije se stanovništvo pretežno bavi poljoprivredom, a koje nije sedište opštine;

43. standardi pristupačnosti jesu obavezne tehničke mere, standardi i uslovi projektovanja, planiranja i izgradnje kojima se osigurava nesmetano kretanje i pristup osobama sa invaliditetom, deci i starim osobama.

44. tekuće (redovno) održavanje objekta jeste izvođenje radova koji se preduzimaju radi sprečavanja oštećenja koja nastaju upotrebom objekta ili radi otklanjanja tih oštećenja, a sastoje se od pregleda, popravki i preduzimanja preventivnih i zaštitnih mera, odnosno svi radovi kojima se obezbeđuje održavanje objekta na zadovoljavajućem nivou upotrebljivosti, a radovi na tekućem održavanju stana jesu krečenje, farbanje, zamena obloga, zamena sanitarija, radijatora i drugi slični radovi;

45. tehnička dokumentacija jeste skup projekata koji se izrađuju radi: utvrđivanja koncepta objekta, razrade uslova, načina izgradnje objekta i za potrebe održavanja objekta, a koju čine:

46. tuneli (putni, železnički ili posebne namene) su posebna vrsta podzemnih infrastrukturnih objekata, čijom izgradnjom se ne narušava korišćenje zemljišta na površini terena postojeće namene, uz eventualna tehnička ograničenja koje definiše planski dokument;

47. finansijer jeste lice koje po osnovu zaključenog ugovora sa investitorom finansira, odnosno sufinansira izgradnju, dogradnju, rekonstrukciju, adaptaciju, sanaciju, ili izvođenje drugih građevinskih odnosno investicionih radova predviđenih ovim zakonom i na osnovu tog ugovora stiče određena prava i obaveze koje su ovim zakonom propisane za investitora u skladu sa tim ugovorom, osim sticanja prava svojine na objektu ili idealnom delu objekta, na posebnom delu objekta ili idealnom delu posebnog dela objekta, koji je predmet izgradnje kao i zemljištu na kojem se vrši izgradnja.

48. uklanjanje objekta ili njegovog dela jeste izvođenje radova na rušenju objekta ili dela objekta;

49. urbana obnova jeste skup planskih, graditeljskih i drugih mera kojima se obnavlja, uređuje ili rekonstruiše izgrađeni deo grada ili gradskog naselja.

II. ORGANIZACIJA ZA PLANIRANJE I UREĐENJE PROSTORA

Republički zavod za prostorno planiranje i urbanizam

Osnivanje

Član 3.

Radi obezbeđivanja uslova za efikasno sprovođenje i unapređivanje politike planiranja i uređenja prostora u Republici Srbiji, osniva se Republički Zavod za prostorno planiranje i urbanizam (u daljem tekstu: Zavod), kao samostalna organizacija koja vrši javna ovlašćenja u skladu sa ovim zakonom i propisima donetim na osnovu ovog zakona.

Zavod za svoj rad odgovara Vladi Republike Srbije, u skladu sa zakonom.

Pravni status

Član 4.

Zavod ima status pravnog lica sa pravima, obavezama i odgovornostima utvrđenim zakonom i statutom.

Zavod posluje u skladu sa propisima o javnim službama.

Sedište

Član 5.

Sedište Zavoda je u Beogradu.

Zavod ima organizacionu jedinicu u sedištu organa autonomne pokrajine, a može ih imati i u drugim mestima, u skladu sa statutom.

Sredstva za osnivanje i rad Zavoda

Član 6.

Sredstva za osnivanje i rad Zavoda obezbeđuju se iz:

1) budžeta Republike Srbije;

2) prihoda koje ostvari obavljanjem poslova iz svoje nadležnosti;

3) donacija, priloga i sponzorstva domaćih i stranih pravnih i fizičkih lica;

4) drugih izvora, u skladu sa zakonom.

Nadležnost Zavoda

Član 7.

Zavod je nadležan da:

1) priprema, koordinira, prati izradu i predlaže Strategiju prostornog razvoja Republike Srbije i prati sprovođenje Strategije prostornog razvoja Republike Srbije;

2) priprema, koordinira, prati izradu i učestvuje u izradi Sektorskih strategija prostornog razvoja i koordinira rad nadležnih ministarstava u pripremi Sektorskih strategija prostornog razvoja;

3) priprema, koordinira, prati, izrađuje i predlaže regionalni plan, kao i prostorni plan područja posebne namene, u saradnji sa nadležnim ministarstvima i drugim organima i organizacijama;

4) ostvaruje međunarodnu saradnju u oblasti prostornog i urbanističkog planiranja;

5) pruža stručnu pomoć u izradi planova;

6) vodi registar planskih dokumenata za teritoriju Republike Srbije;

7) obavlja i druge poslove u skladu sa zakonom i statutom.

Organi Zavoda

Član 8.

Organi Zavoda su nadzorni odbor i direktor.

Predsednika, članove nadzornog odbora i direktora, imenuje i razrešava Vlada Republike Srbije.

Nadzor nad radom Zavoda vrši ministarstvo nadležno za poslove prostornog planiranja, urbanizma i građevinarstva (u daljem tekstu: nadležno ministarstvo).

Predsednik i članovi nadzornog odbora i direktor, imenuju se na period od četiri godine.

Nadzorni odbor

Član 9.

Nadzorni odbor Zavoda ima pet članova koji se imenuju iz reda uglednih stručnjak a iz oblasti koje su od značaja za obavljanje poslova iz nadležnosti Zavoda, na predlog nadležnih ministarstava.

Član 10.

Nadzorni odbor:

1) vrši nadzor nad zakonitošću rada Zavoda;

2) donosi Statut, uz mišljenje izvršnog organa autonomne pokrajine i uz saglasnost Vlade Republike Srbije.

3) pregleda godišnji izveštaj o poslovanju i završni račun Zavoda;

4) obavlja i druge poslove utvrđene zakonom i statutom.

O rezultatima izvršenog nadzora, nadzorni odbor najmanje dva puta godišnje podnosi izveštaj nadležnom ministarstvu.

Direktor

Član 11.

Direktor:

1) zastupa Zavod;

2) organizuje rad i rukovodi Zavodom;

3) predlaže Statut;

4) stara se o zakonitosti rada i odgovara za korišćenje i raspolaganje imovinom Zavoda;

5) donosi akt o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mesta, predlaže program rada, vrši i druge poslove utvrđene zakonom i statutom.

Opšti akti

Član 12.

Opšti akti Zavoda su statut, pravilnici i drugi opšti akti. Statut je osnovni opšti akt Zavoda.

Statut sadrži odredbe o:

1) delatnosti Zavoda;

2) načinu obavljanja poslova;

3) unutrašnjoj organizaciji;

4) organima i njihovom delovanju;

5) zastupanju Zavoda;

6) pravima, obavezama i odgovornostima zaposlenih;

7) drugim pitanjima od značaja za rad Zavoda.

Obavljanje pojedinih stručnih i drugih poslova

Član 13.

Za obavljanje pojedinih stručnih poslova iz svoje nadležnosti, Zavod može angažovati druga pravna i fizička domaća ili strana lica, u skladu sa zakonom.

Strukovne komore Srbije

Osnivanje

Član 14.

Radi unapređenja uslova za obavljanje stručnih poslova u oblasti prostornog i urbanističkog planiranja, projektovanja, izgradnje objekata i drugih oblasti značajnih za planiranje i izgradnju, zaštite opšteg i pojedinačnog interesa u obavljanju poslova u tim oblastima, organizovanja u pružanju usluga u navedenim oblastima, kao i radi ostvarivanja drugih ciljeva osnivaju se Komora planera, urbanista i arhitekata Srbije i Komora inženjera Srbije (u daljem tekstu: Strukovne komore).

Komora planera, urbanista i arhitekata Srbije

Član 15.

Članovi Komore planera, urbanista i arhitekata Srbije su diplomirani prostorni planeri, diplomirani inženjeri arhitekture i pejzažne arhitekture, kojima je izdata licenca.

Komora planera, urbanista i arhitekata Srbije je pravno lice sa sedištem u Beogradu.

Komora inženjera Srbije

Član 16.

Članovi Komore inženjera Srbije su inženjeri građevinske, mašinske, elektrotehničke, saobraćajne, tehnološke i inženjeri drugih tehničkih struka, kojima je izdata licenca.

Komora inženjera Srbije je pravno lice sa sedištem u Beogradu.

Organi i organizacija Strukovnih komora

Član 17.

Organi Strukovnih komora su skupština, predsednik, i izvršni odbor.

Organizacija i organi Strukovnih komora i način obavljanja poslova u nadležnosti Strukovnih komora bliže se uređuju statutom i opštim aktima Strukovnih komora.

Na statut i opšte akte Strukovnih komora saglasnost daje nadležno ministarstvo, uz pribavljeno mišljenje pokrajinskog sekretarijata nadležnog za poslove urbanizma i građevinarstva.

Nadzorni odbor Strukovne komore

Član 18.

Nadzor nad zakonitošću rada Strukovne komore vrši ministarstvo.

Nadzorni odbor čine predsednik, potpredsednik i tri člana, koje određuje ministarstvo.

Sredstva za rad Strukovne komore

Član 19.

Strukovna komora stiče sredstva za rad od naknade za utvrđivanje ispunjenosti uslova za dobijanje licenci, iz naknada za polaganje stručnih ispita, iz donacija, sponzorstva, poklona i drugih izvora u skladu sa zakonom.

Strukovna komora utvrđuje visinu naknade za izdavanje licence i naknade za polaganje stručnih ispita, uz pribavljenu saglasnost ministra nadležnog za poslove urbanizma i građevinarstva.

Stručni ispit

Član 20.

Stručni ispit, propisan ovim zakonom kao uslov za obavljanje određenih poslova polaže se pred komisijama koje obrazuju strukovne komore.

Ministar nadležan za poslove urbanizma i građevinarstva bliže propisuje uslove, program i način polaganja stručnog ispita.

Izdavanje i oduzimanje licence

Član 21.

Licencu izdaje Strukovna komora u skladu sa zakonom.

Troškove izdavanja licence snosi podnosilac zahteva za izdavanje licence.

Izdatu licencu Strukovna komora može rešenjem oduzeti ako utvrdi da ovlašćeno lice nesavesno i nestručno obavlja poslove za koje mu je licenca izdata.

Protiv rešenja o izdavanju licence može se izjaviti žalba ministru nadležnom za poslove urbanizma i građevinarstva.

Komisija za planove

Član 22.

Radi obavljanja stručnih poslova i stručne kontrole u postupku izrade i sprovođenja prostornih i urbanističkih planova, kao i davanja stručnog mišljenja po zahtevu nadležnih organa uprave, skupština jedinice lokalne samouprave obrazuje komisiju za planove (u daljem tekstu: Komisija).

Predsednik i članovi Komisije imenuju se iz reda članova Komore planera, urbanista i arhitekata sa odgovarajućom licencom, u skladu sa ovim zakonom.

Jedna trećina članova imenuje se na predlog ministra nadležnog za poslove planiranja i urbanizma.

Za planove koji se donose na teritoriji autonomne pokrajine, jedna trećina članova imenuje se na predlog organa autonomne pokrajine nadležnog za poslove planiranja i urbanizma.

Sredstva za rad Komisije obezbeđuju se u budžetu jedinice lokalne samouprave.

Aktom o obrazovanju Komisije uređuje se broj članova, sastav,

mandat predsednika i članova, način rada i druga pitanja od značaja za rad Komisije.

Za obavljanje pojedinih stručnih poslova za potrebe Komisije, organ nadležan za obrazovanje Komisije može angažovati druga pravna i fizička lica.

Glavni urbanista

Član 23.

Glavni urbanista pokreće i koordinira izradu planskih dokumenata i vrši koordinaciju rada između organa nadležnog za poslove urbanizma i javnih preduzeća i drugih institucija uključenih u postupke izrade i donošenja planskih dokumenata.

Glavni urbanista je po funkciji predsednik komisije za planove. Glavnog urbanistu imenuje skupština jedinice lokalne samouprave, na period od četiri godine.

Glavni urbanista može biti lice sa stečenim visokim obrazovanjem u oblasti arhitekture, odnosno smerom na akademskim studijama drugog stepena (diplomske akademske studije-master, specijalističke akademske studije, specijalističke strukovne studije), odnosno na osnovnim akademskim studijama u trajanju od najmanje pet godina i odgovarajućom licencom izdatom u skladu sa ovim zakonom i najmanje deset godina radnog iskustva u oblasti urbanističkog planiranja i arhitekture.

Skupština jedinice lokalne samouprave bliže uređuje položaj, ovlašćenja, kao i prava i dužnosti glavnog urbaniste.

Urbanističko-arhitektonski konkurs

Član 24.

Prostornim ili urbanističkim planom može se utvrditi obaveza raspisivanja urbanističko-arhitektonskog konkursa za rešenje lokacija koje su od značaja za jedinicu lokalne samouprave.

Za potrebe izrade prostornog ili urbanističkog plana može se raspisati urbanističko-arhitektonski konkurs za rešenje lokacija koje su od značaja za jedinicu lokalne samouprave.

Urbanističko-arhitektonskim konkursom se bira programsko, urbanističko, kompoziciono ili pejzažno rešenje za određenu lokaciju ili idejno arhitektonsko rešenje za jedan ili više objekata, kao i parterno ili pejzažno uređenje delova ili celine predmetne lokacije.

Konkurs predstavlja skup aktivnosti na prikupljanju i ocenjivanju autorskih rešenja za lokacije koje su od značaja za jedinicu lokalne samouprave.

Vrste konkursa, kao i način i postupak za raspisivanje i sprovođenje urbanističko - arhitektonskog konkursa bliže uređuje ili propisuje Komora planera, urbanista i arhitekata Srbije.

III. PLANIRANJE PROSTORNOG RAZVOJA SRBIJE

Prostorno planski dokumenti

Član 25.

Prostorni planski dokumenti su:

1) Strategija prostornog razvoja Republike Srbije;

2) Sektorske strategije prostornog razvoja

Planski dokumenti iz stava 1. ovog člana sadrže tekstualni deo i grafički prikaz, koji predstavljaju celinu planskih rešenja i rade se u digitalnom obliku.

Vlada bliže propisuje sadržinu, način i postupak izrade Strategije prostornog razvoja Republike Srbije i Sektorskih strategija prostornog razvoja.

Strategija prostornog razvoja Republike Srbije

Član 26.

Strategija prostornog razvoja Republike Srbije donosi se za teritoriju Republike Srbije.

Strategijom prostornog razvoja Republike Srbije se određuju dugoročni ciljevi prostornog planiranja i razvoja u skladu sa ukupnim ekonomskim, socijalnim, ekološkim i kulturno-istorijskim razvojem.

Strategijom prostornog razvoja Republike Srbije se posebno definišu pitanja, oblasti i modaliteti transgranične i međunarodne saradnje u oblasti prostornog planiranja i razvoja.

Strategiju prostornog razvoja Republike Srbije donosi Narodna skupština Republike Srbije, na predlog Vlade Republike Srbije.

Strategija se objavljuje u "Službenom glasniku Republike Srbije".

Sektorske strategije prostornog razvoja

Član 27.

Sektorske strategije prostornog razvoja (u daljem tekstu: Sektorske strategije) su planski dokumenti kojima se bliže određuje prostorni razvoj pojedinih oblasti za koje su osnove prostornog razvoja utvrđene u Strategiji i to: visokog obrazovanja i naučno-istraživačkog rada; kulture; zdravstva i socijalne zaštite; informacija i telekomunikacija; multimodalnog transporta; rudarstva i energetike; kapitalne privrede; prirodnih i ruralnih područja; sporta i rekreacije.

Sektorske strategije pripremaju nadležna ministarstva u saradnji sa Zavodom.

Sektorske strategije donosi Vlada Republike Srbije, na predlog nadležnog ministarstva, uz pribavljeno mišljenje Zavoda.

Odluka o izradi prostorno planskog dokumenta

Član 28.

Izradi Strategije i Sektorskih strategija pristupa se na osnovu odluke Vlade Republike Srbije (u daljem tekstu: Vlada).

Odluku o izradi Strategije Vlada donosi na predlog Zavoda.

Odluku o izradi Sektorskih strategija Vlada donosi na predlog nadležnog ministarstva, po prethodno pribavljenom mišljenju Zavoda.

Odluka o izradi prostorno planskog dokumenta sadrži podatke o vrsti dokumenta koji se radi, cilju donošenja planskog dokumenta, roku izrade planskog dokumenta, mestu održavanja javne rasprave i dr.

Odluka o izradi prostorno planskog dokumenta objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srbije", odnosno pokrajinskom službenom glasilu.

Sadržina prostorno planskih dokumenata

Član 29.

Strategija prostornog razvoja Republike Srbije sadrži naročito:

1) načela, ciljeve i koncepciju prostornog razvoja teritorije Republike Srbije;

2) osnove za usklađivanje i usmeravanje prostornog razvoja i organizaciju prostora Republike Srbije;

3) razvojne prioritete i mere za sprovođenje dugoročne razvojne strategije Republike Srbije;

6) teritorijalne celine zajedničkih prostornih i razvojnih obeležja za koje će se donositi prostorni planovi Sektorske strategije sadrže naročito:

1) koncepciju prostornog razvoja saobraćaja i infrastrukturnih sistema od značaja za Republiku Srbiju;

2) mere zaštite, uređenja i unapređenja životne sredine prirodnih dobara i nepokretnih kulturnih dobara;

3) razvojne prioritete i mere za sprovođenje Sektorske strategije.

IV. PROSTORNO PLANIRANJE

Načela za uređenje prostora

Član 30.

Planiranje, uređenje i korišćenje prostora zasniva se na načelima:

1) ravnomernog i održivog razvoja kroz integralni pristup u planiranju;

2) očuvanja kvaliteta i raznovrsnosti raspoloživih prirodnih i stvorenih resursa;

4) racionalnog i održivog korišćenja neobnovljivih resursa i optimalnog korišćenja obnovljivih resursa;

5) zaštite i održivog korišćenje prirodnih dobara i nepokretnih kulturnih dobara;

6) punog učešća javnog i civilnog sektora i građana u prostornom razvoju;

8) očuvanja specifičnosti predela;

9) povezivanja sa susednim teritorijama u toku planiranja radi rešavanja zajedničkih funkcija i interesa, kao i povezivanja;

10) pune samostalnosti i odgovornosti lokalne samouprave u planiranju svog prostornog razvoja;

11) uspostavljanja veza svih nivoa prostornog i urbanističkog planiranja i uređenja prostora.

Vrste prostornih planova

Član 31.

Prostorni planovi su državni i lokalni.

Državni prostorni planovi su:

1) regionalni prostorni plan;

2) prostorni plan područja posebne namene;

Lokalni prostorni planovi su:

1) prostorni plan predela;

2) prostorni plan jedinice lokalne samouprave.

Prostornim planovima razrađuju se načela prostornog uređenja i utvrđuju ciljevi prostornog razvoja, organizacija, zaštita, korišćenje i namena prostora, kao i drugi elementi od značaja za prostornu celinu za koju se radi prostorni plan.

Prostorni planovi moraju biti međusobno usaglašeni i u skladu sa Strategijom prostornog razvoja Republike Srbije i prostorno planskim dokumentima.

Prostorni planovi sadrže tekstualni deo i grafički prikaz, koji predstavljaju celinu planskih rešenja i rade se u digitalnom obliku.

Regionalni prostorni plan

Član 32.

Regionalni prostorni plan se izrađuje za veće prostorne celine administrativnog, funkcionalnog, geografskog ili statističkog karaktera, usmerene ka zajedničkim ciljevima i projektima regionalnog razvoja.

Regionalnim prostornim planom određuje se dugoročna projekcija razvoja i prostornog uređenja prostora uz uvažavanje specifičnih potreba koje proizlaze iz regionalnih posebnosti, razrađuje ciljeve prostornog uređenja i određuje racionalno korišćenje prostora, u skladu sa susednim regionima i opštinama.

Prostorni plan područja posebne namene

Član 33.

Prostorni plan područja posebne namene donosi se za područja koja zahtevaju poseban režim organizacije, uređenja, korišćenja i zaštite prostora, projekte od značaja za Republiku Srbiju ili za područja određena državnim prostornim planom, a naročito za:

1) područje nacionalnog parka i proglašeno područje sa zaštićenim prirodnim, kulturno-istorijskim ili ambijentalnim vrednostima;

2) područje za eksploatacije mineralnih sirovina;

3) područje za iskorišćenje hidropotencijala;

4) izgradnju objekata za koje građevinsku dozvolu izdaje ministarstvo ili nadležni organ autonomne pokrajine;

Prostorni plan predela

Član 34.

Prostorni plan predela donosi se za područja koja zahtevaju poseban režim organizacije, uređenja, korišćenja i zaštite prostora ili za područja određena lokalnim prostornim planom, a naročito za:

1) područje sa prirodnim, kulturno-istorijskim ili ambijentalnim vrednostima;

2) drugo područje za koje organ nadležan za donošenje plana utvrdi da postoji potreba planiranja njegovog uređenja tom vrstom plana;

3) područje sa mogućnošću korišćenja turističkih potencijala.

Dve ili više jedinica lokalne samouprave mogu doneti prostorni plan predela koji se nalazi na području tih jedinica lokalne samouprave.

Postupak izrade i donošenja prostornog plana iz prethodnog stava ovog člana uređuje se sporazumom jedinica lokalne samouprave, u skladu sa zakonom.

Prostorni plan jedinice lokalne samouprave

Član 35.

Prostorni plan jedinice lokalne samouprave donosi se za teritoriju jedinice lokalne samouprave.

Dve ili više jedinica lokalne samouprave mogu doneti prostorni plan za područje tih jedinica lokalne samouprave.

Postupak izrade i donošenja prostornog plana iz prethodnog stava ovog člana uređuje se sporazumom jedinica lokalne samouprave.

SADRŽINA PROSTORNIH PLANOVA

Državni prostorni planovi

Regionalni prostorni plan

Član 36.

Opšti deo regionalnog prostornog plana sadrži opšte i uvodne podatke i polazne osnove za izradu plana.

Pravila uređenja regionalnog prostornog plana sadrže:

1) ciljeve, principe i koncepciju regionalnog prostornog razvoja;

2) prostorni razvoj saobraćaja, regionalnih infrastrukturnih sistema i povezivanje sa infrastrukturnim sistemima od značaja za Republiku Srbiju;

3) mere zaštite, uređenja i unapređenja prirodnih dobara nepokretnih kulturnih dobara i životne sredine;

4) mere za ostvarivanje regionalnog prostornog plana;

Pravila građenja regionalnog prostornog plana sadrže samo okvirne smernice za dalju plansku razradu.

Grafički deo regionalnog prostornog plana sadrži:

1) generalizovani prikaz namene prostora (korišćenja zemljišta) na nivou oblasti i prikaz osnovnih funkcionalnih područja;

2) mrežu centara naseljenih mesta sa osnovnim funkcionalnim vezama;

3) prikaz saobraćajnih tokova i infrastrukturne sisteme;

4) turističke zone i lokacije, zone ugroženosti i aktivnosti na zaštiti životne sredine, prirodna i nepokretna kulturna dobra.

Karte regionalnog prostornog plana rade se u razmeri 1:100.000, izuzetno 1:50.000, za područje oblasti, odnosno 1:200.000 za područje regiona.

Za potrebe izrade karata regionalnog prostornog plana koriste se topografske karte, a mogu se koristiti i satelitski snimci, karte iz postojećih geografskih informacionih sistema i ažurne georeferencirane ortofoto podloge.

Regionalnim prostornim planom namena prostora se prikazuje kao osnovna namena kojom su okvirno određene celine osnovnih kategorija zemljišta koje se mogu korigovati i detaljnije odrediti kroz izradu prostornog plana jedinice lokalne samouprave i prostornog plana područja posebne namene.

Prostorni plan područja posebne namene

Član 37.

Opšti deo prostornog plana područja posebne namene sadrži opšte i uvodne podatke i polazne osnove za izradu plana;

Pravila uređenja prostornog plana područja posebne namene sadrže:

1) prostorni razvoj i pravila uređenja funkcije posebne namene, distribuciju aktivnosti i upotrebu zemljišta;

2) prostorni razvoj saobraćaja i infrastrukturnih sistema i povezivanje sa drugim mrežama;

3) mere zaštite, uređenja i unapređenja životne sredine, prirodnih i kulturnih dobara;

4) mere za sprovođenje prostornog plana područja posebne namene.

Pravila građenja za područja posebne namene u obuhvatu prostornog plana područja posebne namene za koje nije predviđena izrada lokalnog prostornog ili urbanističkog plana sadrže uslove i pravila za vrstu i/ili namenu objekata koji se mogu graditi i vrstu i namenu objekata čija je izgradnja zabranjena.

Grafički deo prostornog plana područja posebne namene sadrži:

1) zone i lokacije posebne namene, kao i generalizovani prikaz namene prostora (korišćenja zemljišta) - osnovnih privrednih delatnosti, poljoprivredno zemljište, šume i šumsko zemljište, vode i vodno zemljište, građevinsko zemljište;

2) mrežu naselja i centara, saobraćaj i infrastrukturne sisteme;

3) prirodne resurse, zone ugroženosti i aktivnosti na zaštiti životne sredine, prirodna i nepokretna kulturna dobra sa propisanim zonama i režimima zaštite;

4) prikaze zona za koje je predviđena izrada prostornog plana jedinice lokalne samouprave, urbanističkog plana i zona za direktnu primenu plana (izdavanje informacije o lokaciji i lokacijskih uslova).

Za potrebe racionalnije izrade i definisanja sadržaja karata prostornog plana područja posebne namene, sadržaj karata može biti predstavljen i na manjem broju karata.

Karte prostornog plana područja posebne namene rade se po pravilu u razmeri 1:25.000, 1:50.000 ili 1:100.000. a po potrebi i u krupnijoj razmeri (1:10.000, 1:5.000, 1:2.500, 1:1.500 i 1:000) s tim da se pojedine karte mogu se raditi u različitoj razmeri.

Za potrebe izrade karata prostornog plana područja posebne namene koriste se topografske karte, a mogu se koristiti, u zavisnosti od raspoloživosti i potrebnog nivoa detaljnosti pojedinih rešenja, i satelitski snimci, karte iz postojećih geografskih informacionih sistema, ažurne georeferencirane ortofoto podloge i overeni katastarsko-topografski planovi.

Lokalni prostorni planovi Prostorni plan predela

Član 38.

Opšti deo prostornog plana predela sadrži opšte i uvodne podatke i polazne osnove za izradu plana.

Pravila uređenja prostornog plana predela sadrže:

1) planirane namene prostora;

2) prostorni razvoj i pravila uređenja i građenja saobraćaja i infrastrukturnih sistema i povezivanje sa drugim mrežama;

3) mere zaštite, uređenja i unapređenja životne sredine, prirodnih i kulturnih dobara.

Pravila građenja prostornog plana predela za područja predela u obuhvatu plana za koje nije predviđena izrada urbanističkog plana sadrže uslove i pravila za vrstu i/ili namenu objekata koji se mogu graditi i vrstu i namenu objekata čija je izgradnja zabranjena;

Grafički deo prostornog plana predela sadrži:

1) zone, lokacije i planirane namene predela;

2) mrežu saobraćaja i infrastrukturnih sistema;

3) prirodne resurse, zone ugroženosti i aktivnosti na zaštiti životne sredine, prirodna i nepokretna kulturna dobra sa propisanim zonama i režimima zaštite;

4) zone za koje je predviđena izrada urbanističkog plana i zone za direktnu primenu plana (izdavanje informacije o lokaciji i lokacijskih uslova).

Lokalna samouprava može bliže da uređuje sadržinu prostornog plana predela.

Prostorni plan jedinice lokalne samouprave

Član 39.

Opšti deo prostornog plana jedinice lokalne samouprave sadrži opšte i uvodne podatke i polazne osnove za izradu plana.

Pravila uređenja prostornog plana jedinice lokalne samouprave sadrže:

1) planirano uređenje, korišćenje i razvoj;

2) mere zaštite, uređenja i unapređenja prirodnih i kulturnih dobara i životne sredine;

3) popis objekata za koje se pre obnove ili rekonstrukcije moraju izraditi konzervatorski ili drugi uslovi.

Pravila građenja prostornog plana jedinice lokalne samouprave za pojedine delove teritorije sadrže:

1) uslove i pravila za vrstu i/ili namenu objekata koji se mogu graditi i vrstu i namenu objekata čija je izgradnja zabranjena;

2) položaj novih objekata u odnosu na regulaciju i u odnosu na granice građevinske parcele;

3) najveće dozvoljene indekse zauzetosti i/ili indekse izgrađenosti građevinske parcele;

4) najveću dozvoljenu spratnost i/ili visinu objekata;

5) uslove za obrazovanje građevinske parcele;

6) uslove i način obezbeđivanja pristupa parceli i prostora za parkiranje vozila;

8) druge posebne uslove za izgradnju objekata.

Grafički deo prostornog plana jedinice lokalne samouprave sadrži:

1) planirane namene, raspored osnovnih privrednih delatnosti, poljoprivredno zemljište, šume i šumsko zemljište, vode i vodno zemljište, građevinsko zemljište;

2) mrežu naselja i centara, sadržaje javnih službi, turističke zone i lokacije, saobraćaj i infrastrukturne sisteme;

3) zone ugroženosti i aktivnosti na zaštiti životne sredine, prirodna i nepokretna kulturna dobra sa propisanim zonama i režimima zaštite;

4) zone i/ili naselja za koja je predviđena izrada urbanističkog plana, naselja za koja se radi uređajna osnova za selo i zone za direktnu primenu plana (izdavanje informacije o lokaciji i lokacijskih uslova).

Karte prostornog plana jedinice lokalne samouprave rade se u razmeri 1:25.000 ili 1:50.000.

Za potrebe racionalnije izrade i definisanja, sadržaj karata prostornog plana jedinice lokalne samouprave može biti predstavljen i na manjem broju karata.

Za potrebe izrade karata prostornog plana jedinice lokalne samouprave koriste se topografske karte, a mogu se koristiti, u zavisnosti od raspoloživosti i potrebnog nivoa detaljnosti pojedinih rešenja, i satelitski snimci, karte iz postojećih geografskih informacionih sistema, postojeće georeferencirane ortofoto podloge, overeni katastarsko-topografski planovi i digitalni katastarsko-topografski planovi.

Prostorni plan jedinice lokalne samouprave može da sadrži i uređajne osnove za sela.

Lokalna samouprava može bliže da uređuje sadržinu prostornog plana jedinice lokalne samouprave.

Analitički deo plana

Član 40.

Za potrebe stručne kontrole ili javne prezentacije, obrađivač plana u skladu sa svojom metodologijom izrade plana, po potrebi priprema i analitički deo plana koji nije predmet donošenja, ne prezentira se, ne umnožava se, ne usvaja se i ne objavljuje se.

U analitički deo plana spadaju:

1) opšti ili posebni podaci, pregledi ili statistika;

2) izvodi ili analize iz opštijih planova ili planova višeg reda;

3) ocene postojećeg stanja;

4) ciljevi, principi i koncepcija regionalnog prostornog razvoja;

5) ciljevi, principi, koncepcija i operativni ciljevi prostornog razvoja područja posebne namene;

6) ciljeve, principe, koncepciju i operativne ciljeve prostornog razvoja predela;

7) opisi, obrazloženja, analize i/ili objašnjenje za planska rešenja, rešenja za javne površine, saobraćajnice i infrastrukturu;

8) bliže određenje obuhvata plana opis, prikaz, analize i/ili ocene postojećeg stanja;

9) opisi, obrazloženja, analize i/ili objašnjenja za ciljeve, principe i koncepciju prostornog rešenja;

10) drugi podaci, analize, istraživanja i/ili izvodi iz druge dokumentacije.

Dokumentacija plana

Član 41.

Za vreme izrade plana nosilac izrade plana u saradnji sa obrađivačem plana formira dokumentacionu osnovu plana, koja nije deo plana, nije predmet donošenja, ne prezentira se, ne umnožava, ne usvaja se i ne objavljuje se.

U dokumentacione osnove plana spadaju:

1) zakonske i planske polazne osnove za izradu plana;

2) odluka o izradi plana;

3) opštiji planovi ili planovi višeg reda;

4) izvode iz planskih dokumenata višeg reda, odnosno šireg područja i druge razvojne dokumentacije;

5) podaci i uslovi prikupljeni u toku izrade plana za izradu planskog dokumenta;

6) radne materijale i elaborate po pojedinim oblastima na osnovu kojih je urađena sinteza (elaborat o zonama sanitarne zaštite, inženjrskogeološki - geotehnički elaborati, elaborati o potencijalima i ograničenjima korišćenja, uređenja i zaštite i sl.);

7) izveštaj o obavljenom ranom javnom uvidu, izveštaj o obavljenoj stručnoj kontroli nacrta plana i izveštaj o obavljenom javnom uvidu u nacrt plana;

8) pribavljene i korišćene podloge i karte, pripremljene tematske karte i druge grafičke priloge;

9) izveštaj o strateškoj proceni uticaja na životnu sredinu;

10) mišljenja nadležnih organa i institucija;

11) druga dokumentacija i podaci od značaja za izradu, kontrolu i donošenje planskog dokumenta.

V. URBANISTIČKO PLANIRANJE

Načela za uređenje naselja

Član 42.

Planiranjem i uređenjem prostora naselja obezbeđuje se:

1) prostorna organizacija naselja, kojom se stvaraju kvalitetniji životni uslovi;

2) puno učešće javnog i civilnog sektora i građana u prostornom razvoju;

3) primerena dopuna postojećih i stvaranje novih urbanih vrednosti;

4) obnova i rekonstrukcija istorijskih i ambijentalnih celina;

5) očuvanje i unapređenje ukupnog graditeljskog nasleđa, tradicije graditeljstva

6) očuvanja specifičnosti i stvorenih vrednosti naselja;

7) očuvanje vrednosti i životne sredine naselja, susednih naselja i regiona;

8) racionalno korišćenje zemljišta podsticanjem mera urbane i ruralne obnove i rekonstrukcije;

9) usklađenost izgradnje infrastrukture i drugog uređenja javnog građevinskog zemljišta.

10) puna samostalnost i odgovornost lokalne samouprave u urbanističkom planiranju razvoja i uređenja svojih naselja;

11) uspostavljanje veza svih nivoa prostornog i urbanističkog planiranja i uređenja prostora.

Vrste urbanističkih planova

Član 43.

Urbanističkim planovima razrađuju se načela i ciljevi i utvrđuju pravila razvoja i uređenja razvoja naselja ili delova naselja, organizacija, korišćenje i namena površina, zaštita, kao i drugi elementi od značaja za naselje ili deo naselja za koje se plan radi.

Urbanistički planovi su:

1) generalni urbanistički plan;

2) plan generalne regulacije;

3) plan detaljne regulacije;

4) uređajne osnove;

5) urbanistički projekat.

Urbanistički planovi moraju biti međusobno usaglašeni i u skladu sa prostornim planovima.

Opština odnosno grad na osnovu svojih specifičnosti samostalno odlučuju koji urbanistički plan će doneti za svoja naselja odnosno delove naselja.

Sastavni delovi urbanističkih planova

Član 44.

Sastavni delovi urbanističkih planova koji predstavljaju celinu planskih rešenja su:

1) opšti deo;

2) pravila uređenja;

3) pravila građenja;

4) grafički deo.

Opšti deo sadrži polazne osnove za izradu plana, bliže određenje obuhvata plana i/ili opšti prikaz postojećeg stanja u skladu sa karakterom plana.

Pravila uređenja sadrže potrebna pravila i uslove izgradnje za javne površine, saobraćajnice i infrastrukturu, iskazana kratko, jasno i pregledno, bez dodatnih analiza ili opisa.

Pravila građenja sadrže sve propise, pravila ili uslove koji se odnose na izgradnju objekata, kratko, jasno i pregledno iskazane po zonama ili celinama iz plana, prema specifičnostima i potrebama naselja.

Grafičkim delom urbanističkog plana prikazuju se planirana urbanistička rešenja, planirane namene površina i planirano komunalno opremanje.

Urbanistički planovi rade se u digitalnom obliku, a za potrebe javnog uvida prezentuju se i u analognom obliku.

Elementi digitalne izrade urbanističkog plana koji se nalaze u grafičkom delu ili podlogama za izradu plana, kao što su kote, mere, razdaljine, koordinate, podaci, pojedine planirane namene, površine i proporcije, ili brojevi parcela i visinske predstave, se ne prevode i ne prikazuju u dodacima, tabelama ili tekstualnim delovima planova.

Za izrade urbanističkih planova koriste se kao podloge digitalni vektorski katastarski planovi, a mogu se koristiti, u zavisnosti od raspoloživosti i potrebnog nivoa detaljnosti pojedinih rešenja, i satelitski snimci, karte iz postojećih geografskih informacionih sistema, postojeće georeferencirane ortofoto podloge i digitalni katastarsko-topografski planovi.

Generalni urbanistički plan

Član 45.

Generalnim urbanističkim planom određuje se dugoročna projekcija razvoja i prostornog uređenja naselja, kao i osnovna regulacija i pravila građenja.

Generalni urbanistički plan se donosi za grad.

Generalni urbanističkim plan može se doneti i za gradska i ostala naselja.

Plan generalne regulacije

Član 46.

Plan generalne regulacije donosi se za naselja za koja se ne donese generalni urbanistički plan, kao i za delove naselja za koja se donese generalni urbanistički plan.

Planom generalne regulacije koji se radi za celo naselje određuje se dugoročna projekcija razvoja i prostornog uređenja naselja, kao i pravila regulacije, uređenja i građenja.

Plan generalne regulacije može da se donese i za izgradnju van naselja ili druge veće komplekse za značajniju izgradnju.

Plan detaljne regulacije

Član 47.

Plan detaljne regulacije donosi se po potrebi za deo građevinskog područja i delove naselja, u skladu sa generalnim planom, odnosno planom generalne regulacije i određuje detaljnu regulaciju i pravila građenja.

Plan detaljne regulacije može da se donese i za izgradnju van naselja ili drugu značajniju izgradnju.

Uređajne osnove

Član 48.

Uređajnim osnovama određuje se dugoročna projekcija razvoja i prostornog uređenja naselja, osnovna regulacija i pravila građenja.

Uređajne osnove donose se za manja naselja i sela, za koja se ne donese generalni plan ili plan generalne regulacije.

Uređajne osnove može da se donosi i za delove naselja, ako je tako određeno generalnim planom ili planom generalne regulacije, ili je primereno karakteru i potrebama dela naselja za koji se radi.

Urbanistički projekat

Član 49.

Urbanistički projekat kao urbanističko-arhitektonsko rešenje razrade lokacije i planirane izgradnje se izrađuje kada je to predviđeno urbanističkim planom, prostornim planom jedinice lokalne samouprave, odnosno prostornim planom područja posebne namene.

Urbanistički projekat donosi se po potrebi i za deo građevinskog područja i specifične delove naselja, a naročito za rekonstrukciju i obnovu istorijskih centara, u kom slučaju uz urbanističko-arhitektonsku razradu lokacije i rešenje planirane izgradnje određuje i detaljnu regulaciju i pravila građenja.

Urbanistički projekat za deo građevinskog područja i specifične delove naselja donosi se i na inicijativu građana, privrednog, javnog ili civilnog sektora, u kom slučaju uz urbanističko-arhitektonsku razradu lokacije i rešenje planirane izgradnje određuje i detaljnu regulaciju i pravila građenja.

Usklađenost urbanističkih planova

Član 50.

Plan generalne regulacije može da se donosi za deo naselja i pre nego što se donese generalni urbanistički plan.

Plan detaljne regulacije za deo građevinskog područja i delove naselja može da se donese i pre nego što se donese generalni plan, odnosno plan generalne regulacije.

Plan detaljne regulacije može da se donese i za celo naselje, u kom slučaju se ne donosi plan generalne regulacije.

Urbanistički projekat za deo građevinskog područja i specifične delove naselja, a naročito za rekonstrukciju i obnovu istorijskih centara, može da se donese i pre nego što se donese generalni plan, odnosno plan generalne regulacije.

Sadržina urbanističkih planova

Generalni urbanistički plan

Član 51.

Generalnim urbanističkim planom, pravilima uređenja, pravilima građenja i grafičkim delom plana, uređuju se i prikazuju:

1) građevinsko područje i namene površina koje su pretežno planirane u građevinskom području;

2) podela na zone i/ili celine sa istim pravilima građenja;

3) pravci i/ili koridori za primarnu saobraćajnu, energetsku, vodoprivrednu, komunalnu i drugu infrastrukturu na nivou generalnih rešenja;

4) zaštićena prirodna i kulturna dobra;

5) ograničenja urbanog razvoja (zaštitne zone infrastrukturnih koridora, zaštita vodozahvatnih područja, inženjerskogeološka reonizacija terena i dr.);

Izradom Generalnog urbanističkog plana rukovodi odgovorni urbanista sa odgovarajućom licencom.

Plan generalne regulacije

Član 52.

Plan generalne regulacije, pravilima uređenja, pravilima građenja i grafičkim delom plana, određuje, odnosno bliže razrađuje:

1) građevinsko područje i namene površina koje su pretežno planirane u građevinskom području i planirane zone i/ili lokacije za javne objekte;

2) podela na zone i/ili celine sa istim pravilima građenja;

3) koridori i/ili kapaciteti za primarnu i/ili sekundarnu saobraćajnu, energetsku, vodoprivrednu, komunalnu i drugu infrastrukturu;

4) regulacija, nivelacija i/ili drugi tehničku elementi u skladu sa vrstom podloga za izradu plana;

5) zaštićena prirodna i kulturna dobra;

6) ograničenja gradnje (zaštitne zone infrastrukturnih koridora, zaštita vodozahvatnih područja, inženjerskogeološka reonizacija terena i dr.);

Izradom Plana generalne regulacije rukovodi odgovorni urbanista arhitektonske struke sa odgovarajućom licencom.

Plan detaljne regulacije

Član 53.

Planom detaljne regulacije, pravilima uređenja, pravilima građenja i grafičkim delom plana, određuju se, odnosno bliže se razrađuju:

1) namene površina koje su pretežno planirane u obuhvaćenom građevinskom području i lokacije za javne objekte;

2) podela na zone i/ili celine sa istim pravilima građenja i građevinske linije;

3) regulacione linije sa elementima za obeležavanje na katastarskoj podlozi, nivelacione kote ulica i javnih površina;

4) koridori i/ili kapaciteti za saobraćajnu, energetsku,

vodoprivrednu, komunalnu i drugu infrastrukturu;

5) zaštićena prirodna i kulturna dobra;

6) ograničenja gradnje (zaštitne zone infrastrukturnih koridora, zaštita vodozahvatnih područja, inženjerskogeološka reonizacija terena i dr.);

Izradom Plana detaljne regulacije rukovodi odgovorni urbanista arhitektonske struke sa odgovarajućom licencom.

Uređajne osnove

Član 54.

Uređajnim osnovama, pravilima uređenja, pravilima građenja i grafičkim delom plana određuju se:

1) građevinsko područje, planirano širenje građevinskog područja, planirano uređenje i izgradnju javnih objekata i namene površina koje su pretežno planirane u građevinskom području;

2) regulacione linije i pravci i koridori za saobraćajnu, energetsku, vodoprivrednu, komunalnu i drugu infrastrukturu;

3) zone i/ili celine sa istim pravilima građenja i građevinske linije.

Izradom uređajne osnove rukovodi odgovorni urbanista sa odgovarajućom licencom.

Grafički prikazi uređajne osnove za sela se izrađuju na raspoloživim podlogama u odgovarajućoj razmeri i detaljnosti, koja omogućava izdavanje lokacijskih uslova.

Urbanistički projekat

Član 55.

Urbanističkim projektom u pravilima uređenja, pravilima građenja i grafičkim delom određuju se, odnosno bliže se razrađuju:

1) situacioni prikaz urbanističkog rešenja sa namenama površina i objekata;

2) podela na zone i/ili celine sa istim pravilima građenja regulacione i građevinske linije;

3) prikaz saobraćaja i komunalne infrastrukture sa priključcima na spoljnu mrežu;

4) idejna arhitektonska rešenja novih objekata;

5) način uređenja slobodnih i zelenih površina;

6) po potrebi, planirana parcelacija, tehnički opis specifičnih novih objekata i faznost izgradnje, koridori i/ili kapaciteti za saobraćajnu, energetsku, vodoprivrednu, komunalnu i drugu infrastrukturu i drugo;

Grafički deo urbanističkog projekta izrađuje se na katastarsko-topografskom planu.

Izradom urbanističkog projekta rukovodi odgovorni urbanista arhitektonske struke sa odgovarajućom licencom.

Član 56.

Lokalna samouprava može bliže da uređuje sadržinu urbanističkih planova.

Analitički deo urbanističkog plana

Član 57.

Za potrebe stručne kontrole ili javne prezentacije, obrađivač plana u skladu sa svojom metodologijom izrade plana, po potrebi priprema i analitički deo plana koji nije predmet donošenja, ne prezentira se, ne umnožava se, ne usvaja se i ne objavljuje se.

U analitički deo plana spadaju:

1) opšti ili posebni podaci, pregledi ili statistika;

2) izvodi ili analize iz opštijih planova ili planova višeg reda,

3) opisi, obrazloženja, analize i/ili objašnjenje za planska rešenja, rešenja za javne površine, saobraćajnice ili infrastrukturu;

4) bliže određenje obuhvata plana opis, prikaz, analize i/ili ocene postojećeg stanja;

5) opisi, obrazloženja, analize i/ili objašnjenja za ciljeve, principe i koncepciju prostornog rešenja;

6) drugi podaci, analize, istraživanja i/ili izvodi iz druge dokumentacije.

Dokumentacija urbanističkog plana

Član 58.

Za vreme izrade plana nosilac izrade plana u saradnji sa obrađivačem plana formira dokumentacionu osnovu plana, koja nije deo plana, nije predmet donošenja, ne prezentira se, ne umnožava, ne usvaja se i ne objavljuje se.

U dokumentacione osnove plana spadaju:

1) zakonske i planske polazne osnove za izradu plana;

2) odluka o izradi plana;

3) opštiji planovi ili planovi višeg reda, izvodi iz planskih dokumenata višeg reda, odnosno šireg područja i druge razvojne dokumentacije;

5) podaci i uslovi prikupljeni u toku izrade plana za izradu planskog dokumenta;

6) radne materijale i elaborate po pojedinim oblastima na osnovu kojih je urađena sinteza (elaborat o zonama sanitarne zaštite, inženjrskogeološki-geotehnički elaborati, elaborati o potencijalima i ograničenjima korišćenja, uređenja i zaštite i sl.);

7) izveštaj o obavljenom ranom javnom uvidu, izveštaj o obavljenoj stručnoj kontroli nacrta plana i izveštaj o obavljenom javnom uvidu u nacrt plana;

8) pribavljene i korišćene podloge i karte, pripremljene tematske karte i druge grafičke priloge;

9) izveštaj o strateškoj proceni uticaja na životnu sredinu u slučaju da se pristupilo izradi strateške procene;

10) mišljenja nadležnih organa i institucija;

11) druga dokumentacija i podaci od značaja za izradu, kontrolu i donošenje planskog dokumenta.

VI. POSTUPAK ZA IZRADU I DONOŠENJE PROSTORNIH I URBANISTIČKIH PLANOVA

Nosilac izrade plana

Član 59.

Nosilac izrade plana je organ nadležan za njegovo donošenje, odnosno Vlada, odnosno Skupština jedinice lokalne samouprave.

Odluka o izradi plana

Član 60.

Izradi državnog prostornog plana pristupa se na osnovu odluke Vlade Republike Srbije (u daljem tekstu: Vlada).

Odluku o izradi državnog prostornog plana za područja na teritoriji autonomne pokrajine donosi organ nadležan za njegovo donošenje.

Odluka o izradi državnog prostornog plana objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srbije", odnosno pokrajinskom službenom glasilu.

Odluku o izradi lokalnog prostornog plana i urbanističkog plana donosi organ nadležan za njegovo donošenje kao nosilac izrade plana, po prethodno pribavljenom mišljenju Komisije za planove.

Odluku o izradi lokalnog prostornog plana i urbanističkog plana u ime nosioca izrade plana može da donese organ koga odredi skupština jedinice lokalne samouprave.

Odluka o izradi plana sadrži podatke o vrsti dokumenta koji se radi, području koje je obuhvaćeno planskim dokumentom, roku izrade plana, izvoru sredstava za izradu plana i druge podatke o specifičnosti plana.

Odlukom o izradi urbanističkog plana može se ograničiti izgradnja u obuhvatu ili delu obuhvata plana za vreme izrade plana, ali ne duže od jedne godine od dana donošenja odluke o izradi urbanističkog plana.

Odluka o izradi plana objavljuje se u službenom glasniku Republike Srbije, odnosno pokrajinskom, odnosno službenom glasilu jedinice lokalne samouprave.

Nosioci javnih ovlašćenja

Član 61.

Nosioci javnih ovlašćenja su državni organi, organi autonomne pokrajine i lokalne samouprave, posebne organizacije, javna preduzeća, javna komunalna preduzeća i druga lica koja vrše javna ovlašćenja u skladu sa zakonom i koji su zakonom ovlašćeni da utvrđuju posebne uslove za izgradnju objekata i uređenje prostora za koji se plan priprema.

Obaveznost i rok za dostavljanje podloga za izradu plana

Član 62.

U cilju izrade, odnosno izmene prostornog ili urbanističkog plana, u celini ili u pojedinostima, na zahtev ministarstva nadležnog za poslove prostornog planiranja i urbanizma, autonomne pokrajine ili jedinice lokalne samouprave, nadležni organ, odnosno organizacija bez odlaganja i ograničenja ustupaju podnosiocu zahteva sve raspoložive postojeće digitalne kopije odnosno digitalne zapise, vektorskog a izuzetno i rasterskog topografskog i katastarskog plana, odnosno katastar podzemnih i nadzemnih instalacija, odnosno georeferencirane ortofoto snimke, odnosno ažurirani overeni katastarsko-topografski plan ili ažurirani overeni topografski plan i ažurirani overeni katastarski plan, bez naknade.

Pribavljanje uslova i podataka

Član 63.

Za potrebe izrade plana nosilac izrade plana od nosilaca javnih ovlašćenja pribavlja podatke o postojećem stanju, uslovima korišćenja i razvojnim planovima, i to od:

1) nadležnih komunalnih i javnih preduzeća, zavoda i drugih organizacija o mreži komunalne, saobraćajne i druge tehničke infrastrukture, kapacitetima i planiranim proširenjima;

2) nadležnih organizacija, organa i preduzeća za zaštitu vodotokova, o hidrološkim karakteristikama, kao i zonama zaštite izvorišta termomineralnih, mineralnih i vode za piće;

3) nadležnog zavoda za zaštitu spomenika kulture o evidentiranim ili zaštićenim objektima, spomenicima kulture i ambijentalnim celinama;

4) nadležnog zavoda za zaštitu prirode o evidentiranim ili zaštićenim prirodnim dobrima;

5) nadležnih organizacija, organa i preduzeća za zaštitu od požara;

6) nadležnih seizmoloških zavoda uslove izgradnje i korišćenja prostora na teritoriji plana;

Po proceni nadležne službe nosioca izrade plana podaci se izuzetno mogu tražiti i od drugih organizacija, organa i preduzeća nadležnih za aktivnosti i podatke koji mogu biti od značaja za izradu plana (od nadležnih hidro-meteoroloških zavoda, nadležnih organizacija, organa i ustanova javnih službi za obrazovanje, zdravstvo, kulturu, sport i dr.)

Uz zahtev za dostavljanje podataka i uslova nosilac izrade plana dostavlja pribavljene digitalne kopije topografskog i/ili katastarskog plana, odnosno digitalne zapise, odnosno katastar podzemnih instalacija, odnosno georeferencirane ortofoto snimke, odnosno ažurirani overeni katastarsko-topografski plan ili ažurirani overeni topografski plan i ažurirani overeni katastarski plan sa ucrtanom granicom odnosno obuhvatom plana i kopiju Odluke o izradi plana.

Obaveznost i rok za dostavljanje uslova i podataka

Član 64.

Nosioci javnih ovlašćenja dužni su da, na zahtev nosioca izrade plana, dostave sve potrebne podatke i propisane uslove za izradu plana, u roku od 30 dana od dana dostavljanja zahteva, bez naknade.

Nosioci javnih ovlašćenja potrebne podatke dostavljaju ucrtane na podlogama dostavljenim uz zahtev, i to:

1) nadležna komunalna i javna preduzeća, zavodi i druge organizacije ucrtavanjem i jasnim opisom postojeće mreže komunalne, saobraćajne i druge tehničke infrastrukture, sa podacima o nazivima, kapacitetima i planiranim proširenjima;

2) nadležne organizacije, organi i preduzeća ucrtavanjem i jasnim opisom postojećih podataka o zaštiti vodotokova, kao i zonama zaštite izvorišta termomineralnih, mineralnih i vode za piće;

3) nadležni zavod za zaštitu spomenika kulture ucrtavanjem i popisom evidentiranih ili zaštićenih objekata, spomenika kulture i ambijentalnih celina;

4) nadležni zavod za zaštitu prirode popisom i ucrtavanjem evidentiranih ili zaštićenih prirodnih dobara;

5) nadležne organizacija, organi i preduzeća opisom i ucrtavanjem uslova za zaštitu od požara na teritoriji plana;

6) nadležni seizmološki zavodi opisom i ucrtavanjem uslova izgradnje i korišćenja prostora na teritoriji plana.

Druge nadležne organizacije, organi i ustanove javnih službi (obrazovanje, zdravstvo, kultura, sport i dr.) i druge organizacije, organi i preduzeća nadležne za aktivnosti i podatke koji mogu biti od značaja za izradu plana o istim obaveštavaju nosioca izrade plana opisom ili popisom i potrebnim obrazloženjem.

Za potrebe izrade plana, nosioci javnih ovlašćenja nosiocu izrade plana dostavljaju i postojeće razvojne planove, programe, projekte, tehničku i drugu dokumentaciju od značaja za izradu plana.

Ukoliko nosioci javnih ovlašćenja na zahtev nosioca izrade plana, ne dostave sve potrebne podatke i propisane uslove za izradu plana, u roku od 30 dana od dana dostavljanja zahteva, izrada plana se nastavlja bez njihovog daljeg učešća, a sve naknadne primedbe ili informacije nosioc javnih ovlašćenja može uputiti nosiocu izrade plana u fazi javnog uvida na plan.

Izrada plana

Član 65.

Prostorne i urbanističke planove pod uslovima propisanim zakonom, može da izrađuje Zavod, javno preduzeće za to osnovano, kao i svako privredno društvo, odnosno drugi privredni subjekt upisan u odgovarajući registar za obavljanje poslova prostornog i urbanističkog planiranja i izrade planskih dokumenata (u daljem tekstu obrađivač).

Odgovorni planer

Član 66.

Izradom prostornog plana rukovodi odgovorni planer.

Odgovorni planer može biti lice sa visokom stručnom spremom i najmanje pet godina radnog iskustva, koje ima stručne rezultate na izradi planskih dokumenata, preporuke najmanje dva odgovorna planera i položen stručni ispit.

Stručnim rezultatima iz prethodnog stava ovog člana smatraju se rezultati ostvareni na rukovođenju, izradi ili saradnji na izradi najmanje dva prostorna plana.

Odgovorni urbanista

Član 67.

Izradom urbanističkih planova rukovodi odgovorni urbanista. Odgovorni urbanista može biti lice sa visokom školskom spremom odgovarajuće struke i najmanje pet godina odgovarajućeg radnog iskustva, koje ima stručne rezultate na izradi urbanističkih planova i druge urbanističke dokumentacije ili nagrade na konkursima za urbanistička rešenja, preporuku najmanje dva odgovorna urbanista i položen stručni ispit.

Stručnim rezultatima iz prethodnog stava ovog člana smatraju se rezultati ostvareni na rukovođenju ili izradi najmanje dva urbanistička plana.

Kontakt - plan

Član 68.

Posle donošenja odluke o izradi prostornog, odnosno urbanističkog plana, obrađivač plana priprema kontakt - plan za rani javni uvid.

Formu i sadržaj kontakt - plana određuje obrađivač, u skladu sa raspoloživim podacima, ciljevima i karakterom plana.

Pre izlaganja na rani javni uvid kontakt - plan podleže stručnoj kontroli.

Rani javni uvid

Član 69.

Po obavljenoj stručnoj kontroli kontakt - plana, nosilac izrade organizuje upoznavanje javnosti sa opštim ciljevima i svrhom izrade plana, mogućim rešenjima za razvoj prostorne celine, ili mogućim rešenjima za urbanu obnovu, kao i efektima planiranja.

Rani javni uvid oglašava se u sredstvima javnog informisanja i u elektronskom obliku na internet stranici jedinice lokalne samouprave i na internet stranici donosioca plana i traje najmanje 15 dana od dana objavljivanja.

Nosilac izrade plana obezbeđuje učešće javnog i civilnog sektora i građana u raspravi i izjašnjavanju o kontakt - planu i evidentira primedbe, predloge ili sugestije koje mogu uticati na planska rešenja.

O izlaganju kontakt - plana na rani javni uvid stara se komisija za planove jedinice lokalne samouprave za planska dokumenta iz nadležnosti jedinice lokalne samouprave, odnosno komisija za prostorne planove u nadležnosti Republike Srbije koju obrazuje ministarstvo, a za prostorne planove u nadležnosti autonomne pokrajine komisija koju obrazuje organ autonomne pokrajine nadležan za poslove prostornog planiranja i urbanizma.

Komisija za planove dužna je da evidentira i po završetku ranog javnog uvida razmotri primedbe i sugestije sa javne prezentacije koje mogu uticati na planska rešenja, kao i da za obrađivača sačini pismeni izveštaj sa predlogom o postupanju.

Za vreme ranog javnog uvida nosilac izrade obaveštava organe, organizacije i javna preduzeća, koji su ovlašćeni da utvrđuju uslove za zaštitu i uređenje prostora i izgradnju objekata i poziva ih da daju mišljenje u pogledu uslova i neophodnog obima i stepena procene uticaja na životnu sredinu.

Nacrt plana

Član 70.

Po obavljanju ranog javnog uvida u kontakt - plan i dobijanju evidentiranih primedbi, predloga i sugestija pravnih i fizičkih lica, kao i prikupljenih podataka i uslova organa, organizacije i preduzeća, koji su zakonom ovlašćeni da utvrđuju posebne uslove za izgradnju objekata i uređenje prostora za koji se plan priprema, obrađivač pristupa izradi nacrta plana.

Do početka izrade nacrta plana nosilac izrade prikuplja i dostavlja obrađivaču plana eventualno nedostajuće podatke o postojećoj planskoj dokumentaciji, posebnim uslovima za zaštitu i uređenje prostora, drugoj dokumentaciji značajnoj za izradu plana, stanju i kapacitetima infrastrukture, kao i drugim podacima neophodnim za izradu plana.

Nacrt plana podleže stručnoj kontroli i izlaže se na javni uvid.

Stručna kontrola

Član 71.

Stručna kontrola obuhvata proveru usklađenosti nacrta planskog dokumenta sa planskim dokumentima šireg područja, odlukom o izradi, ovim zakonom, standardima i normativima, kao i proveru kvaliteta i opravdanosti planskog rešenja.

Stručnu kontrolu prostornog plana područja posebne namene i regionalnog prostornog plana, vrši komisija koju obrazuje ministarstvo.

Stručnu kontrolu prostornog plana područja posebne namene i regionalnog prostornog plana za područja koja su u celini na teritoriji autonomne pokrajine, vrši komisija koju obrazuje nadležni organ autonomne pokrajine.

Stručnu kontrolu prostornih i urbanističkih planova jedinica lokalne samouprave vrši komisija za planove lokalne samouprave.

Po izvršenoj stručnoj kontroli komisija sastavlja izveštaj, koji sadrži podatke o izvršenoj kontroli, sa svim primedbama i mišljenjima komisije za planove, sa jasnim uputstvom za postupanje po svakoj primedbi.

Izveštaj iz prethodnog stava ovog člana dostavlja se obrađivaču plana, koji je dužan da, u roku od 30 dana od dana dostavljanja izveštaja, postupi po datom uputstvu.

Sredstva za obavljanje stručne kontrole obezbeđuju se u budžetu.

Javni uvid

Član 72.

Izlaganje nacrta plana na javni uvid vrši se posle izvršene stručne kontrole. Izlaganje nacrta plana na javni uvid oglašava se u dnevnom i/ili lokalnom listu i traje najmanje 15 dana od dana objavljivanja.

U toku javnog uvida sva zainteresovana pravna ili fizička lica, građani, civilni i javni sektor mogu dati primedbe na izloženo rešenje.

O izlaganju planskog dokumenta na javni uvid i evidentiranju primedbi stara se komisija za planove jedinice lokalne samouprave za planska dokumenta iz nadležnosti jedinice lokalne samouprave, odnosno komisija za prostorne planove u nadležnosti Republike Srbije koju obrazuje ministarstvo, a za prostorne planove u nadležnosti autonomne pokrajine komisija koju obrazuje organ autonomne pokrajine nadležan za poslove prostornog planiranja i urbanizma.

O izvršenom javnom uvidu planskog dokumenta, nadležna komisija sačinjava izveštaj koji sadrži podatke o izvršenom javnom uvidu, sa stavovima Komisije o prihvatanju pojedinih primedbi sa zaključkom o postupanju za obrađivača.

Izveštaj iz prethodnog stava ovog člana dostavlja se obrađivaču, koje je dužan da u roku od 30 dana od dana dostavljanja izveštaja postupi po odlukama sadržanim u prethodnom stavu ovog člana.

U slučaju da nakon javnog uvida u nacrt planskog dokumenta nadležni organ, odnosno komisija za planove utvrdi da usvojene primedbe suštinski menjaju planski dokument, donosi odluku kojom se nosiocu izrade nalaže da izradi novi nacrt planta, u roku koji ne može biti duži od 60 dana od dana donošenja odluke.

Nacrt plana iz prethodnog stava ovog člana podleže stručnoj kontroli i izlaže se na ponovni javni uvid.

Donošenje plana

Član 73.

Regionalni prostorni plan donosi Vlada Republike Srbije.

Prostorni plan plan područja posebne namene donosi Vlada Republike Srbije.

Prostorni plan plan predela donosi Skupština jedinice lokalne samouprave.

Prostorni plan plan jedinice lokalne samouprave donosi Skupština jedinice lokalne samouprave.

Urbanistički plan donosi skupština opštine, odnosno grada, odnosno grada Beograda.

Doneti plan mora biti dostupan javnosti.

Izmene i dopune plana

Član 74.

Proveru rešenja i utvrđivanje potrebe da se pristupi izmeni i dopuni prostornog ili urbanističkog plana u celini ili u pojedinostima vrši organ nadležan za njegovo donošenje, a najmanje svake četiri godine.

Izmene i dopune plana u celini ili u pojedinostima vrše se na način i po postupku propisanim za njegovo donošenje.

VII. SPROVOĐENJE PROSTORNIH I URBANISTIČKIH PLANOVA

Separat o tehničkim uslovima izgradnje

Član 75.

Separat o tehničkim uslovima izgradnje (u daljem tekstu: separat) je dokument koji po donošenju plana donosi imalac javnih ovlašćenja u okviru svoje nadležnosti, a naročito kad planski dokument ne sadrži podatke o postojećem stanju, uslove, odnosno podatke za izradu tehničke dokumentacije Separat sadrži odgovarajuće uslove i podatke za izradu tehničke dokumentacije, a naročito kapacitete i mesto priključenja na komunalnu i drugu infrastrukturu prema klasama objekata i delovima područja za koje se donosi.

Objedinjena procedura

Član 76.

Ministarstvo, nadležni organ autonomne pokrajine, odnosno nadležni organ jedinice lokalne samouprave (u daljem tekstu: nadležni organ), dužni su da sprovode objedinjenu proceduru za: izdavanje ili izmenu lokacijskih uslova; izdavanje građevinske dozvole; izdavanja rešenja za izgradnju objekata za koju se ne pribavlja građevinska dozvola; prijavu radova; izdavanje upotrebne dozvole; pribavljanje uslova za projektovanje, odnosno priključenje objekata na infrastrukturnu mrežu; pribavljanje isprava i drugih dokumenata koje izdaju imaoci javnih ovlašćenja, a uslov su za izgradnju objekata, odnosno za izdavanje lokacijskih uslova, građevinske dozvole i upotrebne dozvole iz njihove nadležnosti, kao i obezbeđenje uslova za priključenje na infrastrukturnu mrežu (u daljem tekstu: objedinjena procedura).

Sva akta ili dokumenti koje u vezi sa objedinjenom procedurom donose nadležni organi i imaoci javnih ovlašćenja, kao i podnesci i dokumenti koji se dostavljaju u objedinjenoj proceduri, uključujući i tehničku dokumentaciju, dostavljaju se elektronskim putem u formi elektronskog dokumenta.

Ministar nadležan za poslove građevinarstva bliže propisuje način postupak sprovođenja objedinjene procedure i uređuje način razmene dokumenata i podnesaka i formu u kojoj se dostavljaju tehnička dokumentacija i akta iz prethodnog stava ovog člana.

Javna dostupnost objedinjenih procedura

Član 77.

Nadležni organ je dužan da objedinjenu proceduru sprovodi tako što vodi elektronsku, javno dostupnu bazu podataka o toku svakog pojedinačnog predmeta, od podnošenja zahteva za izdavanje lokacijskih uslova, do izdavanja upotrebne dozvole, koja sadrži i akta pribavljena i izdata u toj proceduri (u daljem tekstu: registar objedinjenih procedura).

U nadležnom organu određuje se lice koje vodi registar objedinjenih procedura (u daljem tekstu: registrator), a ako se u nadležnom organu ne odredi registrator, prava i odgovornosti koja su ovim zakonom propisana za registratora ima rukovodilac nadležne službe Registrator je dužan da obezbedi objavljivanje lokacijskih uslova, građevinske dozvole, rešenja i upotrebne dozvole u elektronskom obliku putem interneta, u roku od tri radna dana od dana njihovog izdavanja.

Registrator je dužan da podnese prekršajnu prijavu protiv imaoca javnih ovlašćenja i odgovornog lica imaoca javnih ovlašćenja, ako tokom sprovođenja objedinjene procedure taj imalac javnih ovlašćenja ne postupa na način i u rokovima propisanim ovim zakonom, najkasnije u roku od tri radna dana od isteka propisanog roka za postupanje od strane imaoca javnih ovlašćenja.

Ministarstvo obezbeđuje vođenje jedinstvene, centralne, javne, elektronske baze podataka, u kojoj su objedinjeni podaci iz svih registara objedinjenih procedura na teritoriji Republike Srbije, kao i akta sadržana u tim registrima (u daljem tekstu: centralna evidencija), preko registratora centralne evidencije.

Registrator centralne evidencije formira centralnu evidenciju preuzimanjem podataka i elektronskih dokumenata iz registara objedinjenih procedura i stara se o javnoj dostupnosti te evidencije.

Informacija o lokaciji

Član 78.

Na zahtev zainteresovanog lica, a na osnovu važećeg donetog prostornog odnosno urbanističkog plana organ nadležan za izdavanje lokacijskih uslova izdaje informaciju o lokaciji.

Informacija o lokaciji sadrži podatke o mogućnostima i ograničenjima gradnje na katastarskoj parceli, odnosno na više katastarskih parcela, na osnovu planskog dokumenta.

Informaciju o lokaciji nadležni organ izdaje u roku od osam dana od dana podnošenja zahteva, uz naknadu stvarnih troškova izdavanja te informacije.

Lokacijski uslovi

Član 79.

Lokacijski uslovi se izdaju za katastarsku parcelu za izgradnju objekata za koje se izdaje građevinska dozvola.

Lokacijske uslove za objekte za koje građevinsku dozvolu izdaje ministarstvo, odnosno nadležni organ autonomne pokrajine, izdaje to ministarstvo, odnosno nadležni organ autonomne pokrajine.

Lokacijske uslove za objekte koji nisu određeni kao objekti za koje građevinsku dozvolu izdaje ministarstvo, odnosno nadležni organ autonomne pokrajine, izdaje nadležni organ jedinice lokalne samouprave.

Lokacijski uslovi su javna isprava koja sadrži podatke o mogućnostima i ograničenjima gradnje i sve uslove i podatke neophodne za izradu tehničke dokumentacije, regulacionu i građevinsku liniju, a po potrebi i nivelacione uslove, na katastarskoj parceli koja ispunjava uslove za građevinsku parcelu.

Za izgradnju linijskih infrastrukturnih objekata i objekata komunalne infrastrukture, lokacijski uslovi se mogu izdati za više katastarskih parcela, odnosno delova katastarskih parcela, uz obavezu investitora da pre izdavanja upotrebne dozvole izvrši spajanje tih katastarskih parcela, u skladu sa ovim zakonom.

Izuzetno, lokacijski uslovi se i za druge objekte mogu izdati i za više katastarskih parcela, uz obavezu investitora da pre izdavanja upotrebne dozvole izvrši spajanje tih parcela u skladu sa ovim zakonom.

Lokacijski uslovi se izdaju na osnovu prostornog plana područja posebne namene, prostornog plana jedinice lokalne samouprave, generalnog urbanističkog plana, plana generalne regulacije, plana detaljne regulacije, uređajnih osnova i urbanističkog projekta.

Ukoliko za područje, na kome se nalazi katastarska parcela za koju je podnet zahtev za izdavanje lokacijskih uslova, planski dokument nije donet, lokacijski uslovi izdaju se na osnovu podzakonskog akta kojim se uređuju opšta pravila za parcelaciju, regulaciju i izgradnju, i u skladu sa uslovima nadležnih organa, odnosno organizacija, u skladu sa zakonom.

Lokacijski uslovi za rekonstrukciju kulturnog dobra i izgradnju objekata na području nepokretnog kulturnog dobra ili drugog nepokretnog kulturnog dobra zaštićenog na osnovu propisa o zaštiti kulturnih dobara, izdaje se sa uslovima nadležnog organa, odnosno organizacije nadležne za poslove zaštite spomenika kulture.

Do donošenja urbanističkog plana u skladu sa ovim zakonom, lokacijski uslovi za dogradnju postojeće komunalne infrastrukture izdaju se u skladu sa faktičkim stanjem u regulaciji postojeće saobraćajnice ili druge javne površine.

Ministar nadležan za poslove urbanizma i građevinarstva propisuje opšta pravila za parcelaciju, regulaciju i izgradnju.

Zahtev za lokacijske uslove

Član 80.

Uz zahtev za izdavanje lokacijskih uslova podnosi se situacioni plan koji sadrži planiranu dispoziciju, visinu, gabarit i namenu objekta i idejno rešenje budućeg objekta, odnosno dela objekta (skica, crtež, grafički prikaz i sl.).

Nadležni organ isključivo vrši proveru ispunjenosti formalnih uslova za dobijanje lokacijskih uslova i ne ispituje verodostojnost dokumenata koje pribavlja u proceduri.

Nadležni organ u skladu sa prethodnim stavom ovog člana proverava isključivo:

1) nadležnost za postupanje po zahtevu, odnosno prijavi;

2) da li je podnosilac zahteva lice koje, u skladu sa ovim zakonom, može biti podnosilac zahteva odnosno prijave;

3) da li zahtev sadrži sve propisane podatke;

4) da li je uz zahtev priložena sva propisana dokumentacija;

5) da li je uz zahtev priložen dokaz o uplati propisane naknade, odnosno takse;

Ako nadležni organ proverom iz prethodnog stava ovog člana utvrdi nedostatke, bez odlaganja će obavestiti o tome podnosioca zahteva zaključkom.

Ako podnosilac zahteva otkloni utvrđene nedostatke i podnese usaglašeni zahtev u roku od 30 dana od dana prijema zaključka iz prethodnog stava ovog člana, ne dostavlja dokumentaciju podnetu uz zahtev koji je odbačen od strane nadležnog organa, niti ponovo plaća administrativnu taksu.

Pribavljanje podataka i uslova od imaoca javnih ovlašćenja

Član 81.

Nadležni organ je dužan da u roku od pet radnih dana od dana prijema zahteva za izdavanje lokacijskih uslova, imaocima javnih ovlašćenja, koji u skladu sa ovim zakonom i posebnim propisom utvrđuju uslove za izgradnju objekata, dostavi zahtev za izdavanjem podataka i tih uslova, ako se oni ne mogu pribaviti uvidom u planski dokument, odnosno separat.

Imalac javnih ovlašćenja je dužan da postupi po zahtevu iz prethodnog stava ovog člana, u roku od 15 dana od dana prijema zahteva, a za objekte za koje građevinsku dozvolu izdaje ministarstvo, odnosno nadležni organ autonomne pokrajine, u roku od 30 dana od dana prijema zahteva.

Ako imalac javnih ovlašćenja ne postupi u propisanom roku, nadležni organ će o tome obavestiti podnosioca zahteva i podneće urbanističkom inspektoru zahtev za pokretanje prekršajnog postupka.

Akt o izdavanju uslova imalaca javnih ovlašćenja sadrži i sve iznose i dospeća obaveza plaćanja naknade za priključenje na infrastrukturnu mrežu, kao i iznos i dospeća obaveza plaćanja drugih naknada, odnosno taksi, u skladu sa posebnim zakonima.

Imalac javnih ovlašćenja ima pravo samo na naknadu stvarnih troškova za izdavanje traženih podataka, uslova, saglasnosti i drugih ak ata, a ne i za sprovođenje drugih radnji iz svoje nadležnosti.

Ministar nadležan za poslove urbanizma i građevinarstva, prema klasi i nameni objekta, propisuje koji se uslovi za projektovanje i priključenje obavezno pribavljaju od imalaca javnih ovlašćenja u postupku izdavanja lokacijskih uslova i obaveznu sadržinu, postupak i način izdavanja tih uslova.

Rok za izdavanje lokacijskih uslova

Član 82.

Nadležni organ je dužan da izda lokacijske uslove u roku od pet radnih dana od dana pribavljanja svih potrebnih podataka, uslova, isprava i drugih podataka od imaoca javnih ovlašćenja.

Na izdate lokacijske uslove može se podneti prigovor nadležnom opštinskom, odnosno gradskom veću, u roku od sedam dana od dana dostavljanja lokacijskih uslova, a ako je lokacijske uslove izdalo nadležno ministarstvo ili nadležni organ autonomne pokrajine, prigovor se izjavljuje Vladi, preko nadležnog ministarstva.

Podnosilac zahteva može podneti zahtev za izmenu jednog ili više uslova za projektovanje, odnosno priključenje objekta na infrastrukturnu mrežu u kom slučaju se vrši izmena lokacijskih uslova.

Sadržina lokacijskih uslova

Član 83.

Lokacijski uslovi sadrže sve potrebne urbanističke, tehničke i druge uslove i podatke potrebne za izradu idejnog projekta, glavnog projekta, projekta za građevinsku dozvolu i projekta za izvođenje.

Opšti deo lokacijskih uslova sadrži podatke o:

1) broju i površini katastarske parcele, osim za linijske infrastrukturne objekte i antenske stubove;

2) nazivu planskog dokumenta, odnosno prostornom planu ili urbanističkom planu na osnovu kojeg se izdaju lokacijski uslovi;

Pravila građenja lokacijskih uslova sadrže pravila građenja za predmetnu parcelu, odnosno:

1) podatke o postojećim objektima na toj parceli koje je potrebno ukloniti pre građenja;

2) klasu i namenu objekta;

3) regulacionu i građevinsku liniju odnosno položaj objekta u odnosu na regulacione linije;

4) dozvoljeni indeks zauzetosti parcele

5) dozvoljenu visinu objekta;

6) uslove i način obezbeđenja pristupa parceli i prostora za parkiranje vozila;

7) druge uslove u skladu sa posebnim zakonom.

Pravila uređenja lokacijskih uslova sadrže mogućnosti i tehničke uslove za priključenje na komunalnu, saobraćajnu i drugu infrastrukturu;

Lokacijskim uslovima može se predvideti i fazna, odnosno etapna izgradnja.

Lokacijski uslovi važe godinu dana od dana izdavanja ili do isteka važenja građevinske dozvole izdate u skladu sa tim uslovima, za katastarsku parcelu za koju je podnet zahtev.

Ministar nadležan za poslove urbanizma i građevinarstva, prema klasi i nameni objekta, propisuje klasifikaciju objekata prema nameni, funkcionalnim i strukturalnim karakteristikama i stepenu uticaja na okruženje, s obzirom na rizike vezane za izgradnju i eksploataciju.

VIII. UREĐIVANJE GRAĐEVINSKOG ZEMLJIŠTA

Načela

Član 85.

Planiranjem i uređenjem građevinskog zemljišta naselja obezbeđuje se:

1) racionalno korišćenje građevinskog zemljišta prema njegovoj nameni;

2) usklađenost izgradnje infrastrukture i drugog uređenja javnog građevinskog zemljišta;

3) kvalitetniji životni uslovi u naselju;

4) sinhronizovano programsko planiranje uređivanja zemljišta;

5) puna samostalnost i odgovornost lokalne samouprave u komunalnom uređivanju i uređenju svojih naselja;

6) učešće privrednog sektora u komunalnom uređenju i razvoju;

7) regulisani principi i pravila za pribavljanje ili otuđenje građevinskog zemljišta;

8) očuvanje vrednosti i životne sredine naselja, susednih naselja i regiona.

Član 86.

Opština se stara o racionalnom korišćenju građevinskog zemljišta i može doneti program uređivanja tog zemljišta, naročito radi izgradnje većih zona predviđenih planom.

Građevinsko zemljište koristi se prema njegovoj nameni i na način kojim se obezbeđuje njegovo racionalno korišćenje, u skladu sa zakonom.

Građevinsko zemljište opština može da pribavlja, uređuje, daje u zakup ili otuđuje, u skladu sa zakonom.

Pojam

Član 87.

Građevinsko zemljište jeste zemljište na kojem su izgrađeni objekti i zemljište koje služi redovnoj upotrebi tih objekata, kao i zemljište koje je, u skladu sa zakonom, odgovarajućim planom predviđeno za izgradnju i redovno korišćenje objekata.

Vrste građevinskog zemljišta

Član 88.

Građevinsko zemljište može biti:

1) građevinsko zemljište u građevinskom području;

2) građevinsko zemljište van građevinskog područja.

Korišćenje građevinskog zemljišta

Član 89.

Građevinsko zemljište koristi se kao izgrađeno ili neizgrađeno. Izgrađeno građevinsko zemljište je zemljište na kojem su izgrađeni objekti u skladu sa zakonom, namenjeni za trajnu upotrebu.

Neizgrađeno građevinsko zemljište jeste zemljište:

1) na kojem nisu izgrađeni objekti;

2) na kojem su izgrađeni objekti suprotno zakonu;

3) na kojem su izgrađeni privremeni objekti.

Javno građevinsko zemljište

Član 90.

Građevinsko zemljište na kojem su, do dana stupanja na snagu ovog zakona, izgrađeni javni objekti od opšteg interesa i javne površine od opšteg interesa i koje je u državnoj svojini, jeste javno građevinsko zemljište.

Javno građevinsko zemljište, u smislu ovog zakona, jeste i zemljište koje je planom donetim u skladu sa ovim zakonom, namenjeno za izgradnju javnih objekata od opšteg interesa i za javne površine od opšteg interesa i koje je u državnoj svojini.

Uređivanje građevinskog zemljišta neizgrađeno.

Član 91.

Građevinsko zemljište može biti uređeno i neuređeno, izgrađeno i Opština uređuje građevinsko zemljište i stara se o njegovom korišćenju prema nameni predviđenoj planom, u skladu sa ovim zakonom.

Uređivanje građevinskog zemljišta obavlja se u skladu sa važećim planskim dokumentom prema srednjoročnim i godišnjim programima uređivanja koje donosi jedinica lokalne samouprave.

Radi obezbeđivanja uslova za uređivanje, upotrebu, unapređivanje i zaštitu građevinskog zemljišta, Republika Srbija, autonomna pokrajina i jedinica lokalne samouprave može da osnuje privredno društvo, javno preduzeće, odnosno drugu organizaciju ili da vršenje ovih poslova obezbedi na drugi način, u skladu sa zakonom, odnosno statutom.

Uređivanje građevinskog zemljišta obuhvata njegovo pripremanje i opremanje.

Pripremanje i opremanje građevinskog zemljišta

Član 92.

Pripremanje građevinskog zemljišta obuhvata istražne radove, izradu geodetskih, geoloških i drugih podloga, izradu planske i tehničke dokumentacije, programa za uređivanje zemljišta, raseljavanje, uklanjanje objekata, saniranje terena i druge radove, a na područjima koja su bila izložena ratnim dejstvima, obavlja se i provera o postojanju zaostalih eksplozivnih sredstava, u skladu sa zakonom.

Opremanje zemljišta obuhvata izgradnju objekata komunalne infrastrukture i uređenje javnih površina.

Opremanje zemljišta obuhvata izgradnju objekata komunalne infrastrukture i izgradnju i uređenje javne površine od opšteg interesa.

Objekti komunalne infrastrukture, putni objekti, tuneli, linijski infrastrukturni objekti, elektroenergetski i elektronski objekti ili komunikacione mreža i uređaji mogu se graditi i na poljoprivrednom zemljištu.

Finansiranje uređivanja građevinskog područja

Član 93.

Finansiranje uređivanja građevinskog područja obezbeđuje se iz sredstava ostvarenih od:

1) doprinosa za uređivanje građevinskog zemljišta;

2) zakupnine za građevinsko zemljište;

3) otuđenja ili razmene građevinskog zemljišta;

4) drugih izvora u skladu sa zakonom.

Doprinos za uređivanje građevinskog zemljišta

Član 94.

Za uređivanje građevinskog zemljišta plaća se doprinos jedinici lokalne samouprave na čijoj teritoriji je planirana izgradnja objekta.

Novčana sredstva dobijena od doprinosa za uređenje građevinskog zemljišta koriste se za uređivanje (pripremanje i opremanje) građevinskog zemljišta, pribavljanje građevinskog zemljišta u javnu svojinu i izgradnju i održavanje objekata komunalne infrastrukture.

Doprinos za uređivanje građevinskog zemljišta plaća investitor.

Doprinos za uređivanje građevinskog zemljišta ne obračunava se za objekte javne namene u javnoj svojini, infrastrukturne objekte, otvorena dečja igrališta, otvorene sportske terene, atletske staze, komunalne i infrastrukturne linijske objekte.

Doprinos za uređivanje građevinskog zemljišta se plaća i kada se namena objekta, odnosno dela objekta, menja iz jedne namene u drugu namenu za koju je propisan veći iznos doprinosa.

Investitor koji uklanja postojeći objekat koji je izgrađen u skladu sa zakonom, u cilju izgradnje novog objekta na istoj lokaciji, plaća doprinos za uređivanje građevinskog zemljišta samo za razliku u broju kvadrata korisne površine između objekta koji planira da izgradi i objekta koji se uklanja.

Utvrđivanje visine doprinosa

Član 95.

Iznos doprinosa se utvrđuje tako što se osnovica koju čini prosečna cena kvadratnog metra stanova novogradnje u jedinici lokalne samouprave, odnosno gradskoj opštini, prema poslednjim objavljenim podacima organa nadležnog za poslove statistike, pomnoži sa ukupnom neto površinom objekta koji je predmet gradnje, izraženom u metrima kvadratnim, i sa koeficijentom zone i koeficijentom namene objekta koje utvrđuje jedinica lokalne samouprave.

Skupština jedinice lokalne samouprave opštim aktom utvrđuje zone i vrste namena objekata iz prethodnog stava ovog člana, iznose koeficijenata zone i koeficijenata namene, kriterijume, iznos i postupak umanjivanja doprinosa za uređivanje građevinskog zemljišta, posebna umanjenja iznosa doprinosa za nedostajuću infrastrukturu kao i uslove i način obračuna umanjenja i druge pogodnosti za investitore, metod valorizacije i sredstvo obezbeđenja plaćanja doprinosa u slučaju plaćanja u ratama kao i druga pitanja od značaja za obračun i naplatu doprinosa za uređivanje građevinskog zemljišta.

Iznos doprinosa za uređivanje građevinskog zemljišta se umanjuje za troškove infrastrukturnog opremanja građevinskog zemljišta sredstvima investitora, kao i za vrednost zemljišta koje investitor ustupa jedinici lokalne samouprave za izgradnju infrastrukturnih objekata.

Skupština jedinice lokalne samouprave svojim pojedinačnim aktom može predvideti dodatne pogodnosti za plaćanje doprinosa za objekte od posebnog značaja za razvoj jedinice lokalne samouprave, kao i za objekte socijalnog stanovanja kod kojih je investitor Republika Srbija, autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave.

Uređivanje građevinskog zemljišta sredstvima fizičkih ili pravnih lica

Član 96.

Građevinsko zemljište koje nije uređeno u smislu ovog zakona, a nalazi se u obuhvatu planskog dokumenta na osnovu koga se mogu izdati lokacijski uslovi, odnosno građevinska dozvola, može se pripremiti, odnosno opremiti i sredstvima fizičkih ili pravnih lica.

Zainteresovano fizičko ili pravno lice podnosi nadležnom organu jedinice lokalne samouprave predlog o finansiranju pripremanja, odnosno opremanja građevinskog zemljišta, o kome je nadležni organ dužan da odluči u roku od 15 dana od dana prijema predloga.

Nadležni organ može sa podnosiocem predloga zaključiti ugovor o zajedničkom pripremanju, odnosno opremanju građevinskog zemljišta, koji naročito sadrži:

1) podatke o lokaciji, odnosno zoni u kojoj se planira opremanja građevinskog zemljišta;

2) podatke iz planskog dokumenta i tehničke uslove za izgradnju;

3) podatke iz programa uređivanja građevinskog zemljišta;

4) dinamiku i rok izgradnje;

5) obavezu jedinice lokalne samouprave kao investitora da obezbedi stručni nadzor u toku izvođenja radova;

6) određivanje učešća svake ugovorne strane u obezbeđivanju, odnosno finansiranju izrade tehničke dokumentacije i stručne kontrole tehničke dokumentacije, izvođenju radova i izboru izvođača radova, kao i drugih troškova u vezi sa opremanjem građevinskog zemljišta, uključujući visinu i rokove obezbeđivanja finansijskih i drugih sredstava;

7) određivanje objekata koji se grade i koji će preći u svojinu jedinice lokalne samouprave;

8) određivanje iznosa učešća ugovornih strana u finansiranju pripremanja, odnosno opremanja građevinskog zemljišta i ugovorena umanjenja iznosa doprinosa za uređivanje građevinskog zemljišta;

9) sredstva obezbeđenja ispunjenja obaveza ugovornih strana.

Otuđenje, razmena i davanje u zakup i pribavljanje građevinskog zemljišta u javnoj svojini

Član 97.

Otuđenje, razmena ili davanje u zakup neizgrađenog građevinskog zemljišta u javnoj svojini sprovodi se javnim nadmetanjem ili prikupljanjem ponuda javnim oglasom, po tržišnim uslovima, u skladu sa ovim zakonom.

Otuđenje, razmena ili davanje u zakup građevinskog zemljišta iz prethodnog stava ovog člana, kada je vlasnik građevinskog zemljišta u javnoj svojini Republika Srbija, sprovodi Republička direkcija za imovinu Republike Srbije, odnosno nadležni organ autonomne pokrajine, kada je vlasnik građevinskog zemljišta u javnoj svojini autonomna pokrajina. Otuđenje građevinskog zemljišta, kada je vlasnik građevinskog zemljišta u javnoj svojini jedinica lokalne samouprave sprovodi jedinica lokalne samouprave.

Postojeće i planirane površine javne namene ne mogu se otuđiti iz javne svojine.

Građevinsko zemljište u javnoj svojini ne može se otuđiti ili dati u zakup, ako nije donet planski dokument na osnovu koga se izdaju lokacijski uslovi, odnosno građevinska dozvola.

Vlasnik građevinskog zemljišta u javnoj svojini bliže uređuje uslove, postupak, način i sadržinu ugovora o otuđenju, razmeni ili davanju u zakup.

Građevinska parcela

Član 98.

Građevinska parcela jeste katastarska parcela koja zadovoljava uslove za izgradnju propisane planom i koja je namenjena za građenje, na zemljištu koje je planom predviđeno za izgradnju i koja odgovara uslovima sadržanim u pravilima uređenja i u pravilima građenja.

Posebni slučajevi formiranja građevinske parcele

Član 99.

Za građenje, odnosno postavljanje komunalne infrastrukture, putnih objekata, tunela, linijskih infrastrukturnih objekata, elektroenergetskih i elektronskih objekata ili komunikacionih mreža i uređaja, može se formirati građevinska parcela koja odstupa od površine ili položaja predviđenih planskim dokumentom za tu zonu, pod uslovom da postoji pristup objektu, odnosno uređajima, radi održavanja i otklanjanja kvarova ili havarije. Kao dokaz o rešenom pristupu javnoj saobraćajnoj površini priznaje se i ugovor o uspostavljanju prava službenosti prolaza sa vlasnikom poslužnog dobra, odnosno saglasnost vlasnika poslužnog dobra.

Za objekte iz prethodnog stava ovog člana, koji se sastoje iz podzemnih i nadzemnih delova, građevinska parcela formira se za nadzemne delove tih objekata (glavni objekat, ulazna i izlazna mesta, reviziona okna i sl.), dok se za podzemne delove tog objekta u trasi koridora ne formira posebna građevinska parcela, a kao dokaz o rešenim imovinsko-pravnim odnosima na zemljištu može se podneti i ugovor o ustanovljavanju prava službenosti, odnosno ugovor o zakupu zemljišta u privatnoj svojini sa vlasnikom zemljišta, zaključen u skladu sa posebnim propisima, kao i ugovor o uspostavljanju prava službenosti zaključen sa vlasnikom, odnosno korisnikom zemljišta koji je imalac javnih ovlašćenja, na period koji odredi vlasnik, odnosno korisnik zemljišta.

Zemljište iznad podzemnog linijskog infrastrukturnog objekta ne mora predstavljati površinu javne namene. Iznad podzemnog infrastrukturnog objekta izuzetno mogu se graditi objekti u skladu sa ovim zakonom, uz pribavljanje tehničkih uslova u skladu sa posebnim zakonom, zavisno od vrste infrastrukturnog objekta.

Ukoliko se nadzemni linijski infrastrukturni objekat prostire preko teritorija dve ili više katastarskih opština, pre izdavanja upotrebne dozvole, formira se jedna ili više građevinskih parcela, tako da jedna građevinska parcela predstavlja zbir delova pojedinačnih katastarskih parcela unutar granice katastarske opštine, osim u slučaju kada je kao dokaz o rešenim imovinsko-pravnim odnosima u postupku izdavanja građevinske dozvole podnet ugovor o pravu službenosti, u skladu sa ovim zakonom.

Za postavljanje stubnih transformatorskih stanica, merno-regulacionih stanica za gas kod potrošača, elektrodistributivnih, elektroprenosnih, anemometorskih i meteoroloških stubova, kao i stubova elektronskih komunikacija i za nadzemne elektroenergetske vodove ne primenjuju se odredbe o formiranju građevinske parcele propisane ovim zakonom i ne formira se posebna građevinska parcela.

Pravo službenosti za posebne slučajeve formiranja građevinske parcele

Član 100.

Za izgradnju, dogradnju ili rekonstrukciju komunalne infrastrukture i linijskih infrastrukturnih i elektroenergetskih objekata, kao dokaz o rešenim imovinsko-pravnim odnosima na zemljištu, može se, umesto propisanih dokaza iz ovog člana i drugih dokaza propisanih ovim zakonom dostaviti i popis katastarskih parcela sa priloženim saglasnostima vlasnika, odnosno korisnika zemljišta. Kada se kao dokaz o rešenim imovinsko-pravnim odnosima na zemljištu prilaže ugovor o ustanovljavanju prava službenosti ili saglasnost vlasnika ili korisnika zemljišta, organ nadležan za poslove državnog premera i katastra upisuje pravo svojine samo na objektu, a ugovor, odnosno saglasnost vlasnika se upisuje u list nepokretnosti koji vodi organ nadležan za poslove državnog premera i katastra.

Kada je Republika Srbija vlasnik zemljišta na kome nije upisano pravo korišćenja u korist nekog drugog lica, Republička direkcija za imovinu Republike Srbije, u ime Republike Srbije, daje saglasnost ili zaključuje ugovore o uspostavljanju prava službenosti na tom zemljištu.

Na zemljištu iznad podzemnih delova objekta iz prvog stava ovog člana i na zemljištu ispod vodova visokonaponskih dalekovodova i elisa vetroturbina, investitor ima pravo prolaza ili preleta ispod, odnosno iznad zemljišta, uz obavezu sopstvenika, odnosno držaoca tog zemljišta da ne ometa izgradnju, održavanje i upotrebu tog objekta.

Investitor za izgradnju, dogradnju ili rekonstrukciju komunalne infrastrukture i linijskih infrastrukturnih i elektroenergetskih objekata ima pravo prolaza i provoza preko susednog i okolnog zemljišta koje je u svojini drugih vlasnika, radi izvođenja radova u toku izgradnje, kada to zahteva tehnološki postupak i na način koji je u skladu sa takvim tehnološkim postupkom.

Svi vlasnici i držaoci susednog i okolnog zemljišta dužni su da omoguće nesmetani pristup gradilištu i trpe izvođenje radova za potrebe izgradnje objekta ili uređaja komunalne infrastrukture i linijskih infrastrukturnih i elektroenergetskih objekata.

Investitor je dužan da vlasnicima ili držaocima susednog ili okolnog zemljišta nadoknadi štetu koja bude pričinjena prolazom i prevozom i vrati zemljište u prvobitno stanje. Ako ne bude postignut sporazum o visini naknade štete, odluku o tome donosi nadležni sud.

Zemljište za redovnu upotrebu objekta

Član 101.

Zemljište za redovnu upotrebu jeste zemljište ispod objekta i zemljište oko objekta, koje ispunjava uslove za građevinsku parcelu i koje po sprovedenom postupku, u skladu sa ovim zakonom, postaje katastarska parcela.

Zemljište za redovnu upotrebu objekta izgrađenog u otvorenom stambenom bloku jeste zemljište ispod objekta.

Vlasnik objekta, odnosno posebnog fizičkog dela objekta koji nije upisan kao nosilac prava korišćenja na građevinskom zemljištu na kome je taj objekat, odnosno deo objekta izgrađen, stiče pravo svojine na katastarskoj parceli na kome je taj objekat izgrađen.

Vlasnik objekta, odnosno posebnog fizičkog dela objekta izgrađenog u otvorenom stambenom bloku koji nije upisan kao nosilac prava korišćenja na građevinskom zemljištu na kome je taj objekat, odnosno deo objekta izgrađen, stiče pravo svojine na delu katastarske parceli ispod objekta na kome je taj objekat izgrađen.

Vlada bliže uređuje postupak i proceduru određivanja zemljišta za redovnu upotrebu objekata.

Parcelacija

Član 102.

Na jednoj katastarskoj parceli može da se obrazuje veći broj građevinskih parcela (u daljem tekstu: parcelacija) koje se mogu deliti parcelacijom do minimuma utvrđenog u planskom dokumentu, a ukoliko planski dokument nije donet, u podzakonskom aktu kojim se utvrđuju opšta pravila parcelacije, regulacije i izgradnje, na osnovu projekta parcelacije.

U slučaju kada je više objekata različitih vlasnika izgrađeno na jednoj katastarskoj parceli, postupkom parcelacije na osnovu saglasnosti vlasnika postojećih objekata ili zemljišta se za svaki objekat posle parcelacije formira posebna katastarska parcela.

Prilikom parcelacije na osnovu pravnosnažne sudske odluke za potrebe razvrgnuća suvlasničke ili sukorisničke zajednice u sudskom postupku, ne moraju se primenjivati odredbe o minimalnoj površini građevinske parcele, o pristupu javnoj saobraćajnoj površini, visini i udaljenju objekata, koji su propisani planskim dokumentom ili podzakonskim aktom kojim se utvrđuju opšta pravila parcelacije, regulacije i izgradnje, na osnovu projekta parcelacije za tu zonu.

Preparcelacija

Član 103.

Na većem broju katastarskih parcela može da se obrazuje jedna ili više građevinskih parcela, na način i pod uslovima utvrđenim u u planskom dokumentu, a ukoliko planski dokument nije donet, u podzakonskom aktu kojim se utvrđuju opšta pravila parcelacije, regulacije i izgradnje (u daljem tekstu: preparcelacija) na osnovu projekta preparcelacije.

Projekat preparcelacije i parcelacije

Član 104.

Projekat preparcelacije, odnosno parcelacije izrađuje privredno društvo, odnosno drugo pravno lice ili preduzetnik koje je upisano u odgovarajući registar.

Projekat parcelacije i preparcelacije sadrži tekstualni i grafički deo.

Tekstualni deo projekta parcelacije i preparcelacije sadrži:

1) pravni i planski osnov;

2) obuhvat projekta;

3) namena pojedinih parcela;

Grafički deo projekta parcelacije, odnosno preparcelacije je projekat geodetskog obeležavanja i sadrži:

1) građevinske parcele sa analitičko-geodetskim elementima;

2) regulaciju i pristup lokaciji;

Izradom projekta preparcelacije, odnosno parcelacije rukovodi odgovorni urbanista arhitektonske struke.

Projekat preparcelacije, odnosno parcelacije potvrđuje organ jedinice lokalne samouprave nadležan za poslove urbanizma, u roku od sedam dana.

Ako nadležni organ utvrdi da projekat preparcelacije, odnosno parcelacije nije urađen u skladu sa važećim planskim dokumentom, odnosno podzakonskim aktom kojim se utvrđuju opšta pravila parcelacije, regulacije i izgradnje, obavestiće o tome podnosioca zahteva.

Podnosilac zahteva može podneti prigovor na obaveštenje nadležnog organa opštinskom, odnosno gradskom veću, u roku od deset dana od dana dostavljanja.

Sprovođenje preparcelacije i parcelacije

Član 105.

Organ nadležan za poslove državnog premera i katastra provodi preparcelaciju, odnosno parcelaciju.

Uz zahtev za provođenje preparcelacije, odnosno parcelacije podnosi se dokaz o rešenim imovinsko-pravnim odnosima za sve katastarske parcele i projekat preparcelacije, odnosno parcelacije potvrđen od strane organa nadležnog za poslove urbanizma jedinice lokalne samouprave, čiji sastavni deo je projekat geodetskog obeležavanja.

Po zahtevu za provođenje preparcelacije, odnosno parcelacije, organ nadležan za poslove državnog premera i katastra, donosi rešenje o formiranju katastarske/ih parcele/a.

Primerak rešenja dostavlja se i nadležnom organu koji je potvrdio projekat preparcelacije, odnosno parcelacije.

Na rešenje o formiranju katastarske/ih parcele/a može se izjaviti žalba u roku od petnaest dana od dana dostavljanja rešenja.

Pravnosnažno rešenje o formiranju katastarske/ih parcele/a organ nadležan za poslove državnog premera i katastra dostavlja i poreskoj upravi na teritoriji na kojoj se nalazi predmetna nepokretnost.

Član 106.

Kad je projekat preparcelacije izrađen za potrebe eksproprijacije, kao i za građevinske parcele javne namene određene na osnovu plana, uz zahtev za provođenje preparcelacije podnosi se projekat preparcelacije potvrđen od strane organa nadležnog za poslove urbanizma.

Organ nadležan za poslove državnog premera i katastra donosi rešenje o formiranju katastarskih parcela, na osnovu projekta preparcelacije ili parcelacije, pri čemu se rešenjem ne menja vlasnik na novoformiranim katastarskim parcelama, a primerak rešenja dostavlja se vlasnicima građevinskog zemljišta i podnosiocu zahteva.

Na rešenje iz prethodnog stava ovog člana se može izjaviti žalba u roku od 15 dana od dana dostavljanja rešenja.

Ispravka granica i spajanje susednih parcela

Član 107.

Ispravka granica susednih katastarskih parcela na predlog i uz saglasnost vlasnika, spajanje susednih katastarskih parcela istog vlasnika, kao i spajanje susednih parcela na kojima je isto lice vlasnik ili dugoročni zakupac na osnovu ranijih propisa, vrši se na osnovu elaborata geodetskih radova.

Elaborat geodetskih radova iz prvog stava ovog člana izrađuje se u skladu sa propisima o državnom premeru i katastru.

Pre izrade elaborata geodetskih radova, vlasnik katastarske parcele rešava imovinsko pravne odnose.

Ukoliko je susedna katastarska parcela u javnoj svojini, saglasnost za ispravku granice daje nadležni pravobranilac.

Vlasnik parcele, nakon izrade elaborata geodetskih radova, organu nadležnom za poslove državnog premera i katastra, podnosi zahtev za ispravku granica parcele i uz zahtev i dokaz o rešenim imovinsko pravnim odnosima.

Prilikom ispravke granice susednih parcela mora se poštovati pravilo da katastarska parcela u javnoj svojini koja se pripaja susednoj parceli ne ispunjava uslove za posebnu građevinsku parcelu, kao i da je manje površine od parcele kojoj se pripaja.

Troškove ispravke granica snose vlasnici katastarskih parcela kojima je pripojeno zemljište.

Promena namene poljoprivrednog u građevinsko zemljište

Član 108.

Kada se planskim dokumentom promeni namena poljoprivrednog u građevinsko zemljište, organ nadležan za donošenje planskog dokumenta je dužan da u roku od 15 dana od dana stupanja na snagu tog dokumenta, organu nadležnom za poslove državnog premera i katastra dostavi akt koji sadrži popis katastarskih parcela kojima je promenjena namena, a po dobijanju akta organ nadležan za poslove državnog premera i katastra dužan je da u roku od 60 upiše zabeležbu o obavezi plaćanja naknade za promenu namene zemljišta

Organ nadležan za poslove državnog premera i katastra rešenjem provodi nastalu promenu i stavlja zabeležbu o obavezi plaćanja naknade za promenu namene poljoprivrednog zemljišta u bazu podataka katastra nepokretnosti iz koje se izdaje list nepokretnosti.

Rešenje iz prethodnog stava ovog člana dostavlja se vlasniku zemljišta, ministarstvu nadležnom za poslove poljoprivrede i nadležnom poreskom organu u roku od petnaest dana od dana donošenja rešenja.

Poljoprivredno zemljište kojem je planskim dokumentom promenjena namena u građevinsko, do privođenja zemljišta nameni može se koristiti za poljoprivrednu proizvodnju.

Vlasnik katastarske parcele kojoj je promenjena namena iz poljoprivrednog u građevinsko zemljište dužan je da plati naknadu za promenu namene zemljišta pre izdavanja građevinske dozvole, u skladu sa zakonom kojim se uređuje poljoprivredno zemljište.

Naknada za promenu namene poljoprivrednog u građevinsko zemljište ne plaća se:

1) ako je promena namene, odnosno vrste zemljišta iz poljoprivrednog u građevinsko izvršena na osnovu zakona, planskog dokumenta ili odluke nadležnog organa do 15. jula 1992. godine, odnosno do dana stupanja na snagu Zakona o poljoprivrednom zemljištu ("Službeni glasnik RS", broj 49/92), ne plaća se naknada za promenu namene zemljišta, bez obzira što je kao kultura određene klase tog zemljišta upisana njiva, vinograd, voćnjak, livada, pašnjak, trstik-močvara ili neplodno zemljište.

2) prilikom izgradnje objekata javne namene u skladu sa programom uređivanja građevinskog zemljišta kada je obveznik plaćanja Republika Srbija, autonomna pokrajina, odnosno jedinica lokalne samouprave.

Promena namene šumskog zemljišta u građevinsko zemljište

Član 109.

Kada se planskim dokumentom promeni namena šumskog u građevinsko zemljište, organ nadležan za donošenje plana je dužan da u roku od 15 dana od dana stupanja na snagu planskog dokumenta, ministarstvu nadležnom za poslove šumarstva i organu nadležnom za poslove državnog premera i katastra dostavi akt koji sadrži popis katastarskih parcela kojima je promenjena namena.

Organ nadležan za poslove državnog premera i katastra rešenjem provodi nastalu promenu i stavlja zabeležbu o obavezi plaćanja naknade za promenu namene šumskog zemljišta-šume, u bazu podataka katastra nepokretnosti iz koje se izdaje list nepokretnosti.

Vlasnik katastarske parcele kojoj je promenjena namena iz šumskog u građevinsko zemljište dužan je da plati naknadu za promenu namene zemljišta pre izdavanja lokacijskih uslova, odnosno građevinske dozvole, u skladu sa zakonom kojim se uređuju šume.

Od dana stupanja na snagu planskog dokumenta kojim je izvršena promena namene šumskog zemljišta u građevinsko zemljište, vlasnik takvog zemljišta ostvaruje sva prava vlasnika na građevinskom zemljištu, u skladu sa ovim zakonom.

Urbana komasacija

Član 110.

Urbana komasacija je postupak kojim se postojeće katastarske parcele koje zbog površine, oblika, položaja ili nemogućnosti pristupa javnoj površini ne ispunjavaju uslove za građevinsku parcelu na području za koje je donet urbanistički plan (u daljem tekstu: komasaciono područje) pretvaraju u građevinske parcele, u skladu sa važećim planskim dokumentom, u cilju racionalnog korišćenja i uređenja građevinskog zemljišta, uz istovremeno rešavanje imovinsko pravnih odnosa koji nastanu u ovom postupku.

Urbana komasacija se sprovodi uz poštovanje načela nepovredivosti stvarnih prava vlasnika katastarskih parcela, načela jednake vrednosti i načela dodele novih katastarskih parcela.

Predmet urbane komasacije su sve katastarske parcele na komasacionom području koje čine komasacionu masu, osim katastarskih parcela:

1) na kojima su izgrađeni objekti u skladu sa važećim planskim dokumentom;

2) neizgrađenog građevinskog zemljišta koje ispunjava uslove za građevinsku parcelu u skladu sa važećim planskim dokumentom;

3) javne namene koje su uređene ili izgrađene u skladu sa važećim planskim dokumentom.

Građevinsko zemljište unutar komasacionog područja se deli na izdvojene površine predviđene za izgradnju površina ili objekata javne namene koje se dodeljuju u vlasništvo nosiocima prava javne svojine u skladu sa zakonom i izdvojene površine za preraspodelu koje se dodeljuju ostalim nosiocima stvarnih prava.

Izdvojene površine za javne namene iz prethodnog stava ovog člana utvrđuju se pre formiranja građevinskih parcela za preraspodelu ostalim nosiocima stvarnih prava, a njihova ukupna površina ne može biti veća od 33% u odnosu na ukupnu komasacionu masu.

U postupku urbane komasacije, na novoformirane katastarske parcele prenosi se pravo vlasništva, kao i tereti ako su bili upisani na katastarskoj parceli koja je uneta u komasacionu masu.

Stranke u postupku komasacije su vlasnici i nosioci drugih stvarnih prava na građevinskom zemljištu koje je predmet komasacije, lica koja imaju pravni osnov za upis prava svojine na nepokretnosti, ali to pravo nije upisano u javnu knjigu o evidenciji nepokretnosti i pravima na njima do dana stupanja na snagu odluke o komasaciji, kao i jedinica lokalne samouprave na čijoj teritoriji se sprovodi postupak komasacije.

Postupak komasacije sprovodi komisija za urbanu komasaciju (u daljem tekstu: komisija) koju obrazuje skupština jedinice lokalne samouprave na čijoj teritoriji se sprovodi postupak komasacije.

Vlada, na predlog ministarstva nadležnog za poslove urbanizma, obrazuje republičku komisiju za urbanu komasaciju.

Odluka o urbanoj komasaciji

Član 111.

Pre donošenja odluke o urbanoj komasaciji, komisija, po zahtevu vlasnika, odnosno drugih nosioca stvarnih prava na katastarskim parcelama čija površina predstavlja najmanje 51% površine područja za koje je donet plan generalne ili plan detaljne regulacije utvrđuje osnovanost zahteva, u roku od deset dana od dana podnošenja zahteva.

Ako komisija utvrdi ispunjenost uslova iz prethodnog stava ovog člana, u daljem postupku pristupa utvrđivanju granica komasacionog područja i određuje stranke u postupku. Komisija za urbanu komasaciju o utvrđenim činjenicama sačinjava izveštaj, koji je javno dostupan svim zainteresovani m licima.

Po utvrđivanju ispunjenosti uslova za urbanu komasaciju, komisija za urbanu komasaciju predlaže skupštini jedinice lokalne samouprave donošenje odluke o urbanoj komasaciji. Po donošenju odluka se objavljuje u javnom glasilu jedinice lokalne samouprave i najmanje jednom lokalnom i jednom dnevnom listu u Republici Srbiji i osnov je za upis zabeležbe o sprovođenju urbane komasacije u javnoj knjizi o evidenciji nepokretnosti i pravima na njima. Nakon upisa zabeležbe, promene na komasacionom području su moguće samo uz saglasnost i odluku komisije. Zabrana promena bez saglasnosti komisije traje do završetka procesa urbane komasacije, odnosno do momenta brisanja zabeležbe u javnoj knjizi o evidenciji nepokretnosti i pravima na njima.

Po donošenju odluke skupštine jedinice lokalne samouprave o urbanoj komasaciji, na predlog komisije za urbanu komasaciju, organ nadležan za poslove urbanizma sprovodi javni poziv za prijavljivanje i utvrđivanje potrebnih podataka za sprovođenje urbane komasacije, u roku od osam dana od dana stupanja na snagu odluke o urbanoj komasaciji, koji se objavljuje u javnom glasilu jedinice lokalne samouprave i najmanje jednom lokalnom i jednom dnevnom listu u Republici Srbiji.

Rok za prijavu podataka iz prethodnog stava ovog člana je 30 dana od dana objavljivanja javnog poziva, u kom roku je komisija za urbanu komasaciju dužna da sprovede javno izlaganje i bliže upozna zainteresovana lica sa načelima urbane komasacije i principima preraspodele građevinskog zemljišta, o čemu sačinjava izveštaj. Po okončanju javnog izlaganja, komisija za urbanu komasaciju pristupa izradi projekta komasacije.

Projekat urbane komasacije

Član 112.

Projekat urbane komasacije izrađuje se u skladu sa pravilima parcelacije i preparcelacije sadržanim u važećem planskom dokumentu i pravilima komasacije, sa jasno prikazanim postojećim i novoplaniranim stanjem, sa svim faktičkim, prostornim i pravnim promenama koje će nastupiti na komasacionom području. Po izradi, komisija za urbanu komasaciju organizuje javni uvid u projekat urbane komasacije u trajanju od trideset dana.

Stranke u postupku urbane komasacije imaju pravo prigovora na predložena rešenja iz projekta urbane komasacije u roku od 30 dana od dana isteka roka za javni uvid.

Komisija za urbanu komasaciju odlučuje o prigovoru u roku od os am dana od dana prijema prigovora, a izveštaj koji sadrži podatke o javnom uvidu, sa svim primedbama i prigovorima, sa odlukama o prigovorima, dostavlja se obrađivaču projekta urbane komasacije koji je dužan da u roku od osam dana izmeni i dopuni projekat urbane komasacije, u skladu sa donetim odlukama komisije za urbanu komasaciju. Projekat urbane komasacije dostavlja se komisiji za urbanu komasaciju i organu jedinice lokalne samouprave nadležnom za poslove urbanizma na potvrđivanje.

Po potvrđivanju projekat urbane komasacije se objavljuje u službenom glasilu jedinice lokalne samouprave.

Po stupanju na pravnu snagu, projekat urbane komasacije se dostavlja organu jedinice lokalne samouprave nadležnom za imovinsko pravne poslove, koji po sprovedenom postupku donosi rešenje o urbanoj komasaciji.

Na rešenje o urbanoj komasaciji može se izjaviti žalba ministarstvu nadležnom za poslove urbanizma u roku od 15 dana od dana prijema rešenja.

Pravnosnažno rešenje o urbanoj komasaciji, sa dokazom o isplaćenim naknadama u postupku urbane komasacije je osnov za upis novoformirane katastarske parcele u javnu knjigu o evidenciji nepokretnosti i pravima na njima.

Preraspodela građevinskih parcela

Član 113.

Preraspodela građevinskih parcela vrši se tako što se, uvek kada je to moguće, vlasniku dodeljuje građevinsko zemljište sa položajem koji je isti ili sličan zemljištu koje je uneto u komasacionu masu, na osnovu merila površine ili na osnovu merila vrednosti.

Na osnovu merila površine zemljišta, svakom vlasniku pripada građevinsko zemljište u površini parcele koja je uneta u komasacionu masu, umanjeno za udeo u površini koja će biti korišćena za javne namene i koju je utvrdila komisija za komasaciju.

Na osnovu merila vrednosti zemljišta, svakom vlasniku pripada jedna ili više građevinskih parcela, čija tržišna vrednost nakon sprovedene urbane komasacije (postkomasaciona vrednost) odgovara najmanje vrednosti građevinskog zemljišta unetog u komasacionu masu (pretkomasaciona vrednost).

U slučaju da nastane razlika u površini između dodeljene i unete površine, a nakon odbitka dela površina za javne namene (po kriterijumu unete površine i unete vrednosti zemljišta) ta razlika se nadoknađuje u novcu.

Novčane naknade utvrđuje komisija za urbanu komasaciju.

Troškove pripreme postupka urbane komasacije (izrada projekta komasacije, geodetski radovi i dr.) padaju na teret jedinice lokalne samouprave na čijoj teritoriji se sprovodi postupak urbane komasacije.

Po okončanju postupka urbane komasacije, komisija za komasaciju posebnim rešenjem utvrđuje visinu učešća svih stranaka u stvarnim troškovima.

Troškove urbane komasacije snose učesnici komasacije, ako je postupak pokrenut na njihovu inicijativu (najmanje 51% površine). Postupak sprovodi lokalna samouprava o trošku vlasnika zemljišta. Komisija je u obavezi da pre donošenja odluke o urbanoj komasaciji, svakom učesniku dostavi predračun troškova koje će snositi do okončanja postupka. Obračun stvarnih troškova sačinjava se prilikom izrade pojedinačnih rešenja o urbanoj komasaciji, a stvarni troškovi mogu premašiti predračun troškova za najviše 20%.

Član 114.

Danom pravnosnažnosti rešenja o urbanoj komasaciji:

1) sva stvarna prava i tereti koji su postojali na katastarskim parcelama unetim u komasacionu masu prenose se na novoformiranu katastarsku parcelu koja preraspodelom pripadne novom imaocu prava svojine;

2) dospevaju sva plaćanja iz komasacione mase i u komasacionu masu, osim ako rešenjem o komasaciji nije drugačije određeno;

3) po stavljanju zabeležbe o urbanoj komasaciji, organ nadležan za poslove državnog premera i katastra može vršiti izmene u registru nepokretnosti na teritoriji koja je obuhvaćena urbanom komasacijom, isključivo na zahtev komisije.

Vlada bliže propisuje sastav, delokrug i odgovornost republičke komisije za komasaciju, postupak sprovođenja komasacije, sadržinu odluke o komasaciji, sadržinu, uslove i način izdavanja rešenja o komasaciji, postupak izrade i sadržinu projekta komasacije, način procene vrednosti zemljišta u postupku urbane komasacije, troškove i obveznike plaćanja troškova.

IX. IZGRADNJA OBJEKATA

Načela

Član 115.

Izgradnja i građenje objekata vrši se:

1) u skladu sa planovima i pravilima gradnje;

2) na osnovu građevinske dozvole;

3) uz puno učešće, nadležnost i odgovornost struke;

4) na osnovu valjane i primerene tehničke dokumentacije;

5) uz pojednostavljene i ubrzane procedure;

6) uz pomoć i podršku nadležnih organa, a naročito lokalne samouprave;

7) tako da se realizuje pravo ljudi na nesmetan pristup, kretanje, boravak i rad;

8) sa ciljem doprinosa unapređenju energetske efikasnosti;

9) uz primenu svih mera prevencija nesreća i zaštite od požara, eksplozija i prirodnih nepogoda.

Unapređenje energetske efikasnosti

Član 116.

Unapređenje energetske efikasnosti je smanjenje potrošnje svih vrsta energije, ušteda energije i obezbeđenje održive gradnje primenom tehničkih mera, standarda i uslova planiranja, projektovanja, izgradnje i upotrebe zgrada i prostora.

Energetska svojstva objekta

Član 117.

Zgrada koja za svoje funkcionisanje podrazumeva utrošak energije, mora biti projektovana, izgrađena, korišćena i održavan a na način kojim se obezbeđuju propisana energetska svojstva zgrada.

Energetska svojstva zgrada jesu stvarno potrošena ili proračunata količina energije koja zadovoljava različite potrebe koje su u vezi sa standardizovanim korišćenjem, a odnose se naročito na energiju za grejanje, pripremu tople vode, hlađenje, ventilaciju i osvetljenje.

Energetska svojstva utvrđuju se izdavanjem sertifikata o energetskim svojstvima zgrada koji izdaje ovlašćena organizacija koja ispunjava propisane uslove za izdavanje sertifikata o energetskim svojstvima objekata.

Sertifikat o energetskim svojstvima zgrada čini sastavni deo tehničke dokumentacije koja se prilaže uz zahtev za izdavanje upotrebne dozvole.

Ministar nadležan za poslove urbanizma i građevinarstva bliže propisuje energetska svojstva i način izračunavanja toplotnih svojstava zgrada, energetske zahteve za nove i postojeće zgrade, kao i uslove, sadržinu i način izdavanja sertifikata;

Nesmetano kretanje i pristup

Član 118.

Zgrade javne i poslovne namene, kao i drugi objekti za javnu upotrebu (ulice, trgovi, parkovi i sl.), moraju se projektovati, graditi i održavati tako da svim korisnicima, a naročito osobama sa invaliditetom, deci i starim osobama, omogućavaju nesmetan pristup, kretanje i boravak, odnosno korišćenje u skladu sa odgovarajućim tehničkim propisima čiji su sastavni deo standardi koji definišu obavezne tehničke mere i uslove projektovanja, planiranja i izgradnje, kojima se osigurava nesmetano kretanje i pristup osobama sa invaliditetom, deci i starim osobama.

Stambene i stambeno-poslovne zgrade sa deset i više stanova moraju se projektovati i graditi tako da se svim korisnicima, a naročito osobama sa invaliditetom, deci i starim osobama omogućava nesmetan pristup, kretanje, boravak i rad.

Ministar nadležan za poslove urbanizma i građevinarstva bliže propisuje tehničke propise čiji su sastavni deo standardi koji definišu obavezne tehničke mere i uslove projektovanja, planiranja i izgradnje, kojim se osigurava nesmetano kretanje i pristup osobama sa invaliditetom, deci i starim osobama.

Posebni slučajevi građenja

Član 119.

Građenju objekta, odnosno izvođenju pojedinih radova može se pristupiti i bez prethodno pribavljene građevinske dozvole ako se objekat gradi neposredno pred nastupanje ili za vreme elementarnih nepogoda, kao i radi otklanjanja štetnih posledica od tih nepogoda, neposredno posle njihovog nastupanja, u slučaju havarije na energetskim objektima ili telekomunikacionim sistemima, kao i u slučaju rata ili neposredne ratne opasnosti.

U slučaju havarije na energetskim objektima i telekomunikacionim sistemima, vlasnik objekta, odnosno sistema ima obavezu da odmah obavesti organ nadležan za poslove građevinske inspekcije o nastaloj havariji.

Objekat iz prethodnog stava ovog člana investitor je dužan da ukloni u roku koji odredi organ nadležan za poslove građevinske inspekcije, a koji ne može biti duži od 30 dana, ili može ostati kao stalni ako investitor pribavi građevinsku dozvolu u roku od šest meseci od prestanka okolnosti koje su prouzrokovale njegovo građenje.

Prethodni radovi

Član 120.

Pre početka izrade tehničke dokumentacije za građenje objekta za koje građevinsku dozvolu izdaje nadležno ministarstvo, odnosno autonomna pokrajina, a koji se finansiraju sredstvima iz budžeta, obavljaju se prethodni radovi na osnovu čijih rezultata se izrađuje prethodna studija opravdanosti i studija opravdanosti.

Za građenje objekata iz prethodnog stava ovog člana, za koje se na osnovu planskog dokumenta mogu izdati lokacijski uslovi, ne izrađuje se prethodna studija opravdanosti sa generalnim projektom.

Prethodni radovi, u zavisnosti od klase i karakteristika objekta, obuhvataju: istraživanja i izradu analiza i projekata i drugih stručnih materijala; pribavljanje podataka kojima se analiziraju i razrađuju inženjerskogeološki, geotehnički, geodetski, hidrološki, meteorološki,

urbanistički, tehnički, tehnološki, ekonomski, energetski, seizmički, vodoprivredni i saobraćajni uslovi; uslove zaštite od požara i zaštite životne sredine, kao i druge uslove od uticaja na gradnju i korišćenje određenog objekta.

Prethodna studija opravdanosti

Član 121.

Prethodnom studijom opravdanosti utvrđuje se naročito prostorna,

ekološka, društvena, finansijska, tržišna i ekonomska opravdanost investicije za varijantna rešenja definisana generalnim projektom, na osnovu kojih se donosi planski dokument, kao i odluka o opravdanosti ulaganja u prethodne radove za idejni projekat i izradu studije opravdanosti.

Prethodna studija opravdanosti sadrži generalni projekat.

Studija opravdanosti

Član 122.

Studijom opravdanosti određuje se naročito prostorna, ekološka, društvena, finansijska, tržišna i ekonomska opravdanost investicije za izabrano rešenje, razrađeno idejnim projektom, na osnovu koje se donosi odluka o opravdanosti ulaganja za projekte koji se finansiraju sredstvima iz budžeta.

Studija opravdanosti sadrži idejni projekat.

Situacioni plan

Član 123.

Situacioni plan sadrži:

1) dužine pojedinih strana građevinske parcele;

2) visinske kote postojećeg zemljišta i nivelacije;

3) regulacione i građevinske linije i položaj i spratnost objekta;

4) položaj i brojeve susednih katastarskih parcela i zgrada, kao i naziv ulice.

Sadržina i vrste tehničke dokumentacije

Član 124.

Tehnička dokumentacija izrađuje se kao:

1) generalni projekat;

2) idejno rešenje;

3) idejni projekat;

4) glavni projekat;

5) projekat za građevinsku dozvolu;

6) projekat za izvođenje;

7) projekat izvedenog objekta.

Generalni projekat

Član 125.

Generalni projekat sadrži naročito podatke o: makrolokaciji objekta; opštoj dispoziciji objekta; tehničko-tehnološkoj koncepciji objekta; načinu obezbeđenja infrastrukture; mogućim varijantama prostornih i tehničkih rešenja sa stanovišta uklapanja u prostor; prirodnim uslovima; proceni uticaja na životnu sredinu; inženjerskogeološkim-geotehničkim karakteristikama terena sa aspekta utvrđivanja generalne koncepcije i opravdanosti izgradnje objekta; istražnim radovima za izradu idejnog projekta; zaštiti prirodnih i nepokretnih kulturnih dobara; funkcionalnosti i racionalnosti rešenja.

Idejno rešenje

Član 126.

Idejno rešenje se izrađuje za potrebe pribavljanja lokacijskih uslova, a može biti deo urbanističkog projekta za potrebe urbanističko-arhitektonske razrade lokacije.

Idejno rešenje određuje položaj, oblik i izgled objekta i sadrži situacioni plan, arhitektonske crteže koji prikazuju izglede objekta i namenu objekta.

Idejni projekat

Član 127.

Idejni projekat se izrađuje za potrebe izgradnje objekata i izvođenja radova za koje se ne izdaje građevinska dozvola, kao i za objekte za koje građevinsku dozvolu izdaje nadležno ministarstvo, odnosno nadležni organ autonomne pokrajine, kada podleže stručnoj kontroli od strane revizione komisije.

Idejni projekat određuje namenu, položaj, oblik, kapacitet, funkcionalne karakteristike i organizaciju objekta i izgled objekta i sadrži: situacioni plan; arhitektonske crteže koji određuju objekat u prostoru (osnove, karakteristične preseke, izglede); namenu objekta; tehnički opis sa tehničko-tehnološkim i eksploatacionim karakteristikama objekta i planiranu investicionu vrednost objekta.

Glavni projekat

Član 128.

Glavni projekat koji se izrađuje za potrebe investitora i izgradnje objekta je skup međusobno usaglašenih projekata kojim se utvrđuju građevinsko-tehničke karakteristike objekta sa opremom i instalacijama i investiciona vrednost objekta i po pravilu sadrži:

1) situacioni plan;

2) arhitektonske i građevinske crteže koji određuju objekat u prostoru (osnove, preseke, izglede);

3) namenu objekta; tehnički opis sa tehničko-tehnološkim karakteristikama objekta;

4) podatke geotehničkih i drugih potrebnih istražnih radova;

5) razradu tehničko-tehnoloških karakteristika objekta sa opremom i instalacijama;

6) proračun građevinskih konstrukcija, stabilnosti i sigurnosti objekta;

7) podatke potrebnih geodetskih radova;

8) rešenje temeljenja objekta;

9) tehničko rešenje infrastrukture sa načinom priključenja i uređenja slobodnih površina;

10) uslove zaštite susednih objekata;

11) predmer i predračun.

Projekat za građevinsku dozvolu

Član 129.

Projekat za građevinsku dozvolu se izrađuje ili kompletira iz već urađene tehničke dokumentacije za potrebe pribavljanja rešenja o građevinskoj dozvoli.

Projekat za građevinsku dozvolu sadrži situacioni plan, arhitektonske crteže koji određuju objekat u prostoru (osnove, karakteristične preseke, izglede) i namenu objekta.

Projekat za građevinsku dozvolu obavezno sadrži i izjavu glavnog projektanta, odgovornog projektanta i vršioca tehničke kontrole, kojom se potvrđuje da je projekat izrađen u skladu sa lokacijskim uslovima, propisima i pravilima struke.

Za objekte za koje je zakonom kojim se uređuje zaštita od požara propisana mera obavezne zaštite od požara, sastavni deo projekta za građevinsku dozvolu jeste i elaborat o zaštiti od požara.

Projekat za izvođenje

Član 130.

Projekat za izvođenje izrađuje se za potrebe izvođenja radova na građenju.

Projekat za izvođenje je skup međusobno usaglašenih projekata kojim se utvrđuju građevinsko-tehničke, tehnološke i eksploatacione karakteristike objekta sa opremom i instalacijama, tehničko-tehnološka i organizaciona rešenja za gradnju objekta, investiciona vrednost objekta i uslovi održavanja objekta.

Projekat iz prvog stava ovog člana obavezno sadrži i izjavu glavnog projektanta i izjave odgovornih projektanata kojima se potvrđuje da je projekat izrađen u skladu sa građevinskom dozvolom, projektom za građevinsku dozvolu, propisima i pravilima struke.

Projekat za izvođenje se može izrađivati i u fazama, u kom slučaju se radovi izvode samo za onu fazu za koju je projekat za izvođenje potvrđen u skladu sa prethodnim stavom ovog člana.

Za objekte za koje se u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita od požara pribavlja saglasnost na tehnički dokument, pre izdavanja upotrebne dozvole pribavlja se saglasnost na projekat za izvođenje, odnosno projekat izvedenog objekta.

Saglasnost iz prethodnog stava ovog člana pribavlja se u postupku objedinjene procedure, u roku od 15 dana od dana podnošenja zahteva za dobijanje upotrebne dozvole, odnosno u roku od 30 dana u slučaju da se pribavlja za objekte za koje rešenje o građevinskoj dozvoli koje donosi nadležno ministarstvo, odnosno nadležni organ autonomne pokrajine.

Projekat izvedenog objekta

Član 131.

Projekat izvedenog objekta izrađuje se za potrebe pribavljanja upotrebne dozvole, korišćenja i održavanja objekta.

Projekat izvedenog objekta izrađuje se za sve objekte za koje se po odredbama ovog zakona pribavlja građevinska dozvola.

Projekat izvedenog objekta je projekat za izvođenje sa izmenama nastalim u toku građenja objekta.

Projekat izvedenog objekta ne podleže tehničkoj kontroli, osim kada se izrađuje za potrebe legalizacije objekata.

U slučaju da u toku građenja objekta nije odstupljeno od projekta za izvođenje, investitor, lice koje vrši stručni nadzor i izvođač radova potvrđuju i overavaju na projektu za izvođenje da je izvedeno stanje jednako projektovanom stanju.

Izrada tehničke dokumentacije

Član 132.

Tehničku dokumentaciju za izgradnju objekata može da izrađuje privredno društvo, odnosno drugo pravno lice, odnosno preduzetnik koji su upisani u registar privrednih subjekata.

Izradom tehničke dokumentacije rukovodi odgovorni projektant koji poseduje odgovarajuću licencu.

Investitor imenuje odgovornog projektanta koji je odgovoran za usklađenost svih delova projekta i koji svojim potpisom i pečatom lične licence potvrđuje usaglašenost svih pojedinačnih delova projekta međusobno i sa projektom kao celinom.

U izradi tehničke dokumentacije ne može da učestvuje lice koje je zaposleno u privrednom društvu, drugom pravnom licu ili preduzetničkoj radnji koje je ovlašćeno da utvrdi neki od uslova na osnovu koga se izrađuje tehnička dokumentacija.

U izradi tehničke dokumentacije ne može da učestvuje lice koje vrši nadzor nad primenom odredaba ovog zakona.

Pravno lice koje obavlja komunalne delatnosti, odnosno delatnosti od opšteg interesa može da izrađuje tehničku dokumentaciju za izgradnju objekata koje će koristiti za obavljanje svoje delatnosti, pod uslovima propisanim ovim zakonom.

Organizacija koja obavlja delatnost zaštite kulturnih dobara može da izrađuje tehničku dokumentaciju za preduzimanje mera tehničke zaštite na nepokretnom kulturnom dobru.

Odgovorni projektant

Član 133.

Odgovorni projektant može biti lice sa stečenim visokim obrazovanjem odgovarajuće struke, odnosno smera, na akademskim studijama drugog stepena (master akademskih studija, master strukovnih studija, specijalističke akademske studije) odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje pet godina i licencom za projektovanje, izdatom u skladu sa ovim zakonom.

Licencu za odgovornog projektanta može da stekne lice sa stečenim visokim obrazovanjem odgovarajuće struke, odnosno smera, položenim stručnim ispitom i najmanje tri godine radnog iskustva sa stručnim rezultatima na izradi tehničke dokumentacije i sa preporukom najmanje dva odgovorna projektanta ili Strukovne komore.

Stručnim rezultatima za projektanta, u smislu stava 2. ovog član a, smatraju se rezultati ostvareni na rukovođenju i izradi ili saradnji na izradi najmanje dva projekta.

Tehnička kontrola

Član 134.

Projekat za građevinsku dozvolu podleže tehničkoj kontroli. Tehničku kontrolu projekta za građevinsku dozvolu može da vrši privredno društvo, odnosno drugo pravno lice i preduzetnik koji ispunjavaju uslove za izradu tehničke dokumentacije propisane zakonom i koje odredi investitor.

Tehničku kontrolu projekta za građevinsku dozvolu ne može da vrši odgovorni projektant koji je izradio taj projekat, odnosno koji je zaposlen u privrednom društvu koje je izradilo taj projekat ili preduzeću koje je investitor.

Tehnička kontrola projekta za građevinsku dozvolu obuhvata naročito proveru: usklađenosti sa svim uslovima i pravilima sadržanim u lokacijskim uslovima, zakonom i drugim propisima, tehničkim normativima, standardima i normama kvaliteta, kao i međusobne usklađenosti svih delova tehničke dokumentacije; usklađenosti projekta sa rezultatima prethodnih istraživanja (prethodni radovi); ocenu odgovarajućih podloga za temeljenje objekata; proveru ispravnosti i tačnosti tehničko-tehnoloških rešenja objekta i rešenja građenja objekata; stabilnosti i bezbednosti; racionalnosti projektovanih materijala; uticaja na životnu sredinu i susedne objekte.

Tehnička kontrola projekta za građevinsku dozvolu za građenje objekata za koje građevinsku dozvolu izdaje nadležno ministarstvo, odnosno autonomna pokrajina obuhvata i proveru usklađenosti sa merama sadržanim u izveštaju revizione komisije.

O izvršenoj tehničkoj kontroli sačinjava se izveštaj koji potpisuju projektanti sa odgovarajućim licencama koji su obavili tehničku kontrolu pojedinačnih delova projekta.

Troškove tehničke kontrole snosi investitor.

Projekat za građevinsku dozvolu izrađen po propisima drugih zemalja, preveden na srpski jezik podleže tehničkoj kontroli kojom se proverava usklađenost te dokumentacije sa zakonom i drugim propisima, standardima, tehničkim normativima i normama kvaliteta.

Član 135.

Privredno društvo, odnosno drugo pravno lice ili preduzetnik, koje obavlja poslove izrade i kontrole tehničke dokumentacije, odnosno koje je izvođač radova, vršilac stručnog nadzora ili tehničkog pregleda, mora biti osigurano od odgovornosti za štetu koju može pričiniti drugoj strani, odnosno trećem licu.

Bliže uslove obaveznog osiguranja iz prethodnog stava ovog člana propisuje ministar nadležan za poslove građevinarstva.

Čuvanje tehničke dokumentacije

Član 136.

Investitor je dužan da trajno čuva jedan originalni ili na propisan način kompletiran primerak tehničke dokumentacije na osnovu koje je izdata građevinska dozvola sa svim izmenama i dopunama izvršenim u toku građenja i svim detaljima za izvođenje radova.

Obaveza revizije projekata

Član 137.

Generalni projekat i idejni projekat, prethodna studija opravdanosti i studija opravdanosti za objekte za koje građevinsku dozvolu izdaje nadležno ministarstvo, odnosno autonomna pokrajina podležu reviziji (stručnoj kontroli) komisije koju obrazuje ministar nadležan za poslove građevinarstva (u daljem tekstu: reviziona komisija).

Revizionu komisiju za stručnu kontrolu objekata za koje građevinsku dozvolu izdaje nadležno ministarstvo, odnosno autonomna pokrajina, a koji se u celini grade na teritoriji autonomne pokrajine obrazuje ministar nadležan za poslove građevinarstva, na predlog organa autonomne pokrajine nadležnog za poslove građevinarstva.

Revizija projekata

Član 138.

Revizijom, odnosno stručnom kontrolom proverava se koncepcija objekta naročito sa stanovišta: pogodnosti lokacije u odnosu na vrstu i namenu objekta; uslova građenja objekta u pogledu primene mera zaštite životne sredine; seizmoloških, geotehničkih, saobraćajnih i drugih uslova; obezbeđenja energetskih uslova u odnosu na vrstu planiranih energenata; tehničko-tehnoloških karakteristika objekta; tehničko-tehnoloških i organizacionih rešenja za građenje objekta; savremenosti tehničkih rešenja i usklađenosti sa razvojnim programima u toj oblasti, kao i drugih propisanih uslova izgradnje objekta.

Reviziona komisija sačinjava izveštaj sa merama koje se obavezno primenjuju pri izradi projekta za izvođenje.

Rok za dostavljanje izveštaja iz prethodnog stava ovog člana ne može biti duži od 30 dana od dana podnošenja zahteva, a ukoliko reviziona komisija ne dostavi izveštaj u propisanom roku, smatraće se d a komisija nema primedbe.

Visinu troškova revizije projekta utvrđuje ministar nadležan za poslove građevinarstva, a troškove snosi investitor.

Nadležnost za izdavanje građevinske dozvole

Član 139.

Građevinsku dozvolu za izgradnju objekata izdaje ministarstvo, ako ovim zakonom nije drugačije određeno.

Ministarstvo izdaje građevinsku dozvolu za izgradnju objekata, i to:

1) visokih brana i akumulacija napunjenih vodom, jalovinom ili pepelom za koje je propisano tehničko osmatranje;

2) nuklearnih objekata i drugih objekata koji služe za proizvodnju nuklearnog goriva, radioizotopa, ozračivanja, uskladištenje radioaktivnih sirovina i otpadnih materija za naučno-istraživačke svrhe;

3) objekata za preradu nafte i raca koji se grade van eksploatacionih polja po prethodno pribavljenoj saglasnosti ministarstva nadležnog za eksploataciju mineralnih sirovina, proizvodnju biogoriva i biotečnosti u postrojenjima kapaciteta preko 100 t godišnje, naftovoda i produktovoda, gasovoda nazivnog radnog nadpritiska preko 16 bara ukoliko prelazi preko teritorije dve ili više opština, skladišta nafte, tečnog naftnog raca i naftnih derivata kapaciteta preko 500 tona koji se grade van eksploatacionih polja definisanih zakonom kojim se uređuje rudarstvo i geološka istraživanja i magistralnih toplovoda;

4) objekata bazne i prerađivačke hemijske industrije, crne i obojene metalurgije, objekata za preradu kože i krzna, objekata za preradu kaučuka, objekata za proizvodnju celuloze i papira i objekata za preradu nemetaličnih mineralnih sirovina koji se grade van eksploatacionih polja definisanih zakonom kojim se uređuje rudarstvo i geološka istraživanja, osim objekata za primarnu preradu ukrasnog i drugog kamena;

5) zavoda za izvršenje krivičnih sankcija, objekata za službene potrebe diplomatsko-konzularnih predstavništava stranih država, odnosno kancelarija međunarodnih organizacija u Republici Srbiji, ukoliko je to propisano bilateralnim sporazumom;

6) termoelektrana snage 10 MW i više, termoelektrana-toplana električne snage 10MW i više, hidroelektrana snage 10 i više MVA i drugih objekata za proizvodnju električne energije snage 10MW i više, kao i elektroenergetskih vodova transformatorskih stanica napona 110 i više kV;

7) međuregionalnih i regionalnih objekata vodosnabdevanja i kanalizacije, postrojenja za pripremu vode za piće kapaciteta preko 200l/s i postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda kapaciteta preko 200l/s;

8) regulacionih radova za zaštitu od velikih voda gradskih područja i ruralnih površina većih od 300 ha;

9) objekata u granicama nepokretnih kulturnih dobara od izuzetnog značaja i kulturnih dobara upisanih u Listu svetske kulturne i prirodne baštine, objekata u zaštićenoj okolini kulturnih dobara od izuzetnog značaja sa određenim granicama katastarskih parcela i objekata u zaštićenoj okolini kulturnih dobara upisanih u Listu svetske kulturne i prirodne baštine, kao i objekata u granicama nacionalnog parka i objekata u granicama zaštite zaštićenog prirodnog dobra od izuzetnog značaja (osim porodičnih stambenih objekata, poljoprivrednih i ekonomskih objekata i njima potrebnih objekata infrastrukture, koji se grade u selima), u skladu sa zakonom;

10) postrojenja za tretman neopasnog otpada, spaljivanjem ili hemijskim postupcima, kapaciteta više od 70 t dnevno;

11) postrojenja za tretman opasnog otpada spaljivanjem, termičkim i/ili fizičkim, fizičko-hemijskim, hemijskim postupcima, kao i centralna skladišta i/ili deponije za odlaganje opasnog otpada;

12) aerodroma za javni vazdušni saobraćaj;

13) putničkih pristaništa, luka, pristana i marina;

14) državnih puteva prvog i drugog reda, putnih objekata i saobraćajnih priključaka na ove puteve i graničnih prelaza;

15) javne železničke infrastrukture sa priključcima;

16) objekata elektronskih komunikacija, odnosno mreža, sistema ili sredstava koji su međunarodnog i magistralnog značaja i onih koji se grade na teritoriji dve ili više jedinica lokalne samouprave;

17) hidrograđevinskih objekata na plovnim putevima;

18) plovnih kanala i brodskih prevodnica koji nisu u sastavu hidroenergetskog sistema;

19) regionalnih deponija, odnosno deponija za odlaganje neopasnog otpada za područje nastanjeno sa preko 200.000 stanovnika;

20) objekata za proizvodnju energije iz obnovljivih izvora energije snage 10MW i više.

Poveravanje izdavanja građevinske dozvole

Član 140.

Poverava se autonomnoj pokrajini izdavanje građevinskih dozvola za izgradnju objekata određenih u članu 139. ovog zakona koji se u celini grade na teritoriji autonomne pokrajine.

Poverava se jedinicama lokalne samouprave izdavanje građevinskih dozvola za izgradnju objekata koji nisu određeni u članu 139. ovog zakona.

Pravo na izgradnju

Član 141.

Kao odgovarajuće pravo na izgradnju na zemljištu smatra se vlasništvo, pravo svojine, pravo zakupa na građevinskom zemljištu ili zemljištu u javnoj svojini, kao i druga prava propisana ovim zakonom.

Kao odgovarajuće pravo na građevinskom zemljištu smatra se i pravo korišćenja na građevinskom zemljištu koje je upisano u odgovarajuću evidenciju nepokretnosti i pravima na njima, do donošenja posebnog propisa kojim će biti uređeno pravo i način sticanja prava svojine na građevinskom zemljištu za ova lica.

Za izgradnju linijskih infrastrukturnih objekata, kao dokaz o odgovarajućem pravu smatra se i pravnosnažno ili konačno rešenje o eksproprijaciji, zaključen ugovor o pravu službenosti u skladu sa ovim zakonom, zaključen ugovor o zakupu na zemljištu u privatnoj svojini, kao i drugi dokazi propisani zakonom.

Za izgradnju komunalne infrastrukture u regulaciji postojeće saobraćajnice, u skladu sa faktičkim stanjem na terenu, ne dostavlja se dokaz o odgovarajućem pravu na zemljištu, odnosno objektu.

Za izgradnju ili izvođenje radova na građevinskom zemljištu ili objektu koji je u vlasništvu više lica, kao dokaz o odgovarajućem pravu prilaže se i overena saglasnost tih lica, a ako se izvode radovi na nadziđivanju, prilaže se i ugovor zaključen u skladu sa posebnim zakonom.

Za izgradnju ili izvođenje radova na građevinskom zemljištu na kome je upisan nosilac prava korišćenja prilaže se izvod iz lista nepokretnosti sa upisanim pravom korišćenja u korist podnosioca zahteva.

Za izgradnju ili izvođenje radova na izgradnji objekata za službene potrebe diplomatsko-konzularnih predstavništava stranih država, odnosno kancelarija međunarodnih organizacija u Republici Srbiji, ukoliko je to propisano bilateralnim sporazumom, investitor nema obavezu plaćanja doprinosa za uređivanje građevinskog zemljišta, ako postoji reciprocitet sa tom stranom državom, o čemu potvrdu izdaje ministarstvo nadležno za spoljne poslove.

Zahtev za izdavanje građevinske dozvole

Član 142.

Uz zahtev za izdavanje građevinske dozvole podnosi se:

1) lokacijski uslovi, koji nisu stariji od šest meseci;

2) projekat za građevinsku dozvolu, odnosno izvod iz projekta za izdavanje građevinske dozvole potpisan i overen pečatom lične licence od strane glavnog projektanta;

3) dokaz o pravu svojine, odnosno pravu korišćenja s pravom gradnje, pravo zakupa na građevinskom zemljištu u javnoj svojini, kao i druga prava propisana ovim zakonom;

4) drugi dokazi određeni lokacijskim uslovima;

5) dokaz o uplati odgovarajuće administrativne takse.

Za objekte za koje građevinsku dozvolu izdaje Ministarstvo, odnosno nadležni organ autonomne pokrajine, uz zahtev zahtev za izdavanje građevinske dozvole podnosi se i izveštaj revizione komisije.

Za izgradnju energetskih objekata, pre izdavanja građevinske dozvole, investitor pribavlja energetsku dozvolu, u skladu sa posebnim zakonom.

Postupanje po zahtevu

Član 143.

Organ nadležan za izdavanje građevinske dozvole, po prijemu zahteva za izdavanje građevinske dozvole vrši proveru dostavljene dokumentacije.

Nadležni organ proverava:

1) da li je projekat koji je sastavni deo zahteva za izdavanje građevinske dozvole, u skladu sa izdatim lokacijskim uslovima;

2) da li je nadležan za postupanje po zahtevu, odnosno prijavi;

3) da li je podnosilac zahteva, odnosno prijave lice koje, u skladu sa ovim zakonom, može biti podnosilac zahteva odnosno prijave;

4) da li su uz zahtev, odnosno prijavu priloženi sva dokumentacija i dokazi propisani lokacijskim uslovima;

5) da li je uz zahtev priložen dokaz o uplati propisane naknade, odnosno takse.

Nadležni organ ne upušta se u stručnu ocenu tehničke dokumentacije, niti ispituje verodostojnost dokumenata koje pribavlja u toku procedure, već nakon provere dokumenata iz stava 2. ovog člana, izdaje građevinsku dozvolu u skladu sa aktima i drugim dokumentima propisanim ovim zakonom i podzakonskim aktima donetim na osnovu ovog zakona.

Izdavanje građevinske dozvole

Član 144.

Građevinska dozvola se izdaje na osnovu važećih lokacijskih uslova nezavisno od toga po čijem zahtevu su lokacijski uslovi izdati.

Građevinska dozvola se izdaje investitoru koji uz zahtev za izdavanje građevinske dozvole dostavi projekat za građevinsku dozvolu, urađen u skladu sa lokacijskim uslovima, koji ima odgovarajuće pravo na zemljištu ili objektu i koji je dostavio dokaze propisane lokacijskim uslovima i platio odgovarajuće administrativne takse.

Građevinska dozvola izdaje se za ceo objekat, odnosno za deo objekta, ako taj deo predstavlja tehničku i funkcionalnu celinu.

Ako je zahtevom za izdavanje građevinske dozvole predviđeno priključenje objekta na komunalnu ili drugu infrastrukturu koja u trenutku izdavanja lokacijskih uslova nije izvedena, što je utvrđeno lokacijskim uslovima, uz zahtev za izdavanje građevinske dozvole se podnosi ugovor između investitora i odgovarajućeg imaoca javnih ovlašćenja kojim se utvrđuju obaveze ugovornih strana da izgrade komunalnu ili drugu infrastrukturu potrebnu za priključenje tog objekta.

Nadležni organ po proveri po zahtevu za izdavanje, odnosno izmenu građevinske dozvole, dozvolu izdaje najkasnije u roku od pet radnih dana od dana podnošenja zahteva za izdavanje građevinske dozvole, osim ako nisu ispunjeni formalni uslovi za dalje postupanje po zahtevu, kada taj zahtev odbacuje zaključkom.

Ako podnosilac zahteva otkloni utvrđene nedostatke i podnese usaglašeni zahtev u roku od deset dana od dana prijema zaključka iz prethodnog stava ovog člana, a najkasnije 30 dana od dana objavljivanja zaključka na internet strani nadležnog organa, ne dostavlja dokumentaciju podnetu uz zahtev koji je odbačen od strane nadležnog organa, niti ponovo plaća administrativnu taksu.

Primerak izdate građevinske dozvole nadležni organ dostavlja građevinskoj inspekciji bez odlaganja.

U slučaju štete nastale kao posledica primene tehničke dokumentacije, na osnovu koje je izdata građevinska dozvola, a za koju se naknadno utvrdi da nije u skladu sa propisima i pravilima struke, za štetu solidarno odgovaraju projektant koji je izradio i potpisao tehničku dokumentaciju, vršilac tehničke kontrole i investitor.

Sadržina građevinske dozvole

Član 145.

Građevinska dozvola se izdaje rešenjem, u roku od pet radnih dana od dana podnošenja zahteva. Sastavni deo rešenja su lokacijski uslovi, iznos doprinosa za uređivanje građevinskog zemljišta i projekat za građevinsku dozvolu overen od organa nadležnog za izdavanje građevinske dozvole.

Kada nadležni organ po zahtevu investitora izda građevinsku dozvolu usled promena u toku građenja, sastavni deo tog rešenja je novi obračun doprinosa.

Građevinska dozvola sadrži naročito podatke o:

1) investitoru;

2) objektu čije se građenje dozvoljava sa podacima o gabaritu, visini, ukupnoj površini i predračunskoj vrednosti objekta;

3) katastarskoj parceli, odnosno katastarskim parcelama na kojima se gradi objekat;

4) postojećem objektu koji se uklanja ili rekonstruiše radi građenja;

5) roku važenja građevinske dozvole;

6) dokumentaciji na osnovu koje se izdaje;

7) dokumentaciji koju je potrebno pripremiti pre početka izvođenja radova, odnosno građenja objekta.

Rok i prestanak važenja građevinske dozvole

Član 146.

Građevinska dozvola prestaje da važi ako se ne otpočne sa građenjem objekta, odnosno izvođenjem radova, u roku od dve godine od dana pravnosnažnosti rešenja kojim je izdata građevinska dozvola.

Građevinska dozvola prestaje da važi ako se u roku od pet godina od dana pravnosnažnosti rešenja kojim je izdata građevinska dozvola, ne izda upotrebna dozvola.

Rešenje kojim se utvrđuje prestanak važenja građevinske dozvole donosi organ nadležan za izdavanje građevinske dozvole, a po pravnosnažnosti to rešenje dostavlja Poreskoj upravi na čijoj teritoriji se nalazi predmetni objekat.

Dostavljanje rešenja o građevinskoj dozvoli

Član 147.

Nadležni organ dostavlja rešenje o građevinskoj dozvoli inspekciji koja vrši nadzor nad izgradnjom objekata, a ako je rešenje izdalo ministarstvo, odnosno autonomna pokrajina, rešenje se dostavlja jedinici lokalne samouprave na čijoj teritoriji se gradi objekat, radi informisanja.

Rešenje o građevinskoj dozvoli dostavlja se imaocima javnih ovlašćenja nadležnim za utvrđivanje uslova za projektovanje, odnosno priključenje objekata na infrastrukturnu mrežu, radi informisanja.

Žalba i odlučivanje po žalbi

Član 148.

Na rešenje o građevinskoj dozvoli može se izjaviti žalba u roku od osam dana od dana dostavljanja.

Na rešenje o građevinskoj dozvoli koje donosi nadležno ministarstvo, odnosno nadležni organ autonomne pokrajine, ne može se izjaviti žalba, ali se tužbom može pokrenuti upravni spor.

Po žalbi na rešenje o građevinskoj dozvoli jedinice lokalne samouprave rešava ministarstvo.

Autonomnoj pokrajini poverava se rešavanje po žalbi protiv prvostepenog rešenja o građevinskoj dozvoli jedinice lokalne samouprave, donetoj za građenje objekata koji se grade na teritoriji autonomne pokrajine.

Produženje roka važenja građevinske dozvole

Član 149.

Nakon isteka roka važenja građevinske dozvole, na zahtev investitora, nadležni organ može doneti rešenje kojim se odobrava da pravnosnažna građevinska dozvola ostaje na pravnoj snazi još dve godine, ako investitor pruži dokaz, odnosno ako se u postupku utvrdi da je objekat ukrovljen, sa postavljenom spoljnom stolarijom i izvedenim razvodima unutrašnjih instalacija koje omogućavaju njegovo priključenje na spoljnu mrežu infrastrukture.

Posle isteka novog roka investitor plaća na račun Poreske uprave naknadu u visini poreza na imovinu, koji bi se plaćao u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na imovinu za ceo objekat, da je isti izgrađen u skladu sa građevinskom dozvolom, sve dok se za tu lokaciju ne izda nova građevinska dozvola.

Pristupanje građenju

Član 150.

Građenju se može pristupiti na osnovu pravnosnažnog rešenja o građevinskoj dozvoli i prijavi radova.

Investitor može pristupiti građenju i na osnovu konačnog rešenja o građevinskoj dozvoli i prijavi radova, na sopstveni rizik i odgovornost.

Ako je stranka pokrenula upravni spor, a investitor iz tog razloga ne započne sa građenjem objekta do pravnosnažnosti rešenja, investitor ima pravo na naknadu štete i na izgubljenu dobit u skladu sa zakonom, ako se utvrdi da je tužba neosnovana.

Izmene rešenja o građevinskoj dozvoli usled promene investitora

Član 151.

Ako se nakon pravnosnažnosti rešenja o građevinskoj dozvoli promeni investitor, novi investitor je dužan da u roku od petnaest dana od dana nastanka promene, podnese organu koji je izdao građevinsku dozvolu zahtev za izmenu rešenja o građevinskoj dozvoli.

Uz zahtev iz prethodnog stava ovog člana prilaže se dokaz o pravu svojine, odnsono ugovor o kupovini građevinskog zemljišta, odnosno objekta u izgradnji, odnosno drugom pravu na zemljištu radi izgradnje objekta, odnosno dokaz o pravu svojine na objektu radi rekonstrukcije objekta i drugi pravni osnov sticanja prava svojine na objektu u izgradnji.

Zahtev za izmenu rešenja o građevinskoj dozvoli, može se podneti dok traje građenje objekta.

Rešenje o izmeni rešenja o građevinskoj dozvoli izdaje se u roku od osam dana od dana podnošenja zahteva i sadrži podatke o izmeni u pogledu imena, odnosno naziva investitora, dok u ostalim delovima ostaje nepromenjeno i dostavlja se ranijem i novom investitoru i građevinskoj inspekciji.

Na osnovu rešenja iz prethodnog stava ovog člana, nadležni organ je dužan da na projektu za građevinsku dozvolu upiše i pečatom organa overi nastalu promenu.

Na rešenje o izmeni rešenja o građevinskoj dozvoli može se izjaviti žalba u roku od osam dana od dana dostavljanja, a ako je donosilac rešenja Ministarstvo, odnosno nadležni organ autonomne pokrajine, tužbom se može pokrenuti upravni spor.

Izmena rešenja o građevinskoj dozvoli

Član 152.

Ako u toku izgradnje, odnosno izvođenja radova, nastanu izmene u odnosu na izdatu građevinsku dozvolu, glavni projekat, odnosno projekat za građevinsku dozvolu, investitor je dužan da obustavi gradnju i podnese zahtev za izmenu građevinske dozvole.

Izmenom u odnosu na izdatu građevinsku dozvolu smatra se svako odstupanje od položaja, dimenzija, namene i oblika objekta.

Uz zahtev za izmenu građevinske dozvole prilaže se novi projekat za građevinsku dozvolu, odnosno separat projekta za građevinsku dozvolu koji se menja.

Ako organ nadležan za izdavanje građevinske dozvole utvrdi da su nastale izmene u skladu sa važećim planskim dokumentom i lokacijskim uslovima, doneće rešenje o izmeni građevinske dozvole u roku od pet radnih dana od dana prijema uredne dokumentacije.

Ako izmene u toku izgradnje, odnosno izvođenja radova nisu u saglasnosti sa izdatim lokacijskim uslovima, nadležni organ će u objedinjenoj proceduri od imaoca javnih ovlašćenja pribaviti izmenjene uslove i u skladu sa njima doneti rešenje po zahtevu investitora.

Izgradnja objekata za koje se ne izdaje građevinska dozvola

Član 153.

Na osnovu rešenja koje izdaje organ nadležan za izdavanje građevinske dozvole vrše se:

1) izgradnja ulica, saobraćajnica, pešačkih staza, komunalne infrastrukture i stubova ili nosača infrastrukture u okviru postojeće regulacije,

2) izgradnja priključaka na izgrađenu vodovodnu, kanalizacionu, gasnu i sl. mrežu;

3) izgradnja kompresorskih jedinica i uređaja za isporuku gasa,

4) građenje objekata protivgradne odbrane;

5) izgradnja elektrana koje koriste obnovljive izvore energije instalirane snage 50kW,

6) izgradnja pomoćnih objekata i zidanih ograda,

7) izgradnja grobnica i spomenika na groblju;

8) postavljanje znakova, signalizacija, ploča za obaveštavanje i druge oprema u zaštićenim prirodnim dobrima (prema odluci privrednog društva, javnog preduzeća, odnosno drugog pravnog lica koji upravlja tim prirodnim dobrom).

Rešenje se u roku od tri dana izdaje investitoru koji dostavi prijavu, idejni projekat i tehnički opis, a uredio je odnose sa jedinicom lokalne samouprave u pogledu doprinosa za uređivanje građevinskog zemljišta i platio odgovarajuću administrativnu taksu.

Rešenje iz prethodnog stava ovog člana, za objekte koji se mogu upisati u javnu evidenciju, kao i za promenu namene objekta, odnosno dela objekta,

predstavlja osnov za upis u javnu knjigu o evidenciji nepokretnosti i pravima na njima.

Ako organ nadležan za izdavanje građevinske dozvole utvrdi da uz prijavu nije podneta dokumentacija ili dokazi koji se podnose uz prijavu, odnosno da je promena namene u suprotnosti sa urbanističkim planom ili da je za radove

navedene u prijavi potrebno izdavanje građevinske dozvole, obavestiće o tome investitora bez odlaganja, a najkasnije u roku od tri dana od dana podnošenja prijave.

Po završetku izgradnje, odnosno izvođenju radova, za objekte iz prvog stava ovog člana, po zahtevu investitora, nadležni organ može izdati upotrebnu dozvolu. Izdata upotrebna dozvola po zahtevu investitora je osnov za upis u javnu knjigu o evidenciji nepokretnosti i pravima na njima.

Izvođenje radova za koje se ne izdaje građevinska dozvola

Član 154.

Na osnovu rešenja koje izdaje organ nadležan za izdavanje građevinske dozvole vrše se:

1) izvođenje radova na investicionom održavanju objekta;

2) sanacija objekta;

3) adaptacija objekta;

4) radovi na uklanjanju prepreka za invalidna lica;

5) promena namene objekta ili delova objekta;

6) izvođenje radova na tekućem održavanju objekta;

7) radovi na održavanju, popravke i zamena opreme na objektima ili delovima objekta.

Rešenje se u roku od tri dana izdaje investitoru koji dostavi prijavu i popis i/ili opis radova.

Za radove iz prvog stava ovog člana na objektima od kulturno-istorijskog značaja i objektima za koje se pre obnove ili rekonstrukcije moraju izraditi konzervatorski uslovi, podnosi se i saglasnost organa, odnosno organizacije nadležne za poslove zaštite spomenika kulture na idejni, odnosno glavni projekat.

Ako organ nadležan za izdavanje građevinske dozvole utvrdi da uz prijavu nije podneta dokumentacija ili dokazi koji se podnose uz prijavu, odnosno da je promena namene u suprotnosti sa urbanističkim planom ili da je za radove navedene u prijavi potrebno izdavanje građevinske dozvole, obavestiće o tome investitora bez odlaganja, a najkasnije u roku od tri dana od dana podnošenja prijave.

Postavljanje montažnih objekata

Član 155.

Postavljanje i uklanjanje manjih montažnih objekata privremenog karaktera na javnim i drugim površinama (kiosci, bašte ugostiteljskih objekata, tezge i drugi pokretni mobilijar), balon hala sportske namene, nadstrešnica za sklanjanje ljudi u javnom prevozu, objekata za deponovanje i separaciju rečnih agregata i plovećih postrojenja na vodnom zemljištu, obezbeđuje i uređuje jedinica lokalne samouprave.

Za izradu tehničke dokumentacije za postavljanje objekata iz stava 1. ovog člana ne primenjuju se uslovi iz ovog zakona.

Ukoliko se objekti iz prvog stava ovog člana nalaze u prostornoj kulturno-istorijskoj celini ili zaštićenoj okolini nepokretnog kulturnog dobra, njihovo postavljanje se vrši uz uslove nadležnog zavoda za zaštitu spomenika kulture.

Izgradnju i postavljanje spomenika i spomen obeležja na površinama javne namene obezbeđuje i uređuje jedinica lokalne samouprave.

Privremena građevinska dozvola

Član 156.

Privremena građevinska dozvola se izdaje za izgradnju: asfaltne baze, separacije agregata, fabrike betona, privremenih saobraćajnica i priključaka, priključaka na komunalnu mrežu za potrebe građenja objekata, kao i za izvođenje istražnih radova, izvođenje radova na proizvodnim objektima ili objektima u funkciji proizvodnih objekata.

Na postupak izdavanja privremene građevinske dozvole i njenu sadržinu primenjuju se odredbe koje se odnose na izdavanje rešenja iz člana 153. ovog zakona.

Zavisno od vrste objekta, odnosno radova, privremena građevinska dozvola se donosi za tačno određeni period u kome se objekat može koristiti, odnosno izvoditi radovi, a koji ne može biti duži od tri godine od dana donošenja privremene građevinske dozvole.

U slučaju da investitor sam ne ukloni privremeni objekat u određenom roku, organ koji je doneo privremenu građevinsku dozvolu, po službenoj dužnosti dostavlja zahtev građevinskoj inspekciji za uklanjanje.

Žalba na rešenje građevinskog inspektora ne zadržava izvršenje rešenja.

Na zahtev investitora, rešenje o privremenoj građevinskoj dozvoli može se jednom produžiti za još tri godine. Istekom naknadnog roka, primenjuju se odredbe ovog člana o uklanjanju privremenog objekta.

Građevinski proizvodi

Član 157.

Građevinski proizvodi jesu građevinski materijali i od njih izrađeni građevinski elementi, koji se proizvode i isporučuju na tržište radi trajne ugradnje u objekte ili njihove delove i čija svojstva imaju uticaj na svojstva objekata u pogledu osnovnih zahteva za objekte.

Građevinski i drugi proizvodi koji se koriste prilikom građenja objekta ili izvođenja radova, moraju ispunjavati zahteve propisane ovim zakonom i posebnim propisima.

Ministar nadležan za poslove građevinarstva bliže propisuje tehničke zahteve i sistem ocenjivanja i provere svojstava građevinskih proizvoda koji su namenjeni za trajnu ugradnju u objekte.

Inostrane isprave o usaglašenosti građevinskih proizvoda

Član 158.

Zakonom kojim se uređuju tehnički zahtevi za proizvode i ocenjivanje usaglašenosti i drugim propisima kojima se uređuje priznavanje inostranih isprava o usaglašenosti proizvoda, propisuju se uslovi i način priznavanja inostranih isprava o usaglašenosti građevinskih proizvoda.

Ispunjenost uslova iz prethodnog stava ovog člana utvrđuje komisija koju čine stručnjaci za odgovarajuću oblast, koju obrazuje ministar nadležan za poslove građevinarstva.

Na predlog komisije ministar nadležan za poslove građevinarstva donosi rešenje kojim se odlučuje o zahtevu za priznavanje inostrane isprave i određuje visina troškova utvrđivanja ispunjenosti uslova za priznavanje inostrane isprave koje snosi podnosilac zahteva.

Priprema za građenje

Član 159.

Pre početka građenja investitor obezbeđuje: obeležavanje građevinske parcele, regulacionih, nivelacionih i građevinskih linija, u skladu sa propisima kojima je uređeno izvođenje geodetskih radova; obeležavanje gradilišta odgovarajućom tablom koja sadrži: podatke o objektu koji se gradi, investitoru, odgovornom projektantu, broj građevinske dozvole, izvođaču radova, početku građenja i roku završetka izgradnje.

Prijava radova

Član 160.

Investitor podnosi prijavu radova sa datumom početka i rokom završetka građenja, odnosno izvođenja radova, organu koji je izdao građevinsku dozvolu najkasnije osam dana pre početka izvođenja radova.

Najkasnije do podnošenja prijave radova, investitor je dužan da izvrši uplatu doprinosa za uređivanje građevinskog zemljišta u celosti, odnosno ako plaća na rate da uplati prvu ratu i dostavi sredstvo obezbeđenja plaćanja.

Uz prijavu radova podnosi se dokaz o regulisanju obaveza u pogledu doprinosa za uređivanje građevinskog zemljišta, u skladu sa ovim zakonom, kao i dokaz o plaćenoj administrativnoj taksi.

Ako se pre početka građenja na osnovu građevinske dozvole izvode pripremni radovi (radovi koji prethode građenju objekta i odnose se naročito na: građenje i postavljanje objekata i instalacija privremenog karaktera za potrebe izvođenja radova; obezbeđenje prostora za dopremu i smeštaj građevinskog materijala i druge radove kojima se obezbeđuje sigurnost susednih objekata,

saniranje terena i obezbeđenje nesmetanog odvijanja saobraćaja i korišćenje okolnog prostora), investitor je dužan da izvođenje tih radova navede u prijavi nadležnom organu lokalne samouprave.

Nadležni organ o podnetoj prijavi obaveštava građevinsku inspekciju.

Izvođač radova

Član 161.

Građenje objekata, odnosno izvođenje radova može da vrši privredno društvo, odnosno drugo pravno lice ili preduzetnik (u daljem tekstu: izvođač radova).

Građenje objekta, odnosno izvođenje radova za koje građevinsku dozvolu izdaje nadležno ministarstvo, odnosno autonomna pokrajina, može da vrši privredno društvo, odnosno drugo pravno lice koje je upisano u odgovarajući registar za građenje te vrste objekata, odnosno za izvođenje te vrste radova, koje je izgradilo ili učestvovalo u građenju te vrste i namene objekata, odnosno te vrste radova i koje ima zaposlena lica sa licencom za odgovornog izvođača radova.

Odgovorni izvođač radova

Član 162.

Izvođač radova određuje odgovornog izvođača radova koji rukovodi građenjem objekta, odnosno izvođenjem radova.

Ako građenje objekta, odnosno izvođenje radova vrši veći broj izvođača radova, investitor je dužan da odredi izvođača radova koji će biti nosilac prava i obaveza svih izvođača radova prema odredbama ovog zakona.

Odgovorni izvođač radova može biti lice sa stečenim visokim obrazovanjem odgovarajuće struke, odnosno smera i odgovarajućom licencom za izvođenje radova.

Licencu za odgovornog izvođača radova može da stekne lice sa stečenim visokim obrazovanjem odgovarajuće struke, odnosno smera, na studijama drugog stepena ili sa stečenim visokim obrazovanjem na studijama prvog stepena odgovarajuće struke, odnosno smera, završene specijalističke strukovne studije, sa položenim stručnim ispitom i najmanje tri godine radnog iskustva sa visokim obrazovanjem na studijama drugog stepena, odnosno pet godina radnog iskustva sa visokim obrazovanjem na studijama prvog stepena, sa stručnim rezultatima na građenju objekata i preporukom dva odgovorna izvođača.

Stručnim rezultatima na građenju objekta u smislu prethodnog stava ovog člana smatraju se rezultati ostvareni na rukovođenju građenjem ili saradnji na građenju najmanje dva objekta.

Građenjem stambenih i pomoćnih objekata za svoje potrebe i potrebe članova porodičnog domaćinstva, kao i izvođenjem pojedinih građevinsko-zanatskih i instalaterskih radova i radova na unutrašnjem uređenju objekata i uređenju terena, može da rukovodi lice sa završenom višom ili srednjom školskom spremom odgovarajuće struke i položenim stručnim ispitom.

Obaveze izvođača radova i odgovornog izvođača radova

Član 163.

Izvođač radova je dužan da:

1) pre početka radova potpiše projekat za izvođenje;

2) rešenjem odredi odgovornog izvođača radova na gradilištu;

3) odgovornom izvođaču radova obezbedi ugovor o građenju i dokumentaciju na osnovu koje se gradi objekat;

4) obezbedi preventivne mere za bezbedan i zdrav rad, u skladu sa zakonom.

Izvođač radova podnosi organu koji je izdao građevinsku dozvolu, izjavu o završetku izrade temelja i o završetku objekta u konstruktivnom smislu.

Izvođač uz izjavu o završetku izrade temelja prilaže geodetski snimak izgrađenih temelja, u skladu sa propisima kojima je uređeno izvođenje geodetskih radova.

Nadležni organ, u roku od tri dana od dana prijema izjave o završetku izrade temelja, obaveštava o završetku izrade temelja nadležnu građevinsku inspekciju koja ima obavezu da u roku od tri radna dana izvrši inspekcijski nadzor i o tome obavesti nadležni organ.

Ako nadležni organ po izvršenoj kontroli utvrdi da postoji odstupanje geodetskog snimka izgrađenih temelja u odnosu na građevinsku dozvolu, odmah će obavestiti građevinskog inspektora o ovoj činjenici, sa nalogom da se započeti radovi obustave do usaglašavanja izgradnje temelja sa glavnim projektom.

Izvođač radova pismeno upozorava investitora, a po potrebi i organ koji vrši nadzor nad primenom odredaba ovog zakona, o nedostacima u tehničkoj dokumentaciji i nastupanju nepredviđenih okolnosti koje su od uticaja na izvođenje radova i primenu tehničke dokumentacije (promena tehničkih propisa, standarda i normi kvaliteta posle izvršene tehničke kontrole, pojava arheoloških nalazišta, aktiviranje klizišta, pojava podzemnih voda i sl.).

Odgovorni izvođač radova dužan je da:

1) izvodi radove prema dokumentaciji na osnovu koje je izdata građevinska dozvola, odnosno projektu za izvođenje, u skladu sa propisima, standardima, uključujući standarde pristupačnosti tehničkim normativima i standardu kvaliteta koji važe za pojedine vrste radova, instalacija i opreme;

2) organizuje gradilište na način kojim će obezbediti pristup lokaciji, obezbeđenje nesmetanog odvijanja saobraćaja, zaštitu okoline za vreme trajanja građenja;

3) obezbeđuje sigurnost objekta, lica koja se nalaze na gradilištu i okoline (susednih objekata i saobraćajnica);

4) obezbeđuje dokaz o kvalitetu izvršenih radova, odnosno ugrađenog materijala, instalacija i opreme;

5) vodi građevinski dnevnik, građevinsku knjigu i obezbeđuje knjigu inspekcije;

6) obezbeđuje merenja i geodetsko osmatranje ponašanja tla i objekta u toku građenja;

7) obezbeđuje objekte i okolinu u slučaju prekida radova;

8) na gradilištu obezbedi ugovor o građenju, rešenje o određivanju odgovornog izvođača radova na gradilištu i projekat za izvođenje, odnosno dokumentaciju na osnovu koje se objekat gradi.

Stručni nadzor

Član 164.

Investitor obezbeđuje stručni nadzor u toku građenja objekta, odnosno izvođenja radova za koje je izdata građevinska dozvola.

Stručni nadzor obuhvata: kontrolu da li se građenje vrši prema građevinskoj dozvoli, odnosno prema tehničkoj dokumentaciji po kojoj je izdata građevinska dozvola; kontrolu i proveru kvaliteta izvođenja svih vrsta radova i primenu propisa, standarda i tehničkih normativa, uključujući standarde pristupačnosti; kontrolu i overu količina izvedenih radova; proveru da li postoje dokazi o kvalitetu materijala, opreme i instalacija koji se ugrađuju; davanje uputstava izvođaču radova; saradnju sa projektantom radi obezbeđenja detalja tehnoloških i organizacionih rešenja za izvođenje radova i rešavanje drugih pitanja koja se pojave u toku izvođenja radova.

Stručni nadzor može da vrši lice koje ispunjava uslove propisane ovim zakonom za odgovornog projektanta ili odgovornog izvođača radova.

U vršenju stručnog nadzora na objektu ne mogu da učestvuju lica koja su zaposlena u privrednom društvu, odnosno drugom pravnom licu ili preduzetničkoj radnji koje je izvođač radova na tom objektu, lica koja vrše inspekcijski nadzor, kao i lica koja rade na poslovima izdavanja građevinske dozvole u organu nadležnom za izdavanje građevinske dozvole.

Odstupanje od projekta

Član 165.

Ako se u toku građenja objekta odstupi od dokumentacije na osnovu koje je izdata građevinska dozvola, investitor pribavlja novu građevinsku dozvolu po izmenjenoj dokumentaciji.

Odstupanjem od dokumentacije na osnovu koje je izdata građevinska dozvola smatra se svako odstupanje od položaja, dimenzija, namena i oblik a objekta utvrđenih u građevinskoj dozvoli, odnosno tehničkoj dokumentaciji koja ej sastavni deo građevinske dozvole.

Tehnički pregled objekta

Član 166.

Podobnost objekta za upotrebu utvrđuje se tehničkim pregledom.

Tehnički pregled objekta vrši se po završetku izgradnje objekta, odnosno dela objekta koji predstavlja tehničko-tehnološku celinu i može se kao takav samostalno koristiti u skladu sa ovim zakonom.

Tehnički pregled može se vršiti i uporedo sa izvođenjem radova. Tehnički pregled obuhvata kontrolu usklađenosti izvedenih radova sa građevinskom dozvolom i tehničkom dokumentacijom na osnovu koje se objekat gradio, kao i sa tehničkim propisima i standardima koji se odnose na pojedine vrste radova, odnosno materijala, opreme i instalacija.

Komisija za tehnički pregled

Član 167.

Tehnički pregled objekta obezbeđuje i troškove tehničkog pregleda snosi investitor, u skladu sa ovim zakonom.

Tehnički pregled objekata vrši komisija ili privredno društvo, odnosno drugo pravno lice kome investitor poveri vršenje tih poslova i koje je upisano u odgovarajući registar za obavljanje tih poslova, u skladu sa ovim zakonom i podzakonskim aktom donetim na osnovu ovog zakona, kojim se uređuje sadržina zapisnika o tehničkom pregledu, sastav komisije za tehnički pregled, kao i način vršenja tehničkog pregleda.

Kada je predmet tehničkog pregleda objekat za koji su utvrđene posebne mere zaštite od požara, član komisije za tehnički pregled je i inženjer protivpožarne zaštite sa odgovarajućom licencom.

Član 168.

U vršenju tehničkog pregleda može da učestvuje lice koje ispunjava uslove propisane ovim zakonom za odgovornog projektanta, odnosno odgovornog izvođača radova za tu vrstu objekata.

U vršenju tehničkog pregleda, za objekte za koje je rađena studija uticaja na životnu sredinu, mora da učestvuje lice koje je stručno iz oblasti koja je predmet studija, a koje ima stečeno visoko obrazovanje odgovarajuće struke, odnosno smera, na studijama drugog stepena diplomske akademske studije - master, specijalističke akademske studije, odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje pet godina.

U vršenju tehničkog pregleda ne mogu da učestvuju lica koja su zaposlena u preduzeću, odnosno drugom pravnom licu koje je izradilo tehničku dokumentaciju ili je bilo izvođač radova kod investitora, lica koja su učestvovala u izradi tehničke dokumentacije i studije uticaja na životnu sredinu, ili u izvođenju radova kod investitora, lica koja su vršila stručni nadzor, lica koja vrše inspekcijski nadzor kao i lica koja rade na poslovima izdavanja građevinske dozvole u organu nadležnom za izdavanje građevinske dozvole.

Ne može se vršiti tehnički pregled objekta ili njegovog dela, ni odobriti upotreba ako je objekat, odnosno njegov deo, izgrađen bez građevinske dozvole.

Probni rad

Član 169.

Ako se, radi utvrđivanja podobnosti objekta za upotrebu, moraju vršiti prethodna ispitivanja i provera instalacija, uređaja, postrojenja, stabilnosti ili bezbednosti objekta, uređaja i postrojenja za zaštitu životne sredine, uređaja za zaštitu od požara ili druga ispitivanja, ili ako je to predviđeno tehničkom dokumentacijom, komisija za tehnički pregled, odnosno preduzeće ili drugo pravno lice kome je povereno vršenje tehničkog pregleda može da odobri puštanje objekta u probni rad, pod uslovom da utvrdi da su za to ispunjeni uslovi i o tome bez odlaganja obavesti nadležni organ.

Probni rad može trajati najduže godinu dana. Obaveza je investitora da prati rezultate probnog rada.

Komisija za tehnički pregled, odnosno preduzeće ili drugo pravno lice kome je povereno vršenje tehničkog pregleda, u toku probnog rada objekta proverava ispunjenost uslova za izdavanje upotrebne dozvole i izveštaj o tome dostavlja investitoru.

Upotrebna dozvola

Član 170.

Objekat za koji je u skladu sa ovim zakonom predviđeno izdavanje građevinske dozvole može se koristiti po prethodno pribavljenoj upotrebnoj dozvoli.

Ako objekat podleže obavezi pribavljanja integrisane dozvole može se koristiti samo uz pribavljenu dozvolu iz prethodnog stava ovog člana i integrisane dozvole propisane posebnim zakonom.

Uz zahtev za izdavanje upotrebne dozvole prilaže se izveštaj komisije za tehnički pregled kojim se utvrđuje da je objekat podoban za upotrebu sa predlogom da se može izdati upotrebna dozvola, projekat za izvođenje ili projekat izvedenog stanja, elaborat geodetskih radova za izvedeni objekat i posebne delove objekta, kao i elaborat geodetskih radova za podzemne instalacije i sertifikat o energetskim svojstvima objekta, ako je za objekat propisana obaveza pribavljanja sertifikata o energetskim svojstvima.

Organ nadležan za izdavanje građevinske dozvole izdaje rešenjem upotrebnu dozvolu, u roku od pet radnih dana od dana podnošenja zahteva za izdavanje upotrebne dozvole.

Upotrebna dozvola izdaje se kad se utvrdi da je objekat, odnosno deo objekta podoban za upotrebu.

Upotrebna dozvola izdaje se za ceo objekat ili za deo objekta koji predstavlja tehničko-tehnološku celinu i može se kao takav samostalno koristiti ili je za građenje tog dela objekta izdato posebna građevinska dozvola.

Upotrebna dozvola sadrži i garantni rok za objekat i pojedine vrste radova utvrđene posebnim propisom.

Sastavni deo rešenja o upotrebnoj dozvoli je konačni obračun doprinosa.

Upotrebna dozvola se dostavlja investitoru i nadležnom građevinskom inspektoru.

Na rešenje o upotrebnoj dozvoli a može se izjaviti žalba u roku od osam dana od dana dostavljanja.

Na rešenje o upotrebnoj dozvoli, kada je donosilac rešenja ministarstvo, odnosno nadležni organ autonomne pokrajine, ne može se izjaviti žalba, ali se može pokrenuti upravni spor u roku od 30 dana od dana dostavljanja.

Izuzetno, objekat se može koristiti i bez izdate upotrebne dozvole, ako u roku od pet radnih dana od dana podnošenja zahteva za izdavanje upotrebne dozvole uz koji je priložen nalaz komisije za tehnički pregled kojim se utvrđuje da je objekat podoban za upotrebu i predlogom da se može izdati upotrebna dozvola, nadležni organ nije izdao upotrebnu dozvolu, niti je rešenjem odbio izdavanje upotrebne dozvole.

U roku od pet radnih dana po pravnosnažnosti izdate upotrebne dozvole, nadležni organ po službenoj dužnosti dostavlja organu nadležnom za poslove državnog premera i katastra upotrebnu dozvolu, elaborat geodetskih radova za izvedeni objekat i posebne delove objekta, kao i elaborat geodetskih radova za podzemne instalacije.

Organ nadležan za poslove državnog premera i katastra donosi rešenje o kućnom broju i vrši upis prava svojine na objektu, odnosno posebnim delovima objekta, i o tome obaveštava investitora i nadležni organ uprave u roku od sedam dana od dostavljanja upotrebne dozvole, a u roku od 30 dana vrši odgovarajući upis u katastar vodova.

Priključenje na infrastrukturu

Član 171.

U roku od tri radna dana od dana prijema zahteva podnosioca zahteva za priključenje objekta na odgovarajuću mrežu komunalne infrastrukture, nadležni organ upućuje zahtev imaocu javnih ovlašćenja da izvrši priključenje.

U slučaju da je objekat izveden u skladu sa uslovima za priključenje, imalac javnih ovlašćenja dužan je da izvrši priključenje objekta na komunalnu i drugu infrastrukturu i da o tome obavesti nadležni organ u roku od 15 dana od dana prijema zahteva, ako lokacijskim uslovima nije predviđeno drugačije.

Odredbe ovog člana ne primenjuju se za priključenje objekta na prenosnu elektroenergetsku mrežu (iznad 110 kV).

Objekat koji se gradi, odnosno čije je građenje završeno bez građevinske dozvole, ne može biti priključen na elektroenergetsku, gasovodnu, telekomunikacionu ili mrežu daljinskog grejanja, vodovod i kanalizaciju.

Održavanje objekta

Član 172.

Vlasnik objekta za koji je izdata upotrebna dozvola obezbeđuje izvođenje radova na investicionom i tekućem održavanju objekta kao i redovne, vanredne i specijalističke preglede objekta, u skladu sa posebnim propisima.

X. UKLANJANJE OBJEKATA

Član 173.

Organ jedinice lokalne samouprave nadležan za poslove građevinarstva odobriće rešenjem, po službenoj dužnosti ili na zahtev zainteresovanog lica, uklanjanje objekta, odnosno njegovog dela, za koji utvrdi da je usled dotrajalosti ili većih oštećenja ugrožena njegova stabilnost i da predstavlja neposrednu opasnost za život i zdravlje ljudi, za susedne objekte i za bezbednost saobraćaja.

Rešenje o uklanjanju objekta, odnosno njegovog dela, može se izdati ako je nadležni građevinski inspektor prethodno doneo rešenje o zabrani korišćenja, odnosno upotrebe objekta.

Rešenje o uklanjanju objekta, odnosno njegovog dela, može se izvršiti ako su prethodno rešena pitanja smeštaja korisnika objekta, osim u slučaju kada se uklanjanje objekta odobrava na zahtev vlasnika koji taj objekat koristi. Kao rešeno pitanje smeštaja korisnika objekta smatra se obezbeđivanje nužnog smeštaja.

Žalba na rešenje o uklanjanju objekta ne zadržava izvršenje rešenja.

Skupština jedinice lokalne samouprave obezbeđuje uslove i mere koje je potrebno sprovesti u toku uklanjanja objekta koji predstavlja neposrednu opasnost za život i zdravlje ljudi, za susedne objekte i za bezbednost saobraćaja.

Član 174.

Uklanjanju objekta, odnosno njegovog dela, osim u slučaju izvršenja inspekcijskog rešenja, može se pristupiti samo na osnovu dozvole o uklanjanju objekta, odnosno njegovog dela.

Uz zahtev za izdavanje dozvole o uklanjanju objekta, odnosno njegovog dela podnosi se:

1) projekat rušenja sa tehničkom kontrolom;

2) dokaz o svojini na objektu;

3) uslovi, ako se radi o objektu čijim rušenjem bi bio ugrožen javni interes (zaštita postojeće komunalne i druge infrastrukture, zaštita kulturnog dobra, zaštita životne sredine i sl.).

Dozvola o uklanjanju objekta, odnosno njegovog dela izdaje se rešenjem u roku od osam dana od dana dostavljanja uredne dokumentacije.

Na rešenje o uklanjanju objekta, odnosno njegovog dela, može se izjaviti žalba u roku od 15 dana od dana dostavljanja rešenja.

Na rešenje o uklanjanju objekta, odnosno njegovog dela, kada je donosilac rešenja ministarstvo, odnosno nadležni organ autonomne pokrajine, ne može se izjaviti žalba, ali se tužbom može pokrenuti upravni spor, u roku od 30 dana od dana dostavljanja rešenja.

Član 175.

Ako nadležni organ jedinice lokalne samouprave utvrdi da se neposredna opasnost za život i zdravlje ljudi, susedne objekte i za bezbednost saobraćaja može otkloniti i rekonstrukcijom objekta, odnosno njegovog dela, o tome obaveštava vlasnika objekta, radi preduzimanja potrebnih mera u skladu sa zakonom.

Rešenjem kojim se odobrava rekonstrukcija objekta u smislu prethodnog stava ovog člana utvrđuje se rok u kome se radovi na rekonstrukciji moraju završiti.

Ako se rekonstrukcija objekta ne završi u utvrđenom roku nadležni organ će naložiti, odnosno odobriće rešenjem, po službenoj dužnosti ili na zahtev zainteresovanog lica, uklanjanje objekta, odnosno njegovog dela.

Član 176.

Uklanjanje objekta, odnosno njegovog dela može da vrši privredno društvo, odnosno drugo pravno lice ili preduzetnik, koji su upisani u odgovarajući registar za građenje objekata, odnosno za izvođenje radova.

Uklanjanjem objekta, odnosno njegovog dela, rukovodi odgovorni izvođač radova.

Po izvršenom uklanjanju objekta, odnosno njegovog dela, mora se izvršiti uređenje zemljišta i odvoz građevinskog otpada, u skladu sa posebnim propisima.

Izvršenje rešenja o uklanjanju objekta, odnosno njegovog dela

Član 177.

Rešenje o uklanjanju objekta, odnosno njegovog dela, koje se don osi na osnovu ovog zakona, izvršava republički, pokrajinski, odnosno organ jedinice lokalne samouprave nadležan za poslove građevinske inspekcije.

Organ nadležan za poslove građevinske inspekcije, sačinjava program uklanjanja objekata i odgovara za njegovo izvršenje.

Troškovi izvršenja inspekcijskog rešenja padaju na teret izvršenika.

Ako izvršenik sam ne sprovede izvršenje rešenja o uklanjanju objekta, odnosno njegovog dela, rešenje će se izvršiti preko privrednog društva, odnosno drugog pravnog lica ili preduzetnik a, u skladu sa ovim zakonom, na teret izvršenika.

Troškovi izvršenja inspekcijskog rešenja padaju na teret budžeta nadležnog organa, do naplate od izvršenika.

Ukoliko nadležni organ nema potrebna sredstva za izvršenje inspekcijskog rešenja, zainteresovana strana može obezbediti troškove izvršenja do naplate od strane izvršnog dužnika.

Na zahtev organa nadležnog za poslove građevinske inspekcije nadležna policijska uprava će, u skladu sa zakonom, pružiti policijsku pomoć radi omogućavanja izvršenja rešenja o uklanjanju objekta, odnosno njegovog dela.

Građevinski inspektor, po izvršenom uklanjanju objekta, odnosno njegovog dela sačinjava zapisnik o uklanjanju objekta, odnosno njegovog dela, koji se dostavlja i organu nadležnom za poslove katastra nepokretnosti.

XI. NADZOR

Inspekcijski nadzor

Član 175.

Nadzor nad izvršavanjem odredaba ovog zakona i propisa donetih na osnovu ovog zakona, vrši ministarstvo.

Inspekcijski nadzor vrši nadležno ministarstvo preko inspektora u okviru delokruga utvrđenog zakonom.

Autonomnoj pokrajini poverava se vršenje inspekcijskog nadzora u oblasti prostornog planiranja i urbanizma na teritoriji autonomne pokrajine i nad izgradnjom objekata za koje izdaje građevinsku dozvolu na osnovu ovog zakona, kao i nadzor nad radom gradskih i opštinskih građevinskih inspektora na teritoriji autonomne pokrajine.

Jedinici lokalne samouprave poverava se vršenje inspekcijskog nadzora nad izgradnjom objekata za koje izdaju građevinsku dozvolu na osnovu ovog zakona.

Ukoliko se u vršenju inspekcijskog nadzora nad radom građevinskog inspektora gradske opštine u sastavu grada utvrdi da opštinski građevinski inspektor ne preduzima propisane mere u vršenju inspekcijskog nadzora, gradski građevinski inspektor ima pravo da u konkretnom slučaju preuzme vršenje inspekcijskog nadzora i okonča postupak.

Poslove urbanističkog inspektora može da obavlja diplomirani inženjer - master, odnosno diplomirani inženjer arhitekture ili građevinarstva, koji ima najmanje tri godine radnog iskustva u struci i položen stručni ispit i koji ispunjava i druge uslove propisane zakonom.

Poslove građevinskog inspektora može da obavlja diplomirani inženjer - master, odnosno diplomirani inženjer građevinarstva ili arhitekture, koji ima najmanje tri godine radnog iskustva u struci i položen stručni ispit i koji ispunjava i druge uslove propisane zakonom.

Poslove inspekcijskog nadzora koji su ovim zakonom povereni opštini može da obavlja i lice koje ima visoko obrazovanje na studijama prvog stepena građevinske ili arhitektonske struke, odnosno lice koje ima višu školsku spremu arhitektonske ili građevinske struke, najmanje tri godine radnog iskustva u struci, položen stručni ispit i koje ispunjava i druge uslove propisane zakonom.

Ministar nadležan za poslove urbanizma i građevinarstva bliže propisuje obrazac i sadržinu legitimacije urbanističkog, građevinskog i geodetskog inspektora.

Prava i dužnosti urbanističkog inspektora

Član 176.

Urbanistički inspektor, u vršenju inspekcijskog nadzora, ima pravo i dužnost da proverava da li:

1) je planski dokument donet u skladu sa zakonom i propisom donetim na osnovu zakona;

2) su lokacijski uslovi izdati u skladu planskim dokumentom;

3) je nosilac javnih ovlašćenja, privredno društvo, odnosno drugo pravno lice, odnosno javno preduzeće ili druga organizacija koje utvrđuje uslove za izgradnju objekata i uređenje prostora, kao i tehničke podatke za priključak na infrastrukturu, dostavilo potrebne podatke i uslove za izradu planskog dokumenta, odnosno lokacijske uslove i objavilo separat o tehničkim uslovima za izgradnju objekata, u skladu sa propisanim sadržajem i u rokovima.

Nosilac javnih ovlašćenja, kao i privredno društvo, odnosno drugo pravno lice koje izrađuje prostorne i urbanističke planove ili obavlja druge poslove određene ovim zakonom, privredno društvo, odnosno drugo pravno ili fizičko lice koje vrši promene u prostoru, kao i nadležna opštinska, odnosno gradska, odnosno uprava grada Beograda, dužni su da urbanističkom inspektoru omoguće potpun i nesmetan uvid u raspoloživu dokumentaciju.

Ovlašćenja urbanističkog inspektora

Član 174.

U vršenju inspekcijskog nadzora urbanistički inspektor je ovlašćen da preduzima sledeće mere:

1) da obavesti organ nadležan za donošenje planskog dokumenta i/ili da predloži ministru nadležnom za poslove prostornog planiranja i urbanizma pokretanje postupka za ocenu zakonitosti planskog dokumenta ili dela planskog dokumenta, ako utvrdi da postupak po kojem je donet nije sproveden na način propisan zakonom;

2) da podnese prigovor nadležnom organu na izdate lokacijske uslove, u roku koji ne može biti duži od 30 dana od dana izdavanja lokacijskih uslova, ako utvrdi da ti akti nisu u skladu sa zakonom, odnosno planskim dokumentom i o tome obavesti investitora;

3) da pokrene prekršajni postupak i preduzme mere protiv nosioca javnih ovlašćenja ili drugog pravnog lica, ako u propisanom roku ne objave separat, odnosno ne dostave propisane potrebne podatke neophodne za izradu plana, odnosno za priključak na tehničku i drugu infrastrukturu;

4) da preduzima i druge mere, u skladu sa zakonom.

Prava i dužnosti građevinskog inspektora

Član 175.

Građevinski inspektor u vršenju inspekcijskog nadzora ima pravo i dužnost da proverava da li:

1) privredno društvo, odnosno drugo pravno lice ili preduzetnik koje gradi objekat, odnosno lice koje vrši stručni nadzor, odnosno lica koja obavljaju pojedine poslove na građenju objekata, ispunjavaju propisane uslove;

2) je za objekat koji se gradi, odnosno za izvođenje radova izdata građevinska dozvola i potvrđena prijava o početku građenja, odnosno izdato rešenje;

3) je investitor zaključio ugovor o građenju, u skladu sa ovim zakonom;

4) se objekat gradi prema izdatoj građevinskoj dozvoli, odnosno tehničkoj dokumentaciji na osnovu koje je izdato rešenje;

5) je gradilište obeleženo na propisan način;

6) izvršeni radovi, odnosno materijal, oprema i instalacije koji se ugrađuju odgovaraju zakonu i propisanim standardima, tehničkim normativima i normama kvaliteta;

7) je izvođač radova preduzeo mere za bezbednost objekta, susednih objekata, saobraćaja, okoline i zaštitu životne sredine;

8) na objektu koji se gradi ili je izgrađen postoje nedostaci koji ugrožavaju bezbednost njegovog korišćenja i okoline;

9) izvođač radova vodi građevinski dnevnik, građevinsku knjigu i obezbeđuje knjigu inspekcije na propisani način;

10) se u toku građenja i korišćenja objekta vrše propisana osmatranja i održavanja objekta;

11) je za objekat koji se koristi izdata upotrebna dozvola;

12) se objekat koristi za namenu za koju je izdata građevinska, odnosno upotrebna dozvola;

Građevinski inspektor je ovlašćen da vrši nadzor nad korišćenjem objekata i da preduzima mere ako utvrdi da se korišćenjem objekta dovode u opasnost život i zdravlje ljudi, bezbednost okoline, ugrožava životna sredina i ako se nenamenskim korišćenjem utiče na stabilnost i sigurnost objekta.

U vršenju inspekcijskog nadzora građevinski inspektor je dužan da obavezno izvrši dva inspekcijska nadzora i to prilikom dobijanja obaveštenja od nadležnog organa o prijavi temelja i po završetku objekta u konstruktivnom smislu.

U vršenju inspekcijskog nadzora, građevinski inspektor je ovlašćen da uđe na gradilište i objekte u izgradnji, da traži isprave u cilju identifikacije lica, da uzima izjave od odgovornih lica, fotografiše ili sačini video snimak gradilišta ili objekta, kao i da preduzima druge radnje vezane za inspekcijski nadzor, u cilju utvrđivanja činjeničnog stanja.

U vršenju inspekcijskog nadzora građevinski inspektor je ovlašćen da uđe bez odluke suda i u posebni fizički deo zgrade u kojem se izvode radovi za koje je po ovom zakonu predviđen inspekcijski nadzor, ukoliko postoje osnovi sumnje da će prilikom vršenja nadzora biti otkrivena povreda zakona koja zahteva preduzimanje hitnih mera radi sprečavanja opasnosti po život i zdravlje ljudi, odnosno izvođenje radova koji predstavljaju izvršenje krivičnog dela bespravne gradnje.

Građevinski inspektor je dužan da pruža stručnu pomoć u vršenju poverenih poslova u oblasti inspekcijskog nadzora i da daje stručna objašnjenja, da preduzima preventivne mere, uključujući da obaveštava subjekta inspekcijskog nadzora u vezi sa obavezama iz propisa, ukazuje subjektu inspekcijskog nadzora na moguće zabranjene, odnosno štetne posledice njegovog ponašanja, opomene subjekta inspekcijskog nadzora na potrebu otklanjanja uzroka nezakonitosti koje mogu nastati u budućnosti, kao i da neposredno učestvuje u vršenju inspekcijskog nadzora kad je to neophodno.

Ovlašćenja građevinskog inspektora

Član 176.

U vršenju inspekcijskog nadzora građevinski inspektor je ovlašćen da:

1) naredi rešenjem uklanjanje objekta ili njegovog dela, ako se objekat gradi ili je njegovo građenje završeno bez građevinske dozvole, odnosno ako se objekat gradi suprotno lokacijskim uslovima, odnosno građevinskoj dozvoli, odnosno potvrdi o prijavi radova;

2) naloži rešenjem obustavu radova i uklanjanje objekta, odnosno vraćanje u prvobitno stanje, ako se objekat gradi, odnosno izvode radovi bez rešenja;

3) naloži rešenjem obustavu radova i odredi rok koji ne može biti duži od 60 dana za pribavljanje, odnosno izmenu građevinske dozvole, ako se objekat ne gradi prema građevinskoj dozvoli, odnosno projektu za izvođenje, a ako investitor u ostavljenom roku ne pribavi, odnosno izmeni građevinsku dozvolu, da naloži rešenjem uklanjanje objekta, odnosno njegovog dela;

4) naloži rešenjem obustavu radova, ako investitor nije zaključio ugovor o građenju, u skladu sa ovim zakonom;

5) naloži rešenjem obustavu radova i odredi rok koji ne može biti duži od 30 dana za pribavljanje građevinske dozvole, ako utvrdi da je za radove koji se izvode na osnovu rešenja potrebno pribaviti građevinsku dozvolu, a ako investitor u ostavljenom roku ne pribavi građevinsku dozvolu, da naloži rešenjem uklanjanje objekta, odnosno njegovog dela;

6) naloži rešenjem obustavu radova i odredi rok koji ne može biti duži od 30 dana za pribavljanje, odnosno izmenu građevinske dozvole, ako izgrađeni temelji nisu usklađeni sa, građevinskom dozvolom i projektom za izvođenje a ako investitor u ostavljenom roku ne pribavi građevinsku dozvolu, da naloži rešenjem uklanjanje izgrađenih temelja i vraćanje terena u prvobitno stanje;

7) naloži rešenjem uklanjanje objekta, odnosno njegovog dela ako je nastavljeno građenje, odnosno izvođenje radova i posle donošenja rešenja o obustavi radova;

8) naloži rešenjem uklanjanje privremenog objekta protekom propisanog roka;

9) naloži rešenjem investitoru, odnosno vlasniku objekta zabranu daljeg uklanjanja objekta, odnosno njegovog dela, ako se objekat ili njegov deo uklanja bez rešenja o dozvoli uklanjanja objekta, odnosno njegovog dela;

10) naloži rešenjem obustavu radova, ako investitor nije rešenjem odredio stručni nadzor, u skladu sa ovim zakonom;

11) naredi sprovođenje drugih mera, u skladu sa ovim zakonom. Rešenje o uklanjanju objekta, odnosno njegovog dela odnosi se i na delove objekta koji nisu opisani u rešenju o rušenju, a nastali su nakon sastavljanja zabeležbe i čine jednu građevinsku celinu.

Kada građevinski inspektor utvrdi da je postupanje lica sa odgovarajućom licencom u suprotnosti sa propisima, odnosno pravilima struke, dužan je da o tome obavesti nadležni organ i organizaciju koja je izdala licencu radi utvrđivanja odgovornosti.

Član 177.

Kad građevinski inspektor u vršenju inspekcijskog nadzora utvrdi da:

1) se u toku građenja ne preduzimaju mere za bezbednost objekta, saobraćaja, okoline i zaštitu životne sredine, narediće rešenjem investitoru, odnosno izvođaču radova mere za otklanjanje uočenih nedostataka, rok njihovog izvršenja, kao i obustavu daljeg izvođenja radova dok se ove mere ne sprovedu, pod pretnjom prinudnog izvršenja na teret investitora, odnosno izvođača radova;

2) izvršeni radovi, odnosno materijal, oprema i instalacije koji se ugrađuju ne odgovaraju zakonu i propisanim standardima, tehničkim normativima i normama kvaliteta, obustaviće rešenjem dalje izvođenje radova dok se ne otklone utvrđeni nedostaci;

3) gradilište nije obeleženo na propisan način, naložiće rešenjem obustavu radova i odrediće rok za otklanjanje nedostataka, koji ne može biti duži od tri dana;

4) privredno društvo, odnosno drugo pravno lice ili preduzetnik, odnosno lice kome je povereno vršenje stručnog nadzora nad građenjem objekta, odnosno izvođenjem radova ne ispunjava propisane uslove, zabraniće rešenjem dalje izvođenje radova do ispunjenja uslova;

5) na objektu koji se gradi ili koji je izgrađen postoje nedostaci koji predstavljaju neposrednu opasnost po stabilnost, odnosno bezbednost objekta i njegove okoline i život i zdravlje ljudi, zabraniće rešenjem korišćenje objekta ili njegovog dela dok se ne otklone utvrđeni nedostaci;

6) se objekat za koji je izdata građevinska dozvola koristi bez upotrebne dozvole, narediće investitoru pribavljanje upotrebne dozvole u roku koji ne može biti kraći od 30 ni duži od 90 dana, a ako je investitor ne pribavi u utvrđenom roku doneće rešenje o zabrani korišćenja objekta;

7) se objekat za koji je izdata građevinska i upotrebna dozvola koristi za namenu koja nije utvrđena građevinskom i upotrebnom dozvolom, naložiće pribavljanje građevinske dozvole, odnosno rešenja u roku od 30 dana, a ako investitor ne pribavi građevinsku dozvolu, odnosno rešenje u ostavljenom roku, doneće rešenje o zabrani korišćenja objekta;

8) se korišćenjem objekta dovodi u opasnost život i zdravlje ljudi, bezbednost susednih objekata, bezbednost okoline ili ugrožava životna sredina, naložiće izvođenje potrebnih radova, odnosno zabraniti korišćenje objekta, odnosno dela objekta;

9) objekat za koji je izdata građevinska dozvola, koji nije završen u roku sadržanom u prijavi početka građenja objekta, odnosno izvođenja radova, narediće rešenjem investitoru da u roku koji ne može biti kraći od 30 ni duži od 90 dana, završi građenje objekta, odnosno izvođenje radova, a ako investitor ne završi objekat u ostavljenom roku, podneće prijavu za učinjeni prekršaj, odnosno privredni prestup.

Rešenje iz prethodnog stava ovog člana može se doneti i usmenim izricanjem na licu mesta, uz obavezu inspektora da pismeni otpravak izradi u roku koji ne može biti duži od pet dana. Pismeni otpravak rešenja dostavlja se pribijanjem na objekat koji se gradi.

Rok za izvršenje i rok za žalbu počinju da teku od dana donošenja usmenog rešenja.

Član 178.

Kad građevinski inspektor u vršenju inspekcijskog nadzora utvrdi da se u toku građenja, odnosno korišćenja objekta ne vrši propisano osmatranje, odnosno održavanje objekta, narediće rešenjem investitoru i izvođaču radova, odnosno korisniku objekta da uočene nepravilnosti otkloni.

Kad građevinski inspektor u vršenju inspekcijskog nadzora utvrdi da se objekat gradi, odnosno izvode pripremni radovi bez građevinske dozvole, pored mera propisanih ovim zakonom, narediće rešenjem bez odlaganja i zatvaranje gradilišta.

Rešenje o zatvaranju gradilišta izvršno je danom donošenja.

Mera zatvaranja gradilišta sprovodi se stavljanjem službenog znaka "zatvoreno gradilište", pečaćenjem građevinskih mašina i pribijanjem kopije rešenja o zatvaranju gradilišta na vidnom mestu.

Jedan primerak izvršnog rešenja kojim se naređuje zatvaranje gradilišta, građevinski inspektor dostavlja nadležnoj policijskoj upravi, koja će po potrebi pružiti policijsku pomoć radi omogućavanja sprovođenja izvršenja tog rešenja.

Kad građevinski inspektor, u vršenju inspekcijskog nadzora, utvrdi da je investitor nepoznat, rešenje, odnosno zaključak o dozvoli izvršenja dostavlja se pribijanjem na oglasnu tablu nadležnog organa i pribijanjem na objekat koji se gradi, odnosno upotrebljava, što se konstatuje zabeleškom inspektora o vremenu i mestu dostave na rešenju, odnosno zaključku o dozvoli izvršenja.

Zabeleška inspektora o vremenu i mestu dostave sadrži sve relevantne podatke o danu, mestu i vrsti objekta kao i o imenu investitora ili izvođača radova ukoliko je ono poznato, a ukoliko nije postupak će se voditi protiv nepoznatog lica. Naknadnim identifikovanjem investitora ili izvođača radova ili promenom investitora ili izvođača radova, postupak iz izvršnog rešenja se ne prekida niti se produžavaju rokovi određeni u tom postupku.

Rešenje, odnosno zaključak o dozvoli izvršenja smatra se uredno dostavljenim danom pribijanja na oglasnu tablu nadležnog organ a i pribijanjem na objekat koji se gradi, odnosno upotrebljava.

Član 179.

Rešenje o uklanjanju objekta, odnosno njegovog dela, građevinski inspektor donosi u slučajevima propisanim ovim zakonom.

Rešenjem o uklanjanju objekta, odnosno njegovog dela, određuje se rok u kome je investitor dužan ukloniti objekat ili njegov deo.

Rešenjem o uklanjanju objekta, odnosno njegovog dela, građevinski inspektor određuje da li je pre uklanjanja objekta, odnosno dela objekta potrebno uraditi projekat rušenja, kao i način izvršenja putem druge osobe u slučaju da investitor to sam nije učinio u roku određenom rešenjem o uklanjanju.

Izuzetno, građevinski inspektor neće doneti rešenje o uklanjanju objekta, odnosno njegovog dela (potporni zidovi, pretvaranje tavanskog prostora u stambeni, otvaranje portala na fasadi i sl.), ako bi tim uklanjanjem nastala opasnost po život i zdravlje ljudi ili susedne objekte ili sam objekat, već će investitoru rešenjem naložiti vraćanje u prvobitno stanje, u skladu sa ovim zakonom.

Član 180.

Na rešenje republičkog građevinskog inspektora može se izjaviti žalba u roku od 15 dana od dana dostavljanja rešenja.

Žalba na rešenje republičkog građevinskog inspektora se izjavljuje Vladi, preko ministarstva nadležnog za poslove urbanizma i građevinarstva.

Na rešenje urbanističkog inspektora može se izjaviti prigovor u roku od osam dana od dana dostavljanja.

Na rešenje urbanističkog inspektora prigovor se izjavljuje nadležnom izvršnom organu grada Beograda, autonomne pokrajine, odnosno Vladi, preko organa nadležnog za poslove urbanizma autonomne pokrajine.

Na rešenje jedinice lokalne samouprave doneto u postupku inspekcijskog nadzora u oblasti izgradnje objekata žalba se izjavljuje ministarstvu nadležnom za poslove građevinarstva.

Autonomnoj pokrajini poverava se rešavanje po žalbi protiv prvostepenog rešenja donetog u postupku inspekcijskog nadzora u oblasti izgradnje objekata koji se grade na teritoriji autonomne pokrajine.

Gradu Beogradu poverava se rešavanje po žalbi protiv prvostepenog rešenja gradske opštine, donetog u postupku inspekcijskog nadzora u oblasti izgradnje objekata koji se grade na teritoriji grada Beograda, u skladu sa ovim zakonom.

Žalba izjavljena na rešenja iz ovog člana ne odlaže izvršenje rešenja.

XII. KAZNENE ODREDBE

Krivična dela

Član 181.

Odgovorno lice u privrednom društvu ili drugom pravnom licu, koje je investitor, kazniće se za krivično delo zatvorom do godinu dana ako:

1) gradi objekat bez građevinske dozvole, odnosno izvodi radove suprotno tehničkoj dokumentaciji na osnovu koje se objekat gradi;

2) nastavi sa građenjem objekta posle donošenja rešenja o obustavi građenja;

3) nastavi sa izvođenjem radova i posle donošenja rešenja o njihovoj obustavi.

Privredni prestupi

Član 182.

Novčanom kaznom od 5.000.000 do 7.000.000 dinara kazniće se za privredni prestup privredno društvo ili drugo pravno lice, koje je investitor, ako:

1) ne obezbedi vršenje stručnog nadzora nad građenjem objekta;

2) ne završi građenje objekta, odnosno izvođenje radova u ostavljenom roku.

Za privredni prestup iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u privrednom društvu ili drugom pravnom licu, koje je investitor, novčanom kaznom od 100.000 do 200.000 dinara.

Član 183.

Novčanom kaznom od 3.000.000 do 5.000.000 dinara kazniće se za privredni prestup nosilac javnih ovlašćenja, privredno društvo ili drugo pravno lice koje je ovlašćeno da utvrđuje uslove za izgradnju objekata i uređenje prostora, kao i tehničke podatke za priključak na infrastrukturu, odnosno da priključi objekat na infrastrukturu, ako u propisanom roku ne objavi separat i/ili ne dostavi propisane potrebne podatke i uslove za izradu planskog dokumenta, i/ili lokacijske uslove i/ili saglasnost na projekat, odnosno drugi akt predviđen ovim zakonom, kao i ako ne priključi objekat na infrastrukturu.

Za privredni prestup iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice novčanom kaznom od 100.000 do 200.000 dinara.

Prijavu za privredni prestup iz st. 1. ovog člana podnosi urbanistički inspektor na osnovu zahteva organa nadležnog za izdavanje lokacijskih uslova, odnosno nosioca izrade plana.

Član 184.

Novčanom kaznom od 1.000.000 do 2.000.000 dinara kazniće se za privredni prestup organizacija, nosilac javnih ovlašćenja, privredno društvo ili drugo pravno lice ako traži saglasnosti na tehničku dokumentaciju suprotno odredbama ovog zakona.

Za privredni prestup iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice novčanom kaznom od 100.000 do 200.000 dinara.

Prijavu za privredni prestup iz st. 1. ovog člana podnosi urbanistički inspektor na osnovu zahteva organa nadležnog za izdavanje građevinske dozvole.

Član 185.

Novčanom kaznom od 1.000.000 do 2.000.000 dinara kazniće se za privredni prestup nadležni organ, odnosno organizacija, ako u cilju izrade, odnosno izmene prostornog ili urbanističkog plana, u celini ili u pojedinostima, na zahtev ministarstva nadležnog za poslove prostornog planiranja i urbanizma, autonomne pokrajine ili jedinice lokalne samouprave, organizacija u datom roku bez odlaganja i ograničenja ne ustupe podnosiocu zahteva sve raspoložive postojeće digitalne kopije topografskog i katastarskog plana, odnosno digitalne zapise, odnosno katastar podzemnih instalacija, odnosno georeferencirane ortofoto snimke, odnosno ažurirani overeni katastarsko-topografski plan ili ažurirani overeni topografski plan i ažurirani overeni katastarski plan, bez naknade.

Za privredni prestup iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice novčanom kaznom od 100.000 do 200.000 dinara.

Prijavu za privredni prestup iz st. 1. ovog člana podnosi urbanistički inspektor na osnovu zahteva zahteva organa nadležnog za izdavanje lokacijskih uslova, odnosno nosioca izrade plana.

Prekršaji

Član 186.

Novčanom kaznom od 500.000 do 1.000.000 dinara kazniće se za prekršaj nadležni organ, odnosno organizacija, nosilac javnih ovlašćenja, privredno društvo, odnosno drugo pravno lice, ako ne omogući inspektoru vršenje nadzora u skladu sa ovim zakonom.

Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice novčanom kaznom od 50.000 do 100.000 dinara.

Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se preduzetnik novčanom kaznom od 100.000 do 300.00 dinara.

Član 187.

Novčanom kaznom od 300.000 dinara kazniće se za prekršaj pravno lice koje je investitor objekta za javnu upotrebu ako ne obezbedi pristup objektu osobama sa invaliditetom u skladu sa standardima pristupačnosti.

Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu, novčanom kaznom od 10.000 do 50.000 dinara.

Član 188.

Novčanom kaznom od 500.000 do 1.000.000 dinara kazniće se za prekršaj privredno društvo, odnosno druga organizacija, odnosno drugo pravno lice koje gradi objekat, ako:

1) ne odredi lice koje rukovodi građenjem objekta, odnosno izvođenjem radova ili ako odredi lice koje za to ne ispunjava propisane uslove;

2) ne obavesti nadležni organ o završetku izgradnje temelja;

3) ne vodi građevinski dnevnik i građevinsku knjigu ili ne obezbedi knjigu inspekcije.

Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice novčanom kaznom od 10.000 do 50.000 dinara.

Član 189.

Novčanom kaznom od 100.000 do 150.000 dinara ili kaznom zatvora do 30 dana kazniće se za prekršaj odgovorni projektant koji je izradio i potpisao tehnički dokument ili je potvrdio taj dokument u postupku tehničke kontrole, suprotno odredbama ovog zakona i podzakonskim aktima donetim na osnovu ovog zakona.

Član 190.

Novčanom kaznom od 50.000 do 100.000 dinara kazniće se za prekršaj odgovorno službeno lice u nadležnom organu uprave ako:

1) ne omogući inspektoru potpun i nesmetan uvid u raspoloživu dokumentaciju;

2) ne preduzme propisane mere u vršenju inspekcijskog nadzora.

Član 191.

Novčanom kaznom od 25.000 do 50.000 dinara kazniće se za prekršaj odgovorno službeno lice u nadležnom organu uprave ako:

1) izda lokacijske uslove protivno ovom zakonu i propisima donetim na osnovu ovog zakona;

2) izda građevinsku dozvolu protivno ovom zakonu i propisima donetim na osnovu ovog zakona;

3) izda upotrebnu dozvolu protivno propisima,

4) ne izda lokacijske uslove, građevinsku, odnosno upotrebnu dozvolu u propisanom roku.

Član 192.

Novčanom kaznom od 25.000 do 50.000 dinara kazniće se za prekršaj nadležni inspektor koji ne donese rešenje, odnosno ne izda naredbu u primerenom roku, koji ne može biti duži od sedam dana od dana saznanja za učinjeni prekršaj.

XIII. OVLAŠĆENJE ZA DONOŠENJE PODZAKONSKIH AKATA

Član 193.

Vlada bliže propisuje ili uređuje:sadržinu, način i postupak izrade Strategije prostornog razvoja Republike Srbije i Sektorskih strategija prostornog razvoja; postupak i proceduru određivanja zemljišta za redovnu upotrebu objekata; sastav, delokrug i odgovornost republičke komisije za komasaciju, postupak sprovođenja komasacije, sadržinu odluke o komasaciji, sadržinu, uslove i način izdavanja rešenja o komasaciji, postupak izrade i sadržinu projekta komasacije, način procene vrednosti zemljišta u postupku urbane komasacije, troškove i obveznike plaćanja troškova.

Ministar nadležan za poslove urbanizma i građevinarstva bliže propisuje ili uređuje: opšta pravila za parcelaciju, regulaciju i izgradnju; tehničke zahteve i sistem ocenjivanja i provere svojstava građevinskih proizvoda koji su namenjeni za trajnu ugradnju u objekte - uslove, program i način polaganja stručnog ispita; obrazac i sadržinu legitimacije urbanističkog, građevinskog i geodetskog inspektora; propisuje koji se uslovi za projektovanje i priključenje, prema klasi i nameni objekta, obavezno pribavljaju od imalaca javnih ovlašćenja u postupku izdavanja lokacijskih uslova i obaveznu sadržinu, postupak i način izdavanja tih uslova; klasifikaciju objekata prema nameni, funkcionalnim i strukturalnim karakteristikama i stepenu uticaja na okruženje, s obzirom na rizike vezane za izgradnju i eksploataciju; način i postupak sprovođenja objedinjene procedure i uređuje način razmene dokumenata i podnesaka i formu u kojoj se dostavljaju tehnička dokumentacija i akta; energetska svojstva i način izračunavanja toplotnih svojstava zgrada, energetske zahteve za nove i postojeće zgrade, kao i uslove, sadržinu i način izdavanja sertifikata; tehničke propise čiji su sastavni deo standardi koji definišu obavezne tehničke mere i uslove projektovanja, planiranja i izgradnje, kojim se osigurava nesmetano kretanje i pristup osobama sa invaliditetom, deci i starim osobama; uslove obaveznog osiguranja od odgovornosti za štetu privrednog društva, odnosno drugog pravnog lica ili preduzetnika, koje obavlja poslove izrade i kontrole tehničke dokumentacije, odnosno koje je izvođač radova, vršilac stručnog nadzora ili tehničkog pregleda.

Komora planera, urbanista i arhitekata bliže uređuje ili propisuje vrste konkursa, kao i način i postupak za raspisivanje i sprovođenje urbanističko-arhitektonskog konkursa.

Lokalna samouprava bliže uređuje: položaj, ovlašćenja, kao i prava i dužnosti glavnog urbaniste; sadržinu prostornog plana predela, prostornog plana jedinice lokalne samouprave i urbanističkih planova.

XIV. PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Član 194.

Do donošenja Strategije prostornog razvoja Republike Srbije primenjivaće se Prostorni plan Republike Srbije.

Do donošenja opštih uslova o parcelaciji i izgradnji primenjivaće se Pravilnik o opštim pravilima urbanističke regulacije i parcelacije.

Do donošenja propisanih planova, saglasnosti koje su posebnim zakonima propisane kao uslov za izdavanje građevinske dozvole pribavlja, po službenoj dužnosti, organ nadležan za izdavanje građevinske dozvole o trošku investitora.

Prostorni i urbanistički planovi doneti do dana stupanja na snagu ovog zakona ostaju na snazi i primenjuju se do donošenja novih planova.

Lokacijski uslovi izdavaće se u sladu sa prostornim odnosno urbanističkim planom donetim do dana stupanja na snagu ovog zakona.

Postupak izrade i donošenja prostornog, odnosno urbanističkog plana započet pre stupanja na snagu ovog zakona, nastaviće se po odredbama ovog zakona, osim za prostorne, odnosno urbanističke planove za koje je doneta odluka o izradi, a koji se mogu okončati po odredbama zakona po kojima su započeti.

Donosioci planskih dokumenata dužni su da, prilikom izmene i dopune planskog dokumenta po stupanju na snagu ovog zakona, sadržinu i postupak usvajanja planskog dokumenta usklade sa odredbama ovog zakona.

Član 195.

Zavod počinje sa radom najkasnije u roku od tri meseca od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Danom početka rada Zavod preuzima zaposlene i postavljena lica u Ministarstvu urbanizma i građevina koji rade na poslovima iz nadležnosti Zavoda, predmete, arhivu i drugu stručnu dokumentaciju koja se odnosi na poslove iz nadležnosti Zavoda, kao i opremu, sredstva za rad i druga sredstva koja je koristilo to ministarstvo u obavljanju navedenih poslova.

Predsednika i članove nadzornog odbora, kao i direktora Zavoda, Vlada Republike Srbije imenovaće u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Zavod će doneti Statut Zavoda u roku od 30 dana od dana imenovanja predsednika i članova nadzornog odbora, kao i direktora Zavoda.

Član 196.

Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje sa radom Inženjerska komora Srbije osnovana Zakonom o planiranju i izgradnji ("Službeni glasnik RS", br. 47/03 i 34/06), a poslove iz okvira nadležnosti, prava i obaveze Inženjerske komore preuzimaju Strukovne komore.

Danom prestanka rada Komore o izvršavanju obaveza Komore, preuzetih u skladu sa zakonom, staraće se Ministarstvo.

Do početka rada Strukovnih komora, licence za odgovornog urbanistu, projektanta i izvođača radova kao i za prostornog planera izdaje ministar nadležan za poslove urbanizma i građevinarstva, na način i pod uslovima propisanim ovim zakonom.

Lica koja su do dana stupanja na snagu ovog zakona položila stručni ispit kojim je izvršena provera stručne osposobljenosti za rad na poslovima određenim ovim zakonom po propisima koji su bili na snazi u vreme njihovog polaganja, kao i lica kojima je tim propisima priznato pravo vršenja određenih poslova, ispunjavaju uslove za vršenje tih poslova i prema odredbama ovog zakona ako ispunjavaju i ostale propisane uslove.

Strukovne komore danom prestanka rada Komore preuzimaju zaposlene, sredstva, imovinu, dokumentaciju i arhivu Komore.

Strukovne komore su dužna da svoja akta i poslovanje usklade sa odredbama ovog zakona i počnu sa radom najkasnije u roku od 90 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Do usklađivanja iz prethodnog stava ovog člana, poslove Strukovne komore vrši ministarstvo.

Član 197.

Započeti postupci za rešavanje zahteva za izdavanje odobrenja za izgradnju, lokacijske dozvole, građevinske dozvole, upotrebne dozvole i drugih zahteva za rešavanje o pojedinačnim pravima i obavezama, podnetih do dana stupanja na snagu ovog zakona, okončaće se po propisima po kojima su započeti.

Lokacijska dozvola izdata u skladu sa Zakonom o planiranju i izgradnji, po pravnosnažnosti predstavlja osnov za izdavanje građevinske dozvole, u skladu sa ovim zakonom.

Ugovori o zakupu građevinskog zemljišta u javnoj svojini zaključeni do dana stupanja na snagu ovog zakona, predstavljaju osnov za utvrđivanje aktivne legitimacije zakupca u postupku izdavanja građevinske dozvole, u skladu sa ovim zakonom.

Član 198.

Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o planiranju i izgradnji(("Službeni glasnik Republike Srbije", broj: 72/2009, 81/2009 - ispravka, 64/2010 - odluka US, 24/2011, 121/2012, 42/2013 - odluka US, 50/2013 - odluka US, 98/2013 - odluka US i 132/2014).

Do donošenja podzakonskih akata na osnovu ovlašćenja iz ovog zakona, primenjivaće se podzakonski akti doneti na osnovu zakona koji prestaju da važe danom stupanja na snagu ovog zakona, ako nisu u suprotnosti sa ovim zakonom.

Član 199.

Odredbe drugih zakona kojima se na drugačiji način uređuju pitanja koja su predmet uređivanja ovog zakona neće se primenjivati, osim zakona i propisa kojima se uređuje zaštita životne sredine.

Donošenjem ovog Zakona prestaju da važe svi pojedinačni članovi i odredbe drugih nepomenutih zakona ili uredbi, a za koje se ispostavi da su u suprotnosti sa ovim Zakonom.

Član 200.

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".

OBRAZLOŽENJE

I. Ustavni osnov

Ustavni osnov za donošenje Zakona o planiranju i uređenju prostora i naselja sadržan je u članu 97. tačka 12. Ustava Republike Srbije ("Službeni glasnik RS", broj 89/06), kojim se utvrđuje da Republika Srbija između ostalog, uređuje i obezbeđuje određene odnose u u granicama jedinstvene teritorije Republike (sistem planiranja i uređenja prostora, sistem obavljanja delatnosti javne službe u planiranju i uređenju prostora, osnovne ciljeve i pravce organizacije i korišćenja prostora), svojinske i obligacione odnose i druge odnose koji su od interesa za Republiku Srbiju u skladu sa Ustavom.

II. Razlozi za donošenje

Materija koja je obuhvaćena ovim zakonom i koja se odnosi na planiranje, građevinsko zemljište i izgradnju uređena je Zakonom o planiranju i izgradnji ("Sl. glasnik RS", br. 72/09, 81/09 - ispravka, 64/10-US, 24/11, 121/12. 42/13-US, 50/13-US, 98/13-US, 132/14 i 145/14).

Razlozi zbog kojih se predlaže donošenje novog Zakona umesto sada važećeg je ogroman broj pojedinačnih manjih ili većih izmena koje su u njega ugrađivane počev od 2009. godine, zbog kojih je postao skoro sasvim nepregledan, unutar sebe kontradiktoran i neusaglašen i zato skoro neupotrebljiv. Njega više nije moguće

parcijalno menjati i usaglašavati, već je potreban sasvim novi i celovit Zakon.

Zbog toga, iako se odnosi na iste oblasti, novi Predlog zakona ima i nova međusobno usklađena rešenja i sasvim novo i drugo ime.

Osnovni nedostaci u postojećem pravnom okviru za upravljanje građevinskim zemljištem, planiranje i izgradnju su:

• mešanje države u ustavom definisana lokalna ovlašćenja u oblasti uređenja naselja i planiranja razvoja

• kruta hijerarhija i obaveznost donošenja brojnih planova, bez kojih i nije moguća izgradnja;

• fragmentiranost nadležnosti i odgovornosti u postupcima i procedurama planiranja i izgradnje između Republike, lokalnih samouprava, javnih preduzeća, zavoda, direkcija i dr;

• nepostojanje mehanizama za praćenje i vrednovanja stručnih kvaliteta i rezultata rada učesnika u planiranju i izgradnji;

• neadekvatna primena propisa od strane javnog sektora;

• izostanak efikasnih mehanizama za obezbeđenje dosledne primene zakona.

• nedovoljna transparentnost u oblasti planiranja i izgradnje

• nejasna i komplikovana pravila u sistemu izdavanja građevinskih dozvola;

 nedovoljna uređenost pokušanih pojednostavljenih i efikasnijih procedura.

• neizvesnosti i pravne nesigurnosti učesnika u procedurama

• preregulisanost i stoga u praksi indukovana neuređenost svojinsko-pravnih odnosa;

Polazeći od pomenute generalne ocene i od rezultata prethodne analize, ocenjeno je da donošenjem novog zakona treba da se stvori novi i poboljšan zakonski osnov za ostvarivanje sledećih ciljeva:

- planiranje i uređenje prostora će se urediti na način kojim se obezbeđuje usklađivanje javnih i privatnih interesa i razvoj države, poboljšanje kvaliteta života i racionalno korišćenje resursa, demokratski proces odlučivanja o načinu i uslovima korišćenja prostora, usaglašavanje i uravnoteženje interesa korisnika prostora uz obezbeđenje odgovarajućeg mesta javnom interesu, blagovremeno, brzo i efikasno donošenje planskih dokumenata i urbanističkih planova, blagovremena priprema tehničke i druge dokumentacije koja je osnov za izgradnju, odnosno privođenje zemljišta planiranoj nameni, stručna priprema planskih dokumenata sa dovoljno podataka na osnovu kojih se može vršiti procena potrebnih ulaganja za privođenje zemljišta planiranoj nameni,

- korišćenje građevinskog zemljišta urediće se na način kojim se obezbeđuje ravnopravnost različitih oblika svojine na građevinskom zemljištu u skladu sa Ustavom, upravljanje, raspolaganje građevinskim zemljištem i njegovo korišćenje po tržišnim uslovima, blagovremeno komunalno opremanje i pripremanje lokacija za izgradnju,

- izgradnja objekata urediće se sistemski za sve objekte na teritoriji Republike, nezavisno od njihove namene a na način kojim se obezbeđuje: samostalnost subjekata koji učestvuju u procesu izgradnje, odlučivanja i uređivanja međusobnih odnosa, s tim što je učešće države i državnih organa u procesu izgradnje primereno potrebi da vrši nadzor i kontrolu nad odvijanjem izgradnje isključivo radi obezbeđenja javnog interesa i da se postupak pribavljanja građevinskih i upotrebnih dozvola pojednostavi i u vezi s tim pojača odgovornost državnih organa i službi i da se ti postupci odvijaju brzo i efikasno.

III. Kontinuitet zakonskih rešenja

Novi zakon polazi od zakonskih rešenja iz Zakona o planiranju i izgradnji donetog 2003. godine, uz poboljšanja i dopune do kojih se došlo praćenjem njegovih efekata u praksi u periodu između 2003. i 2009, kad je stavljen van snage.

Osim toga, predloženim novim zakonom zadržavaju se i bolje se uređuju poslednjim Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o planiranju i izgradnji ("Sl. glasnik RS", br. 132/14 i 145/14) uvedeni novi ili reformisani pojmovi, ocenjeni kao dobri, kao što su:

- lokacijski uslovi kao javna isprava, a koji sadrže sve potrebne urbanističke, tehničke i druge uslove i podatke potrebne za izradu idejnog projekta, glavnog projekta, projekta za građevinsku dozvolu i projekta za izvođenje

- objedinjena procedura izdavanja lokacijskih uslova, građevinske i upotrebne dozvole - čime je investitor rasterećen pribavljanja svih onih dokaza koje poseduje neki državni ili drugi organ, jer te dokaze pribavlja organ nadležan za izdavanje građevinske dozvole, po službenoj dužnosti.

- separat o tehničkim uslovima izgradnje koji nosioci javnih ovlašćenja izrađuju ukoliko plan nema ili ima nedovoljne uslove i podatke potrebne za izradu idejnog projekta, glavnog projekta, projekta za građevinsku dozvolu i projekta za izvođenje.

- doprinos za uređivanje građevinskog zemljišta, pri čemu naknada iz doprinosa za uređivanje građevinskog zemljišta, više nema karakter parafiskalnog nameta;

Novim zakonom zadržana su i popravljena pojedinačna dobra rešenja ustanovljena Zakonom o planiranju i izgradnji ("Sl. glasnik RS", br. 72/09, 81/09 - ispravka, 64/10-US, 24/11, 121/12. 42/13-US, 50/13-US, 98/13-US), kao što su: urbana komasacija, projekat parcelacije i preparcelaciji, i pojedinačna dobra rešenja ustanovljena Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o planiranju i izgradnji ("Sl. glasnik RS", br. 132/14 i 145/14). kao što su: rani javni uvid građana; glavni gradski urbanista; razvrstavanje objekata u klase; projekat za građevinsku dozvolu i projekat za izvođenje.

IV. OBJAŠNJENJE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA

Zakonom se, radi obezbeđivanja uslova za efikasno sprovođenje i unapređivanje politike planiranja i uređenja prostora u Republici Srbiji, osniva Republički Zavod za prostorno planiranje i urbanizam (u daljem tekstu: Zavod), kao samostalna organizacija koja vrši javna ovlašćenja u skladu sa ovim zakonom i propisima donetim na osnovu ovog zakona. Zavod za svoj rad odgovara Vladi Republike Srbije.

Ukinuta je neuspešna i nekorisna Inženjerska komora Srbije. Radi unapređenja uslova za obavljanje stručnih poslova u oblasti prostornog i urbanističkog planiranja, projektovanja, izgradnje objekata i drugih oblasti značajnih za planiranje i izgradnju, zaštite opšteg i pojedinačnog interesa u obavljanju poslova u tim oblastima, organizovanja u pružanju usluga u navedenim oblastima, kao i radi ostvarivanja drugih ciljeva osnivaju se Komora planera, urbanista i arhitekata Srbije i Komora inženjera Srbije.

Umesto zastarelog, neefikasnog i neupotrebljivog Prostornog plana Srbije, zakonom se uvode novi savremeni državni prostorni planski dokumenti: Strategija prostornog razvoja Republike Srbije i Sektorske strategije prostornog razvoja. Strategijom prostornog razvoja Republike Srbije se određuju dugoročni ciljevi prostornog planiranja i razvoja u skladu sa ukupnim ekonomskim, socijalnim, ekološkim i kulturno-istorijskim razvojem. Sektorske strategije prostornog razvoja, koje pripremaju nadležna ministarstva u saradnji sa Zavodom, su planski dokumenti kojima se bliže određuje prostorni razvoj pojedinih oblasti za koje su osnove prostornog razvoja utvrđene u Strategiji i to: visokog obrazovanja i naučno-istraživačkog rada; kulture; zdravstva i socijalne zaštite; informacija i telekomunikacija; multimodalnog transporta; rudarstva i energetike; kapitalne privrede; prirodnih i ruralnih područja; sporta i rekreacije.

Planiranje, uređenje i korišćenje prostora zasniva se na načelima: ravnomernog i održivog razvoja kroz integralni pristup u planiranju; očuvanja kvaliteta i raznovrsnosti raspoloživih prirodnih i stvorenih resursa; racionalnog i održivog korišćenja neobnovljivih resursa i optimalnog korišćenja obnovljivih resursa; zaštite i održivog korišćenje prirodnih dobara i nepokretnih kulturnih dobara; punog učešća javnosti i participacije javnog i civilnog sektora i građana u prostornom razvoju; očuvanja specifičnosti predela; povezivanja sa susednim teritorijama u toku planiranja radi rešavanja zajedničkih funkcija i interesa, kao i povezivanja; pune samostalnosti i odgovornosti lokalne samouprave u planiranju svog prostornog razvoja i uspostavljanja veza svih nivoa prostornog i urbanističkog planiranja i uređenja prostora.

Uvode se jasna nadležnost i kategorizacija i prostorni planovi su u skladu s tim principom podeljeni na državne i lokalne. Državni prostorni planovi su regionalni prostorni plan i prostorni plan područja posebne namene. Lokalni prostorni planovi su prostorni plan predela, kao nova vrsta planskog dokumenta, i prostorni plan jedinice lokalne samouprave.

U skladu sa jasnim opredeljenjem za punu decentralizaciju, zakonom je uređeno da lokalna samouprava može samostalno bliže da uređuje sadržinu prostornog plana predela i prostornog plana jedinice lokalne samouprave.

Jasno se precizira i uređuje da analitički deo plana i dokumentaciona osnova plana nisu predmet donošenja, ne prezentiraju se, ne umnožavaju se, ne usvajaju se i ne objavljuju se.

Urbanističkim planiranjem i uređenjem prostora naselja obezbeđuje se: prostorna organizacija naselja, kojom se stvaraju kvalitetniji životni uslovi; puno učešće javnosti i participacija javnog i civilnog sektora i građana u prostornom razvoju; dopuna postojećih i stvaranje novih urbanih vrednosti; obnova i rekonstrukcija istorijskih i ambijentalnih celina; očuvanje i unapređenje ukupnog graditeljskog nasleđa, tradicije graditeljstva; očuvanja specifičnosti i stvorenih vrednosti naselja; očuvanje vrednosti i životne sredine naselja, susednih naselja i regiona; racionalno korišćenje zemljišta podsticanjem mera urbane i ruralne obnove i rekonstrukcije; usklađenost izgradnje infrastrukture i drugog uređenja javnog građevinskog zemljišta; puna samostalnost i odgovornost lokalne samouprave u urbanističkom planiranju razvoja i uređenja svojih naselja i uspostavljanje veza svih nivoa prostornog i urbanističkog planiranja i uređenja prostora.

Urbanistički planovi su: generalni urbanistički plan; plan generalne regulacije; plan detaljne regulacije i kao nove vrste urbanističkih planova i uređajne osnove i urbanistički projekat. U skladu sa jasnim opredeljenjem za punu efikasnost u procedurama kroz koje mora da prođe investitor, zakonom je uređeno da ne postoji hijerarhija niti redosled donošenja urbanističkih planova.

Jasno i konkretno su definisani obaveznost i rokovi za dostavljanje podloga za izradu plana, kao i podataka o postojećem stanju, uslovima korišćenja i razvojnim planovima koje za potrebe izrade plana nosilac izrade plana pribavlja od nosilaca javnih ovlašćenja.

Kao sasvim novo rešenje s ciljem poštovanja demokratskih principa za participaciju javnosti u izradi prostornog, odnosno urbanističkog plana, je definisan kontakt - plan koga posle donošenja odluke obrađivač plana priprema za rani javni uvid.

U skladu sa jasnim opredeljenjem za punu decentralizaciju, zakonom je uređeno da lokalna samouprava sama odlučuje koju vrstu urbanističkog plana za koje područje će doneti, kao i da može samostalno bliže da uređuje sadržinu urbanističkog plana.

Jasno se precizira i uređuje da analitički deo plana i dokumentaciona osnova plana nisu predmet donošenja, ne prezentiraju se, ne umnožavaju se, ne usvajaju se i ne objavljuju se.

Lokacijski uslovi se izdaju na osnovu svakog postojećeg plana, odnosno na osnovu prostornog plana područja posebne namene, prostornog plana jedinice lokalne samouprave, generalnog urbanističkog plana, plana generalne regulacije, plana detaljne regulacije, uređajnih osnova i urbanističkog projekta, a ukoliko za područje na kome se nalazi katastarska parcela za koju je podnet zahtev za izdavanje lokacijskih uslova, planski dokument nije donet, lokacijski uslovi izdaju se na osnovu podzakonskog akta kojim se uređuju opšta pravila za parcelaciju, regulaciju i izgradnju, i u skladu sa uslovima nadležnih organa, odnosno organizacija, u skladu sa zakonom.

U oblasti građevinskog zemljišta jasno je definisano opredeljenje da se planiranjem i uređenjem građevinskog zemljišta naselja obezbeđuje: racionalno korišćenje građevinskog zemljišta prema njegovoj nameni; usklađenost izgradnje infrastrukture i drugog uređenja javnog građevinskog zemljišta; kvalitetniji životni uslovi u naselju; sinhronizovano programsko planiranje uređivanja zemljišta; puna samostalnost i odgovornost lokalne samouprave u komunalnom uređivanju i uređenju svojih naselja; participacija privrednog sektora u komunalnom uređenju i razvoju; regulisani principi i pravila za pribavljanje ili otuđenje građevinskog zemljišta i očuvanje vrednosti i životne sredine naselja, susednih naselja i regiona.

Jasno, kratko i operativno su definisani uređeni projekat preparcelacije i parcelacije, sprovođenje preparcelacije i parcelacije; ispravka granica i spajanje susednih parcela; promena namene poljoprivrednog i šumskog zemljišta u građevinsko zemljište, kao i preraspodela građevinskih parcela u postupku urbane komasacije.

Opredeljenje zakona je da se izgradnja i građenje objekata vrši: u skladu sa planovima i pravilima gradnje; na osnovu građevinske dozvole; uz puno učešće, nadležnost i odgovornost struke; na osnovu valjane i primerene i tehničke dokumentacije; uz pojednostavljene i ubrzane procedure; uz pomoć i podršku nadležnih organa, a naročito lokalne samouprave; tako da se realizuje pravo ljudi na nesmetan pristup, kretanje, boravak i rad; sa ciljem doprinosa unapređenju energetske efikasnosti i uz primenu svih mera prevencija nesreća i zaštite od požara, eksplozija i prirodnih nepogoda.

Konkretno i po koracima je uređena nadležnost za izdavanje građevinske dozvole, odnosno redukovan je u odnosu na ranija zakonska rešenja broj slučajeva za koje građevinsku dozvolu za izgradnju objekata izdaje ministarstvo, odnosno autonomna pokrajina, a poverava se jedinicama lokalne samouprave izdavanje svih ostalih građevinskih dozvola za izgradnju objekata.

Precizno i nedvosmisleno je određeno i pobrojano šta se konkretno podnosi uz zahtev za izdavanje građevinske dozvole odnosno: lokacijski uslovi, koji nisu stariji od šest meseci; projekat za građevinsku dozvolu; dokaz o pravu svojine, odnosno pravu korišćenja s pravom gradnje; drugi dokazi određeni lokacijskim uslovima i dokaz o uplati odgovarajuće administrativne takse. Jedini izuzeci su za objekte za koje građevinsku dozvolu izdaje Ministarstvo, odnosno nadležni organ autonomne pokrajine, kada se uz zahtev zahtev za izdavanje građevinske dozvole podnosi i izveštaj revizione komisije i za izgradnju energetskih objekata, kod kojih, pre izdavanja građevinske dozvole, investitor pribavlja energetsku dozvolu.

Konkretno i po koracima je uređeno kako organ nadležan za izdavanje građevinske dozvole, po prijemu zahteva za izdavanje građevinske dozvole, vrši proveru dostavljene dokumentacije, odnosno proverava: da li je projekat koji je sastavni deo zahteva za izdavanje građevinske dozvole u skladu sa izdatim lokacijskim uslovima; da li je nadležan za postupanje po zahtevu, odnosno prijavi; da li lice može biti podnosilac zahteva odnosno prijave; da li su priloženi sva dokumentacija i dokazi propisani lokacijskim uslovima i da li je uz zahtev priložen dokaz o uplati propisane naknade, odnosno takse.

Nadležni organ ne upušta se u drugu ocenu tehničke dokumentacije, niti ispituje verodostojnost dokumenata koje pribavlja u proceduri, već nakon provera iz prethodnog stava ovog člana građevinsku dozvolu izdaje u skladu sa aktima i drugim dokumentima propisanim ovim zakonom i podzakonskim aktima donetim na osnovu ovog zakona.

Precizno i nedvosmisleno su prošireni, određeni i pobrojani izvođenja radova za koje se ne izdaje građevinska dozvola, kao i izgradnja objekata za koje se ne izdaje građevinska dozvola.

Redukovana su i u skladu sa analizom rezultata u praksi uređena prava i dužnosti urbanističkog inspektora u vršenju inspekcijskog nadzora, tako da proverava samo da li je planski dokument donet u skladu sa zakonom i propisom donetim na osnovu zakona; da li su lokacijski uslovi izdati u skladu planskim dokumentom i da li je nosilac javnih ovlašćenja dostavio potrebne podatke i uslove za izradu planskog dokumenta, odnosno lokacijskih uslova i objavilo separat o tehničkim uslovima za izgradnju objekata, u propisanim rokovima.

S druge strane, zadržana su ranije znatno proširena prava i dužnosti građevinskog inspektora u vršenju inspekcijskog nadzora, te u skladu s tim ima i znatno šira ovlašćenja.

Redukovana su u odnosu na ranija zakonska rešenja i u skladu sa analizom rezultata u praksi bolje uređena i razvrstana krivična dela, privredni prestupi i prekršaji u oblastima koje zakon uređuje.

Ovlašćenja za podzakonska akta su znatno umanjena u odnosu na ranija zakonska rešenja i praksu. Pri tome je jasno precizirano šta bliže propisuje ili uređuje Vlada, šta Ministar nadležan za poslove urbanizma i građevinarstva, a po prvi put je definisano da lokalna samouprava bliže uređuje: položaj, ovlašćenja, kao i prava i dužnosti glavnog urbaniste i sadržinu prostornog plana predela, prostornog plana jedinice lokalne samouprave i urbanističkih planova, a Komora planera, urbanista i arhitekata uslove i način raspisivanja konkursa.

V. OBJAŠNJENJE POJEDINAČNIH REŠENJA

U poglavlju I. Osnovne odredbe, članom 1.- utvrđen je predmet zakona tako što su navedene grupe odnosa koji će njime biti uređeni.

Članom 2. - utvrđeno je značenje izraza upotrebljenih u ovom zakonu. Bliže su objašnjeni izrazi čije značenje nije na obavezujući način utvrđeno u nekom drugom propisu, a za potrebe pravilne primene i razumevanja rešenja sadržanih u ovom zakonu neophodna je njihova precizna definicija. Uglavnom se radi o izrazima koji su suštinski vezani baš za materiju koja je predmet zakona.

U poglavlju II. Organizacija za planiranje i uređenje prostora članovima od 3. do 13. osnivan je Republički zavod za prostorno planiranje i urbanizam i uređeno je pitanje njegove nadležnosti i zadataka, kao i unutrašnje organizacije i nadležnosti za donošenje akata Zavoda i druga pitanja od značaja za rad Zavoda. Cilj osnivanja Zavoda je stvaranje uslova za efikasno sprovođenje i unapređivanje politike planiranja i uređenja prostora u Republici Srbiji. Zavod je samostalna organizacija koja vrši javna ovlašćenja u kladu sa ovim zakonom i ima svojstvo pravnog lica. Za obavljanje pojedinih stručnih poslova iz svoje nadležnosti Zavod može angažovati druga pravna i fizička domaća ili strana lica. Za svoj rad Zavod je odgovoran ministarstvu nadležnom za poslove prostornog i urbanističkog planiranja.

Članovima 12. do 19. umesto Inženjerske komore Srbije, koja donošenjem ovog zakona prestaje s radom, osnovane su Strukovne komore Srbije, odnosno Komora planera, urbanista i arhitekata Srbije i Komora inženjera Srbije.

U skladu sa gornjim izmenama u institucionalnoj organizaciji za planiranje i uređenje prostora, izmenjene su i odredbe koje su se u dosadašnjim zakonima odnosile na polaganje stručnog ispita (član 20.), izdavanje i oduzimanje licence (član 21.) i komisije za planove (član 22.), osnovane radi pružanja stručne pomoći za obavljanje stručnih poslova u postupku izrade planova, kao i u postupku sprovođenja planova, s tim što se broj članova komisije, način rada, sastav i druga pitanja od značaja za njen rad određuje aktom o obrazovanju organa nadležnog za donošenje prostornog, odnosno urbanističkog plana.

U poglavlju III. Planiranje prostornog razvoja Srbije regulisana su osnovna načela uređenja prostora Republike Srbije. Ostvarivanje tih načela i principa treba da vodi svrsishodnom, racionalnom, ekonomičnom i humanom uređenju prostora Republike u celini.

Članom 25. određeni su Prostorni planski dokumenti: Strategija prostornog razvoja Republike Srbije i Sektorske strategije prostornog razvoja. Vlada bliže propisuje sadržinu, način i postupak izrade Strategije prostornog razvoja Republike Srbije i Sektorskih strategija prostornog razvoja.

Članovima 26-29. - propisane su na nov način vrste planskih dokumenata koji moraju biti međusobno usaglašeni i u skladu sa Strategijom prostornog razvoja Republike Srbije. Strategiju donosi, na predlog Vlade, Narodna skupština Republike Srbije, a Sektorske strategije prostornog razvoja koje priprema Zavod u saradnji sa nadležnim ministarstvima donosi Vlada, na predlog nadležnog ministarstva, uz pribavljeno mišljenje Zavoda.

U poglavlju IV. Prostorno planiranje članom 30. regulisana su osnovna načela planiranja i uređenja prostora u Srbiji. Ostvarivanje tih načela i principa treba da vodi svrsishodnom, racionalnom, ekonomičnom i humanom uređenju prostora užih delova prostora Republike Srbije (saradnja između republike, jedinica lokalne samouprave i teritorijalne autonomije, javnih preduzeća i ustanova, nevladinih organizacija, uključivanje Republike Srbije u procese evropskih integracija i dr.).

Državni prostorni planovi odnosno Prostorni plan područja posebne namene i regionalni prostorni plan donosi Vlada Republike Srbije, na predlog Zavoda, dok Lokalni prostorni plan odnosno prostorni plan lokalne samouprave i prostorni plan predela, donosi skupština grada, odnosno opštine. Takođe je predviđeno da pod uslovima propisanim zakonom dve ili više opština mogu doneti prostorni plan za područje tih opština.

Članovima 36. i 37. propisana je sadržina državnih planskih dokumenata.

Članovima 38. i 39. propisana je sadržina lokalnih planskih dokumenata, s tim što je predviđeno da Lokalna samouprava može bliže da uređuje sadržinu prostornog plana jedinice lokalne samouprave.

Članovima 24-32. - propisan je postupak za izradu prostornih i urbanističkih planskih dokumenata kao i kontrola planske dokumentacije i javni uvid. Novina u odnosu na ranije propise jeste kontakt plan, kao faza u izradi plana za izlaganje na rani javni uvid.

U poglavlju V. "Urbanističko planiranje" članom 42. - utvrđeni su načela i ciljevi uređenja naselja Republike Srbije (očuvanje i unapređenje ukupnog graditeljskog nasleđa, dopuna postojećih i stvaranje novih urbanih vrednosti, prostorna organizacija naselja kojom se stvaraju kvalitetniji životni uslovi i dr.). Ostvarivanje ovih ciljeva treba da vodi svrsishodnom, racionalnom, ekonomičnom i humanom uređenju prostora i naselja.

Članom 43. uređen je sistem, odnosno vrste urbanističkih planova koji se rade da bi se pristupilo realizaciji nekog investicionog ili razvojnog projekta, s tim da opština odnosno grad na osnovu svojih specifičnosti samostalno odlučuju koji urbanistički plan će doneti za svoja naselja odnosno delove naselja.

Članom 44. uređeni su sastavni delovi urbanističkih planova (generalni urbanistički plan, plan generalne regulacije, plan detaljne regulacije, uređajne osnove i urbanistički projekat) a to su pravila uređenja, pravila građenja i crteži kojima se prikazuje planirana rešenja, s tim da se za izrade urbanističkih planova koriste kao podloge digitalni vektorski katastarski planovi, a mogu se koristiti, u zavisnosti od raspoloživosti i potrebnog nivoa detaljnosti pojedinih rešenja, i satelitski snimci, karte iz postojećih geografskih informacionih sistema, postojeće georeferencirane ortofoto podloge i digitalni katastarsko-topografski planovi. Novo u odnosu na sva ranija rešenja je što je jasno precizirano da se urbanistički planovi rade u digitalnom obliku, a za potrebe javnog uvida prezentuju i u analognom obliku. Takođe je naglašeno da se elementi digitalne izrade urbanističkog plana koji se nalaze u grafičkom delu ili podlogama za izradu plana, kao što su kote, mere, razdaljine, koordinate, podaci, pojedine planirane namene, površine i proporcije, ili brojevi parcela i visinske predstave, ne prevode i ne prikazuju u dodacima, tabelama ili tekstualnim delovima planova.

Članovima 45 - 50. određeno za koje slučajeve i koje obuhvate se rade koje vrste urbanističkih planova, s tim opština odnosno grad na osnovu svojih specifičnosti samostalno odlučuju koji urbanistički plan će doneti za svoja naselja odnosno delove naselja.

Članom 51 propisana je samo obavezna sadržina urbanističkih planova, s tim što je predviđeno da Lokalna samouprava može bliže da uređuje sadržinu urbanističkog plana.

Takođe je predviđeno da se kopije postojećih katastarskih planova ustupaju opštini bez naknade s tim što je opština dužna da snosi troškove ažuriranja katastarskih podloga od momenta ustupanja istih bez naknade pa do roka predviđenog za preispitivanje urbanističkog plana.

Jasno je definisano i da dokumentacija plana i analitički deo plana nisu predmet donošenja, ne prezentiraju se, ne umnožavaju se, ne usvajaju se i ne objavljuju se.

U poglavlju VI. Postupak za izradu i donošenje prostornih i urbanističkih planova članovima 59-74. propisani su postupak za izradu prostornog i urbanističkog plana, stručno rukovođenje izradom planova, izrada kontakt plana i nacrta plana, stručna kontrola plana, rani javni uvid i javni uvid kao i donošenje prostornog i urbanističkog plana, kao i izmena plana. Predloženim rešenjima u potpunosti su obezbeđeni stručna zasnovanost rešenja i demokratski proces odlučivanja o načinu i uslovima uređenja i korišćenja prostora i naselja čime je ostvaren jedan od osnovnih ciljeva donošenja ovog zakona.

U poglavlju VII. Sprovođenje prostornih i urbanističkih planova, uređeni su na jasan i nedvosmislen način separat o tehničkim uslovima izgradnje (član 75.), objedinjena procedura (član 76.) i javna dostupnost objedinjenih procedura (član 77.), kao i obaveznost izdavanja informacije o lokaciji (član 78.).

Članovima od 79. do 83. precizno su i bez mesta za proširenje ili drugačije tumačenje zakona uređeni lokacijski uslovi, zahtev za lokacijske uslove, pribavljanje podataka i uslova od imaoca javnih ovlašćenja, rok za izdavanje lokacijskih uslova, kao i sadržina lokacijskih uslova.

Članom 61 i 62.- uređena je izrada urbanističkog projekta parcelacije i preparcelacije kao i radi sprovođenja urbanističkog plana kada je to planom predviđeno. Urbanistički projekat overava nadležna opštinska uprava (bez posebne procedure donošenja) a po prethodno pribavljenom mišljenju planske komisije. Dakle urbanistički projekat nema svojstvo, odnosno nije vrsta urbanističkog plana kako je to bilo predviđeno dosadašnjim propisima.

U poglavlju VIII. "Uređivanje građevinskog zemljište" bliže je određen pojam građevinskog zemljišta iz koga proističe njegova funkcija jer se istim smatra ono zemljište na kome su izgrađeni objekti i zemljište koje služi redovnom korišćenju tih objekata, kao i zemljište koje je u skladu sa zakonom, odgovarajućim planom predviđeno za izgradnju i korišćenje objekata.

Uređivanje javnog građevinskog zemljišta vrši se u skladu sa programom uređivanja i koje obuhvata pripremanje i opremanje zemljišta kao i finansiranje uređivanja javnog građevinskog zemljišta, bez većih izmena u odnosu na dosadašnje zakonsko rešenje.

Jasnije, kratko i operativno su definisani i uređeni: projekat preparcelacije i parcelacije, sprovođenje preparcelacije i parcelacije; ispravka granica i spajanje susednih parcela; promena namene poljoprivrednog i šumskog zemljišta u građevinsko zemljište, kao i preraspodela građevinskih parcela u postupku Urbane komasacije.

Bez većih izmena u odnosu na dosadašnje zakonsko rešenje je uređeno finansiranje uređivanja građevinskog područja koje se obezbeđuje se iz sredstava ostvarenih od: doprinosa za uređivanje građevinskog zemljišta; zakupnine za građevinsko zemljište; otuđenja ili razmene građevinskog zemljišta i drugih izvora u skladu sa zakonom.

Doprinos za uređivanje građevinskog zemljišta plaća investitor jedinici lokalne samouprave na čijoj teritoriji je planirana izgradnja objekta, a novčana sredstva dobijena od doprinosa za uređenje građevinskog zemljišta koriste se za uređivanje (pripremanje i opremanje) građevinskog zemljišta, pribavljanje građevinskog zemljišta u javnu svojinu i izgradnju i održavanje objekata komunalne infrastrukture.

U poglavlju IX. "Izgradnja objekata" uređeni su način, postupak i nadležnost za izdavanje građevinske dozvole. Karakteristično je, u odnosu na ranija zakonska rešenja, da se građevinske dozvole izdaje na osnovu projekta za građevinsku dozvolu, a da se objekat gradi na osnovu glavnog projekta i/ili projekta za izvođenje, pri čemu je sada nedvosmisleno određeno da projekat za građevinsku dozvolu mora biti u skladu sa izdatim lokacijskim uslovima. Ovako predloženim rešenjem postupak izdavanja građevinske dozvole je dodatno skraćen i pojednostavljen.

Članovima od 120. do 122. propisana je obaveza obavljanja prethodnih radova na osnovu čijih rezultata se izrađuje tehnička i druga dokumentacija i to za objekte od značaja za Republiku, odnosno objekte za koje odobrenje za izgradnju izdaje nadležno ministarstvo, odnosno autonomna pokrajina. Takođe je, na osnovu rezultata prethodnih radova, propisana obaveza izrade prethodne studije opravdanosti i studije opravdanosti.

Članovima od 124. do 131. propisani su vrste, svrha izrade i sadržaj tehničke dokumentacije (generalni projekat; idejno rešenje; idejni projekat; glavni projekat; projekat za građevinsku dozvolu; projekat za izvođenje i projekat izvedenog objekta). Tehnička dokumentacija izrađuje se u skladu sa građevinskom dozvolom i to za potrebe izgradnje objekta. Projekat za izvođenje i projekat izvedenog objekta izrađuje se za potrebe izvođenja radova ako glavni projekat ne sadrži detalje potrebne za izvođenje radova, odnosno za potrebe pribavljanja upotrebne dozvole, korišćenja i održavanja objekta ako je došlo do dozvoljenih odstupanja u toku gradnje. kontroli.

Članovima od 132. do 138. bez većih izmena u odnosu na dosadašnje zakonsko rešenje propisani su uslovi, način i postupak izrade i vršenje kontrole tehničke dokumentacije Generalni projekat i i idejni projekat, prethodna studija opravdanosti i studija opravdanosti za objekte za koje građevinsku dozvolu izdaje nadležno ministarstvo, odnosno autonomna pokrajina podležu stručnoj kontroli (reviziji) a glavni projekat, projekat za građevinsku dozvolu; projekat za izvođenje i projekat izvedenog objekta tehničkoj kontroli.

Članovima od 139. do 147. uređeni su i taksativno definisani: nadležnost za izdavanje građevinske dozvole (član. 139.), poveravanje izdavanja građevinske dozvole (član 140.), pravo na izgradnju (član 141.) kao i kako se predaje zahtev za izdavanje građevinske dozvole (član 142.= kako treba da se odvija postupanje po zahtevu u nadležnom organu (član 143.), samo izdavanje građevinske dozvole, (član 144.), sadržina građevinske dozvole (član 145.), rok i prestanak važenja građevinske dozvole (član 146.) i dostavljanje rešenja o građevinskoj dozvoli (član 147.).

U članovima 153. i 154 uređena je precizno i taksativno izgradnja objekata i izvođenje radova za koje se ne izdaje građevinska dozvola, kao i izgradnja i postavljanje pomoćnih objekata. Novo rešenje u odnosu na sve dosadašnje zakone je da se su u ovu kategoriju, uz izgradnju priključaka na izgrađenu vodovodnu, kanalizacionu, gasnu i sl. mrežu sad svrstani i izgradnja ulica, saobraćajnica, pešačkih staza, komunalne infrastrukture i stubova ili nosača infrastrukture u okviru postojeće regulacije.

Članovima od 159. do 165. bez većih izmena u odnosu na dosadašnju praksu uređeni su: priprema za građenje; prijava radova; izvođač radova, odgovorni izvođač radova i obaveze izvođača radova i odgovornog izvođača radova koje imaju u postupku izvođenja radova, kao i stručni nadzor i odstupanje od projekta.

Članovima od 166. do 170. uređeni su: tehnički pregled objekta, komisija za tehnički pregled, probni rad i upotrebna dozvola i održavanje objekata za koje je izdata upotrebna dozvola.

U poglavlju X. "Uklanjanje objekata" članovima od 173 do 177. bez većih izmena u odnosu na dosadašnje zakonsko rešenje uređeno je rušenje objekata za koje se utvrdi da predstavljaju neposrednu opasnost za život i zdravlje ljudi, za susedne objekte i za bezbednost saobraćaja. Rešenje o rušenju donosi opštinska, odnosno gradska uprava i to po službenoj dužnosti ili na zahtev zainteresovanog lica s tim što se rešenje ne može izvršiti dok se prethodno ne reše pitanja smeštaja korisnika objekta. Uslove i mere koje je neophodno sprovesti i obezbediti prilikom rušenja pomenutih objekata uređuje svojim aktom skupština grada ili opštine, odnosno jedinice lokalne samouprave.

U poglavlju XI."Nadzor" propisano je da nadzor nad izvršavanjem odredaba ovog zakona vrši nadležno ministarstvo a inspekcijski nadzor vrše ministarstva preko inspektora u okviru delokruga utvrđenog zakonom. Takođe, ovim zakonom pojedini poslovi inspekcijskog nadzora povereni su autonomnoj pokrajini kao i opštini, odnosno gradu i to za one objekte za koje izdaju građevinsku dozvolu. Dalje, propisani su uslovi koje moraju da ispunjavaju lica koja obavljaju poslove građevinskog ili urbanističkog inspektora, kao i njihova prava, dužnosti i ovlašćenja prilikom preduzimanja odgovarajućih mera u slučaju da se subjekti koji primenjuju zakon ponašaju suprotno njegovim odredbama.

U vršenju inspekcijskog nadzora urbanistički inspektor nema više diskreciona prava i ovlašćen je samo da: obavesti organ nadležan za donošenje planskog dokumenta i/ili da predloži ministru nadležnom za poslove prostornog planiranja i urbanizma pokretanje postupka za ocenu zakonitosti planskog dokumenta ili dela planskog dokumenta, ako utvrdi da postupak po kojem je donet nije sproveden na način propisan zakonom; podnese prigovor nadležnom organu na izdate lokacijske uslove, kao i da preduzme mere protiv nosioca javnih ovlašćenja ili drugog pravnog lica, ako u propisanom roku ne objave separat, odnosno ne dostave potrebne podatke neophodne za izradu plana, odnosno za priključak na tehničku i drugu infrastrukturu.

U poglavlju XII."Kaznene odredbe" propisana su krivična dela, privredni prestupi i prekršaji za privredne subjekte, nosioce javnih ovlašćenja, kao i druga lica koja obavljaju određene poslove po odredbama ovog zakona. Raspon propisanih kazni je usaglašen sa odredbama Zakona o prekršajima i Zakona o privrednim prestupima.

U poglavlju XIII. Ovlašćenje za donošenje podzakonskih akata ovlašćenja za podzakonska akta su znatno umanjena u odnosu na ranija zakonska rešenja i praksu i određeno je da Vlada bliže propisuje ili uređuje: sadržinu, način i postupak izrade Strategije prostornog razvoja Republike Srbije i Sektorskih strategija prostornog razvoja; postupak i proceduru određivanja zemljišta za redovnu upotrebu objekat i sastav, delokrug i odgovornost republičke komisije za komasaciju, postupak sprovođenja komasacije, sadržinu odluke o komasaciji, sadržinu, uslove i način izdavanja rešenja o komasaciji, postupak izrade i sadržinu projekta komasacije, način procene vrednosti zemljišta u postupku urbane komasacije, troškove i obveznike plaćanja troškova.

Ministar nadležan za poslove urbanizma i građevinarstva bliže propisuje ili uređuje pojedine oblasti, postupke ili procedure, kroz ukupno samo devet podzakonskih akata.

Komora planera, urbanista i arhitekata bliže uređuje ili propisuje vrste konkursa, kao i način i postupak za raspisivanje i sprovođenje urbanističko - arhitektonskog konkursa.

Lokalna samouprava bliže uređuje položaj, ovlašćenja, kao i prava i dužnosti glavnog urbaniste i sadržinu prostornog plana predela, prostornog plana jedinice lokalne samouprave i urbanističkih planova.

U poglavlju XIV."Prelazne i završne odredbe" utvrđena su prelazna rešenja koja će se primenjivati dok se ne steknu uslovi za primenu rešenja u celini, sadržanih u ovom zakonu. Predviđeno je da Zavod, danom početka rada preuzme zaposlena i postavljena lica u Ministarstvu urbanizma i građevina, odnosno lica, predmete, arhivu, opremu sredstva za rad i druga sredstva koja je koristio organ uprave u sastavu Ministarstva. Predviđeno je da Sektorske komore, odnosno Komora planera, urbanista i arhitekata i Komora inženjera, danom početka rada preuzmu zaposlena i postavljena lica u Inženjerskoj komori Srbije, odnosno lica, predmete, arhivu, opremu sredstva za rad i druga sredstva koja je koristila Inženjerska komora Srbije.

VI. Finansijska sredstva potrebna za sprovođenje ovog zakona

Za sprovođenje ovog zakona nisu potrebna dodatna finansijska sredstva iz budžeta.

Izvor: Press služba Narodne skupštine Republike Srbije, 22.4.2015.