ODRŽANA GODIŠNJA SKUPŠTINA UDRUŽENJA BANKARSKIH DILERA U REPUBLICI SRBIJI

U periodu od 25- 27. septembra 2015. godine u Aranđelovcu je održana 40-ta Godišnja skupština Udruženja bankarskih dilera Republike Srbije. Ovogodišnja jubilarna Skupština će posebno ostati upamćena po učešću g-dina Bruna Langfritza, Predsednika ACI Europe. Takođe su od posebnog značaja bila učešća predstavnika Uprave za javni dug pri Ministarstvu finansija, te predstavnika Reuters-a i Bloomerberg-a kao vodećih globalnih institucija koje sa posebnom pažnjom prate aktivnosti i trendove u finansijskom sektoru, te sa svoje strane doprinose stalnom unapređenju efikasnosti i pouzdanosti platformi za trgovanje devizama širom sveta. Zbog izuzetne aktuelnosti i značaja posebnu pažnju je privukla panel diskusija na temu " Srbija kao deo globalnog finansijskog tržišta kroz prizmu uticaja "grčke krize" na bankarski sistem Srbije".

ACI Serbia je nastala po uzoru na međunarodnu instituciju u svetu poznatu pod skraćenim nazivom ACI (fran. Association Cambiste Internationale) a koja je osnovana 1955.godine u Parizu, gde i danas ima sedište. Asocijaciju ACI Serbia osnovali su 1975.godine profesionalci sa finansijskog tržišta koji se pre svega bave transakcijama kupovine odn. prodaje deviza i dinara na zvaničnom deviznom tržištu. Zvanični naziv institucije u Republici Srbiji glasi: Udruženje banaka Srbije - ACI Serbia i sedište iste je pri Udruženju banaka Srbije u Beogradu.

Osnovni ciljevi i zadaci Asocijacije su unapređenje profesionalnog delovanja članova, stručno usavršavanje putem kurseva, seminara i drugih oblika edukacije koja se sporovdi kako u zemlji, tako i u inostranstvu, kao i prihvatanje etičkih principa delatnosti i profesionalnih standarda utvrđenih od strane Međunarodne asocijacije finansijskih tržišta (eng. The Financial Markets Association), kako se danas širom sveta naziva predmetna institucija. U cilju uspešnijeg delovanja i ostvarivanja ciljeva i zadataka, ACI Serbia je, kao nacionalna asocijacija, prihvatila Povelju i Statut ACIThe Financial Markets Association, te postala članica te međunarodne asocijacije i na taj način je postala povezana sa nacionalnim asocijacijama svih drugih država članica te asocijacije.

ACI Serbia ima aktivne i počasne članove. Aktivni članovi su lica koja su neposredno angažovana ili se bave organizacijom, koordinacijom i supervizijom trgovine devizama i dinarima, koji se nalaze na računima banaka u zemlji odnosno inostranstvu, kao i trgovine efektivnim stranim novcem koji se nalazi u trezorima banaka. Počasni članovi Asocijacije su lica koja nisu više neposredno ili posredno angažovana u vezi sa prometom deviza odnosno efektivnog stranog novca, s tim da su ta lica značajno doprinelarazvoju ovih aktivnosti i unapređenju rada ACI Serbia. Organi Asocijacije su Skupština ACI Serbia, koju čine svi aktivni članovi, i Predsedništvo, koje čine izabrani članovi Skupštine koji sprovode odluke Skupštine Asocijacije, te daju predloge i preporuke u vezi sa organizacijom i poslovanjem iste.

Misija ACI-ja je da postane i ostane globalno priznato telo koje dodeljuje međunarodno važeće certifikate za kompletnu industriju finansijskih tržišta. Primarni razlozi za individualno odn. lično članstvo dilera odnosno disponenata u Asocijaciji ACI se pre svega ogledaju u tome što takvo članstvo:

1)    podiže individualno razumevanje globalno prihvatljive prakse uz poštovanje etičkih pravila i kodeksa na tržištu;

2)    podiže kredibilitet i poverenje višeg rukovodstva- menadžera u odnosu na aktivnosti koje obavljaju dileri u neposrednoj komunikaciji sa dilerima iz drugih banaka odnosno drugih finansijskih institucija u istoj zemlji ili u drugim zemljama. Kada se ima u vidu da se transakcije ugovaraju i potvrđuju po pravilu telefonom ili preko elektronskih platformi, postaje jasno u kojoj meri je kompletna delatnost praćena brojnim rizicima zbog kojih je pojam poverenja od izuzetnog značaja;

3)    značajno doprinosi međunarodnom priznavanju i prihvatanju ispita i članstva, čime se podiže ugled struke i stručnjaka angažovanih u ovoj branši.

Atraktivnost i specifičnost bavljenja trgovinom devizama i/ili nacionalnim valutama, uz korišćenje različitih opcija u pogledu strukture transakcija, te dinamike realizacije istih za oba učesnika u transakciji, raste i interesovanje aktivno i potencijalno angažovanih lica za edukaciju. U tom pogledu neke nacionalne asocijacije ACI-ja imaju praksu organizacije pripremne obuke za svoje kandidate, s tim da se polaganje ispita i dalja usavršavanja odvijaju na nivou međunarodnog ACI-ja. Kursevi se najčešće, na bazi iskustava prezentera i drugih eksperata, profilišu na sledeći način:

-          praktičan rad/ trgovina FX (Foreign currencies) i MM (Money market) tržištima

-          obuka za obavljanje poslova trgovanja sa aspekta ocene i kontrole rizika, kao i usklađenosti poslovanja

-          napredni kursevi za sticanje ACI Diploma itd.

Kompletna obuka kao i trgovanje sa bankama, brokerima i drugim finansijskim institucijama, u zavisnosti od propisa u određenoj zemlji, obavljaju se na engleskom jeziku. Prednosti obuke na nacionalnom apotom i na internacionalnom nivou se ogledaju u povećanju nivou znanja pojedinca, kao i u branše. Istovremeno podizanje nivoa znanja izvršilaca transakcija omogućava efikasnije ispunjenje zahteva regulatora, egzaktnije upoznavanje sa globalnim standardima u trgovanju, te uspešnije pozicioniranje na međunarodnim finansijskim tržištima.

Kada je reč o propisima u Republici Srbiji koji se odnose na trgovanje na deviznom tržištu najpre se preporučuje upoznavanje sa članom 38. Glave VI Devizno tržište i kurs dinara Zakona o deviznom poslovanju ("Sl. glasnik RS", br. 62/2006, 31/2011, 119/2012 i 139/2014), kojim je utvrđeno da se devize i efektivni strani novac mogu kupovati i prodavati samo na deviznom tržištu, za namene koje su dozvoljene predmetnim zakonom. I dalje, kupovina i prodaja deviza i efektivnog stranog novca na deviznom tržištu se vrši:

1) neposredno:

- između banaka i rezidenata, kao i između banaka i nerezidenata;

- između banaka;

- između banaka i Narodne banke Srbije;

- između rezidenata koji imaju ovlašćenje za obavljanje menjačkih poslova i Narodne banke Srbije;

- između banaka i rezidenata koji imaju ovlašćenje za obavljanje menjačkih poslova;

- između rezidenata iz člana 2. tačka (1) odredba pod 6) i Narodne banke Srbije.

2) na sastanku međubankarskog deviznog tržišta:

- između banaka;

- između banaka i Narodne banke Srbije.     

Pri tome kupovinu i prodaju efektivnog stranog novca na deviznom tržištu obavlja banka, Narodna banka Srbije, kao i drugi rezidenti koji u skladu sa predmetnim zakonom obavljaju menjačke poslove. Uslovi i način rada deviznog tržišta propisani su od strane Narodne banke Srbije i to Odlukom o uslovima i načinu rada deviznog tržišta ("Sl. Glasnik RS" br. 10/2011, 109/2012, 55/2014 I 51/2015).

Članom 40. istog Zakona utvrđeno je kako sledi " Kurs dinara prema stranim valutama na deviznom tržištu formira se slobodno, u skladu sa ponudom i tražnjom deviza". I dalje članom 41. utvrđeno je da se zvanični srednji kurs dinara formira na način utvrđen propisom Narodne banke Srbije. S tim u vezi bitno je napomenuti da se za potrebe knjigovodstva i statistike primenjuje zvanični srednji kurs dinara. Pored toga za obračun carine i drugih uvoznih dažbina primenjuje se zvanični srednji kurs dinara utvrđen poslednjeg radnog dana u nedelji koja prethodi nedelji u kojoj se utvrđuje iznos carine i drugih uvoznih dažbina, a sve u skladu sa zakonom koji uređuje carine.