NACRT ZAKONA O VISOKOM OBRAZOVANJU - Tekst propisa

I. OSNOVNE ODREDBE

Predmet zakona

Član 1.

Ovim zakonom uređuje se sistem visokog obrazovanja, uslovi i način obavljanja delatnosti visokog obrazovanja, osnove finansiranja visokog obrazovanja, kao i druga pitanja od značaja za obavljanje ove delatnosti.

Delatnost visokog obrazovanja

Član 2.

Delatnost visokog obrazovanja od posebnog je značaja za Republiku Srbiju (u daljem tekstu: Republika), deo je međunarodnog, a posebno evropskog, obrazovnog, naučnog, odnosno umetničkog prostora i obuhvata akademsko i strukovno obrazovanje.

Ciljevi visokog obrazovanja

Član 3.

Ciljevi visokog obrazovanja jesu:

1) prenošenje naučnih, stručnih i umetničkih znanja i veština;

2) razvoj nauke i unapređivanje umetničkog stvaralaštva;

3) obezbeđivanje naučnog, stručnog i umetničkog podmlatka;

4) obrazovanje kreativne populacije koja neprekidno usvaja i stvara nova znanja;

5) obezbeđivanje jednakih uslova za sticanje visokog obrazovanja i obrazovanja tokom čitavog života;

6) bitno povećanje broja stanovnika sa visokim obrazovanjem;

7) unapređenje međunarodne otvorenosti sistema visokog obrazovanja.

Principi visokog obrazovanja

Član 4.

Delatnost visokog obrazovanja zasniva se na sledećim principima:

1) akademske slobode;

2) autonomija;

3) akademski integritet;

4) jedinstvo nastave, naučnoistraživačkog, odnosno umetničkog rada i inovativne delatnosti, kao i stručnog rada;

5) otvorenost prema javnosti i građanima;

6) uvažavanje humanističkih i demokratskih vrednosti nacionalne i evropske tradicije i vrednosti kulturnog nasleđa;

7) poštovanje ljudskih prava i građanskih sloboda, uključujući zabranu svih vidova diskriminacije;

8) usklađivanje sa evropskim sistemom visokog obrazovanja i unapređivanje akademske mobilnosti nastavnog osoblja i studenata;

9) učešće studenata u upravljanju i odlučivanju, posebno u vezi sa pitanjima koja su od značaja za kvalitet nastave;

10) ravnopravnost visokoobrazovnih ustanova bez obzira na oblik svojine, odnosno na to ko je osnivač;

11) afirmacija konkurencije obrazovnih i istraživačkih usluga radi povećanja kvaliteta i efikasnosti visokoškolskog sistema;

12) obezbeđivanje kvaliteta i efikasnosti studiranja;

13) povezanost sa preduniverzitetskim obrazovanjem;

14) zaštita intelektualne svojine u procesima transfera znanja.

Akademske slobode

Član 5.

Akademske slobode jesu:

1) sloboda naučnoistraživačkog rada i umetničkog stvaralaštva, uključujući slobodu objavljivanja i javnog predstavljanja naučnih rezultata i umetničkih dostignuća, uz poštovanje prava intelektualne svojine;

2) sloboda izbora metoda interpretacije nastavnih sadržaja.

Autonomija

Član 6.

Autonomija univerziteta i drugih visokoškolskih ustanova podrazumeva, u skladu sa ovim zakonom:

1) pravo na utvrđivanje studijskih programa;

2) pravo na utvrđivanje pravila studiranja i uslova upisa studenata;

3) pravo na uređenje unutrašnje organizacije;

4) pravo na donošenje statuta i izbor organa upravljanja i drugih organa, u skladu sa ovim zakonom;

5) pravo na izbor nastavnika i saradnika;

6) pravo na izdavanje javnih isprava;

7) pravo na raspolaganje finansijskim sredstvima, u skladu sa zakonom;

8) pravo na korišćenje imovine, u skladu sa zakonom;

9) pravo na odlučivanje o prihvatanju projekata i o međunarodnoj saradnji.

Prava iz stava 1. ovog člana ostvaruju se uz poštovanje principa otvorenosti prema javnosti i građanima.

Akademski integritet

Član 7.

Na akademskom integritetu zasnivaju se: očuvanje dostojanstva profesije, unapređivanje moralnih vrednosti, zaštita vrednosti znanja i podizanje svesti o odgovornosti svih članova akademske zajednice.

Nepovredivost akademskog prostora

Član 8.

Prostor visokoškolske ustanove je nepovrediv.

Licima koja nisu deo akademske zajednice nije dozvoljen ulazak u prostor visokoškolske ustanove bez dozvole nadležnog organa te ustanove, osim u slučaju ugrožavanja opšte bezbednosti, života, telesnog integriteta, zdravlja ili imovine.

Pravo na visoko obrazovanje

Član 9.

Pravo na visoko obrazovanje imaju sva lica sa prethodno stečenim srednjim obrazovanjem u četvorogodišnjem trajanju.

Izuzetno, pod uslovima određenim statutom visokoškolske ustanove, pravo na visoko obrazovanje ima i lice bez stečenog srednjeg obrazovanja koje konkuriše za upis na studijske programe iz umetničkih oblasti.

II. OBEZBEĐIVANjE KVALITETA VISOKOG OBRAZOVANjA

Nacionalni savet za visoko obrazovanje

Član 10.

Nacionalni savet za visoko obrazovanje (u daljem tekstu: Nacionalni savet) obrazuje se radi obezbeđivanja razvoja i unapređenja kvaliteta visokog obrazovanja.

Sastav Nacionalnog saveta

Član 11.

Nacionalni savet ima 17 članova, koje bira Vlada, i to:

1) 15 članova iz reda redovnih profesora, vrhunskih stručnjaka u zvanju naučnog savetnika, odnosno umetnika sa međunarodno priznatim radovima ili osvedočenim doprinosom nacionalnoj kulturi, vodeći računa o zastupljenosti obrazovno-naučnih, odnosno obrazovno-umetničkih polja, kao i zastupljenosti univerziteta, na predlog Konferencije univerziteta;

2) dva člana iz reda profesora strukovnih studija, na predlog Konferencije akademija i visokih škola strukovnih studija.

U pitanjima koja su od značaja za studente, na poziv Nacionalnog saveta, u radu Nacionalnog saveta, sa pravom odlučivanja, učestvuju dva predstavnika studenata koje određuju studentske konferencije.

Kada se na jeziku nacionalne manjine u celini ili delimično izvodi nastava u okviru visokog obrazovanja, u pitanjima od značaja za izvođenje nastave na jeziku nacionalne manjine, u radu Nacionalnog saveta, sa pravom odlučivanja, učestvuje predstavnik nacionalnog saveta te nacionalne manjine.

Konferencija univerziteta, odnosno Konferencija akademija i visokih škola strukovnih studija, objavljuje javni poziv za prijavljivanje kandidata za članove Nacionalnog saveta najkasnije u roku od šest meseci pre isteka mandata članova Nacionalnog saveta.

Rok za prijavljivanje kandidata za članove Nacionalnog saveta jeste 15 dana od dana objavljivanja javnog poziva.

Lista prijavljenih kandidata stavlja se na uvid javnosti u roku od 10 dana od isteka roka za prijavljivanje kandidata.

Primedbe i predlozi u vezi sa prijavljenim kandidatima mogu se dostaviti u roku od 15 dana od dana stavljanja liste prijavljenih kandidata na uvid javnosti.

Konferencija univerziteta, odnosno Konferencija akademija i visokih škola strukovnih studija, upućuje predlog Vladi, vodeći računa o broju studenata i o broju nastavnika i saradnika, od najviše 18, odnosno tri kandidata, u roku od 30 dana od isteka roka za dostavljanje primedbi i predloga iz stava 7. ovog člana

Vlada donosi odluku o imenovanju članova Nacionalnog saveta u roku od 30 dana od dobijanja predloga iz stava 8. ovog člana.

Član Nacionalnog saveta ne može biti lice izabrano, postavljeno ili imenovano na funkciju u državnom organu, organu teritorijalne autonomije ili lokalne samouprave, u organ političke stranke ili na dužnost organa poslovođenja visokoškolske ustanove.

Mandat članova Nacionalnog saveta traje četiri godine.

Vlada razrešava člana Nacionalnog saveta pre isteka mandata, i to:

1) na lični zahtev;

2) ako ne ispunjava dužnosti člana Nacionalnog saveta ili svojim postupcima povredi ugled te dužnosti, a na predlog Konferencije univerziteta, odnosno Konferencije akademija i visokih škola strukovnih studija;

3) ukoliko nastupi uslov iz stava 10. ovog člana.

Nacionalni savet bira predsednika iz reda svojih članova.

Članovi Nacionalnog saveta imaju pravo na naknadu za rad u visini koju utvrdi Vlada.

Nadležnost Nacionalnog saveta

Član 12.

Nacionalni savet:

1) prati razvoj visokog obrazovanja i njegovu usklađenost sa evropskim i međunarodnim standardima;

2) predlaže ministarstvu nadležnom za poslove visokog obrazovanja (u daljem tekstu: Ministarstvo) politiku visokog obrazovanja;

3) daje mišljenje o politici upisa na visokoškolske ustanove;

4) daje mišljenje u postupku donošenja propisa kojima se uređuju pitanja od značaja za delatnost visokogobrazovanja;

5) predlaže Vladi normative i standarde rada visokoškolskih ustanova, kao i materijalna sredstva za njihovo ostvarivanje, po pribavljenom mišljenju Konferencije univerziteta i Konferencije akademija i visokih škola strukovnih studija;

6) odlučuje u drugom stepenu po žalbama u postupku akreditacije;

7) utvrđuje smernice u vezi sa organizacijom, sprovođenjem kratkog programa studija i izdavanjem odgovarajućeg sertifikata;

8) utvrđuje naučne, umetničke, odnosno stručne oblasti u okviru polja iz člana 37. ovog zakona, na predlog Konferencije univerziteta i Konferencije akademija i visokih škola strukovnih studija;

9) utvrđuje listu stručnih, akademskih i naučnih naziva sa naznakom zvanja odgovarajućeg stepena studija iz odgovarajućih oblasti i skraćenice stručnih, akademskih i naučnih naziva dvojezično, na srpskom i engleskom jeziku;

10) utvrđuje standarde za samovrednovanje i ocenjivanje kvaliteta visokoškolskih ustanova na predlog Nacionalnog tela za akreditaciju i proveru kvaliteta u visokom obrazovanju;

11) utvrđuje standarde za spoljašnju proveru kvaliteta visokoškolskih ustanova na predlog Nacionalnog tela za akreditaciju i proveru kvaliteta u visokom obrazovanju;

12) utvrđuje standarde za početnu akreditaciju na predlog Nacionalnog tela za akreditaciju i proveru kvaliteta u visokom obrazovanju;

13) utvrđuje standarde i postupak za akreditaciju visokoškolskih ustanova na predlog Nacionalnog tela za akreditaciju i proveru kvaliteta u visokom obrazovanju;

14) utvrđuje standarde i postupak za akreditaciju studijskih programa na predlog Nacionalnog tela za akreditaciju i proveru kvaliteta u visokom obrazovanju;

15) utvrđuje minimalne uslove za izbor u zvanja nastavnika, na predlog Konferencije univerziteta, odnosno Konferencije akademija i visokih škola strukovnih studija;

16) obavlja i druge poslove, u skladu sa zakonom.

Nacionalni savet najmanje dva puta godišnje održava sastanak sa Privrednom komorom Srbije i drugim profesionalnim udruženjima za razmatranje pitanja iz svoje nadležnosti i utvrđivanja prioriteta u sprovođenju politike visokog obrazovanja.

Akti iz tač. 8) – 15) ovog člana objavljuju se u "Službenom glasniku Republike Srbije".

Rad Nacionalnog saveta

Član 13.

Rad Nacionalnog saveta je javan.

Nacionalni savet, za potrebe svog rada, može da obrazuje posebna radna tela.

Sredstva za rad Nacionalnog saveta i njegovih radnih tela obezbeđuju se u budžetu Republike.

Stručne, administrativno-tehničke i informatičke poslove za potrebe Nacionalnog saveta i njegovih radnih tela obavlja Ministarstvo.

Nacionalni savet podnosi Vladi izveštaj o svom radu najmanje jedanput godišnje.

Nacionalni savet donosi poslovnik o svom radu.

Nacionalno telo za akreditaciju i proveru kvaliteta u visokom obrazovanju

Član 14.

Radi obavljanja poslova akreditacije, provere kvaliteta visokoškolskih ustanova i jedinica u njihovom sastavu, vrednovanja studijskih programa i obezbeđivanja kvaliteta u visokom obrazovanju Vlada obrazuje Nacionalno telo za akreditaciju i proveru kvaliteta u visokom obrazovanju (u daljem tekstu: Nacionalno akreditaciono telo).

Nacionalno akreditaciono telo ima svojstvo pravnog lica.

Nacionalno akreditaciono telo se finansira iz sopstvenih prihoda i iz budžeta Republike.

Nacionalno akreditaciono telo podnosi Vladi izveštaj o svom radu najmanje jedanput godišnje.

Organi Nacionalnog akreditacionog tela

Član 15.

Nacionalno akreditaciono telo ima organ upravljanja, organ poslovođenja, i stručni organ.

Bliži uslovi u pogledu načina rada, načina i postupka izbora i razrešenja organa Nacionalnog akreditacionog tela utvrđuju se aktom o osnivanju i statutom Nacionalnog akreditacionog tela.

Upravni odbor

Član 16.

Organ upravljanja Nacionalnog akreditacionog tela je upravni odbor.

Upravni odbor ima pet članova, koje imenuje Vlada.

Četiri člana Upravnog odbora predlaže Konferencija univerziteta iz reda redovnih profesora univerziteta, a jednog člana predlaže Konferencija akademija i visokih škola strukovnih studija iz reda profesora strukovnih studija.

Članovi upravnog odbora biraju se na period od četiri godine.

Nadležnost upravnog odbora

Član 17.

Upravni odbor:

1) bira i razrešava direktora Nacionalnog akredaticionog tela;

2) bira i razrešava članove Komisije za akreditaciju i proveru kvaliteta;

3) usvaja godišnji program rada i finansijski plan;

4) donosi statut i opšte akte;

5) usmerava i nadzire rad direktora;

6) vrši i druge poslove u skladu sa zakonom, statutom i aktom o osnivanju Nacionalnog akredaticionog tela.

Direktor

Član 18.

Organ poslovođenja Nacionalnog akreditacionog tela je direktor.

Direktora bira i razrešava Upravni odbor, na osnovu javnog konkursa, iz reda istaknutih redovnih profesora univerziteta koji imaju iskustvo u poslovođenju i obezbeđivanju kvaliteta u visokom obrazovanju.

Direktor se bira na period od pet godina.

Nadležnost direktora

Član 19.

Direktor:

1) zastupa i predstavlja Nacionalno akredaticono telo;

2) rukovodi radom i poslovanjem Nacionalnog akredaticionog tela;

3) odlučuje o pravima, obavezama i odgovornostima zaposlenih u Nacionalnom akreditacionom telu;

4) donosi pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mesta;

5) sprovodi odluke upravnog odbora;

6) imenuje recenzente;

7) vrši druge poslove u skladu sa zakonom, statutom i aktom o osnivanju Nacionalnog akredaticionog tela.

Komisija za akreditaciju i proveru kvaliteta

Član 20.

Stručni organ Nacionalnog akreditacionog tela je Komisija za akreditaciju i proveru kvaliteta (u daljem tekstu: Komisija za akreditaciju).

Komisija za akreditaciju sprovodi postupak akreditacije visokoškolskih ustanova i studijskih programa i postupak spoljašnje provere kvaliteta visokoškolskih ustanova, u skladu sa zakonom i propisanim postupkom i standardima za akreditaciju i za spoljašnju proveru kvaliteta.

Komisija za akreditaciju ima 17 članova.

Članove Komisije za akreditaciju bira upravni odbor Nacionalnog akreditacionog tela, na predlog Konferencije univeziteta, odnosno Konferencije akademija i visokih škola strukovnih studija.

Konferencija univerziteta predlaže najviše po četiri kandidata za svako obrazovno-naučno, odnosno obrazovno-umetničko polje, a Konferencija akademija i visokih škola strukovnih studija, najviše tri člana, na osnovu javnog konkursa.

Članovi Komisije za akreditaciju biraju se na pet godina.

Član Komisije za akreditaciju ne može biti lice izabrano, postavljeno ili imenovano na funkciju u državnom organu, organu teritorijalne autonomije ili lokalne samouprave, u organ političke stranke ili na dužnost organa poslovođenja visokoškolske ustanove.

Upravni odbor razrešava člana Komisije za akreditaciju:

1) na lični zahtev;

2) ako nesavesno obavlja poslove ili svojim postupcima povredi ugled dužnosti koju obavlja;

3) ako nastupi uslov iz stava 7. ovog člana.

Komisija za akreditaciju bira predsednika iz reda svojih članova i odlučuje u skladu sa poslovnikom koji donosi.

Nadležnost i rad Komisije za akreditaciju

Član 21.

Komisija za akreditaciju:

1) odlučuje o zahtevu za akreditaciju i sprovodi postupak akreditacije ustanova i studijskih programa u oblasti visokog obrazovanja;

2) sačinjava izveštaj o početnoj akreditaciji u postupku izdavanja dozvole za rad;

3) sprovodi postupak spoljašnje provere kvaliteta;

4) stara se o harmonizaciji primene standarda i procedura u oblasti akreditacije, u okviru evropskog prostora visokog obrazovanja;

5) obavlja i druge poslove u skladu sa statutom Nacionalnog akreditacionog tela.

Radi obavljanja poslova iz stava 1. tač. 1)–3) ovog člana Komisija za akreditaciju u skladu sa statutom Nacionalnog akreditacionog tela može da:

1) obrazuje potkomisije za obrazovno-naučna polja, odnosno obrazovno-umetničko polje iz člana 37. ovog zakona i podkomisiju za spoljašnju proveru kvaliteta;

2) predlaže Direktoru stručne timove (u daljem tekstu: recenzente) iz reda domaćih i inostranih univerzitetskih nastavnika, naučnika, umetnika ili stručnjaka, na način i po postupku utvrđenom statutom Nacionalnog akreditacionog tela.

U slučaju akreditacije studijskog programa specifičnog nacionalnog karaktera, recenzenti se imenuju iz reda domaćih univerzitetskih nastavnika, naučnika, umetnika ili stručnjaka.

U slučaju akreditacije studijskog programa doktorskih studija najmanje jedan recenzent mora biti nastavnik, naučnik ili umetnik zaposlen na visokoškolskoj, odnosno naučnoj ustanovi iz inostranstva, koji ispunjava uslove da bude mentor na tom studijskom programu, u skladu sa standardima iz člana 12. stav 1. tačka 14) ovog zakona.

Spoljašnja provera kvaliteta visokoškolskih ustanova

Član 22.

Provera ispunjenja obaveza samostalne visokoškolske ustanove i visokoškolske jedinice u njenom sastavu, u pogledu kvaliteta, vrši se u skladu sa aktom o standardima i postupku za spoljašnju proveru kvaliteta.

Postupak spoljašnje provere kvaliteta samostalne visokoškolske ustanove i visokoškolske jedinice u njenom sastavu u vezi sa kvalitetom sprovodi Komisija za akreditaciju redovno na svakih četiri godina, a vanredno na zahtev Ministarstva i Nacionalnog saveta.

Prigovor na izveštaj o izvršenoj spoljašnjoj proveri kvaliteta podnosi se Upravnom odboru Nacionalnog akreditacionog tela.

Završni izveštaj o izvršenoj spoljašnjoj proveri kvaliteta samostalne visokoškolske ustanove i visokoškolske jedinice u njenom sastavu dostavlja se podnosiocu zahteva za spoljašnju proveru kvaliteta i visokoškolskoj ustanovi i objavljuje se na službenoj internet stranici Nacionalnog akreditacionog tela.

Ako je završni izveštaj o izvršenoj spoljašnjoj proveri kvaliteta samostalne visokoškolske ustanove i visokoškolske jedinice u njenom sastavu negativan, Nacionalno akreditaciono telo može da donese rešenje o oduzimanju akreditacije visokoškolskoj ustanovi, odnosno studijskom programu.

Protiv rešenja o oduzimanju akreditacije može da se izjavi žalba Nacionalnom savetu.

Akreditacija

Član 23.

Akreditacijom se utvrđuje da visokoškolska ustanova i studijski programi ispunjavaju standarde iz člana 12. tač. 13) i 14) ovog zakona i da visokoškolska ustanova ima pravo na izdavanje javnih isprava u skladu sa ovim zakonom.

U postupku akreditacije visokoškolske ustanove utvrđuje se ispunjenost standarda za akreditaciju, da li ustanova ispunjava i odgovarajuće uslove iz čl. 4448. ovog zakona, kao i da li ispunjava uslov u pogledu potrebnog broja nastavnika.

Uslov u pogledu potrebnog broja nastavnika visokoškolska ustanova ispunjava ako ima nastavnike u radnom odnosu sa punim radnim vremenom za izvođenje najmanje 70% časova aktivne nastave na studijskom programu za koji se traži dozvola za rad, a najmanje 20 nastavnika u radnom odnosu sa punim radnim vremenom na visokoškolskoj ustanovi.

Izuzetak su studijski programi u polju umetnosti gde taj broj ne može biti manji od 50%.

Od ukupnog broja nastavnika potrebnih za obavljanje nastave po godinama studija za studijski program za koji se traži dozvola za rad, akademije strukovnih studija i visoke škole strukovnih studija, izuzev u polju umetnosti, moraju da imaju najmanje 50% nastavnika sa stečenim naučnim nazivom doktora nauka.

U postupku akreditacije master akademskog, odnosno doktorskog studijskog programa utvrđuje se i da li su ispunjeni uslovi za obavljanje naučnoistraživačkog, odnosno umetničkog rada, u skladu sa zakonom.

Postupak akreditacije sprovodi se redovno, u roku od sedam godina, a ranije na zahtev visokoškolske ustanove.

U postupku akreditacije Nacionalno akreditaciono telo:

1) izdaje uverenje o akreditaciji visokoškolske ustanove, odnosno studijskog programa;

2) donosi rešenje kojim se odbija zahtev za akreditaciju.

Nacionalno akreditaciono telo izdaje uverenje o akreditaciji, odnosno donosi rešenje kojim se odbija zahtev za akreditaciju u roku od devet meseci od dana prijema urednog zahteva.

Na rešenje Nacionalnog akreditacionog tela kojim se odbija zahtev za akreditaciju, visokoškolska ustanova, može u roku od 15 dana od dana prijema rešenja uložiti žalbu Nacionalnom savetu.

Po žalbi na rešenje iz stava 10. ovog člana Nacionalni savet odlučuje u roku od 90 dana od dana podnošenja žalbe sa ovlašćenjem da potvrdi ili da poništi prvostepenu odluku i vrati je na ponovno odlučivanje Nacionalnom akreditacionom telu.

Nacionalno akreditaciono telo dužno je, da u roku od 30 dana od dana prijema rešenja Nacionalnog saveta o poništavanju odluke i vraćanju na ponovno odlučivanje, donese rešenje u skladu sa shvatanjem Nacionalnog saveta, ili da pokrene upravni spor.

Ako Nacionalno akreditaciono telo ne donese rešenje u skladu sa shvatanjem Nacionalnog saveta, niti pokrene upravni spor u roku iz stava 12. ovog člana, podnosilac zahteva za akreditaciju može da pokrene upravni spor.

Podnosilac zahteva za akreditaciju može da pokrene upravni spor protiv rešenja Nacionalnog saveta.

Visokoškolska ustanova iz stava 7. ovog člana, ima pravo da ponovi zahtev za akreditaciju po isteku roka od godinu dana od dana donošenja rešenja kojim se odbija zahtev za akreditaciju.

Početna akreditacija

Član 24.

Početnom akreditacijom utvrđuje se ispunjenost standarda za početnu akreditaciju visokoškolske ustanove i studijskih programa.

U postupku početne akreditacije Nacionalno akreditaciono telo sačinjava izveštaj o ispunjenosti standarda za početnu akreditaciju visokoškolske ustanove i studijskih programa sa preporukom za izdavanje dozvole za rad, odnosno za odbijanje zahteva za izdavanje dozvole za rad visokoškolskoj ustanovi.

Samovrednovanje

Član 25.

Visokoškolska ustanova sprovodi postupak samovrednovanja i ocenjivanja kvaliteta svojih studijskih programa, nastave i uslova rada.

Samovrednovanje se sprovodi na način i po postupku propisanim opštim aktom visokoškolske ustanove, u skladu sa aktom o standardima za samovrednovanje i ocenjivanje kvaliteta visokoškolskih ustanova i studijskih programa.

U postupku samovrednovanja razmatra se i ocena studenata.

Visokoškolska ustanova dostavlja Nacionalnom akreditacionom telu izveštaj o postupku i rezultatima samovrednovanja, kao i druge podatke od značaja za ocenu kvaliteta u periodu od tri godine.

Konferencija univerziteta

Član 26.

Radi koordiniranja rada, utvrđivanja zajedničke politike, ostvarivanja zajedničkih interesa i obavljanja poslova utvrđenih zakonom, osniva se Konferencija univerziteta.

Članovi Konferencije univerziteta su svi akreditovani univerziteti.

Organizacija i rad Konferencije univerziteta uređuju se statutom.

Univerzitet u Konferenciji univerziteta predstavlja rektor.

Univerzitet iz stava 2. ovog člana ima pravo da na svakih 1.000 nastavnika i saradnika delegira još po jednog predstavnika u Konferenciju univerziteta, kao i da na svakih 5.000 studenata delegira još po jednog predstavnika u Konferenciju univerziteta.

Sredstva za rad Konferencije univerziteta obezbeđuju se u budžetu Republike.

Nadležnost Konferencije univerziteta

Član 27.

Konferencija univerziteta:

1) razmatra pitanja od zajedničkog interesa za unapređivanje nastavno-naučne, odnosno nastavno-umetničke delatnosti na univerzitetu;

2) usaglašava stavove i koordinira aktivnosti univerziteta, posebno u oblasti upisne politike;

3) daje mišljenje o standardima za ocenu kvaliteta obrazovnog, naučnoistraživačkog, umetničkog i stručnog rada;

4) predlaže listu stručnih, akademskih i naučnih naziva iz odgovarajućih oblasti i skraćenica tih naziva;

5) predlaže mere radi unapređivanja materijalnog položaja univerziteta i standarda studenata;

6) razmatra i druga pitanja od zajedničkog interesa za univerzitete, u skladu sa ovim zakonom.

Konferencije akademija i visokih škola strukovnih studija

Član 28.

Radi koordiniranja rada, utvrđivanja zajedničke politike, ostvarivanja zajedničkih interesa i obavljanja poslova utvrđenih zakonom, osniva se Konferencija akademija i visokih škola strukovnih studija.

Konferenciju akademija i visokih škola strukovnih studija čine akreditovane akademije strukovnih studija i visoke škole strukovnih studija.

Organizacija i rad Konferencije akademija i visokih škola strukovnih studija uređuje se statutom.

Akademiju strukovnih studija i visoku školu strukovnih studija u Konferenciji akademija i visokih škola strukovnih studija predstavlja predsednik, odnosno direktor.

Sredstva za rad Konferencije akademija i visokih škola strukovnih studija obezbeđuju se u budžetu Republike.

Nadležnost Konferencije akademija i visokih škola strukovnih studija

Član 29.

Konferencija akademija i visokih škola strukovnih studija:

1) razmatra pitanja od zajedničkog interesa za unapređivanje nastavno-stručne, odnosno nastavno-umetničke delatnosti na strukovnim studijama;

2) usaglašava stavove i koordinira aktivnosti akademija strukovnih studija i visokih škola strukovnih studija, posebno u oblasti upisne politike;

3) daje mišljenje o standardima za ocenu kvaliteta obrazovnog, istraživačkog, umetničkog i stručnog rada;

4) predlaže listu stručnih naziva iz odgovarajućih oblasti i skraćenica tih naziva;

5) predlaže mere radi unapređivanja materijalnog položaja akademija strukovnih studija, visokih škola strukovnih studija i standarda studenata;

6) razmatra i druga pitanja od zajedničkog interesa za akademije strukovnih studija i visoke škole strukovnih studija, u skladu sa ovim zakonom.

Studentske konferencije

Član 30.

Radi ostvarivanja zajedničkih interesa studenata kao partnera u procesu visokog obrazovanja osnivaju se Studentska konferencija univerziteta i Studentska konferencija akademija i visokih škola strukovnih studija.

Studentsku konferenciju univerziteta čine predstavnici studentskih parlamenata univerziteta.

Studentsku konferenciju akademija i visokih škola strukovnih studija čine predstavnici studentskih parlamenata akademija strukovnih studija i visokih škola strukovnih studija.

Organizacija i rad konferencije iz stava 1. ovog člana uređuju se statutom konferencije, u skladu sa ovim zakonom.

Studentske konferencije imaju pravo da daju mišljenje o pitanjima iz člana 12. stav 1. tačka 10) ovog zakona.

Sredstva za rad studentskih konferencija obezbeđuju se u budžetu Republike.

Studentske konferencije imaju svojstvo pravnog lica koje stiču upisom u sudski registar u skladu sa zakonom.

Ministarstvo

Član 31.

Ministarstvo:

1) predlaže Vladi politiku visokog obrazovanja;

2) planira politiku upisa studenata na studije koje ostvaruju visokoškolske ustanove čiji je osnivač Republika, odnosno Autonomna pokrajina Vojvodina, na predlog Nacionalnog saveta;

3) prati razvoj visokog obrazovanja;

4) izdaje dozvolu za rad visokoškolskih ustanova;

5) utvrđuje način izdavanja diplome i dodatka diplomi;

6) raspodeljuje finansijska sredstva iz budžeta Republike namenjena visokoškolskim ustanovama i kontroliše njihovo korišćenje;

7) vrši upravni nadzor;

8) stara se o uključivanju visokoškolskih ustanova u proces priznavanja visokoškolskih kvalifikacija u Evropi;

9) daje saglasnost na standarde i postupke iz člana 12. stav 1. tačke 10)–14);

10) utvrđuje postupak za spoljašnju proveru kvaliteta visokoškolskih ustanova;

11) obavlja i druge poslove, u skladu sa zakonom.

Akt iz stava 1. tač. 10) ovog člana objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srbije".

Evropske integracije u obrazovanju

Član 32.

Ministarstvo se stara o usklađivanju sistema obrazovanja i vaspitanja Republike sa trendovima razvoja obrazovanja u Evropi. Radi ispunjenja ovog cilja Ministarstvo preduzima sve potrebne radnje za:

1) obezbeđenje punopravnog učešća u programima Evropske unije za saradnju u oblasti obrazovanja i obuka i praćenje efekata učešća u ovim programima.

2) ostvarivanje učešća predstavnika Republike u radnim grupama i aktivnostima koje se organizuju u sklopu Otvorenog metoda koordinacije, Bolonjskog procesa i drugih sličnih inicijativa koje su pokrenute na nivou Evropske unije i Evrope u celini.

U cilju što boljeg i efektivnijeg učešća u navedenenim evropskim inicijativama Ministarstvo ostavruje saradnju sa drugim državnim organima, obrazovnim ustanovama, udruženjima građana i ostalim organizacijama ukoliko je to potrebno, a njihove predstavnike može imenovati u radne grupe iz stava 1. tačke 2. ovog člana.

III. STUDIJE I STUDIJSKI PROGRAMI

Studijski program

Član 33.

Studijski program je skup obaveznih i izbornih studijskih područja, odnosno predmeta, sa okvirnim sadržajem, čijim se savladavanjem obezbeđuju neophodna znanja i veštine za sticanje diplome odgovarajućeg stepena i vrste studija.

Vrste studija

Član 34.

Delatnost visokog obrazovanja ostvaruje se kroz akademske i strukovne studije na osnovu akreditovanih studijskih programa za sticanje visokog obrazovanja.

Na akademskim studijama izvodi se akademski studijski program, koji osposobljava studente za razvoj i primenu naučnih, stručnih i umetničkih dostignuća.

Na strukovnim studijama izvodi se strukovni studijski program, koji osposobljava studente za primenu stručnih znanja i veština potrebnih za uključivanje u radni proces.

Radi stručnog osposobljavanja studenata za uključivanje u radni proces, izvodi se kratki program studija koji ima jasno definisanu strukturu, svrhu i ishode učenja i za koji se izdaje sertifikat o završenom kratkom programu studija i stečenim kompetencijama.

Stepeni studija

Član 35.

Studije prvog stepena su:

1) osnovne akademske studije;

2) osnovne strukovne studije;

3) specijalističke strukovne studije.

Studije drugog stepena su:

1) master akademske studije;

2) master strukovne studije;

3) specijalističke akademske studije.

Studije trećeg stepena su doktorske akademske studije.

Studijski program za sticanje zajedničke diplome

Član 36.

Studijski program za sticanje zajedničke diplome jeste studijski program koji organizuju i izvode više visokoškolskih ustanova koje imaju dozvolu za rad za odgovarajući studijski program.

Studijski program iz stava 1. ovog člana može da se izvodi kada ga usvoje nadležni organi visokoškolskih ustanova koje ga organizuju.

Obrazovno-naučna i obrazovno-umetnička polja

Član 37.

Studijski programi se ostvaruju u okviru jednog ili više sledećih obrazovno-naučnih, odnosno obrazovno-umetničkih polja:

1) Prirodno-matematičke nauke;

2) Društveno-humanističke nauke;

3) Medicinske nauke;

4) Tehničko-tehnološke nauke;

5) Umetnost.

Odgovarajuće naučne, umetničke i stručne oblasti u okviru polja iz stava 1. ovog člana utvrđuje Nacionalni savet, na predlog Konferencije univerziteta i Konferencije akademija i visokih škola strukovnih studija.

Odgovarajuće uže naučne, umetničke i stručne oblasti u okviru naučne, umetničke i stručne oblasti iz stava 2. ovog člana utvrđuje samostalna visokoškolska ustanova, na predlog visokoškolske ustanove.

Sadržaj studijskog programa

Član 38.

Studijskim programom utvrđuju se:

1) naziv i ciljevi studijskog programa;

2) vrsta studija i ishod procesa učenja;

3) stručni, akademski, odnosno naučni naziv;

4) uslovi za upis na studijski program;

5) lista obaveznih i izbornih studijskih područja, odnosno predmeta, sa okvirnim sadržajem;

6) način izvođenja studija i potrebno vreme za izvođenje pojedinih oblika studija;

7) bodovna vrednost svakog predmeta iskazana u skladu sa Evropskim sistemom prenosa bodova (u daljem tekstu: ESPB bodovi);

8) bodovna vrednost završnog rada na osnovnim, specijalističkim i master studijama, odnosno doktorske disertacije, iskazana u ESPB bodovima;

9) preduslovi za upis pojedinih predmeta ili grupe predmeta;

10) način izbora predmeta iz drugih studijskih programa;

11) uslovi za prelazak sa drugih studijskih programa u okviru istih ili srodnih oblasti studija;

12) druga pitanja od značaja za izvođenje studijskog programa.

Obim studija

Član 39.

Svaki predmet iz studijskog programa ili kratkog programa iskazuje se brojem odgovarajućih ESPB bodova, a obim se izražava zbirom ESPB bodova.

Zbir od 60 ESPB bodova odgovara prosečnom ukupnom angažovanju studenta u obimu 40-časovne radne nedelje tokom jedne školske godine.

Ukupno angažovanje studenta sastoji se od aktivne nastave (predavanja, vežbe, praktikumi, seminari i dr.), samostalnog rada, kolokvijuma, ispita, izrade završnih radova, dobrovoljnog rada u lokalnoj zajednici i drugih vidova angažovanja.

Dobrovoljni rad je rad studenta bez naknade, koji organizuje visokoškolska ustanova na projektima od značaja za lokalnu zajednicu koji se vrednuje u sistemu visokog obrazovanja.

Uslove, način organizovanja i vrednovanje dobrovoljnog rada uređuje visokoškolska ustanova svojim opštim aktom.

Ukupan broj časova aktivne nastave ne može biti manji od 600 časova u toku školske godine.

Osnovne akademske studije imaju od 180 do 240 ESPB bodova.

Osnovne strukovne studije imaju 180 ESPB bodova.

Specijalističke strukovne studije imaju najmanje 60 ESPB bodova.

Specijalističke akademske studije imaju najmanje 60 ESPB bodova kada su prethodno završene master akademske studije.

Master akademske studije imaju:

1) najmanje 60 ESPB bodova, kada je prethodno ostvaren obim osnovnih akademskih studija od 240 ESPB bodova;

2) najmanje 120 ESPB bodova kada je prethodno ostvaren obim osnovnih akademskih studija od 180 ESPB bodova.

Master strukovne studije imaju najmanje 120 ESPB bodova kada je prethodno ostvaren obim prvog stepena studija od najmanje 180 ESPB bodova.

Doktorske studije imaju najmanje 180 ESPB bodova, uz prethodno ostvareni obim studija od najmanje 300 ESPB bodova na osnovnim akademskim i master akademskim studijama.

Studijski programi akademskih studija mogu se organizovati integrisano u okviru osnovnih i master akademskih studija.

Studijski programi akademskih studija iz medicinskih nauka mogu se organizovati integrisano u okviru osnovnih i master akademskih studija, sa ukupnim obimom od najviše 360 ESPB bodova.

Kratki program studija može se izvoditi u obimu od 30 do 60 ESPB bodova.

Završni rad i disertacija

Član 40.

Studijskim programom osnovnih i specijalističkih studija može biti predviđen završni rad.

Studijski program master akademskih studija i master strukovnih studija sadrži obavezu izrade završnog rada.

Doktorska disertacija je završni deo studijskog programa doktorskih studija, osim doktorata umetnosti koji je umetnički projekat.

Izuzetno, doktorat nauka može da stekne lice sa završenim studijama medicine i završenom zdravstvenom specijalizacijom, na osnovu odbranjene disertacije zasnovane na radovima objavljenim u vrhunskim svetskim časopisima, u skladu sa standardima koje utvrđuje Nacionalni savet.

Broj bodova kojima se iskazuje završni rad, odnosno završni deo studijskog programa, ulaze u ukupan broj bodova potrebnih za završetak studija.

Način i postupak pripreme i odbrane završnog rada, uređuje se opštim aktom visokoškolske ustanove.

Postupak pripreme i uslovi za odbranu disertacije uređuju se opštim aktom univerziteta.

Visokoškolska ustanova na kojoj se brani doktorska disertacija dužna je da doktorsku disertaciju i izveštaj komisije o oceni doktorske disertacije učini dostupnom javnosti, i to u elektronskoj verziji na zvaničnoj internet stranici ustanove i u štampanom obliku u biblioteci ustanove, najmanje 30 dana pre usvajanja izveštaja komisije na nadležnom organu, kao i do odbrane disertacije.

Univerzitet je dužan da ustanovi digitalni repozitorijum u kojem se trajno čuvaju elektronske verzije odbranjenih doktorskih disertacija, zajedno sa izveštajem komisije za ocenu disertacije, podacima o mentoru i sastavu komisije i podacima o zaštiti autorskih prava, kao i da sve navedene podatke učine javno dostupnim.

Kopiju sadržaja koji se čuva u repozitorijumu univerzitet je dužan da u roku od tri meseca od odbrane teze dostavi u centralni repozitorijum koji vodi Ministarstvo.

Prenošenje ESPB bodova

Član 41.

Između različitih studijskih programa a u okviru istog stepena i vrste studija može se vršiti prenošenje ESPB bodova.

Kriterijumi i uslovi prenošenja ESPB bodova i odgovarajuća provera znanja propisuju se opštim aktom samostalne visokoškolske ustanove, odnosno sporazumom visokoškolskih ustanova.

Ukidanje studijskog programa

Član 42.

Odluku o ukidanju studijskog programa donosi Stručni organ samostalne visokoškolske ustanove u skladu sa opštim aktom.

U slučaju da visokoškolska ustanova ne podnese zahtev za redovnu akreditaciju studijskog programa u roku iz člana 23. stav 7. ovog zakona, dužna je da donese odluku o ukidanju tog studijskog programa.

U slučaju ukidanja studijskog programa, visokoškolska ustanova je dužna da zatečenim studentima omogući završetak studija po započetom studijskom programom i pravilima studija u skladu sa ovim zakonom.

Visokoškolska ustanova može utvrditi uslove za prelazak studenata iz stava 3. ovog člana na drugi studijski program.

Visokoškolska ustanova Ministarstvu dostavlja odluku o ukidanju studijskog programa, radi unošenja promena u registar akreditovanih visokoškolskih ustanova i u registar akreditovanih studijskih programa, u roku od 30 dana od dana donošenja odluke.

IV. USTANOVE KOJE OBAVLjAJU DELATNOST VISOKOG OBRAZOVANjA

Visokoškolske ustanove

Član 43.

Delatnost visokog obrazovanja obavljaju sledeće visokoškolske ustanove:

1) univerzitet;

2) fakultet, odnosno umetnička akademija, u sastavu univerziteta;

3) akademija strukovnih studija;

4) visoka škola;

5) visoka škola strukovnih studija.

Univerzitet, akademija strukovnih studija, visoka škola i visoka škola strukovnih studija su samostalne visokoškolske ustanove.

Pod nazivima ustanova iz stava 1. ovog člana mogu istupati u pravnom prometu samo visokoškolske ustanove koje imaju dozvolu za rad, u skladu sa ovim zakonom.

Visokoškolska ustanova obavlja delatnost visokog obrazovanja u sedištu.

Visokoškolska ustanova može izvoditi studijski program na daljinu, u skladu sa dozvolom za rad.

U okviru delatnosti visokog obrazovanja visokoškolska ustanova obavlja naučnoistraživačku, umetničkostvaralačku, ekspertskokonsultantsku i izdavačku delatnost, a može obavljati i druge poslove kojima se komercijalizuju rezultati naučnog, istraživačkog i umetničkog rada, pod uslovom da se tim poslovima ne ugrožava kvalitet nastave.

U cilju komercijalizacije naučnih rezultata, umetničkog stvaralaštva i pronalazaka, visokoškolska ustanova može biti osnivač privrednog društva, pri čemu ostvarenu dobit koja joj pripada visokoškolska ustanova može koristiti isključivo za unapređenje delatnosti visokoškolske ustanove.

Samostalna visokoškolska ustanova može da organizuje smeštaj i ishranu studenata u skladu sa zakonom kojim se uređuje kolektivni smeštaj i ishrana studenata.

Na osnivanje i rad visokoškolskih ustanova primenjuju se propisi o javnim službama, ukoliko ovim zakonom nije drugačije uređeno.

Na visokoškolskoj ustanovi nije dozvoljeno političko, stranačko ili versko organizovanje i delovanje.

Univerzitet

Član 44.

Univerzitet je samostalna visokoškolska ustanova koja u obavljanju svoje delatnosti objedinjuje obrazovnu, naučnoistraživačku, stručnu, umetničku i inovacionu delatnost, kao komponente jedinstvenog procesa visokog obrazovanja.

Univerzitet može ostvarivati sve vrste i stepene studija.

Visokoškolska ustanova ima status univerziteta ako ostvaruje akademske studijske programe na svim stepenima studija, u okviru najmanje tri polja i tri oblasti iz člana 37. ovog zakona.

Izuzetno, univerzitet se može osnovati u polju umetnosti, ako ima sva tri stepena studija iz najmanje tri oblasti umetnosti i nauka o umetnosti.

Fakultet i umetnička akademija

Član 45.

Fakultet, odnosno umetnička akademija, jeste visokoškolska ustanova, odnosno visokoškolska jedinica u sastavu univerziteta, koja ostvaruje akademske studijske programe i razvija naučnoistraživački, stručni, odnosno umetnički rad u jednoj ili više oblasti.

Fakultet, odnosno umetnička akademija, može ostvarivati i strukovne studijske programe.

Fakultet, odnosno umetnička akademija, u pravnom prometu nastupa pod nazivom univerziteta u čijem je sastavu i pod svojim nazivom, u skladu sa statutom univerziteta.

Akademija strukovnih studija

Član 46.

Akademija strukovnih studija je samostalna visokoškolska ustanova koja u obavljanju delatnosti objedinjuje obrazovni, istraživački, stručni i umetnički rad, kao komponente jedinstvenog procesa visokog obrazovanja.

Akademija strukovnih studija može ostvarivati osnovne strukovne studije, master strukovne studije i specijalističke strukovne studije.

Visokoškolska ustanova ima status akademije strukovnih studija ako ostvaruje najmanje pet akreditovanih studijskih programa strukovnih studija iz najmanje dva polja iz člana 37. ovog zakona.

Visoka škola

Član 47.

Visoka škola je samostalna visokoškolska ustanova koja ostvaruje akademske osnovne, specijalističke i master akademske studije iz jedne ili više oblasti iz člana 37. ovog zakona.

Visoka škola strukovnih studija

Član 48.

Visoka škola strukovnih studija je samostalna visokoškolska ustanova koja ostvaruje osnovne strukovne studije, master strukovne studije i specijalističke strukovne studije iz jedne ili više oblasti iz člana 37. ovog zakona.

Naučni instituti i druge organizacije u sastavu univerziteta

Član 49.

Radi unapređivanja naučnoistraživačke delatnosti univerzitet u svom sastavu može imati naučne institute.

Za obavljanje inovacione delatnosti i pružanje infrastrukturne podrške za razvoj inovacija i komercijalizaciju rezulatata naučnih istraživanja univerzitet u svom sastavu može imati inovacione centre, centre izvrsnosti, centre za transfer tehnologija, poslovno-tehnološke inkubatore, naučno-tehnološke parkove i druge organizacije.

Univerzitet može ostvarivati deo akreditovanih studijskih programa master akademskih studija i doktorskih studija na ustanovama iz stava 1. ovog člana.

Imovina

Član 50.

Nepokretnosti i druga sredstva obezbeđeni od strane Republike za osnivanje i rad visokoškolske ustanove u državnoj su svojini.

Nepokretnosti iz stava 1. ovog člana ne mogu se otuđivati bez saglasnosti osnivača.

Nepokretnosti i druga sredstva iz stava 1. ovog člana mogu se koristiti samo u funkciji obavljanja delatnosti utvrđenih ovim zakonom.

Nepokretnosti i druga imovina stečena na osnovu zaveštanja i poklona i ulaganja iz sopstvenih sredstava, svojina su visokoškolske ustanove koja je tu imovinu stekla.

Visokoškolska ustanova samostalno upravlja zadužbinama, fondacijama, odnosno fondovima koji su joj povereni, u skladu sa zakonom.

Osnivanje

Član 51.

Samostalnu visokoškolsku ustanovu mogu osnovati Republika, pravno i fizičko lice, u skladu sa zakonom.

Kada je osnivač samostalne visokoškolske ustanove Republika, odluku o osnivanju donosi Vlada.

Visokoškolske ustanove za ostvarivanje studijskih programa za potrebe policijskog, odnosno vojnog obrazovanja, kao i za potrebe nacionalne bezbednosti, osniva Vlada, u skladu sa uslovima utvrđenim ovim zakonom.

Visokoškolske ustanove iz stava 3. ovog člana mogu biti u sastavu univerziteta, odnosno akademije strukovnih studija, u skladu sa posebnim sporazumom univerziteta, odnosno akademije strukovnih studija i Vlade.

Sporazumom univerziteta, odnosno akademije strukovnih studija i Vlade, na predlog organa državne uprave nadležnog za unutrašnje poslove, poslove nacionalne bezbednosti, odnosno poslove odbrane, može se ustanoviti poseban studijski program za potrebe policijskog, odnosno vojnog obrazovanja, kao i za potrebe nacionalne bezbednosti, u okviru određenog univerziteta, odnosno akademije strukovnih studija.

Sporazumom univerziteta, odnosno akademije strukovnih studija i visokoškolske ustanove iz stava 3. ovog člana može se, uz saglasnost Vlade, ustanoviti studijski program za sticanje zajedničke diplome.

Vlada, na predlog organa državne uprave nadležnog za unutrašnje poslove, poslove nacionalne bezbednosti, odnosno poslove odbrane, bliže uređuje uslove i način ostvarivanja studijskih programa iz st. 5. i 6. ovog člana i položaj nastavnika i studenata, u pogledu osobenosti vezanih za ciljeve i prirodu policijskog odnosno vojnog obrazovanja i obrazovanja za potrebe nacionalne bezbednosti.

Upravni nadzor nad radom visokoškolskih ustanova iz stava 3. ovog člana i ostvarivanjem studijskih programa iz st. 5. i 6. ovog člana vrši organ državne uprave nadležan za unutrašnje poslove, poslove nacionalne bezbednosti, odnosno poslove odbrane.

Dozvola za rad

Član 52.

Visokoškolska ustanova može početi sa radom po dobijanju dozvole za rad.

Dozvolu za rad izdaje Ministarstvo, na zahtev visokoškolske ustanove.

Uz zahtev iz stava 2. ovog člana visokoškolska ustanova dostavlja osnivački akt i dokaze o ispunjenosti standarda iz člana 12. tačka 12) ovog zakona.

Visokoškolska ustanova za čije osnivanje i rad se ne obezbeđuju sredstva iz budžeta Republike uz zahtev iz stava 2. ovog člana dostavlja dokaz o osnivačkom kapitalu u visini koja je utvrđena standardima iz člana 12. stav 1. tač. 12) i 13) ovog zakona.

Ministarstvo u roku od 30 dana od dana prijema proverava da li je zahtev podnet u skladu sa st. 3. i 4. ovog člana.

U slučaju da Ministarstvo utvrdi da zahtev nije podnet u skladu sa st. 3. i 4. ovog člana, određuje naknadni rok od najviše 30 dana za otklanjanje utvrđenih nedostataka.

Ako podnosilac zahteva u ostavljenom roku ne otkloni nedostatke smatra se da je odustao od zahteva.

Uredan zahtev sa dokumentacijom Ministarstvo upućuje Nacionalnom akreditacionom telu, radi početne akreditacije.

Početnom akreditacijom utvrđuje se da li visokoškolska ustanova i studijski program ispunjavaju standarde iz člana 12. tačka 12) ovog zakona, a posebno u pogledu:

1) sadržaja, kvaliteta i obima studijskih programa;

2) potrebnog broja nastavnog i drugog osoblja s odgovarajućim naučnim i stručnim kvalifikacijama;

3) odgovarajućeg prostora i opreme, u skladu s brojem studenata koje visokoškolska ustanova namerava da upiše i potrebnim kvalitetom studiranja.

Uslov iz stava 9. tačka 2) ovog člana ispunjen je ako visokoškolska ustanova podnese dokaz da je obezbeđen potreban broj nastavnika iz člana 23. st. 2 - 5. ovog zakona, koji su stekli zvanje u skladu sa ovim zakonom..

Nacionalno akreditaciono telo u roku od tri meseca od dana prijema zahteva sačinjava izveštaj o početnoj akreditaciji visokoškolske ustanove, odnosno studijskog programa i dostavlja ga Ministarstvu sa preporukom da:

1) izda dozvolu za rad visokoškolskoj ustanovi;

2) odbije zahtev visokoškolske ustanove za izdavanje dozvole za rad.

Ministarstvo izdaje dozvolu za rad 30 dana po dostavljanju izveštaja Nacionalnog akreditacionog tela sa preporukom iz stava 11. tačka 1) ovog člana i utvrđivanju ispunjenosti odgovarajućih uslova iz čl. 44–48. ovog zakona.

Ministarstvo rešenjem odbija zahtev za izdavanje dozvole za rad 30 dana po dostavljanju izveštaja Nacionalnog akreditacionog tela sa preporukom iz stava 11. tačka 2) ovog člana, odnosno po utvrđivanju da nisu ispunjeni odgovarajući uslovi iz čl. 44 - 48. ovog zakona.

Rešenje o odbijanju zahteva za izdavanje dozvole za rad konačno je i protiv njega se može pokrenuti upravni spor.

U dozvoli za rad navode se: studijski programi, broj studenata, broj nastavnika, objekti u kojima se obavlja delatnost, da li se studijski program izvodi na daljinu i maksimalan broj studenata koji na taj način može da studira, kao i da li visokoškolska ustanova može obavljati delatnost izvan sedišta.

Sadržaj dozvole za rad propisuje ministar.

Visokoškolska ustanova kojoj je izdata dozvola za rad dužna je da podnese zahtev za akreditaciju visokoškolske ustanove i studijskog programa najkasnije godinu dana od dobijanja dozvole za rad.

Zahtev za akreditaciju se podnosi Nacionalnom akreditacionom telu preko Ministarstva, a na obrascu čiju sadržinu utvrđuje Nacionalno akreditaciono telo.

Visokoškolska ustanova može vršiti upis studenata po dobijanju uverenja o akreditaciji visokoškolske ustanove i studijskog programa, a u slučaju visokoškolske ustanove čiji osnivač nije Republika i obezbeđenog osnivačkog kapitala u skladu sa standardima iz člana 12. stav 1. tač. 12) i 13).

Svake školske godine, tokom prvog ostvarivanja studijskog programa, Nacionalno akreditaciono telo vrši spoljašnju proveru kvaliteta.

Izmena, dopuna i oduzimanje dozvole za rad

Član 53.

Visokoškolska ustanova koja ima dozvolu za rad podnosi zahtev za dopunu dozvole za nov studijski program.

Izmene i dopune studijskog programa za koji je visokoškolska ustanova dobila dozvolu za rad, a koje vrši radi njegovog usklađivanja sa organizacijom rada i dostignućima nauke i umetnosti, ne smatraju se novim studijskim programom. O izmeni, odnosno dopuni studijskog programa visokoškolska ustanova obaveštava Ministarstvo u roku od 60 dana od dana donošenja odluke o izmeni, odnosno dopuni studijskog programa.

Visokoškolskoj ustanovi koja ne dobije akreditaciju, dozvola za rad važi još godinu dana od dana konačnosti rešenja o odbijanju zahteva za akreditaciju, bez prava upisa studenata.

Visokoškolskoj ustanovi iz stava 3. ovog člana posle godinu dana se oduzima dozvola za rad.

Visokoškolskoj ustanovi se može izmeniti ili oduzeti dozvola za rad kada se u postupku spoljašnje kontrole kvaliteta odnosno inspekcijskog nadzora utvrdi da ne ispunjava uslove za obavljanje delatnosti predviđene Zakonom.

Visokoškolskoj ustanovi oduzima se dozvola za rad i kada joj se zabrani rad, u skladu sa zakonom.

Akreditacija visokoškolske ustanove prestaje da važi ukoliko visokoškolska ustanova po isteku roka od sedam godina iz člana 23. stav 7.ovog zakona ne podnese novi zahtev za akreditaciju.

Važenje akreditacije prestaje narednog dana po isteku roka iz stava 7. ovog člana.

Ministarstvo je dužno da u roku od tri radna dana donese rešenje o oduzimanju dozvole za rad i da objavi prestanak važenja akreditacije i oduzimanje dozvole iz stava 4. ovog člana.

Visokoškolskoj ustanovi koja ne dobije akreditaciju za neki studijski program, dozvola za rad za taj studijski program važi još godinu dana, ali gubi pravo na upis novih studenata na taj studijski program.

Visokoškolskoj ustanovi iz stava 10. ovog člana koja u propisanom roku ne dobije akreditaciju za taj studijski program izmeniće se dozvola za rad.

Nacionalno akreditaciono telo izveštava Ministarstvo o ishodu akreditacije visokoškolske ustanove i studijskih programa radi preduzimanja mera utvrđenih u st. 4. i 11. ovog člana.

Rešenje o odbijanju zahteva za dopunu dozvole za rad, kao i rešenje o izmeni, odnosno oduzimanju dozvole za rad, konačno je u upravnom postupku.

U slučaju prestanka rada visokoškolske ustanove zbog oduzimanja dozvole za rad ili drugog razloga, ministar će, na predlog Nacionalnog saveta, doneti akt kojim se obezbeđuje završetak studija studentima te visokoškolske ustanove.

Visokoškolska ustanova kojoj je oduzeta dozvola za rad može podneti zahtev iz člana 52. ovog zakona za izdavanje nove dozvole za rad po isteku roka od godinu dana od dana dostavljanja rešenja o oduzimanju dozvole za rad.

Promena naziva, sedišta i statusne promene

Član 54.

Samostalna visokoškolska ustanova može vršiti promenu naziva, sedišta i statusne promene, u skladu sa zakonom.

Za samostalne visokoškolske ustanove čiji je osnivač Republika odluku o promeni iz stava 1. ovog člana donosi Vlada.

U postupku donošenja odluke iz stava 2. ovog člana, pribavlja se mišljenje organa upravljanja svih visokoškolskih ustanova na koje se promena odnosi i saglasnost Nacionalnog saveta.

U slučaju promene iz stava 1. ovog člana, sprovodi se postupak za izdavanje nove dozvole za rad.

Ukidanje

Član 55.

Ustanova se ukida pod uslovima i po postupku utvrđenim zakonom.

Odluku o ukidanju visokoškolske ustanove čiji je osnivač Republika donosi Vlada.

U postupku donošenja odluke iz stava 2. ovog člana, pribavlja se mišljenje organa upravljanja visokoškolske ustanove i saglasnost Nacionalnog saveta.

U odluci iz stava 2. ovog člana određuju se visokoškolske ustanove na kojima studenti imaju pravo da nastave započete studije.

Statut

Član 56.

Statut je osnovni opšti akt visokoškolske ustanove kojim se uređuje organizacija ustanove, način rada, upravljanje i rukovođenje, kao i druga pitanja od značaja za obavljanje delatnosti i rad visokoškolske ustanove, u skladu sa zakonom.

Organizacija visokoškolske ustanove

Član 57.

Organizacija visokoškolske ustanove uređuje se statutom, u skladu sa aktom o osnivanju i ovim zakonom.

Samostalna visokoškolska ustanova osniva visokoškolske jedinice kao oblike unutrašnje organizacije, u skladu sa statutom.

Aktom o osnivanju visokoškolske jedinice određuje se status visokoškolske jedinice u pogledu prava istupanja u pravnom prometu i poslovanju, raspolaganja materijalnim resursima, upravljanja, odlučivanja, i uređuju se druga pitanja od značaja za rad visokoškolske jedinice.

Akademija strukovnih studija ima u svom sastavu odseke radi ostvarivanja studijskih programa iz srodnih disciplina, istraživanja i umetničkog rada, kao i efikasnijeg korišćenja resursa.

Univerzitet ima u svom sastavu fakultete, umetničke akademije ili druge visokoškolske jedinice, institute, naučno-istraživačke centre, inovacione centre, centre izvrsnosti i druge organizacione jedinice, radi ostvarivanja studijskih programa iz srodnih disciplina, naučnih istraživanja i umetničkog rada, razvoja inovacija i transfera znanja, kao i efikasnijeg korišćenja resursa.

Univerzitet može imati u svom sastavu fakultete, umetničke akademije i druge visokoškolske jedinice sa svojstvom pravnog lica.

Fakultet, odnosno umetnička akademija, ima svojstvo pravnog lica ako ostvaruje najmanje tri akreditovana studijska programa.

Odluku o osnivanju visokoškolske jedinice sa svojstvom pravnog lica u sastavu univerziteta čiji je osnivač Republika, donosi Vlada, po pribavljenom mišljenju organa upravljanja univerziteta i Nacionalnog saveta.

Odluku o statusnoj promeni, promeni naziva i sedišta visokoškolske jedinice u sastavu univerziteta sa svojstvom pravnog lica donosi organ upravljanja univerziteta dvotrećinskom većinom.

Odluku o statusnoj promeni, promeni naziva i sedišta visokoškolske jedinice sa svojstvom pravnog lica u sastavu univerziteta čiji je osnivač Republika donosi Vlada, po pribavljenom mišljenju organa upravljanja univerziteta i Nacionalnog saveta.

Visokoškolska ustanova može osnovati visokoškolsku jedinicu izvan svog sedišta, bez svojstva pravnog lica, pod uslovima i po postupku iz člana 23. ovog zakona.

Fakultet, odnosno umetnička akademija, kao i druge visokoškolske jedinice sa svojstvom pravnog lica uređuju unutrašnju organizaciju i upravljanje svojim statutom, u skladu sa statutom univerziteta.

Univerzitet daje saglasnost na statut visokoškolske jedinice u svom sastavu.

Integrativna funkcija univerziteta i drugih samostalnih visokoškolskih ustanova

Član 58.

Statutom visokoškolske ustanove, aktom o osnivanju visokoškolske jedinice i opštim aktima visokoškolske jedinice utvrđuju se ovlašćenja i način upravljanja koji obezbeđuju jedinstvenu i usklađenu delatnost visokoškolske ustanove.

Univerzitet integriše funkcije svih ustanova i jedinica u svom sastavu, a posebno fakulteta, tako što sprovodi jedinstvenu politiku čiji je cilj stalno unapređenje kvaliteta nastave, usavršavanje naučnoistraživačkog rada, inovacione delatnosti i umetničkog stvaralaštva.

Radi ostvarenja ciljeva iz stava 2. ovog člana, univerzitet, odnosno akademija strukovnih studija, posebno ima nadležnosti u sledećim oblastima:

1) strateško planiranje;

2) donošenje studijskih programa;

3) obezbeđenje i kontrola kvaliteta;

4) politika upisa;

5) izbor u zvanja nastavnika;

6) izdavanje diploma i dodatka diplomi;

7) međunarodna saradnja i mobilnost u skladu sa statutom univerziteta;

8) planiranje investicija;

9) definisanja kodeksa profesionalne etike i pravila ponašanja u ustanovi;

10) upravljanja intelektualnom svojinom u procesima prenosa znanja;

11) planiranje politike zapošljavanja i angažovanja nastavnika i saradnika;

12) formiranje i razvoj jedinstvenog informacionog sistema;

13) obrazovanje tokom čitavog života.

Visokoškolska jedinica ima pravo predlaganja u vezi sa pitanjima iz stava 3. ovog člana, na način uređen statutom univerziteta, odnosno akademije strukovnih studija.

V. NAUČNOISTRAŽIVAČKI I UMETNIČKI RAD

Član 59.

Univerzitet obavlja naučnoistraživački i umetnički rad u cilju razvoja nauke i stvaralaštva, unapređivanja delatnosti visokog obrazovanja, odnosno unapređivanja kvaliteta nastave, usavršavanja naučnog i umetničkog podmlatka, uvođenja studenata u naučnoistraživački odnosno umetnički rad, kao i stvaranja materijalnih uslova za rad i razvoj univerziteta.

Naučni rad na univerzitetu ostvaruje se kroz osnovna, primenjena i razvojna istraživanja, a umetnički rad kroz umetničke projekte.

Naučnoistraživački, odnosno umetnički rad obavlja se i organizuje u skladu sa zakonom i opštim aktom ustanove.

U cilju komercijalizacije rezultata naučnoistraživačkog ili umetničkog rada univerzitet, odnosno druga visokoškolska ustanova može biti osnivač naučnih instituta, inovacionih centara, centara izvrsnosti, centra za transfer tehnologija, poslovno-tehnološkog inkubatora, naučno-tehnološkog parka i drugih organizacija za obavljanje inovacione delatnosti i pružanje infrastrukturne podrške za razvoj inovacija i komercijalizaciju rezultata istraživanja, u skladu sa zakonom.

VI. ORGANI VISOKOŠKOLSKE USTANOVE

Organi visokoškolske ustanove

Član 60.

Organi visokoškolske ustanove uređuju se statutom ustanove, u skladu sa zakonom i osnivačkim aktom.

Visokoškolska ustanova ima organ upravljanja, organ poslovođenja, stručne organe i studentski parlament.

Organ upravljanja

Član 61.

Organ upravljanja visokoškolske ustanove je savet.

Broj članova saveta je neparan.

Broj članova, postupak izbora i razrešenja članova saveta, način rada saveta i odlučivanja uređuje se statutom ili osnivačkim aktom visokoškolske ustanove.

Mandat članova saveta traje četiri godine.

Član saveta može biti član organa upravljanja samo jedne visokoškolske ustanove.

Organ upravljanja instituta u sastavu univerziteta definisan je zakonom koji reguliše naučnoistraživačku delatnost.

Sastav saveta visokoškolske ustanove

Član 62.

Broj članova saveta visokoškolske ustanove čiji je osnivač Republika je najmanje 17, u skladu sa statutom visokoškolske ustanove čiji je osnivač Republika.

U visokoškolskoj ustanovi čiji je osnivač Republika, a na kojoj se nastava u celini ili delimično izvodi na jeziku nacionalne manjine, savet nacionalne manjine daje mišljenje o kandidatima predloženim za savet visokoškolske ustanove.

Savet visokoškolske ustanove iz stava 1. ovog člana čine predstavnici ustanove, studenata i osnivača.

Od ukupnog broja članova saveta iz stava 1. ovog člana, predstavnici visokoškolske ustanove čine dve trećine, zaokruženo na najbliži neparan broj, dok su predstavnici studenata i predstavnici osnivača zastupljeni sa jednakim brojem članova do punog sastava.

Kada je osnivač Republika predstavnike osnivača imenuje Vlada, iz reda istaknutih ličnosti iz oblasti nauke, kulture, prosvete, umetnosti i privrede.

Predsednik saveta se bira iz reda predstavnika visokoškolske ustanove.

Član saveta iz stava 5. ovog člana ne može biti lice zaposleno u toj visokoškolskoj ustanovi ili u organu uprave nadležnom za oblast obrazovanja, odnosno nauke.

Broj članova i sastav saveta visokoškolske ustanove čiji osnivač nije Republika, uređuje se osnivačkim aktom visokoškolske ustanove.

Nadležnost saveta

Član 63.

Savet:

1) donosi statut, na predlog stručnog organa;

2) bira i razrešava organ poslovođenja;

3) odlučuje po žalbi protiv prvostepenih odluka organa poslovođenja;

4) donosi finansijski plan, na predlog stručnog organa;

5) usvaja izveštaj o poslovanju i godišnji obračun, na predlog stručnog organa;

6) usvaja plan korišćenja sredstava za investicije, na predlog stručnog organa;

7) daje saglasnost na odluke o upravljanju imovinom visokoškolske ustanove;

8) daje saglasnost na raspodelu finansijskih sredstava;

9) donosi odluku o visini školarine, na predlog stručnog organa;

10) podnosi osnivaču izveštaj o poslovanju najmanje jedanput godišnje;

11) donosi opšti akt o disciplinskoj odgovornosti studenata;

12) vrši izbor eksternog revizora finansijskog poslovanja visokoškolske ustanove;

13) obavlja i druge poslove u skladu sa zakonom i statutom.

O pitanjima iz stava 1. ovog člana savet odlučuje većinom glasova ukupnog broja članova saveta.

Organ poslovođenja

Član 64.

Organ poslovođenja univerziteta je rektor, fakulteta – dekan, akademije strukovnih studija – predsednik, visoke škole i visoke škole strukovnih studija – direktor. Organ poslovođenja se bira iz reda nastavnika visokoškolske ustanove koji su u radnom odnosu sa punim radnim vremenom, a izabrani su na neodređeno vreme. Organ poslovođenja bira se na četiri godine.

Rektor univerziteta koordinira rad dekana u cilju sprovođenja stavova, odluka i zaključaka organa i tela univerziteta, u vezi sa ostvarivanjem uloge, zadataka, delatnosti i nadležnosti univerziteta koje su utvrđene ovim zakonom, statutom i drugim opštim aktima univerziteta.

Rektor je dužan da pisanim putem upozori dekana i savet fakulteta na postupanje i odluke suprotne ovom zakonu ili statutu univerziteta.

Bliži uslovi, kao i način i postupak izbora i razrešenja, nadležnost i odgovornost organa iz stava 1. ovog člana, uređuju se statutom visokoškolske ustanove.

Organ poslovođenja ne može biti lice koje je pravnosnažnom presudom osuđeno za krivično delo protiv polne slobode, falsifikovanja javne isprave koju izdaje visokoškolska ustanova ili primanja mita u obavljanju poslova u visokoškolskoj ustanovi, odnosno koje je pravnosnažnom presudom osuđeno na kaznu zatvora za drugo krivično delo, kao ni lice koje je teže prekršilo kodeks profesionalne etike.

Organu poslovođenja prestaje dužnost u slučajevima propisanim u stavu 5. ovog člana danom pravosnažnosti presude, odnosno konačnosti odluke.

U slučajevima iz stava 5. ovog člana savet visokoškolske ustanove konstatuje da je organ poslovođenja razrešen odmah, a najkasnije u roku do 15 dana od dana pravosnažnosti presude, odnosno konačnosti odluke. U slučaju kada inspektor iz člana 135. ovog zakona utvrdi da savet nije razrešio organ poslovođenja u roku iz stava 7. ovog člana, predložiće ministru razrešenje organa poslovođenja.

Ministar odlučuje o razrešenju organa iz stava 8. ovog člana u roku od 15 dana od dana dostavljanja predloga inspektora.

U visokoškolskoj ustanovi čiji je osnivač Republika, a na kojoj se nastava u celini ili delimično izvodi na jeziku nacionalne manjine, savet nacionalne manjine daje mišljenje o kandidatima predloženim za organ iz stava 1. ovog člana.

Rektoru u radu pomažu prorektori i generalni sekretar

Univerzitet ima menadžera, čije se nadležnosti utvrđuju u skladu sa opštim aktom univerziteta.

Stručni organi

Član 65.

Stručni organ visokoškolske ustanove odlučuje o pitanjima od interesa za ostvarivanje nastavnog, naučnog, istraživačkog i umetničkog rada.

Pri raspravljanju, odnosno odlučivanju o pitanjima koja se odnose na osiguranje kvaliteta nastave, izmenu studijskih programa, analizu efikasnosti studiranja i utvrđivanje broja ESPB bodova, u stručnim organima i njihovim telima učestvuju predstavnici studenata i tada oni ulaze u sastav ukupnog broja članova stručnog organa.

U stručnim organima iz stava 2. ovog člana studenti čine do 20% članova, a u njihovim telima čine 20% članova.

Stručni organ univerziteta je Senat, a stručni organ fakulteta, odnosno umetničke akademije je nastavno-naučno, odnosno nastavno-umetničko veće, stručni organ visoke škole je nastavno veće, a instituta u sastavu univerziteta je naučno veće.

Statutom visokoškolske ustanove mogu se predvideti i drugi stručni organi.

Sastav, delokrug, broj članova, način izbora, trajanje mandata, kao i način odlučivanja stručnih organa visokoškolske ustanove, uređuju se statutom visokoškolske ustanove.

Stručni organ samostalne visokoškolske ustanove donosi kodeks profesionalne etike, kojim se utvrđuju etička načela u visokom obrazovanju.

Stručni organ samostalne visokoškolske ustanove donosi kodeks profesionalne etike i pravila ponašanja u ustanovi, kojim se utvrđuju etička načela objavljivanja naučnih rezultata, odnosa prema intelektualnoj svojini, odnosa između nastavnika i saradnika, drugih zaposlenih i studenata, postupaka u nastupanju visokoškolske ustanove i nastavnika, saradnika i studenata u pravnom prometu, kao i u odnosu prema javnosti i sredstvima javnog informisanja.

Studentski parlament

Član 66.

Studentski parlament je organ visokoškolske ustanove i visokoškolske jedinice koja ima organ upravljanja i upisane studente.

Način izbora i broj članova studentskog parlamenta utvrđuje se opštim aktom visokoškolske ustanove.

Pravo da biraju i da budu birani za člana studentskog parlamenta imaju svi studenti visokoškolske ustanove, odnosno visokoškolske jedinice, upisani na studije u školskoj godini u kojoj se bira studentski parlament.

Mandat članova studentskog parlamenta traje dve godine.

Izbor članova studentskog parlamenta održava se svake dve godine u aprilu, tajnim i neposrednim glasanjem.

U cilju ostvarivanja prava i zaštite interesa studenata, studentski parlament bira i razrešava predstavnike studenata u organima visokoškolske ustanove, odnosno visokoškolske jedinice, kao i u organima drugih ustanova u kojima su zastupljeni predstavnici studenata, u skladu sa statutom ustanove.

VII. OSNOVE FINANSIRANjA VISOKOŠKOLSKIH USTANOVA ČIJI JE OSNIVAČ REPUBLIKA

Izvori finansiranja

Član 67.

Visokoškolska ustanova stiče sredstva za obavljanje svoje delatnosti u skladu sa zakonom i statutom, iz sledećih izvora:

1) sredstava koja obezbeđuje osnivač;

2) školarine;

3) donacija, poklona i zaveštanja;

4) sredstava za finansiranje naučnoistraživačkog, umetničkog i stručnog rada;

5) projekata i ugovora u vezi sa realizacijom nastave, istraživanja i konsultantskih usluga;

6) naknada za komercijalne i druge usluge;

7) osnivačkih prava i iz ugovora sa trećim licima;

8) i drugih izvora, u skladu sa zakonom.

Sredstvima iz stava 1. ovog člana visokoškolska ustanova samostalno upravlja.

Sredstva iz stava 1. ovog člana može sticati i visokoškolska jedinica u skladu sa osnivačkim aktom i opštim aktom samostalne visokoškolske ustanove.

Sredstva iz stava 1. ovog člana iskazuju se i evidentiraju u skladu sa jedinstvenom budžetskom klasifikacijom.

Podaci o iznosu sredstava na godišnjem nivou iz stava 1. ovog člana dostupni su javnosti na zvaničnoj internet stranici visokoškolske ustanove.

Sredstva koja obezbeđuje osnivač

Član 68.

Visokoškolska ustanova čiji je osnivač Republika stiče sredstva za sprovođenje akreditovanih studijskih programa u okviru svoje delatnosti na osnovu ugovora koji samostalna visokoškolska ustanova zaključuje sa Vladom, po prethodno pribavljenom mišljenju Ministarstva.

Sredstva za obavljanje delatnosti u toku jedne školske godine obezbeđuju se u skladu s programom rada visokoškolske ustanove.

Visokoškolska ustanova u sastavu univerziteta, u obavljanju svoje delatnosti sredstvima koja obezbeđuje osnivač, u pravnom prometu istupa na osnovu ovlašćenja iz statuta, u svoje ime i za svoj račun.

Organ upravljanja visokoškolske ustanove iz stava 1. ovog člana odgovara nadležnom ministarstvu za namensko i ekonomično trošenje sredstava dodeljenih iz budžeta.

Normative i standarde rada visokoškolskih ustanova iz stava 1. ovog člana, kao i materijalna sredstva za njihovo ostvarivanje, uključujući i sredstva za ostvarivanje funkcija univerziteta u okviru studijskih programa koji se izvode na visokoškolskim ustanovama i jedinicama, utvrđuje Vlada, na predlog Nacionalnog saveta i po pribavljenom mišljenju Konferencije univerziteta i Konferencije akademija i visokih škola strukovnih studija.

Namena sredstava od osnivača

Član 69.

Osnivač obezbeđuje sredstva visokoškolskoj ustanovi za sledeće namene:

1) materijalne troškove, tekuće i investiciono održavanje;

2) plate zaposlenih;

3) opremu;

4) bibliotečki fond;

5) obavljanje naučnoistraživačkog, odnosno umetničkog rada koji je u funkciji podizanja kvaliteta nastave;

6) naučno i stručno usavršavanje zaposlenih;

7) podsticanje razvoja nastavno-naučnog i nastavno-umetničkog podmlatka;

8) rad sa darovitim studentima;

9) međunarodnu saradnju;

10) aktivnosti transfera znanja i tehnologija

11) izvore informacija i informacione sisteme;

12) izdavačku delatnost;

13) rad studentskog parlamenta i vannastavnu delatnost studenata;

14) finansiranje opreme i uslova za studiranje studenata sa invaliditetom;

15) druge namene, u skladu sa zakonom.

Sopstveni prihodi

Član 70.

Sredstva koja visokoškolska ustanova, odnosno visokoškolska jedinica ostvari, izuzev sredstava koja obezbeđuje Republika, čine sopstveni prihod te visokoškolske ustanove, odnosno jedinice (školarina, pružanje usluga trećim licima, poklon, sponzorstvo i drugi izvori sticanja sredstava).

Sredstvima iz stava 1. ovog člana i imovinom stečenom iz sopstvenih prihoda visokoškolska ustanova, odnosno visokoškolska jedinica sa svojstvom pravnog lica, samostalno raspolaže u skladu sa Zakonom i opštim aktom te visokoškolske ustanove, odnosno visokoškolske jedinice.

Sredstvima iz stava 1. ovog člana ostvarenim obavljanjem delatnosti visokoškolske jedinice bez svojstva pravnog lica raspolaže ta jedinica u skladu sa ovim zakonom i opštim aktom visokoškolske ustanove u čijem je sastavu.

Visokoškolske jedinice u sastavu univerziteta, kad raspolažu sredstvima iz stava 1. ovog člana, u pravnom prometu istupaju u svoje ime i za svoj račun, u skladu sa zakonom, statutom univerziteta i sopstvenim statutom.

Visokoškolske jedinice u sastavu univerziteta iz sredstava iz stava 1. ovog člana izdvajaju deo za finansiranje zajedničkih poslova na nivou univerziteta u skladu sa opštim aktom univerziteta.

Izdvajanje sredstava iz stava 5. ovog člana vrši se na osnovu planiranog obima i troškova aktivnosti koji se utvrđuju odlukom saveta univerziteta za tekuću školsku godinu.

Visokoškolska ustanova opštim aktom utvrđuje načine sticanja sopstvenih prihoda i njihove raspodele.

Ministarstvo kontinuirano prikuplja, prati i analizira podatke o sopstvenim prihodima visokoškolskih ustanova i njihovom trošenju, pojedinačno i ukupno.

Školarina

Član 71.

Visokoškolska ustanova stiče sredstva iz školarine na osnovu odluke o visini školarine za studente koji plaćaju školarinu.

Merila za utvrđivanje visine školarine utvrđuju se opštim aktom visokoškolske ustanove.

Visokoškolska ustanova je dužna da pre raspisivanja konkursa za upis novih studenata utvrdi visinu školarine za narednu školsku godinu za sve studijske programe,

Školarinom se utvrđuju troškovi studija za jednu godinu studija, odnosno za sticanje 60 ESPB bodova.

Školarina obuhvata naknade za redovne usluge koje visokoškolska ustanova pruža studentu u okviru ostvarivanja studijskog programa za jednu godinu studija.

Redovne usluge iz stava 5. ovog člana utvrđuju se odlukom univerziteta, odnosno druge samostalne visokoškolske ustanove.

Merila za utvrđivanje visine školarine i odluka o visini školarine dostupni su javnosti na zvaničnoj internet stranici visokoškolske ustanove.

VIII. OSOBLjE VISOKOŠKOLSKE USTANOVE

Nastavno i nenastavno osoblje

Član 72.

Nastavno osoblje visokoškolske ustanove čine lica koja ostvaruju obrazovnu, naučnu, istraživačku i inovacionu delatnost i umetnički rad.

Nastavno osoblje, u smislu ovog zakona, jesu: nastavnici, istraživači i saradnici.

Nenastavno osoblje visokoškolske ustanove čine lica koja obavljaju stručne, administrativne i tehničke poslove.

Lice koje je pravnosnažnom presudom osuđeno za krivično delo protiv polne slobode, falsifikovanja javne isprave koju izdaje visokoškolska ustanova ili primanja mita u obavljanju poslova u visokoškolskoj ustanovi ne može steći zvanje nastavnika, odnosno saradnika.

Ako lice iz stava 4. ovog člana ima stečeno zvanje, visokoškolska ustanova donosi odluku o zabrani obavljanja poslova nastavnika, odnosno saradnika.

Licu iz stava 5. ovog člana prestaje radni odnos u skladu sa zakonom.

Zvanja nastavnika

Član 73.

Zvanja nastavnika visokoškolske ustanove jesu: predavač, viši predavač, profesor strukovnih studija, docent, vanredni profesor i redovni profesor.

Nastavnici u zvanju predavača, višeg predavača ili profesora strukovnih studija mogu da izvode nastavu samo na strukovnim studijama.

Nastavnici u zvanju docenta, vanrednog i redovnog profesora mogu da izvode nastavu na svim vrstama studija.

Opštim aktom samostalne visokoškolske ustanove mogu se utvrditi i druga zvanja nastavnika (nastavnik stranog jezika, veština i dr.) u skladu sa vrstom studija za koju je ustanova akreditovana.

Uslovi za izbor u zvanje nastavnika

Član 74.

U zvanje nastavnika može biti izabrano lice koje ima odgovarajući stručni, akademski, odnosno naučni naziv stečen na akreditovanom studijskom programu i akreditovanoj visokoškolskoj ustanovi i sposobnost za nastavni rad.

U zvanje predavača može biti izabrano lice koje ima najmanje stručni naziv specijaliste akademskih studija.

U zvanje višeg predavača može biti izabrano lice koje ima naučni naziv doktora nauka.

U zvanje profesora strukovnih studija može biti izabrano lice koje ima naučni naziv doktora nauka, odnosno doktora umetnosti i ima naučne, odnosno stručne radove objavljene u naučnim časopisima ili zbornicima, sa recenzijama.

U zvanje predavača, višeg predavača i profesora strukovnih studija iz polja umetnosti može biti izabrano i lice koje ima visoko obrazovanje prvog stepena i priznata umetnička dela.

U zvanje docenta može biti izabrano lice koje je koje je prethodne stepene studija završilo sa prosečnom ocenom najmanje osam (8), koje ima naučni naziv doktora nauka, odnosno doktora umetnosti, i ima naučne, odnosno stručne radove objavljene u naučnim časopisima ili zbornicima, sa recenzijama.

U zvanje docenta iz polja umetnosti može biti izabrano i lice koje ima visoko obrazovanje master akademskih studija i priznata umetnička dela.

U zvanje vanrednog profesora može biti izabrano lice koje pored uslova iz stava 6. ovog člana ima i više naučnih radova od značaja za razvoj nauke, odnosno umetnosti u užoj naučnoj, odnosno umetničkoj oblasti objavljenih u međunarodnim ili vodećim domaćim časopisima, sa recenzijama, originalno stručno ostvarenje (projekat, studiju, patent, originalni metod, novu sortu i sl.), odnosno rukovođenje ili učešće u naučnim projektima, objavljen udžbenik ili monografiju, praktikum ili zbirku zadataka za užu naučnu, odnosno umetničku oblast za koju se bira i više radova saopštenih na međunarodnim ili domaćim naučnim skupovima.

U zvanje vanrednog profesora iz polja umetnosti može biti izabrano i lice koje ima visoko obrazovanje master akademskih studija i umetnička dela koja predstavljaju samostalan doprinos umetnosti.

U zvanje redovnog profesora može biti izabrano lice koje pored uslova iz stava 8. ovog člana ima i veći broj naučnih radova koji utiču na razvoj naučne misli u užoj oblasti objavljenih u međunarodnim ili vodećim domaćim časopisima, sa recenzijama, veći broj naučnih radova i saopštenja iznetih na međunarodnim ili domaćim naučnim skupovima, objavljen udžbenik ili monografiju ili originalno stručno ostvarenje, ostvarene rezultate u razvoju naučno-nastavnog podmlatka na fakultetu, učešće u završnim radovima na specijalističkim i master akademskim studijama.

U zvanje redovnog profesora iz polja umetnosti može biti izabrano i lice koje ima visoko obrazovanje master akademskih studija i izuzetna umetnička dela koja su značajno uticala na razvoj kulture i umetnosti.

Bliži uslovi za izbor u zvanje nastavnika utvrđuju se opštim aktom visokoškolske ustanove, u skladu sa minimalnim uslovima za izbor u zvanja nastavnika na univerzitetu iz člana 12. stav 1. tačka 15) ovog zakona.

Sticanje zvanja nastavnika i zasnivanje radnog odnosa

Član 75.

Visokoškolska ustanova raspisuje konkurs za sticanje zvanja i zasnivanje radnog odnosa nastavnika za uže naučne, odnosno umetničke oblasti utvrđene opštim aktom visokoškolske ustanove.

Univerzitet vrši izbor u sva zvanja nastavnika, na predlog fakulteta, odnosno druge visokoškolske jedinice, a akademija strukovnih studija za nastavnike u zvanju predavača i profesora strukovnih studija, na predlog odgovarajuće visokoškolske jedinice akademije strukovnih studija.

Visoka škola vrši izbor u sva zvanja nastavnika, a visoka škola strukovnih studija vrši izbor u zvanja predavača, višeg predavača i profesora strukovnih studija.

Lice izabrano u zvanje predavača, višeg predavača, docenta i vanrednog profesora stiče zvanje i zasniva radni odnos na period u trajanju od pet godina.

Lice izabrano u zvanje profesora strukovnih studija i redovnog profesora stiče zvanje i zasniva radni odnos na neodređeno vreme.

Sa licem izabranim u zvanje nastavnika ugovor o radu zaključuje organ poslovođenja visokoškolske ustanove iz stava 1. ovog člana.

Način i postupak zasnivanja radnog odnosa i sticanja zvanja nastavnika uređuju se opštim aktom samostalne visokoškolske ustanove.

Prilikom izbora u zvanja nastavnika, univerzitet i visokoškolska ustanova ceni sledeće elemente: ocenu o rezultatima obrazovnog, naučnog, istraživačkog odnosno umetničkog rada, ocenu o angažovanju u razvoju nastave i razvoju drugih delatnosti visokoškolske ustanove, ocenu o rezultatima pedagoškog rada, kao i ocenu rezultata postignutih u obezbeđivanju naučno-nastavnog, odnosno umetničko-nastavnog podmlatka.

Ocena o rezultatima naučnoistraživačkog rada daje se na osnovu uslova iz člana 74. stav 12. ovog zakona.

Ocenu o rezultatima angažovanja u razvoju nastave i drugih delatnosti i ocenu o rezultatima postignutim u obezbeđivanju naučno-nastavnog, odnosno umetničko-nastavnog podmlatka daje se na osnovu uslova koje definiše visokoškolska jedinica u okviru koje nastavnik izvodi nastavu a u skladu sa opštim aktom samostalne visokoškolske ustanove.

Pri ocenjivanju rezultata pedagoškog rada uzima se u obzir mišljenje studenata, u skladu sa opštim aktom samostalne visokoškolske ustanove.

Visokoškolska ustanova je dužna da konkurs iz stava 1. ovog člana okonča u roku od 9 meseci od dana raspisivanja konkursa.

Angažovanje nastavnog osoblja u okviru samostalne visokoškolske ustanove

Član 76.

Angažovanje, obrazovni i naučnoistraživački rad nastavnog osoblja u okviru i za potrebe samostalne visokoškolske ustanove uređuje se opštim aktom samostalne visokoškolske ustanove.

Gostujući profesor

Član 77.

Visokoškolska ustanova bez raspisivanja konkursa može da angažuje nastavnika iz druge samostalne visokoškolske ustanove van teritorije Republike, u zvanju gostujućeg profesora.

Izuzetno, u slučaju potrebe izvođenja nastave u polju umetnosti, gostujući profesor može biti i istaknuti umetnik sa prebivalištem van teritorije Republike.

Prava i obaveze lica koje je izabrano u zvanje iz stava 1. ovog člana uređuju se ugovorom o angažovanju za izvođenje nastave, pod uslovima i na način propisanim opštim aktom visokoškolske ustanove.

Način angažovanja gostujućeg profesora uređuje se opštim aktom samostalne visokoškolske ustanove.

Profesor emeritus

Član 78.

Univerzitet može, na predlog fakulteta ili druge visokoškolske jedinice, dodeliti zvanje profesora emeritusa redovnom profesoru u penziji, penzionisanom u prethodne tri školske godine, koji ima najmanje 20 godina radnog iskustva u visokom obrazovanju i koji se posebno istakao svojim naučnim, odnosno umetničkim radom, stekao međunarodnu reputaciju i postigao rezultate u obezbeđivanju nastavno-naučnog, odnosno nastavno-umetničkog podmlatka u oblasti za koju je izabran.

Profesor emeritus može učestvovati u izvođenju svih oblika nastave na akademskim studijama drugog i trećeg stepena, biti mentor i član komisija u postupku izrade i odbrane disertacija na tim studijama, biti član komisije za pripremanje predloga za izbor nastavnika univerziteta i učestvovati u naučnoistraživačkom radu.

Postupak i uslovi dodele zvanja i prava lica iz stava 1. ovog člana bliže se uređuju opštim aktom univerziteta, a u skladu sa minimalnim uslovima za izbor u zvanja nastavnika na univerzitetu iz člana 12. stav 1. tačka 15.

Prava i obaveze lica koje je izabrano u zvanje iz stava 1. ovog člana uređuju se ugovorom o angažovanju za izvođenje nastave.

Ukupan broj profesora emeritusa angažovanih u nastavi ne može biti veći od 5% od ukupnog broja nastavnika univerziteta

Postupak za dodelu zvanja profesor emeritus pokreće visokoškolska ustanova u kojoj je lice provelo najmanje sedam godina u radnom odnosu sa punim radnim vremenom.

Član SANU u radnom sastavu, koji je pre penzionisanja imao nastavno ili naučno zvanje, može učestvovati u izvođenju svih oblika nastave na doktorskim akademskim studijama, biti mentor i član komisija u postupku izrade i odbrane doktorske disertacije, biti član komisije za pripremanje predloga za izbor nastavnika univerziteta i učestvovati u naučnoistraživačkom radu.

Nastavnici stranih jezika i veština

Član 79.

Nastavu stranih jezika, odnosno veština može, osim lica koje ima zvanje iz člana 73. stav 1. ovog zakona, izvoditi i nastavnik stranog jezika, odnosno veština koji ima stečeno visoko obrazovanje prvog stepena, objavljene stručne radove u odgovarajućoj oblasti i sposobnost za nastavni rad.

Opštim aktom visokoškolske ustanove bliže se uređuju način izbora i vreme na koje se bira nastavnik stranog jezika, odnosno veština.

Predavač van radnog odnosa

Član 80.

Visokoškolska ustanova može na predlog stručnog organa angažovati u delu aktivne nastave, uključujući predavanja i vežbe, na prvom i drugom stepenu studija, najviše do trećine časova nastave na predmetu u toku semestra, predavača van radnog odnosa koji ima stečeno visoko obrazovanje najmanje master akademskih studija, i koji ima neophodna znanja i veštine u odgovarajućoj oblasti i pokazuje smisao za nastavni rad.

Predavač van radnog odnosa može biti angažovan isključivo na stručno-aplikativnim predmetima.

Nosioci predmeta zaposleni na visokoškolskoj ustanovi su odgovorni za obezbeđenje kvaliteta nastave koju realizuju predavači van radnog odnosa.

Opštim aktom samostalne visokoškolske ustanove bliže se uređuju način izbora i vreme na koje se angažuje predavač van radnog odnosa.

Sa licem iz stava 1. ovog člana zaključuje se ugovor o angažovanju u trajanju od najduže jedne školske godine sa mogućnošću produženja.

Istraživač

Član 81.

Lice izabrano u naučno zvanje na način i po postupku propisanim zakonom kojim je regulisana naučnoistraživačka delatnost, može učestvovati u izvođenju svih oblika nastave na master i doktorskim akademskim studijama, biti mentor i član komisija u postupku izrade i odbrane doktorske disertacije, biti član komisije za pripremanje predloga za izbor nastavnika i saradnika univerziteta i učestvovati u naučnoistraživačkom radu.

Ukoliko lice iz stava 1. ovog člana nema zasnovan radni odnos u visokoškolskoj ustanovi na kojoj se program izvodi, ustanova sa njim zaključuje ugovor o angažovanju za izvođenje nastave.

Zvanja saradnika

Član 82.

Zvanja saradnika su: saradnik u nastavi, asistent i asistent sa doktoratom.

Zvanja saradnika u izvođenju nastave u okviru studijskih programa stranih jezika su: lektor i viši lektor.

Visokoškolska ustanova može za potrebe realizacije studijskih programa angažovati i saradnike van radnog odnosa.

Opštim aktom visokoškolske ustanove propisuju se uslovi za izbor u zvanja saradnika iz stava 2. ovog člana.

Opštim aktom visokoškolske ustanove mogu se utvrditi i druga zvanja saradnika.

Za druga zvanja saradnika utvrđena opštim aktom visokoškolske ustanove iz polja umetnosti, opštim aktom visokoškolske ustanove bliže se uređuju način izbora i vreme na koje se saradnik bira.

Saradnik u nastavi

Član 83.

Visokoškolska ustanova bira u zvanje saradnika u nastavi na studijama prvog stepena studenta master akademskih studija ili specijalističkih akademskih studija, koji je studije prvog stepena studija završio sa prosečnom ocenom najmanje osam (8).

Izuzetno, viskoškolska ustanova strukovnih studija može da izabere u zvanje saradnika u nastavi na studijama prvog stepena i studenta master strukovnih studija ili specijalističkih strukovnih studija, koji je studije prvog stepena studija završio sa prosečnom ocenom najmanje osam (8).

Za saradnika u nastavi iz umetničkog polja može biti izabrano lice koje ima visoko obrazovanje prvog stepena studija, ukupnu prosečnu ocenu najmanje osam (8) i najmanje devet (9) iz grupe predmeta za koju se bira, u skladu sa opštim aktom visokoškolske ustanove, ukoliko u toj oblasti nisu predviđene master akademske studije.

Posebni uslovi za izbor u zvanje saradnika u nastavi utvrđuju se opštim aktom visokoškolske ustanove.

Sa licem iz st. 1. i 2. ovog člana zaključuje se ugovor o radu na period od godinu dana, uz mogućnost produženja ugovora za još jednu godinu u toku trajanja studija, a najduže do kraja školske godine u kojoj se studije završavaju.

Ugovor iz stava 5. ovog člana zaključuje organ poslovođenja visokoškolske ustanove.

Asistent

Član 84.

Visokoškolska ustanova bira u zvanje asistenta, studenta doktorskih studija koji je svaki od prethodnih stepena studija završio sa prosečnom ocenom najmanje osam (8) i koji pokazuje smisao za nastavni rad.

Pod uslovima iz stava 1. ovog člana visokoškolska ustanova može izabrati u zvanje asistenta i magistra nauka, odnosno magistra umetnosti kome je prihvaćena tema doktorske disertacije.

Posebni uslovi za izbor u zvanje asistenta utvrđuju se opštim aktom visokoškolske ustanove.

Izuzetno, za nastavu na kliničkim predmetima visokoškolska ustanova bira u zvanje asistenta lice sa završenom odgovarajućom zdravstvenom specijalizacijom.

Za asistenta iz umetničkog polja može biti izabrano lice koje ima akademski naziv magistra umetnosti i umetnička dela koja pokazuju smisao za samostalno umetničko stvaralaštvo, ukoliko u umetničkoj oblasti za koju se bira nisu predviđene doktorske studije.

Za asistenta iz umetničkog polja može biti izabrano lice koje je završilo akademske studije prvog stepena i ima umetnička dela koja pokazuju smisao za samostalno umetničko stvaralaštvo, ukoliko u umetničkoj oblasti za koju se bira nisu predviđene master akademske, odnosno doktorske studije.

Sa licem izabranim u zvanje asistenta zaključuje se ugovor o radu na period od tri godine, sa mogućnošću produženja za još tri godine.

Mogućnost produženja ugovora o radu iz stava 7. ovog člana odnosi se i na asistente koji su stekli naučni naziv doktora nauka, odnosno doktora umetnosti.

Ugovor iz stava 7. ovog člana zaključuje organ poslovođenja visokoškolske ustanove.

Asistent sa doktoratom

Član 85.

Visokoškolska ustanova može da bira u zvanje asistenta sa doktoratom lice koje je steklo naučni naziv doktora nauka, koje je svaki od prethodnih stepena studija završilo sa prosečnom ocenom najmanje osam (8) i pokazuje smisao za nastavni rad.

Posebni uslovi za izbor u zvanje asistenta sa doktoratom utvrđuju se opštim aktom visokoškolske ustanove.

Sa licem izabranim u zvanje asistenta sa doktoratom zaključuje se ugovor o radu na period od tri godine, sa mogućnošću produženja.

Ugovor iz stava 3. ovog člana zaključuje organ poslovođenja visokoškolske ustanove.

Saradnik van radnog odnosa

Član 86.

Visokoškolska ustanova može izabrati u zvanje saradnika van radnog odnosa (demonstrator i sl.) za pomoć u nastavi na studijama prvog stepena, studenta studija prvog, drugog ili trećeg stepena, pod uslovom da su na studijama prvog stepena studija ostvarili najmanje 120 ESPB bodova sa ukupnom prosečnom ocenom najmanje 8 (osam).

Posebni uslovi za izbor u zvanje iz stava 1. ovog člana utvrđuju se opštim aktom visokoškolske ustanove.

Sa licem iz stava 1. ovog člana zaključuje se ugovor o angažovanju u trajanju od najduže jedne školske godine, sa mogućnošću produženja.

Saradnik za deo praktične nastave

Član 87.

Za potrebe realizacije dela praktične nastave, koja se realizuje van visokoškolske ustanove, visokoškolska ustanova može izabrati u zvanje saradnika van radnog odnosa (saradnik praktičar, klinički asistent i sl.) lice zaposleno u ustanovi gde se deo praktične nastave realizuje.

Posebni uslovi za izbor u zvanje iz stava 1. ovog člana utvrđuju se opštim aktom visokoškolske ustanove.

Politika zapošljavanja na visokoškolskoj ustanovi

Član 88.

Visokoškolska ustanova utvrđuje politiku zapošljavanja, polazeći od potrebe da se nastavni proces organizuje na kvalitetan, racionalan i efikasan način.

Nastavnici i saradnici, po pravilu, zasnivaju radni odnos sa punim radnim vremenom, u skladu sa opštim aktom visokoškolske ustanove.

Nastavnici i saradnici koji izvode nastavu iz kliničkih predmeta ostvaruju radni odnos sa punim radnim vremenom podelom radnog vremena između visokoškolske ustanove i odgovarajuće zdravstvene ustanove.

U visokoškolskoj ustanovi u kojoj se ostvaruje studijski program za potrebe nacionalne bezbednosti i vojnog obrazovanja nastavu iz stručnih i stručno-aplikativnih predmeta mogu da izvode i zaposleni u organu državne uprave nadležnom za poslove nacionalne bezbednosti odnosno poslove odbrane, u skladu sa zakonom i opštim aktom visokoškolske ustanove.

Sa licima iz stava 4. ovog člana visokoškolska ustanova zaključuje ugovor o angažovanju za izvođenje nastave.

Nastavnici i saradnici iz st. 3. i 4. ovog člana imaju status nastavnika i saradnika sa punim radnim vremenom na visokoškolskoj ustanovi.

IX. PRAVA I OBAVEZE ZAPOSLENIH NA VISOKOŠKOLSKOJ USTANOVI

Prava i obaveze zaposlenih

Član 89.

U pogledu prava, obaveza i odgovornosti zaposlenih na visokoškolskoj ustanovi, primenjuje se zakon kojim se uređuje rad, ako ovim zakonom nije drugačije uređeno.

O pojedinačnim pravima, obavezama i odgovornostima zaposlenih na visokoškolskoj ustanovi odlučuje organ poslovođenja te ustanove.

O pojedinačnim pravima, obavezama i odgovornostima zaposlenih u vezi sa poslovima iz člana 76. ovog zakona odlučuje organ poslovođenja samostalne visokoškolske ustanove.

O pojedinačnim pravima, obavezama i odgovornostima organa poslovođenja visokoškolske ustanove odlučuje organ upravljanja te ustanove.

Rad na drugim samostalnim visokoškolskim ustanovama

Član 90.

Radi sprečavanja sukoba interesa, nastavnik, odnosno saradnik visokoškolske ustanove može zaključiti ugovor kojim se radno angažuje na drugoj visokoškolskoj ustanovi u Republici ili u inostranstvu, samo uz prethodno odobrenje stručnog organa visokoškolske ustanove u okviru koje ima zasnovan radni odnos.

Opštim aktom samostalne visokoškolske ustanove uređuju se uslovi i postupak davanja saglasnosti za angažovanje nastavnika na drugoj visokoškolskoj ustanovi u Republici ili u inostranstvu.

Plaćeno odsustvo

Član 91.

Nastavniku posle pet godina rada provedenih u nastavi na visokoškolskoj ustanovi može se odobriti plaćeno odsustvo u trajanju do jedne školske godine radi stručnog, naučnog, odnosno umetničkog usavršavanja, u skladu sa statutom visokoškolske ustanove.

Mirovanje radnog odnosa i izbornog perioda

Član 92.

Nastavniku i saradniku koji se nalazi na odsluženju vojnog roka, porodiljskom odsustvu, odsustvu sa rada radi nege deteta, odsustvu sa rada radi posebne nege deteta ili druge osobe, bolovanju dužem od šest meseci, odsustvu sa rada radi angažovanja u državnim organima i organizacijama, izborni period i radni odnos se produžava za to vreme.

Prestanak radnog odnosa nastavnika

Član 93.

Nastavniku prestaje radni odnos na kraju školske godine u kojoj je navršio 65 godina života i najmanje 15 godina staža osiguranja.

Nastavnik iz stava 1. ovog člana u zvanju redovnog profesora, odnosno profesor strukovnih studija, ukoliko postoji potreba za nastavkom rada, može zaključiti sa fakultetom, odnosno univerzitetom, ugovor o radu na određeno vreme do dve godine, uz mogućnost dodatnih produženja.

Kriterijume za izbor nastavnika za zaključenje ugovora o radu nakon 65. godine života donosi Nacionalni savet za visoko obrazovanje, a visokoškolska ustanova, odnosno univerzitet, može statutom da propiše i dodatne kriterijume.

Nastavnik kome je prestao radni odnos zbog odlaska u penziju zadržava zvanje koje je imao u trenutku penzionisanja.

Nastavnik iz stava 4. ovog člana može zadržati preuzete obaveze na master akademskim i doktorskim studijama kao mentor ili član komisija u postupku izrade i odbrane završnih radova, odnosno disertacija na tim studijama, najduže još dve školske godine od odlaska u penziju.

Na osnovu odluke odgovarajućeg stručnog organa, nastavnik iz stava 4. ovog člana može izvoditi sve oblike nastave na master akademskim i doktorskim studijama i biti član komisija u postupku izrade i odbrane završnih radova, odnosno disertacija na tim studijama, najduže još dve školske godine od odlaska u penziju. Nastavnik kome je prestao radni odnos zbog odlaska u penziju može da bude član komisije za pripremanje predloga za izbor nastavnika i saradnika univerziteta.

X. REŽIM STUDIJA

Školska godina

Član 94.

Visokoškolska ustanova organizuje i izvodi studije u toku školske godine koja, po pravilu, počinje 1. oktobra i traje 12 kalendarskih meseci.

Školska godina može se deliti na:

1) dva semestra, od kojih svaki traje po pravilu 15 nedelja;

2) tri trimestra, od kojih svaki traje po pravilu 10 nedelja;

3) blokove, u ukupnom trajanju po pravilu od 30 nedelja, čije se pojedinačno trajanje utvrđuje opštim aktom visokoškolske ustanove.

Nastava pojedinačnih predmeta se, po pravilu, organizuje i izvodi u toku jednog semestra, jednog trimestra ili jednog bloka, a najduže u toku dva semestra ili tri trimestra.

Jezik studija

Član 95.

Visokoškolska ustanova organizuje i izvodi studije na srpskom jeziku.

Visokoškolska ustanova može organizovati polaganje ispita i izvoditi studije, odnosno pojedine delove studija, kao i organizovati izradu i odbranu završnog, master i specijalističkog rada i doktorske disertacije, odnosno ostvarivati studijski program na jeziku nacionalne manjine i na stranom jeziku ukoliko je takav program akreditovan kao poseban studijski programu u skladu sa statutom.

Visokoškolska ustanova može za studente sa invaliditetom organizovati i izvoditi studije, odnosno pojedine delove studija, na znakovnom jeziku.

Organizacija studija

Član 96.

Obaveze visokoškolske ustanove u pogledu načina organizovanja i vremena održavanja oblika studija uređuju se opštim aktom visokoškolske ustanove, kao i obaveza da u skladu sa svojim mogućnostima visokoškolska ustanova obezbedi uslove za studente sa invaliditetom.

Visokoškolska ustanova dužna je da organizuje predavanja i druge oblike nastave za sve studente, izuzev kod ostvarivanja studijskog programa na daljinu.

Nastava se organizuje i izvodi u sedištu visokoškolske ustanove, odnosno u objektima navedenim u dozvoli za rad.

Visokoškolska ustanova može da organizuje deo nastave i van sedišta, ako se radi o nastavi iz predmeta čiji karakter to zahteva, a u skladu sa akreditacijom.

Visokoškolska ustanova može da organizuje studije uz rad za studente koji su zaposleni ili koji iz drugog razloga nisu u mogućnosti da redovno prate nastavu.

Bliži uslovi i načini ostvarivanja studijskog programa na daljinu uređuju se opštim aktom visokoškolske ustanove.

Visokoškolska ustanova je dužna da na odgovarajući način informiše studente o načinu, vremenu i mestu održavanja nastave, ciljevima, metodama i sadržajima nastave, o sadržajima, metodama, kriterijumima i merilima ispitivanja, o načinu obezbeđivanja javnosti na ispitu i načinu ostvarivanja uvida u rezultate, kao i o drugim pitanjima od značaja za studente.

XI. STUDENTI

Upis

Član 97.

Na akreditovane studijske programe koje organizuje visokoškolska ustanova mogu se upisati kandidati pod uslovima i na način uređen ovim zakonom i opštim aktom samostalne visokoškolske ustanove.

Strani državljanin može se upisati na studijske programe iz stava 1. ovog člana pod istim uslovima kao i domaći državljanin u pogledu prethodnog obrazovanja.

Lice se može upisati na studijske programe iz stava 1. ovog člana ako poznaje jezik na kome se izvodi nastava.

Uslovi, način i postupak provere znanja jezika iz stava 3. ovog člana uređuju se opštim aktom visokoškolske ustanove.

Lice koje se upiše na studijske programe iz stava 1. ovog člana stiče status studenta.

Student se upisuje u statusu studenta koji se finansira iz budžeta ili studenta koji se sam finansira.

Konkurs

Član 98.

Samostalna visokoškolska ustanova raspisuje konkurs za upis na studije (u daljem tekstu: konkurs).

Konkurs sadrži: broj studenata za određene studijske programe, uslove za upis, merila za utvrđivanje redosleda kandidata, postupak sprovođenja konkursa, način i rokove za podnošenje žalbe na utvrđeni redosled, kao i visinu školarine koju plaćaju studenti čije se studiranje ne finansira iz budžeta.

Konkurs se objavljuje najkasnije četiri meseca pre početka školske godine.

Broj studenata

Član 99.

Samostalna visokoškolska ustanova utvrđuje broj studenata koji se upisuje na studijske programe koje organizuje, a koji ne može biti veći od broja utvrđenog u dozvoli za rad.

Utvrđivanje broja studenata iz stava 1. ovog člana vrši se na predlog visokoškolskih jedinica u sastavu samostalne visokoškolske ustanove, u skladu sa statutom te ustanove.

Odluku o broju studenata za upis u prvu godinu studijskog programa koji se finansira iz budžeta, za visokoškolsku ustanovu čiji je osnivač Republika, donosi Vlada, po pribavljenom mišljenju visokoškolskih ustanova i Nacionalnog saveta, najkasnije mesec dana pre raspisivanja konkursa.

Vlada utvrđuje dodatni broj studenata čije se studije finansiraju iz budžeta za realizaciju afirmativnih mera a u skladu sa dozvolom za rad.

U narednim godinama studija broj studenata iz stava 3. ovog člana visokoškolska ustanova može povećati za najviše 20% u odnosu na prethodnu godinu, u skladu sa odlukom nadležnog organa visokoškolske ustanove.

Rangiranje i upis kandidata

Član 100.

Visokoškolska ustanova, u skladu sa zakonom, upisuje kandidate bez polaganja prijemnog ispita uz priznavanje opšte, odnosno stručne mature za upis na strukovne i akademske studije, odnosno umetničke mature za upis na studijske programe za određene oblasti umetnosti.

Visokoškolska ustanova utvrđuje kriterijume na osnovu kojih se obavlja klasifikacija i izbor kandidata za upis na studije.

Visokoškolska ustanova sačinjava rang listu prijavljenih kandidata za upis na studije prvog stepena na osnovu opšteg uspeha postignutog u srednjem obrazovanju u četvorogodišnjem trajanju, uspeha na maturi, i po potrebi na osnovu uspeha na nacionalnim i internacionalnim takmičenjima, rezultata ispita za proveru znanja, odnosno sklonosti i sposobnosti, u skladu sa opštim aktom visokoškolske ustanove.

Visokoškolska ustanova upisuje pod uslovima iz st. 1-3. ovog člana i kandidate koji su završili međunarodno priznatu maturu (International Baccalaurate Diploma Programme).

Pravo upisa na studije prvog stepena stiče kandidat koji je na rang listi iz stava 3. ovog člana rangiran u okviru broja studenata iz člana 99. ovog zakona.

Student studija prvog stepena druge samostalne visokoškolske ustanove, lice koje ima stečeno visoko obrazovanje na studijama prvog stepena i lice kome je prestao status studenta u skladu sa ovim zakonom, može se upisati na studije prvog stepena, pod uslovima i na način propisan opštim aktom samostalne visokoškolske ustanove.

Pravo iz stava 5. ovog člana ostvaruje se na lični zahtev.

Na studije drugog i trećeg stepena kandidat se upisuje pod uslovima, na način i po postupku utvrđenom opštim aktom i konkursom samostalne visokoškolske ustanove.

Prava i obaveze studenata

Član 101.

Student visokoškolske ustanove ima prava i obaveze utvrđene ovim zakonom i opštim aktom visokoškolske ustanove.

Student ima pravo:

1) na upis, kvalitetno školovanje i objektivno ocenjivanje;

2) na blagovremeno i tačno informisanje o pitanjima koja se odnose na studije;

3) na aktivno učestvovanje u donošenju odluka, u skladu sa zakonom;

4) na samoorganizovanje i izražavanje sopstvenog mišljenja;

5) na povlastice koje proizlaze iz statusa studenta;

6) na podjednako kvalitetne uslove studija za sve studente;

7) na obrazovanje na jeziku nacionalne manjine, u skladu sa zakonom i akreditovani studijskim programom;

8) na različitost i zaštitu od diskriminacije;

9) da bira i da bude biran u studentski parlament i druge organe visokoškolske ustanove.

Student je dužan da:

1) ispunjava nastavne i predispitne obaveze;

2) poštuje opšte akte ustanove;

3) poštuje prava zaposlenih i drugih studenata u visokoškolskoj ustanovi;

4) učestvuje u donošenju odluka u skladu sa zakonom.

Student ima pravo na žalbu u skladu sa statutom visokoškolske ustanove ukoliko visokoškolska ustanova prekrši neku od obaveza iz stava 2. tač. 1)-3).

Pravila studija

Član 102.

Pri upisu svake školske godine student se opredeljuje za predmete iz studijskog programa.

Studijskim programom se propisuje koji su predmeti obavezni za određenu godinu studija.

Student koji se finansira iz budžeta pri upisu odgovarajuće godine studija opredeljuje se za onoliko predmeta koliko je potrebno da se ostvari najmanje 60 ESPB bodova, osim ako mu je do kraja studijskog programa ostalo manje od 60 ESPB bodova.

Student koji se sam finansira pri upisu odgovarajuće godine studija opredeljuje se, u skladu sa studijskim programom, za onoliko predmeta koliko je potrebno da se ostvari najmanje 37 ESPB bodova, osim ako mu je do kraja studijskog programa ostalo manje od 37 ESPB bodova.

Student koji studira uz rad pri upisu odgovarajuće godine studija opredeljuje se, u skladu sa studijskim programom, za onoliko predmeta koliko je potrebno da se ostvari najmanje 30 ESPB bodova, osim ako mu je do kraja studijskog programa ostalo manje od 30 ESPB bodova.

Visokoškolska ustanova opštim aktom utvrđuje uslove za upis naredne godine studija.

Student iz st.4 i st.5 koji sam finansira plaća deo školarine obračunat srazmerno broju ESPB bodova za predmete za koje se opredelio.

Polaganjem ispita student stiče određeni broj ESPB bodova u skladu sa studijskim programom.

Student koji ne položi ispit iz obaveznog predmeta do početka naredne školske godine, upisuje isti predmet.

Student koji ne položi izborni predmet, može ponovo upisati isti ili se opredeliti za drugi izborni predmet.

Studijskim programom može se usloviti opredeljivanje studenta za određeni predmet prethodno položenim ispitima iz jednog ili više predmeta utvrđenih studijskim programom.

Pravila studija bliže se uređuju opštim aktom visokoškolske ustanove.

Status studenta

Član 103.

Student koji u tekućoj školskoj godini ostvari 48 ESPB bodova ima pravo da se u narednoj školskoj godini finansira iz budžeta ako se rangira u okviru ukupnog broja studenata čije se studije finansiraju iz budžeta, u skladu sa ovim zakonom.

Rangiranje studenata iz stava 1. ovog člana obuhvata studente koji se upisuju na istu godinu studija na određeni studijski program, a vrši se polazeći od broja ostvarenih ESPB bodova, ukupnih godina studiranja i postignutog uspeha u savlađivanju studijskog programa, na način i po postupku utvrđenim opštim aktom visokoškolske ustanove.

Student koji ne ostvari pravo iz stava 1. ovog člana u narednoj školskoj godini nastavlja studije u statusu studenta koji se sam finansira.

Student može biti finansiran iz budžeta samo jedanput na istom stepenu studija.

Ocenjivanje

Član 104.

Uspešnost studenta u savlađivanju pojedinog predmeta kontinuirano se prati tokom nastave i izražava se poenima, a ocena se utvrđuje na završnom ispitu.

Ispunjavanjem predispitnih obaveza i polaganjem ispita student može ostvariti najviše 100 poena.

Studijskim programom utvrđuje se srazmera poena stečenih u predispitnim obavezama i na ispitu, pri čemu predispitne obaveze učestvuju sa najmanje 30, a najviše 70 poena.

Uspeh studenta na ispitu izražava se ocenom od 5 do 10 pri čemu ocena 5 nije prelazna i ne upisuje se u indeks.

Visokoškolska ustanova može propisati i drugi, nenumerički način ocenjivanja, utvrđivanjem odnosa ovih ocena sa ocenama iz stava 4. ovog člana.

Opštim aktom visokoškolske ustanove bliže se uređuje način polaganja ispita i ocenjivanje na ispitu.

Ispiti

Član 105.

Ispit je jedinstven i polaže se usmeno, pismeno, odnosno praktično.

Ispit se polaže u sedištu visokoškolske ustanove, odnosno u objektima navedenim u dozvoli za rad.

Odredba stava 2. ovog člana odnosi se i na izvođenje studijskog programa na daljinu, s tim da za studenta stranog državljanina visokoškolska ustanova može da omogući i polaganje ispita preko elektronskih komunikacija, pod uslovom da primenom odgovarajućih tehničkih rešenja obezbedi kontrolu identifikacije i rada studenta.

Visokoškolska ustanova može organizovati polaganje ispita van sedišta, ako se radi o ispitu iz predmeta čiji karakter to zahteva.

Student polaže ispit neposredno po okončanju nastave iz tog predmeta, a najkasnije do početka nastave tog predmeta u narednoj školskoj godini, na jednom od jezika na kojima se nastava izvodila.

Opštim aktom visokoškolske ustanove uređuje se način na koji se obezbeđuje javnost polaganja ispita.

Broj ispitnih rokova i termini održavanja ispitnih rokova utvrđuju se statutom samostalne visokoškolske ustanove.

Posle tri neuspela polaganja istog ispita student može tražiti da polaže ispit pred komisijom.

Student sa invaliditetom ima pravo da polaže ispit na mestu i na način prilagođen njegovim mogućnostima, u skladu sa opštim aktom visokoškolske ustanove.

Bliži uslovi i način polaganja ispita preko elektronskih komunikacija iz stava 3. ovog člana uređuju se standardom za akreditaciju studijskog programa na daljinu.

Prigovor

Član 106.

Student ima pravo da nadležnom organu visokoškolske ustanove podnese prigovor na dobijenu ocenu, ako smatra da ispit nije obavljen u skladu sa zakonom i opštim aktom ustanove, u roku od 36 časova od dobijanja ocene.

Nadležni organ ustanove u roku od 24 časa od dobijanja prigovora, u skladu sa odredbama opšteg akta samostalne visokoškolske ustanove, razmatra prigovor i donosi odluku po prigovoru.

Ukoliko se usvoji prigovor studenta, student ponovo polaže ispit u roku od tri dana od dana prijema odluke iz stava 2. ovog člana.

Mirovanje prava i obaveza studenata

Član 107.

Studentu se, na njegov zahtev, odobrava mirovanje prava i obaveza, u slučaju teže bolesti, upućivanja na stručnu praksu u trajanju od najmanje šest meseci, odsluženja i dosluženja vojnog roka, nege deteta do godinu dana života, održavanja trudnoće i u drugim slučajevima predviđenim opštim aktom visokoškolske ustanove.

Student koji je bio sprečen da prati nastavu, izvršava predispitne obaveze i da polaže ispit zbog bolesti ili odsustva zbog stručnog usavršavanja u trajanju od najmanje tri meseca, može polagati ispit u prvom narednom roku, u skladu sa opštim aktom visokoškolske ustanove.

Disciplinska odgovornost studenta

Član 108.

Student odgovara za povredu obaveze koja je u vreme izvršenja bila utvrđena opštim aktom samostalne visokoškolske ustanove.

Za težu povredu obaveze studentu se može izreći i mera isključenja sa studija na visokoškolskoj ustanovi.

Disciplinski postupak ne može se pokrenuti po isteku tri meseca od dana saznanja za povredu obaveze i učinioca, a najkasnije godinu dana od dana kada je povreda učinjena.

Opštim aktom samostalne visokoškolske ustanove utvrđuju se lakše i teže povrede obaveza studenata, disciplinski organi i disciplinski postupak za utvrđivanje odgovornosti studenta.

Prestanak statusa studenta

Član 109.

Status studenta prestaje u slučaju:

1) ispisivanja sa studija;

2) završetka studija;

3) neupisivanja školske godine;

4) kad ne završi studije do isteka roka koji se određuje u dvostrukom broju školskih godina potrebnih za realizaciju studijskog programa, osim u slučaju studija uz rad;

5) izricanja disciplinske mere isključenja sa studija na visokoškolskoj ustanovi.

Student koji studira uz rad, student sa invaliditetom i student koji je upisan na studije po afirmativnoj meri zadržava status studenta do isteka roka koji se određuje u trostrukom broju školskih godina potrebnih za realizaciju studijskog programa.

Studentu se na lični zahtev može produžiti rok za završetak studija, u skladu sa opštim aktom visokoškolske ustanove.

Stručni, akademski i naučni nazivi

Član 110.

Lice koje završi osnovne akademske studije u obimu od najmanje 180 ESPB bodova, odnosno u trajanju od najmanje tri godine stiče stručni naziv sa naznakom zvanja prvoga stepena akademskih studija iz odgovarajuće oblasti.

Lice koje završi osnovne akademske studije u obimu od najmanje 240 ESPB bodova, odnosno u trajanju od najmanje četiri godine stiče stručni naziv "diplomirani" sa naznakom zvanja prvog stepena akademskih studija iz odgovarajuće oblasti.

Lice koje završi osnovne strukovne studije stiče stručni naziv sa naznakom zvanja prvoga stepena strukovnih studija iz odgovarajuće oblasti.

Lice koje završi specijalističke akademske studije stiče stručni naziv specijalista sa naznakom zvanja drugog stepena akademskih studija iz odgovarajuće oblasti.

Lice koje završi specijalističke strukovne studije stiče stručni naziv specijalista sa naznakom zvanja prvog stepena strukovnih studija iz odgovarajuće oblasti.

Lice koje završi master akademske studije stiče akademski naziv master sa naznakom zvanja drugog stepena master akademskih studija iz odgovarajuće oblasti.

Lice koje završi master strukovne studije stiče stručni naziv strukovni master sa naznakom zvanja drugog stepena master strukovnih studija iz odgovarajuće oblasti.

Lice koje završi doktorske, odnosno akademske studije trećeg stepena, stiče naučni naziv doktor nauka, odnosno doktor umetnosti, sa naznakom polja, odnosno oblasti.

Listu zvanja iz odgovarajućih oblasti i skraćenice stručnih, akademskih i naučnih naziva utvrđuje Nacionalni savet, na predlog Konferencije univerziteta, odnosno Konferencije akademija i visokih škola strukovnih studija.

Skraćenica stručnog naziva i akademskog naziva master navodi se iza imena i prezimena, a skraćenica akademskog naziva magistar nauka, odnosno magistar umetnosti i naučnog naziva doktor nauka, odnosno doktor umetnosti ispred imena i prezimena.

U međunarodnom prometu i u diplomi na engleskom jeziku naziv koji je steklo lice iz stava 1. ovog člana je bachelor, naziv koji je steklo lice iz stava 2. ovog člana je bachelor with honours, naziv koji je steklo lice iz stava 3. ovog člana je bachelor (appl.), naziv koje je steklo lice iz stava 6. ovog člana je master, naziv koje je steklo lice iz stava 7. ovog člana je master (appl.), a naziv koje je steklo lice iz stava 8. ovog člana je Ph.D., odnosno D.A., odnosno odgovarajući naziv na jeziku na koji se diploma prevodi.

XII. OBRAZOVANjE TOKOM ČITAVOG ŽIVOTA

Član 111.

Visokoškolska ustanova u okviru svoje delatnosti može realizovati programe obrazovanja tokom čitavog života van okvira studijskih programa za koje je dobila dozvolu za rad.

Uslovi, način i postupak realizacije programa iz stava 1. ovog člana uređuju se opštim aktom ustanove.

Licu koje je savladalo program iz stava 1. ovog člana ustanova izdaje uverenje.

Lice upisano na program iz stava 1. ovog člana nema status studenta, u smislu ovog zakona.

XIII. EVIDENCIJA I JAVNE ISPRAVE

Evidencija i javne isprave

Član 112.

Visokoškolska ustanova vodi propisanu evidenciju u papirnom i elektronskom obliku, u skladu sa ovim zakonom.

Svi vidovi prikupljanja, obrade, objavljivanja i korišćenja podataka sprovode se u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita podataka o ličnosti i ovim zakonom.

Evidencije koje vodi visokoškolska ustanova

Član 113.

Visokoškolska ustanova vodi: matičnu knjigu studenata, evidenciju o izdatim diplomama i dodacima diploma, evidenciju o zaposlenima, evidenciju o priznatim stranim visokoškolskim ispravama radi nastavka školovanja i zapisnik o polaganju ispita.

Visokoškolske ustanove vode i evidenciju o polaznicima i izdatim sertifikatima o završenom kratkom programu studija.

Evidencija iz stava 1. ovog člana vodi se na srpskom jeziku, ćiriličkim pismom, u štampanoj formi, a može se voditi i elektronski.

Kada se nastava ostvaruje na jeziku nacionalne manjine, evidencija iz stava 1. ovog člana vodi se na srpskom jeziku ćiriličkim pismom i na jeziku i pismu nacionalne manjine.

Podaci upisani u evidenciju visokoškolske ustanove dostavljaju se Ministarstvu za obavljanje zakonom utvrđenih poslova, u skladu sa ovim zakonom.

Bliže uslove u pogledu vođenja, prikupljanja, unosa, ažuriranja, dostupnosti podataka o kojima se vodi evidencija, kao i druga pitanja od značaja za vođenje evidencija, propisuje ministar.

Jedinstveni informacioni sistem prosvete

Član 114.

Jedinstveni informacioni sistem prosvete (u daljem tekstu: JISP) uspostavlja i njime upravlja Ministarstvo.

Sve visokoškolske ustanove unose i ažuriraju podatke iz evidencija iz člana 113. ovog zakona u JISP, u okviru odgovarajućeg registra, u elektronskom obliku.

Ministarstvo vodi registar:

1) akreditovanih visokoškolskih ustanova;

2) akreditovanih studijskih programa;

3) studenata;

4) zaposlenih u visokoškolskim ustanovama.

Bliže uslove i način uspostavljanja registara, vođenja, prikupljanja, unosa, ažuriranja, dostupnosti podataka koji se unose u registre, kao i vrste statističkih izveštaja na osnovu podataka iz registara, propisuje ministar.

Jedinstveni obrazovni broj

Član 115.

Za potrebe vođenja registra iz člana 114. stav 3. tačka 3) ovog zakona i zaštite podataka o ličnosti formira se jedinstveni obrazovni broj (u daljem tekstu: JOB) koji prati njegovog nosioca kroz sve stepene obrazovanja i predstavlja ključ za povezivanje svih podataka o studentu iz JISP-a. JOB predstavlja individualnu i neponovljivu oznaku koja se sastoji od 16 karaktera i koja se dodeljuje studentu u automatizovanom postupku preko JISP-a, na zahtev visokoškolske ustanove, pri prvom upisu studenta na visokoškolsku ustanovu.

Ukoliko je studentu JOB dodeljen u ustanovama preduniverzitetskog obrazovanja, visokoškolska ustanova neće potraživati od JISP-a dodelu novog JOB-a.

Privremeni JOB dodeljuje se studentu do dobijanja jedinstvenog matičnog broja građana, stranom državljaninu, licu bez državljanstva, prognanom i raseljenom licu.

U zahtevu iz stava 2. ovog člana visokoškolska ustanova u JISP-a unosi podatke o identitetu studenta (ime, prezime, ime jednog roditelja, jedinstveni matični broj građana, broj pasoša i izdavalac za strane državljane,).

Podaci o ličnosti iz stava 5. ovog člana prikupljaju se isključivo u svrhu dodele JOB-a studentu.

Ovlašćeno lice visokoškolske ustanove dužno je da JOB lično dostavi studentu u zatvorenoj koverti, zajedno sa podacima za lični pristup registru iz člana 114. stav 3. tačka 3) i da o tome vodi evidenciju.

Podaci o JOB-u i privremenom JOB-u čuvaju se trajno.

Ministarstvo je rukovalac podacima o ličnosti iz stava 5 ovog člana.

Bliže uslove u pogledu postupka dodele JOB-a propisuje ministar.

Podaci u registru akreditovanih ustanova

Član 116.

Registar akreditovanih visokoškolskih ustanova predstavlja skup opštih podataka kojima se određuje pravni status visokoškolske ustanove, status visokoškolske ustanove u sistemu visokog obrazovanja, podaci o studijskim programima koje visokoškolska ustanova realizuje, podaci o realizovanim kratkim programima studija i izdatim uverenjima, visina školarine, sedmični fond časova po studijskom programu za svaku godinu za predavanje i vežbe, jezik na kome se izvodi program; broj budžetskih i samofinansirajućih studenata po studijskom programu po godini, podaci o objektima - broj zgrada i kvadratura, broj laboratorija, broj bibliotečkih jedinica; podaci o aktima i organima visokoškolske ustanove, podaci o akreditaciji visokoškolske ustanove i rezultatima spoljašnjeg vrednovanja visokoškolske ustanove; podaci o sopstvenim prihodima i njihovom trošenju.

U registar iz stava 1. ovog člana se unose i drugi podaci od značaja za razvoj sistema visokog obrazovanja i za uključivanje u evropski prostor visokog obrazovanja.

Podaci iz registra iz stava 1. ovog člana su otvoreni podaci osim podataka o sopstvenim prihodim ai njihovom trošenju, javno dostupni na internet prezentaciji Ministarstva u mašinski obradivom obliku za korišćenje i dalje objavljivanje.

Podaci u registru akreditovanih studijskih programa

Član 117.

Registar akreditovanih studijskih programa predstavlja skup podataka o sudijskom programu, akreditaciji, vrsti studija, ustanovi na kojoj se realizuje, naučnom, odnosno umetničkom polju i oblasti, jeziku na kojem se izvodi, školarini, broju studenata koji se finansiraju iz budžeta po godinama, broju studenata koji se sami finansiraju po godinama, broju studenata koji su završili studijski program i ostali podaci bitni za praćenje realizacije studijskog programa.

U registru iz stava 1. ovog člana vode se i podaci o kratkim programima studija koje organizuju visokoškolske ustanove.

Podaci iz registra iz stava 1. ovog člana su otvoreni podaci, javno dostupni na internet prezentaciji Ministarstva u mašinski obradivom obliku za korišćenje i dalje objavljivanje.

Podaci u evidencijama o studentima

Član 118.

Podaci o studentima koje visokoškolska ustanova vodi u evidenciji iz člana 113. stav 1. predstavljaju skup ličnih podataka kojima se određuje njihov identitet, obrazovni i socijalni status i potrebna obrazovna, socijalna i zdravstvena podrška.

Lične podatke o studentima prikuplja visokoškolska ustanova putem obrasca čiji sadržaj propisuje ministar/republički organ nadležan za poslove statistike i koji se popunjava u papirnoj formi pri upisu godine studija.

Za određivanje identiteta studenta prikupljaju se sledeći podaci: ime, prezime, ime jednog roditelja, pol, jedinstveni matični broj građana, broj pasoša i izdavalac za strane državljane, datum rođenja, mesto rođenja, država i adresa stalnog stanovanja, adresa stanovanja za vreme studiranja,, nacionalna pripadnost u skladu sa zakonom, bračni status, državljanstvo, adresa, kontakt telefon, fotografija i drugi podaci u skladu sa ovim zakonom.

Za određivanje obrazovnog statusa studenata prikupljaju se podaci o prethodno završenom obrazovanju, upisanom studijskom programu, vrsti studija, godini studija i godini prvog upisa na studijski program, godini završetka studijskog programa, jeziku na kome se izvodi studijski program, podaci o ostvarenim ESPB bodovima, podaci o nagradama i pohvalama osvojenim tokom studiranja i izdatim javnim ispravama.

Za određivanje socijalnog statusa studenata prikupljaju se podaci o načinu finansiranja studija, načinu izdržavanja tokom studija, adresi stanovanja tokom studiranja, tipu smeštaja tokom studiranja, radnom statusu studenta tokom studiranja, izdržavanim licima, školskoj spremi oba roditelja, radnom statusu roditelja (izdržavaoca) i zanimanju roditelja ili izdržavaoca.

Za određivanje zdravstvenog statusa studenata prikupljaju se podaci o potrebama za pružanjem dodatne podrške prilikom obavljanja svakodnevnih aktivnosti na visokoškolskoj ustanovi.

Visokoškolska ustanova, shodno odredbama iz st. 3. i 4. ovog člana, vodi evidenciju i o upisanim polaznicima na kratkim programima studija i izdatim sertifikatima.

Rukovalac podacima o ličnosti iz st. 3 -7. ovog člana je visokoškolska ustanova.

Podaci u registru o studentima

Član 119.

Visokoškolska ustanova unosi i ažurira podatke iz člana 118. st. 3-6. ovog zakona u Registar studenata preko svog pristupnog naloga preko JOB-a, i to:

1) podatke o studentu: godište, mesto i država rođenja, mesto i država stalnog stanovanja, nacionalna pripadnost, bračni status;

2) podatke za određivanje obrazovnog statusa studenata: prethodno završeno obrazovanje, upisani studijski program, vrsta studija, godina studija i godina prvog upisa na studijski program, godina završetka studijskog programa, prosečna ocena u toku studija, jezik na kome se izvodi studijski program, podaci o ostvarenim ESPB bodovima, i izdatim javnim ispravama;

3) podatke za određivanje socijalnog statusa studenata: načinu finansiranja studija, način izdržavanja tokom studija, radni status studenta tokom studiranja, najviše stečeni nivo obrazovanja roditelja ili izdržavaoca;

4) podatke za određivanje zdravstvenog statusa studenata, odnosno potreba za pružanjem dodatne podrške prilikom obavljanja svakodnevnih aktivnosti na visokoškolskoj ustanovi.

Rukovalac podacima iz stava 1. ovog člana je Ministarstvo.

Podaci u evidencijama i registru zaposlenih u visokoškolskim ustanovama

Član 120.

Podaci o zaposlenima o kojima visokoškolska ustanova vodi evidenciju iz člana 113. stav 1. i koje unosi u JISP, odnosno u Registar zaposlenih predstavljaju skup ličnih podataka kojima se određuje njihov identitet, stepen i vrsta obrazovanja, radno-pravni status, plata i podaci za njen obračun i isplatu, stručno usavršavanje, položeni ispiti za rad u obrazovanju i vaspitanju, karijerno napredovanje i kretanje u službi.

Podaci o nastavnicima, saradnicima i ostalim zaposlenima obavezno sadrže: ime, prezime, ime jednog roditelja, pol, jedinstveni matični broj građana, državljanstvo, broj pasoša za strane državljane, datum i mesto rođenja, državu stalnog stanovanja, pol, nacionalna pripadnost, službeni kontakt telefon i e-mail adresa, stepen stručne spreme, godina, država, mesto i ustanova na kojoj je stečen najviši stepen obrazovanja, trenutno nastavno-naučno zvanje i godina i ustanova u kojoj je izabran u nastavno-naučno zvanje, vrstu ugovora o angažovanju, procenat radnog angažovanja u ustanovi, radno mesto i druge podatke u skladu sa zakonom kao i o angažovanju u drugoj visokoškolskoj ustanovi u Republici Srbiji i inostranstvu. Za visokoškolske ustanove čiji je osnivač Republika Srbija podaci o zaposlenima su i: koeficijent složenosti rada kao osnov za finansiranje iz uredbe, koeficijent na osnovu kog se vrši obračun zarade iz kolektivnog ugovora ili opšteg akta ustanove. Podaci iz stava 2. ovog člana o imenu i prezimenu, mestu i ustanovi na kojoj je stečen najviši stepen obrazovanja, trenutno nastavno-naučno zvanje i godina i ustanova u kojoj je izabran u nastavno-naučno zvanje i radno mesto su otvoreni podaci, javno dostupni na internet prezentaciji Ministarstva u mašinski obradivom obliku za korišćenje i dalje objavljivanje.

Svrha obrade podataka

Član 121.

Svrha obrade podataka o kojima visokoškolska ustanova vodi evidenciju jeste praćenje i unapređivanje kvaliteta, efikasnosti i efektivnosti rada visokoškolske ustanove i zaposlenih, praćenje, proučavanje i unapređivanje obrazovnog nivoa studenata u procesu obrazovanja i ostvarivanje prava na izdavanje javne isprave.

Svrha obrade podataka iz registara iz člana 114. stav 3. ovog zakona jeste obezbeđivanje indikatora radi praćenja i unapređivanja kvaliteta, efikasnosti i efektivnosti sistema visokog obrazovanja, planiranja obrazovne i upisne politike, praćenje obuhvata i napredovanja studenata, praćenje kvaliteta studijskih programa, zapošljivosti studenata, profesionalnog statusa i usavršavanja nastavnika, rada visokoškolskih ustanova, planiranje i praćenje finansiranja sistema visokog obrazovanja, stvaranje osnova za sprovođenje nacionalnih i međunarodnih istraživanja u oblasti visokog obrazovanja, kao i bezbedno, efikasno i racionalno čuvanje podataka i izveštavanja o obrazovnim indikatorima po preuzetim međunarodnim obavezama.

Korišćenje podataka

Član 122.

Korisnik svih podataka iz registara iz člana 114. stav 3. ovog zakona je Ministarstvo.

Visokoškolska ustanova je korisnik podataka koje unosi u registre i statističkih izveštaja koji proističu iz njih.

Student je korisnik podataka koji se o njemu vode u registru iz člana 114. stav. 3. tačka 3) ovog zakona.

Zaposleni u visokoškolskoj ustanovi je korisnik podataka koji se o njemu vode u registru iz člana 114 stav. 3. tačka 4) ovog zakona.

Korisnik podataka iz registara iz člana 114. stav 3. ovog zakona može biti i državni i drugi organ i organizacija, kao i pravno i fizičko lice, pod uslovom da je zakonom ili drugim propisima ovlašćeno da traži i prima podatke, da su ti podaci neophodni za izvršenje poslova iz njegove nadležnosti ili služe za potrebe istraživanja, uz obezbeđivanje zaštite podataka o identitetu ličnosti.

Ažuriranje i čuvanje podataka

Član 123.

Podaci u evidencijama ažuriraju se na dan nastanka promene a najkasnije 15 dana od dana promene.

Visokoškolska ustanova unosi, odnosno ažurira podatke u registre iz člana 114. stav 3. ovog zakona na dan nastanka promene a najkasnije 30 dana od dana promene.

Podaci iz registara iz čl. 116. i 117. ovog zakona čuvaju se trajno.

Podaci o ličnosti iz evidencija koje vodi visokoškolska ustanova čuvaju se trajno, osim podataka o socijalnom i zdravstvenom statusu studenata koji se čuvaju do prestanka statusa studenta o kome se vode.

Podaci iz registra studenata čuvaju se trajno.

Zaštita podataka iz evidencije i registara

Član 124.

Svi vidovi prikupljanja, čuvanja, obrade i korišćenja podataka sprovode se u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita podataka o ličnosti i najvišim standardima o zaštiti podataka.

Visokoškolska ustanova obezbeđuje mere zaštite od neovlašćenog pristupa i korišćenja podataka iz evidencija koje vodi.

Ministarstvo obezbeđuje mere zaštite od neovlašćenog pristupa i korišćenja podataka u JISP-u.

Za potrebe naučnoistraživačkog rada i prilikom obrade podataka i izrade analiza lični podaci koriste se i objavljuju na način kojim se obezbeđuje zaštita identiteta ličnosti.

Poslove administriranja JISP-a i registara iz člana 114. stava 4. ovog zakona obavlja za to posebno ovlašćeno lice u Ministarstvu.

Javne isprave

Član 125.

Na osnovu podataka iz evidencije visokoškolska ustanova izdaje javne isprave.

Javne isprave u smislu ovog zakona jesu: studentska knjižica (indeks), diploma o stečenom visokom obrazovanju i dodatak diplomi.

Visokoškolska ustanova izdaje javne isprave na srpskom jeziku ćiriličnim pismom.

Kada se nastava ostvaruje na jeziku nacionalne manjine, odnosno na nekom od svetskih jezika, javne isprave se izdaju na obrascu koji je štampan dvojezično na srpskom jeziku ćiriličnim pismom i na jeziku i pismu na kojem se izvodi nastava.

Na zahtev studenta samostalna visokoškolska ustanova izdaje javnu ispravu o savladanom delu studijskog programa, koja sadrži podatke o nivou, prirodi i sadržaju studija, kao i postignute rezultate.

Sadržaj javne isprave iz stava 2. ovog člana propisuje ministar.

Diploma i dodatak diplomi mogu se izdati i na engleskom jeziku, u skladu sa opštim aktom samostalne visokoškolske ustanove.

Diploma se overava suvim žigom samostalne visokoškolske ustanove.

Dodatak diplomi obavezno se izdaje uz diplomu.

Opis sistema visokog obrazovanja u Republici u vreme stečenog obrazovanja navedenog u diplomi mora biti priložen dodatku diplome.

Diploma i dodatak diplomi

Član 126.

Diplomu i dodatak diplomi potpisuju:

1) na univerzitetu - rektor i dekan odgovarajućeg fakulteta, odnosno umetničke akademije, u sastavu univerziteta;

2) na akademiji strukovnih studija - predsednik;

3) na visokoj školi i visokoj školi strukovnih studija - direktor.

Zajedničku diplomu i dodatak diplomi potpisuju ovlašćena lica visokoškolskih ustanova koje izvode studijski program za sticanje zajedničke diplome.

Oglašavanje ništavim

Član 127.

Diploma, odnosno dodatak diplomi ništavi su i mogu se uvek poništiti:

1) ako su izdati od neovlašćene organizacije;

2) ako su potpisani od neovlašćenog lica;

3) ako imalac diplome nije ispunio sve ispitne obaveze na način i po postupku utvrđenim zakonom i studijskim programom visokoškolske ustanove;

4) ako imalac diplome nije ispunjavao uslove za upis na studije prvog, drugog ili trećeg stepena, odnosno uslove za sticanje odgovarajućeg akademskog ili naučnog naziva.

Samostalna visokoškolska ustanova poništava diplomu, odnosno dodatak diplomi iz razloga utvrđenih u stavu 1. tač. 2) -4) ovog člana.

Samostalna visokoškolska ustanova poništava diplomu o stečenom prvom i drugom stepenu akademskih i strukovnih studija u skladu sa opštim aktom ako utvrdi da završni rad nije rezultat samostalnog rada kandidata.

Samostalna visokoškolska ustanova poništava diplomu o stečenom akademskom nazivu magistra u skladu sa opštim aktom ako utvrdi da magistarski rad nije rezultat samostalnog rada kandidata.

Samostalna visokoškolska ustanova poništava diplomu o stečenom naučnom nazivu doktora nauka u skladu sa opštim aktom ako utvrdi da doktorska disertacija nije originalan naučni, odnosno umetnički rezultat rada kandidata.

Ministar, po službenoj dužnosti, poništava diplomu, odnosno dodatak diplomi iz razloga utvrđenih u stavu 1. tačka 1) ovog člana.

Ako samostalna visokoškolska ustanova ne poništi diplomu iz razloga utvrđenih u stavu 1. tač. 2)- 4) ovog člana, ministar joj izdaje upozorenje da to učini u narednom roku od trideset dana. to ne učini u roku koji odredi ministar, diplomu može da poništi ministar.

Ako samostalna visokoškolska ustanova u ostavljenom roku iz stava 7. ovog člana, ne poništi diplomu iz razloga utvrđenih u stavu 1. tač. 2)- 4) ovog člana ministar obrazuje komisiju koju čine naučnici i stručnjaci iz odgovarajuće naučne, odnosno umetničke oblasti, radi sačinjavanja mišljenja na osnovu kog ministar odlučuje o poništavanju diplome.

Izdavanje nove javne isprave

Član 128.

Visokoškolska ustanova izdaje novu javnu ispravu posle proglašenja originala javne isprave nevažećim u "Službenom glasniku Republike Srbije", na osnovu podataka iz evidencije koju vodi.

Javna isprava iz stava 1. ovog člana ima značaj originalne javne isprave.

Na javnoj ispravi iz stava 1. ovog člana stavlja se naznaka da se radi o novoj javnoj ispravi koja je izdata posle proglašenja originala javne isprave nevažećim.

Zamena javne isprave

Član 129.

U slučaju kad su evidencija iz člana 113. ovog zakona i arhivska građa uništeni ili nestali, lice koje nema javnu ispravu koju izdaje visokoškolska ustanova može opštinskom sudu na čijem području je sedište ili je bilo sedište visokoškolske ustanove podneti zahtev za utvrđivanje stečenog obrazovanja.

Zahtev sadrži dokaze na osnovu kojih može da se utvrdi da je to lice steklo odgovarajuće obrazovanje i potvrdu da je arhivska građa uništena ili nestala.

Potvrdu da je arhivska građa uništena ili nestala izdaje visokoškolska ustanova na kojoj je lice steklo obrazovanje ili druga ustanova koja je preuzela evidenciju, odnosno arhivsku građu, a ako takva ustanova ne postoji, potvrdu izdaje Ministarstvo.

Rešenje o utvrđivanju stečenog obrazovanja opštinski sud donosi u vanparničnom postupku.

Rešenje iz stava 4. ovog člana zamenjuje javnu ispravu koju izdaje visokoškolska ustanova.

XIV. PRIZNAVANjE STRANIH VISOKOŠKOLSKIH ISPRAVA

Priznavanje stranih visokoškolskih isprava

Član 130.

Priznavanje strane visokoškolske isprave jeste postupak kojim se imaocu te isprave utvrđuje pravo na nastavak obrazovanja, odnosno na zapošljavanje. Postupak priznavanja strane visokoškolske isprave sprovodi se u skladu sa odredbama ovog zakona, ako međunarodnim ugovorom nije predviđeno drugačije.

Visokoškolska javna isprava stečena u SFRJ - do 27. aprila 1992. godine, u Saveznoj Republici Jugoslaviji, odnosno Državnoj zajednici Srbija i Crna Gora - do 16. juna 2006. godine i Republici Srpskoj ne podleže postupku priznavanja strane visokoškolske isprave.

Javna isprava iz stava 2. ovog člana proizvodi isto pravno dejstvo kao javna isprava izdata u Republici.

Visinu takse za troškove postupka priznavanja strane visokoškolske isprave, oslobađanje od plaćanja takse i druga pitanja u vezi sa troškovima postupka priznavanja strane visokoškolske isprave propisuje ministar.

Vrednovanje stranih studijskih programa

Član 131.

Vrednovanje stranog studijskog programa vrši se na osnovu vrste i nivoa postignutih kompetencija stečenih završetkom studijskog programa, uzimajući u obzir sistem obrazovanja u zemlji u kojoj je visokoškolska isprava stečena, uslove upisa, prava koja proističu iz strane visokoškolske isprave u zemlji u kojoj je stečena i druge relevantne činjenice, bez razmatranja formalnih obeležja i strukture studijskog programa.

Vrednovanje stranog studijskog programa, odnosno dela studijskog programa, radi nastavka obrazovanja, vrši stručni organ samostalne visokoškolske ustanove kojoj je podnet zahtev za akademsko priznavanje.

Vrednovanje stranog studijskog programa radi zapošljavanja vrši Nacionalni centar za priznavanje stranih visokoškolskih isprava (u daljem tekstu: ENIC/NARIC centar), kao unutrašnja organizaciona jedinica Ministarstva.

Za potrebe davanja stručnog mišljenja u postupku prvog vrednovanja stranog studijskog programa radi zapošljavanja, ministar obrazuje komisiju od najmanje tri recenzenta sa liste Nacionalnog akredaticionog tela.

Jednom izvršeno vrednovanje određenog stranog studijskog programa važi za sve naredne slučajeve priznavanja strane visokoškolske isprave kada je strana visokoškolska isprava stečena završavanjem istog studijskog programa.

Informacije o činjenicama iz stava 1. ovog člana daje ENIC/NARIC centar samostalnoj viskoškolskoj ustanovi.

U postupku vrednovanja radi priznavanja domaće visokoškolske isprave u inostranstvu, informacije o samostalnoj visokoškolskoj ustanovi i sistemu obrazovanja daje ENIC/NARIC centar.

Bliže uslove u pogledu postupka priznavanja radi zapošljavanja propisuje ministar.

Priznavanje strane visokoškolske isprave radi nastavka obrazovanja

Član 132.

Priznavanje strane visokoškolske isprave radi nastavka obrazovanja na samostalnoj visokoškolskoj ustanovi (u daljem tekstu: akademsko priznavanje) sprovodi ta samostalna visokoškolska ustanova, po prethodno izvršenom vrednovanju stranog studijskog programa, odnosno dela studijskog programa.

U postupku iz stava 1. ovog člana nastavak obrazovanja i upis višeg obrazovnog stepena mogu biti uslovljeni obavezom sticanja dodatnih ishoda učenja ili odbijeni ako se utvrdi postojanje suštinske razlike između vrste i nivoa postignutih znanja i veština i uslova za upis na određeni studijski program.

Kriterijume za utvrđivanje postojanja suštinske razlike između vrste i nivoa postignutih znanja i veština i uslova za upis na određeni studijski program i postupak akademskog priznavanja propisuje samostalna visokoškolska ustanova svojim opštim aktom..

Rešenje o ishodu postupka iz stava 1. ovog člana donosi stručni organ samostalne visokoškolske ustanove u roku od 90 dana od dana prijema urednog zahteva.

Rešenje iz stava 4. ovog člana je konačno.

Ukoliko nije drugačije propisano, na postupak akademskog priznavanja primenjuje se zakon kojim se uređuje opšti upravni postupak.

Priznavanje strane visokoškolske isprave radi zapošljavanja

Član 133.

Priznavanje strane visokoškolske isprave radi zapošljavanja (u daljem tekstu: profesionalno priznavanje) sprovodi Ministarstvo preko ENIC/NARIC centra.

Profesionalno priznavanje vrši se po prethodno izvršenom vrednovanju stranog studijskog programa.

Rešenje o profesionalnom priznavanju posebno sadrži: naziv, vrstu, stepen i trajanje (obim) studijskog programa, odnosno kvalifikacije, koji je naveden u stranoj visokoškolskoj ispravi - na izvornom jeziku i na srpskom jeziku i naučnu, umetničku, odnosno stručnu oblast u okviru koje je ostvaren studijski program, odnosno vrstu i nivo kvalifikacije u Republici.

Ministar donosi rešenje o profesionalnom priznavanju u roku od 90 dana od dana prijema urednog zahteva.

Rešenje iz stava 4. ovog člana daje njegovom imaocu pravo na opšti pristup tržištu rada u Republici, ali ga ne oslobađa od ispunjavanja posebnih uslova za obavljanje određene profesije propisane posebnim zakonom.

Rešenje o profesionalnom priznavanju je konačno.

Ukoliko nije drugačije propisano, na postupak profesionalnog priznavanja primenjuje se zakon kojim se uređuje opšti upravni postupak.

Rešenje o profesionalnom priznavanju ima značaj javne isprave.

Evidencija o sprovedenom postupku priznavanja

Član 134.

Organ nadležan za sprovođenje postupka priznavanja strane visokoškolske isprave vodi evidenciju i trajno čuva dokumentaciju o sprovedenim postupcima.

Evidencija iz stava 1. ovog člana obuhvata: prezime, ime jednog roditelja i ime, datum i mesto rođenja, državljanstvo, adresu i broj telefona imaoca strane visokoškolske isprave - podnosioca zahteva; naziv visokoškolske ustanove koja je izdala ispravu, mesto i državu, trajanje studija (studijskog programa), vrstu i stepen studija, smer studija (program, disciplinu), stručni, akademski, naučni naziv, broj i datum akta o vrednovanju stranog studijskog programa i naziv organa koji ga je doneo, broj i datum akta o dodatnim ispitima, broj i datum akta o položenim dodatnim ispitima, broj i datum rešenja o priznavanju strane visokoškolske isprave i kratak sadržaj dispozitiva rešenja.

Organ iz stava 1. ovog člana evidenciju iz stava 2. ovog člana unosi u jedinstveni informacioni sistem ministarstva u skladu sa zakonom.

XV. UPRAVNI NADZOR

Član 135.

Upravni nadzor nad radom visokoškolskih ustanova vrši Ministarstvo. Inspekcijski nadzor vrše inspektori, odnosno druga ovlašćena lica (u daljem tekstu: inspektori).

Poslove inspektora može obavljati lice sa stečenim visokim obrazovanjem u oblasti pravnih nauka, na osnovnim akademskim studijama u obimu od najmanje 240 ESPB bodova i master akademskim studijama, odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine, sa položenim stručnim ispitom za rad u organima državne uprave i najmanje pet godina radnog iskustva u oblasti obrazovanja.

U vršenju inspekcijskog nadzora inspektor je ovlašćen da:

1) poništi upis studenata u prvu godinu studija preko broja studenata utvrđenog, u skladu sa članom 99. ovog zakona;

2) poništi upis studenata koji je obavljen suprotno odredbama ovog zakona;

3) privremeno zabrani obavljanje delatnosti visokog obrazovanja, odnosno izvođenje studijskog programa pravnom licu koje tu delatnost obavlja suprotno odredbama ovog zakona, uverenju o akreditaciji, odnosno dozvoli za rad;

4) predloži ministru razrešenje organa poslovođenja iz člana 64. stav 8. ovog zakona;

5) podnese prekršajnu prijavu protiv pravnog lica koje u pravnom prometu istupa pod nazivom iz člana 43. stav 1. ovog zakona a koje nema dozvolu za rad izdatu u skladu sa ovim zakonom;

6) preduzima druge mere za koje je zakonom ili drugim propisom ovlašćen.

XVI. KAZNENE ODREDBE

Član 136.

Novčanom kaznom od 100.000 do 2.000.000 dinara kazniće se za prekršaj visokoškolska ustanova, ako:

1) obavlja delatnost van sedišta i van objekata u kojima se obavlja delatnost (član 43. stav 4. i član 52. stav 15);

2) ne učini dostupnom javnosti doktorsku disertaciju pre javne odbrane, odnosno ako ne uspostavi digitalni repozitorijum ili u njemu ne čuva odbranjenu doktorsku disertaciju ili ne dostavi Ministarstvu kopiju sadržaja koji čuva u javnom repozitorijumu (član 40. st. 8-10);

3) ostvaruje studijski program koji nije naveden u dozvoli za rad (član 52. stav 15);

4) izvrši promenu naziva, sedišta i statusnu promenu suprotno odredbama ovog zakona (član 54. stav 1);

5) izabere organ poslovođenja suprotno odredbama ovog zakona (član 64. stav 1);

6) ne učini dostupnim javnosti podatke o iznosu sredstava ustanove (član 67. stav 5);

7) naplati školarinu veću od utvrđene u skladu sa ovim zakonom (član 71);

8) posebno naplaćuje usluge studentima koje su obuhvaćene školarinom (član 71. stav 5);

9) ne učini dostupnim javnosti merila za utvrđivanje visine školarine i odluku o visini školarine (član 71. stav 7);

10) primi u radni odnos nastavnika koji ne ispunjava uslove predviđene ovim zakonom, ili bez konkursa (čl. 73-75.);

11) ne organizuje predavanja i druge oblike nastave (član 96. stav 2);

12) upiše na studijski program kandidata koji se nije prijavio na konkurs ili suprotno konkursu (član 98);

13) upiše studente preko broja utvrđenog u skladu sa ovim zakonom (član 99);

14) ne vodi na propisan način ili neuredno vodi evidenciju i izdaje javne isprave koje po sadržini ne odgovaraju sadržini koju je utvrdio ministar (član 113. stav 6. i član 125. stav 6);

15) izda diplomu koja ne odgovara akreditovanom studijskom programu (član 23. stav 1);

16) neosnovano naplati školarinu (čl. 71. i 103.);

17) ako nastavniku otkaže ugovor o radu suprotno odredbama zakona (član 89. stav 1).

18) izabere u zvanje i zaključi ugovore sa saradnikom u nastavi, asistentom ili saradnikom van radnog odnosa suprotno odredbama zakona (čl. 82 – 87.);

19) zaključi ugovor o radnom angažovanju bez prethodno dobijenog odobrenja stručnog organa visokoškolske ustanove u okviru koje nastavnik, odnosno saradnik ima zasnovan radni odnos (član 90. stav 1.);

20) ne okonča postupak sprovođenja raspisanog konkursa za izbor u zvanje nastavnika saglasno ovom zakonu i statutu (član 75. stav 12.);

21) ne postupi po rešenju inspektora

 Novčanom kaznom od 20.000. do 150.000 dinara kazniće se odgovorno lice u visokoškolskoj ustanovi za prekršaj iz stava 1. ovog člana.

Novčanom kaznom od 2.000.000 dinara kazniće se pravno lice koje u pravnom prometu istupa pod nazivom iz člana 42. stav 1 ovog zakona a koje nema dozvolu za rad izdatu u skladu sa ovim zakonom.

Novčanom kaznom od 150.000 dinara kazniće se odgovorno lice u pravnom licu za prekršaj iz stava 3. ovog člana.

XVII. POVERAVANjE POSLOVA AUTONOMNOJ POKRAJINI VOJVODINI

Član 137.

Na teritoriji Autonomne pokrajine Vojvodine, poslove utvrđene članom 31. stav 1. tač. 4 i 7., članom 51. stav 1., članom 52. st. 2, 5, 8, 12 i 13., članom 54. stav 2., članom 55. stav 2., članom 57. st. 8 i 10., članom 62. stav 5., članom 99. stav 3., članom 127. st. 6-9., članom 129. stav 3 i članom 135. ovog zakona, obavlja, preko svojih organa, Autonomna pokrajina Vojvodina. Poslovi iz stava 1. ovog člana obavljaju se kao povereni. Nadležni pokrajinski organi sarađuju sa Ministarstvom u obavljanju poslova iz stava 1. ovog člana. Ministarstvo ima prema nadležnim pokrajinskim organima, u pogledu poverenih poslova državne uprave iz stava 1. ovog člana, prava i dužnosti propisane zakonom kojim se uređuje državna uprava.

XVIII. VISOKOŠKOLSKE USTANOVE ČIJI JE OSNIVAČ REPUBLIKA NA TERITORIJI AUTONOMNE POKRAJINE KOSOVO I METOHIJA

Član 138.

Na teritoriji Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija, nad visokoškolskim ustanovama čiji je osnivač Republika, Vlada ima sva prava i obaveze osnivača. Poseban način priznavanja visokoškolskih isprava i vrednovanje studijskih programa visokoškolskih ustanova sa teritorije Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija koje obavljaju delatnost u skladu sa Rezolucijom 1244 Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija, kao i druga pitanja od značaja za utvrđivanje prava u pogledu nastavka obrazovanja, odnosno zapošljavanja imalaca visokoškolskih isprava sa teritorije Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija utvrđuje Vlada.

XIX. PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Nacionalni savet

Član 139.

Konstituisanje Nacionalnog saveta u skladu sa ovim zakonom, izvršiće se po isteku mandata članova Nacionalnog saveta izabranih po propisima koji su važili do stupanja na snagu ovog zakona.

Postupak izbora članova Nacionalnog saveta u skladu sa ovim zakonom pokreće se najkasnije šest meseci pre isteka mandata iz stava 1. ovog člana.

Nacionalno akreditaciono telo

Član 140.

Vlada će obrazovati Nacionalno akreditaciono telo najkasnije u roku od dve godine od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Do početka rada Nacionalnog akreditacionog tela postupak akreditacije i provere kvaliteta visokoškolskih ustanova i studijskih programa obavljaće se u po propisima koji su važili do stupanja na snagu ovog zakona.

Normativi i standardi rada visokoškolskih ustanova čiji je osnivač Republika

Član 141.

Normative i standarde rada visokoškolskih ustanova čiji je osnivač Republika i materijalna sredstva za njihovo ostvarivanje Vlada će utvrditi u roku do dve godine od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Podzakonski akti

Član 142.

Ministar će u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona doneti podzakonske akte, u skladu sa ovim zakonom.

Nacionalni savet će u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona doneti podzakonske akte u skladu sa ovim zakonom.

Visokoškolske ustanove

Član 143.

Samostalne visokoškolske ustanove usaglasiće svoju organizaciju i opšte akte sa ovim zakonom u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Organi visokoškolske ustanove

Član 144.

Konstituisanje organa upravljanja, stručnih organa i studentskog parlamenta, kao i izbor organa poslovođenja univerziteta, odnosno fakulteta, u skladu sa ovim zakonom, izvršiće se po isteku mandata organa konstituisanih po propisima koji su važili do stupanja na snagu ovog zakona, kao i mandat organa poslovođenja izabranih po tim propisima.

Postupak izbora organa poslovođenja u skladu sa ovim zakonom pokreće se najkasnije šest meseci pre isteka mandata iz stava 1. ovog člana.

Izbori u zvanja

Član 145.

Započeti izbori u zvanje nastavnika i saradnika prema propisima koji su važili do dana stupanja na snagu ovog zakona okončaće se po tim propisima, u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Mogućnost produženja radnog odnosa

Član 146.

Nastavniku iz člana 78. stav 2. Zakona o visokom obrazovanju ("Službeni glasnik RS", br. 76/05, 100/07-autentično tumačenje, 97/08, 44/10, 93/12, 89/13, 99/14, 45/15-autentično tumačenje, 68/15 i 87/16) rok na koji može zaključiti ugovor o radu na određeno vreme iz člana 93. stav 2. ovog zakona računa se od isteka roka na koji mu je produžen radni odnos.

Upis na osnovne studije

Član 147.

Do početka primene propisa koji uređuju opštu, stručnu i umetničku maturu, upis na osnovne studije vrši se u skladu sa propisima koji su važili do stupanja na snagu ovog zakona i opštim aktom visokoškolske ustanove.

Studenti

Član 148.

Studenti upisani na studije do stupanja na snagu ovog zakona u skladu s odredbama čl. 82-88. Zakona o visokom obrazovanju ("Službeni glasnik RS", br. 76/05, 100/07-autentično tumačenje, 97/08, 44/10, 93/12, 89/13, 99/14, 45/15-autentično tumačenje, 68/15 i 87/16) mogu završiti studije po započetom studijskom programu, uslovima i pravilima studija, najkasnije do isteka roka koji se određuje u dvostrukom broju školskih godina potrebnih za realizaciju studijskog programa, računato od dana početka studiranja tog studijskog programa.

Studenti upisani na osnovne studije i na studije na višim školama do 10. septembra 2005. godine mogu završiti te studije po započetom nastavnom planu i programu, uslovima i pravilima studija, najkasnije do kraja školske 2017/2018. godine, a studenti upisane na integrisane studije iz polja medicinskih nauka, do kraja školske 2018/2019. godine.

Studenti upisani na magistarske studije do 10. septembra 2005. godine mogu završiti te studije po započetom planu i programu, uslovima i pravilima studija, najkasnije do kraja školske 2017/2018. godine.

Kandidati koji su prijavili doktorsku disertaciju do 10. septembra.2005. godine, odnosno studenti koji su upisali doktorske studije po propisima koji su važili do tog datuma, mogu da steknu naučni naziv doktora nauka, odnosno da završe doktorske studije po započetom planu i programu, uslovima i pravilima studija, najkasnije do kraja školske 2017/2018. godine.

Studenti iz stava 1. ovog člana imaju pravo da nastave započete studije u skladu sa odredbama ovog zakona, na način i po postupku utvrđenim opštim aktom visokoškolske ustanove.

Stečeni stručni, akademski, odnosno naučni nazivi

Član 149.

Stručni, akademski, odnosno naučni naziv (u daljem tekstu: naziv) koji je stečen prema propisima koji su važili do stupanja na snagu Zakona o visokom obrazovanju ("Službeni glasnik RS", br. 76/05, 100/07-autentično tumačenje, 97/08, 44/10, 93/12, 89/13, 99/14, 45/15-autentično tumačenje, 68/15 i 87/16), u pogledu prava koja iz njega proizlaze, izjednačen je sa odgovarajućim nazivom u skladu sa članom 127. tog zakona.

Započeti postupci

Član 150.

Započeti postupci za priznavanje strane visokoškolske isprave, odnosno vrednovanja stranog studijskog programa prema propisima koji su važili do stupanja na snagu ovog zakona, okončaće se po tim propisima.

Do imenovanja recenzenata u skladu sa članom 20. stav. 2. ovog zakona, za potrebe davanja stručnog mišljenja u postupku prvog vrednovanja stranog studijskog programa radi zapošljavanja, ministar obrazuje komisiju od najmanje tri recenzenta sa liste Komisije za akreditaciju i proveru kvaliteta.

Započeti postupci za izdavanje dozvole za rad i za akreditaciju visokoškoslkih ustanova i studijskih programa prema propisima koji su važili do dana stupanja na snagu ovog zakona, okončaće se po tim propisima.

Zahtev za redovnu akreditaciju

Član 151.

Visokoškolska ustanova kojoj je izdato uverenje o akreditaciji ustanove, odnosno studijskog programa, u skladu sa propisima do stupanja na snagu ovog zakona, dužna je da podnese zahtev za redovnu akreditaciju u roku od sedam godina od dana izdavanja uverenja o akreditaciji.

Menadžer univerziteta

Član 152.

Univerzitet će objaviti konkurs za izbor menadžera u roku od devet meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Jedinstveni obrazovni broj

Član 153.

Visokoškolska ustanova će studentu kome u ustanovi preduniverzitetskog obrazovanja nije dodeljen JOB, u roku od mesec dana od dana upisa na studije, dodeliti JOB, odnosno privremeni JOB, u automatizovanom postupku preko JISP-a.

Studentima upisanim na studije do stupanja na snagu ovog zakona visokoškolska ustanova će dodeliti JOB, odnosno privremeni JOB, u automatizovanom postupku preko JISP-a, u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Nacionalni okvir kvalifikacija

Član 154.

Do donošenja zakona kojim će se na celovit način utvrditi Nacionalni okvir kvalifikacija Republike, Nacionalni savet predlaže, a Ministarstvo utvrđuje nacionalni okvir kvalifikacija za visoko obrazovanje.

Prestanak važenja dosadašnjih propisa

Član 155.

Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o visokom obrazovanju ("Službeni glasnik RS", br. 76/05, 100/07-autentično tumačenje, 97/08, 44/10, 93/12, 89/13, 99/14, 45/15-autentično tumačenje, 68/15 i 87/16).

Podzakonski akti doneti na osnovu zakona iz stava 1. ovog člana primenjivaće se do donošenja podzakonskih akata u skladu sa ovim zakonom, osim ako su u suprotnosti sa odredbama ovog zakona.

Stupanje na snagu

Član 156.

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".

IZ OBRAZLOŽENJA

II RAZLOZI ZA DONOŠENJE ZAKONA

Važeći Zakon o visokom obrazovanju, koji Nacrt zakona stavlja van snage, donet je 2005. godine, posle pristupanja naše zemlje Bolonjskom procesu.

Prioriteti Bolonjskog procesa su usvajanje zajedničkog okvira za uporedivost kvalifikacija i diploma, uvođenje Evropskog sistema prenosa bodova, uvođenje evropskih standarda za obezbeđenje kvaliteta visokog obrazovanja uz očuvanje nacionalnih, kulturnih i jezičkih specifičnosti, kretanje studenata i nastavnika unutar jedinstvenog evropskog prostora, pojednostavljenje postupka priznavanja diploma itd.

Razvoj visokog obrazovanja u Republici i dalje će biti zasnovan na usklađenosti sa principima na kojima se formira evropski prostor visokog obrazovanja, uz poštovanje institucionalne autonomije i akademskih sloboda i puno učešće studenata, nastavnog osoblja, visokoškolskih ustanova, naučne i stručne javnosti i poslodavaca.

U periodu primene Zakona o visokom obrazovanju, koji u više navrata menjan i dopunjivan (2008, 2010, 2012, 2013, 2014, 2015. i 2016. godine), konstatovano je da postoje problemi u vezi sa postupkom akreditacije i vrednovanja kvaliteta, uspostavljanju jedinstvenog informacionog sistema, angažovanju nastavnika i saradnika, završetku započetih studija po odgovarajućem programu i pravilima studija. Osim toga, konstatovana je i potreba da se izvrši usaglašavanje Zakona sa Strategijom razvoja obrazovanja u Srbiji do 2020. godine ("Službeni glasnik RS", broj 107/12) i drugim propisima u oblasti obrazovanja, zaštite podataka o ličnosti i finansiranja javnog sektora.

Nacrtom zakona izvršeno je odgovarajuće preciziranje i unapređivanje važećih zakonskih rešenja, ali i uvođenje novih radi rešavanja uočenih problema.

Imajući u vidu broj izmenjenih i dopunjenih članova u odnosu na važeći Zakon o visokom obrazovanju, celishodnije je doneti novi zakon nego vršiti izmene i dopune u važećem zakonu, što je u skladu i sa Jedinstvenim metodološkim pravilima za izradu propisa ("Službeni glasnik RS", broj 21/10).

Shodno navedenom, pripremljen je Nacrt zakona o visokom obrazovanju.

III OBJAŠNJENJE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA I POJEDINAČNIH REŠENJA

U glavi I Nacrta zakona (članovi 1-9.) sadržane su osnovne odredbe, kojima se utvrđuje predmet ovog zakona i definiše delatnost visokog obrazovanja, ciljevi i principi visokog obrazovanja, autonomija, akademske slobode, akademski integritet i pravo na visoko obrazovanje.

Nacrt zakona tretira delatnost visokog obrazovanja kao delatnost od posebnog značaja za Republiku i istovremeno, sastavni deo međunarodnog, a posebno evropskog obrazovnog, naučnog, odnosno umetničkog prostora.

Kod utvrđivanja ciljeva i principa visokog obrazovanja primenjena su temeljna načela osnovnih evropskih dokumenata koji se odnose na oblast visokog obrazovanja.

U glavi II Nacrta zakona (članovi 10-31.) razrađen je institut obezbeđivanja kvaliteta visokog obrazovanja u kome učestvuju Nacionalni savet za visoko obrazovanje, Nacionalno telo za akreditaciju i proveru kvaliteta u visokom obrazovanju i ministarstvo nadležno za poslove visokog obrazovanje (u daljem tekstu: Ministarstvo).

Vodeću ulogu u procesu obezbeđivanja kvaliteta visokog obrazovanja ima Nacionalni savet za visoko obrazovanje (u daljem tesktu Nacionalni savet), kao visoko stručno telo, čije članove bira i razrešava Vlada po utvrđenoj proceduri. Sastav Nacionalnog saveta obezbeđuje kompetentnost u kreiranju politike visokog obrazovanja i njegove uloge u društvu, kao i usmeravanje i obezbeđivanje razvoja ove delatnosti, što se postiže kroz niz poslova i zadataka koje Nacionalni savet obavlja u okviru svoje nadležnosti, a naročito utvrđivanjem standarada i procedura za proveru kvaliteta rada visokoškolskih ustanova i studijskih programa koji, s jedne strane, garantuju odgovarajući nivo kvaliteta u domenu visokog obrazovanja, a s druge strane, treba da posluže kao sredstvo poređenja domaćih ustanova i sistema studija sa ustanovama i sistemima studija u evropskom prostoru visokog obrazovanja.

Nacionalni savet, uz saglasnost ministra utvrđuje: standarde za samovrednovanje i ocenjivanje kvaliteta visokoškolskih ustanova, standarde za spoljašnju proveru kvaliteta visokoškolskih ustanova, standarde za početnu akreditaciju, standarde i postupak za akreditaciju visokoškolskih ustanova i standarde i postupak za akreditaciju studijskih programa.

Pored, navedenog u nadležnosti Nacionalnog saveta je: predlaganje Ministarstvu politike visokog obrazovanja; davanje mišljenje o politici upisa na visokoškolske ustanove; davanje mišljenje u postupku donošenja propisa kojima se uređuju pitanja od značaja za delatnost visokogobrazovanja; predlaganje Vladi normativa i standarda rada visokoškolskih ustanova, kao i materijalnih sredstava za njihovo ostvarivanje, po pribavljenom mišljenju Konferencije univerziteta i Konferencije akademija i visokih škola strukovnih studija; odlučivanje u drugom stepenu po žalbama u postupku akreditacije; utvrđivanje smernica u vezi sa organizacijom, sprovođenjem i izdavanjem odgovarajućeg sertifikata kratkog programa studija; utvrđivanje naučne, umetničke, odnosno stručne oblasti u okviru polja; utvrđivanje liste stručnih, akademskih i naučnih naziva sa naznakom zvanja odgovarajućeg stepena studija iz odgovarajućih oblasti i skraćenice stručnih, akademskih i naučnih naziva dvojezično, na srpskom i engleskom jeziku, davanje mišljenja u postupku donošenja propisa kojima se uređuju pitanja od značaja za delatnost visokog obrazovanja, i obavljanje drugih poslova u skladu sa zakonom. Obrazovanje Nacionalnog akreditacionog tela predviđeno je Strategijom razvoja obrazovanja u Srbiji 2020, kako se obezbedilo da postupke akreditacije i spoljašnje provere kvaliteta sprovodi telo koje je nezavisno od akademske zajednice i kako bi se obezbedilo punopravno članstvo u međunarodnim asocijacijama ENQA (Evropska asocijacija agencija za osiguranje kvaliteta u visokom obrazovanju) i EQAR (Evropski registar agencija za osiguranje kvaliteta u visokom obrazovanju). Stručni organ Nacionalnog akreditacionog tela je Komisija za akreditaciju i proveru kvaliteta koja sprovodi postupke akreditacije i spoljašnjeg vrednovanja kvaliteta visokoškolskih ustanova. Nacionalno telo za akreditaciju i proveru kvaliteta u visokom obrazovanju (u daljem tekstu Nacionalno akreditaciono telo) obrazuje Vlada, radi obavljanja poslova akreditacije, provere kvaliteta visokoškolskih ustanova i jedinica u njihovom sastavu, vrednovanja studijskih programa i obezbeđivanja kvaliteta u visokom obrazovanju.

Nacionalno akreditaciono telo ima svojstvo pravnog lica i ima svoje organe: organ upravljanja - upravni odbor, čije članove imenuje Vlada na predlog Konferencije univerziteta i Konferencije akademija i visokih škola strukovnih studija, iz reda redovnih profesora univerziteta, odnosno profesora strukovnih studija, organ poslovođenja - direktora i stručni organ - Komisiju za akreditaciju.

Zakonom je propisano da se postupak akreditacije, kojim se utvrđuje da visokoškolska ustanova i studijski programi ispunjavaju propisane standarde kvaliteta i da visokoškolska ustanova ima pravo na izdavanje javnih isprava u skladu sa tim zakonom, sprovodi redovno na sedam godina na zahtev visokoškolske ustanove. Postupak spoljašnjeg vrednovanja kvaliteta sprovodi se redovno na četiri godine, na zahtev visokoškolske ustanove. Ti postupci se sprovode i vanredno, na zahtev Nacionalnog saveta i Ministarstva.

Podnosilac zahteva za akreditaciju ima pravo žalbe na rešenje Nacionalnog akreditacionog tela koje podnosi Nacionalnom savetu. Nacionalni savet ima ovlašćenje da potvrdi ili poništi rešenje Nacionalnog akreditacionog tela. U slučaju da Nacionalni savet poništi rešenje i vrati ga na ponovno odlučivanje, Nacionalno akreditaciono telo dužno je da u roku od 30 dana donese rešenje u skladu sa pravnim shvatanjem Nacionlnog saveta ili da protiv odluke Nacionalnog saveta pokrene upravni spor, u kom slučaju pravo na pokretanje upravnog spora ima i podnosilac zahteva za akreditaciju.

Konferencija univerziteta i Konferencija akademija i visokih škola strukovnih studija obrazuju se radi koordiniranja rada, utvrđivanja zajedničke politike i ostvarivanja zajedničkih interesa visokoškolskih ustanova u njihovom sastavu. U skladu sa tim, one imaju i ulogu partnera Nacionalnog saveta i Ministarstva, kada ova tela razmatraju pitanja od značaja za obavljanje delatnosti odgovarajućih visokoškolskih ustanova.

Studentske konferencije (univerziteta, odnosno akademija i visokih škola strukovnih studdija) predstavljaju oblik povezivanja studenata, kojim se obezbeđuje institucionalni okvir za ostvarivanje uloge studenata kao partnera u procesu visokog obrazovanja. Zakonom je predviđeno da predstavnici studentskih konferencija mogu učestvovati u radu Nacionalnog saveta kada se razmatraju pitanja od značaja za kvalitet visokog obrazovanja.

Uloga Ministarstva koncipirana je tako da ono obezbeđuje sponu između interesa akademske zajednice, koju predstavlja Nacionalni savet i drugih državnih organa koji su odgovorni za i kreiranje i sprovođenje politike visokog obrazovanja. Osim toga, ministarstvo obavlja poslove: izdavanja dozvola za rad visokoškolskim ustanovama; raspodele finansijskih sredstava iz budžeta Republike namenjenih visokoškolskim ustanovama i kontrole njihovog korišćenje; planiranja politike upisa studenata na studije koje ostvaruju visokoškolske ustanove čiji je osnivač Republika, odnosno Autonomna pokrajina Vojvodina; upravnog nadzora nad radom visokoškolskih ustanova i obavlja i druge poslove, u skladu sa zakonom.

Ministarstvo se takođe stara o usklađivanju sistema obrazovanja i vaspitanja Republike sa trendovima razvoja obrazovanja u Evropi i preduzima potrebne radnje za: obezbeđenje punopravnog učešća u programima Evropske unije za saradnju u oblasti obrazovanja i obuka i praćenje efekata učešća u ovim programima; ostvarivanje učešća predstavnika Republike u radnim grupama i aktivnostima koje se organizuju u sklopu Otvorenog metoda koordinacije, Bolonjskog procesa i drugih inicijativa na nivou Evropske unije i Evrope u celini.

U glavi III Nacrta zakona (članovi 33-42.) uređena je materija studija i studijskih programa.

Prema vrsti studije se dele na akademske i strukovne. Akademske studije osposobljavaju studente za razvoj i primenu naučnih, stručnih i umetničkih dostignuća, dok strukovne studije osposobljavaju studente za primenu znanja i veština potrebnih za uključivanje u radni proces.

Prema stepenu studije mogu biti: prvog stepena, to jest osnovne akademske, osnovne strukovne i specijalističke strukovne studije; drugog stepena, to jest, specijalističke akademske, master akademske i master strukovne studije; i trećeg stepena, to jest doktorske akademske studije.

Obim studija izražava se zbirom ESPB bodova, pri čemu zbir od 60 ESPB bodova odgovara prosečnom ukupnom angažovanju studenta u obimu 40-časovne radne nedelje tokom jedne školske godine. Polazeći od toga, Nacrtom zakona utvrđen je obim svih vrsta i nivoa studija, pri čemu je predviđena i mogućnost da se određeni akademski studijski programi organizuju integrisano u okviru osnovnih i master studija.

Nacrtom zakona je propisano da se između različitih studijskih programa u okviru istog nivoa i vrste studija može se vršiti prenošenje ESPB bodova u skladu sa opštim aktom samostalne visokoškolske ustanove, odnosno sporazumom visokoškolskih ustanova.

Posebna odredba Nacrta zakona odnosi se na studijski program za sticanje zajedničke diplome, kojom se uvodi mogućnost da studijski program organizuju i izvode dve ili više domaćih, odnosno domaćih i stranih visokoškolskih ustanova, čime se stvara pravni osnov većeg integrisanja studija kako unutar granica naše zemlje, tako i van ovih granica.

Studijski programi se ostvaruju u okviru obrazovno-naučnih, odnosno obrazovno – umetničkih polja, koja su taksativno nabrojana, a to su: prirodno-matematičke nauke, društveno-humanističke nauke, medicinske nauke, tehničko-tehnološke nauke i umetnost. Naučne i umetničke oblasti u okviru ovih polja utvrđuje Nacionalni savet, na predlog Konferencije univerziteta i Konferencije akademija strukovnih studija.

Nacrtom zakona uređena je oblast završnog rada na svim nivoima studija i doktorske disertacije, kao i obaveza visokoškolske ustanove na kojoj se brani doktorska disertacija da doktorsku disertaciju i izveštaj komisije o oceni doktorske disertacije učini dostupnom javnosti, i to u elektronskoj verziji na zvaničnoj internet stranici ustanove i u štampanom obliku u biblioteci ustanove, najmanje 30 dana pre usvajanja izveštaja komisije na nadležnom organu, kao i do odbrane disertacije. Takođe je propisana obaveza univerziteta da ustanovi digitalni repozitorijum u kojem se trajno čuvaju elektronske verzije odbranjenih doktorskih disertacija, zajedno sa izveštajem komisije za ocenu disertacije, podacima o mentoru i sastavu komisije i podacima o zaštiti autorskih prava, kao i da sve navedene podatke učine javno dostupnim i da kopiju sadržaja koji se čuva u repozitorijumu u roku od tri meseca od odbrane teze dostavi u centralni repozitorijum koji vodi Ministarstvo.

Nacrtom zakona su propisane odredbe koje se odnose na obavezu viskoškolske ustanove koja u redovnom roku ne podnese zahtev za ponovnu akreditaciju studijskog programa da donese odluku o ukidanju tog studijskog programa, da u tom slučaju zatečenim studentima omogući završetak studija po započetom studijskom programom i pravilima studija, kao i da u propisanom roku od 30 dana od dana donošenja odluke Ministarstvu dostavi odluku o ukidanju studijskog programa, radi unošenja promena u registar akreditovanih visokoškolskih ustanova i u registar akreditovanih studijskih programa.

Glava IV Nacrta zakona (43-58.) odnosi se na vrste, sastav, osnivanje, organizaciju, imovinu i dozvolu za rad visokoškolske ustanove.

Samostalne visokoškolske ustanove su: univerzitet, akademija strukovnih studija, visoku škola i visoka škola strukovnih studija.

Samostalna visokoškolska ustanova osniva visokoškolske jedinice kao oblike unutrašnje organizacije i određuje njihov status u pogledu prava istupanja u pravnom prometu i poslovanju, prava upravljanja, odlučivanja i dr. Fakultet i umetnička akademija mogu se osnivati kao visokoškolske jedinice u sastavu univerziteta. Navedene visokoškolske jedinice imaju svojstvo pravnog lica ako ostvaruju najmanje tri odobrena, odnosno akreditovana studijska programa. Statut, odnosno opšti akti visokoškolskih jedinica moraju biti u skladu sa statutom samostalne visokoškolske ustanove.

S obzirom na to da Nacrt zakona promoviše koncept integrisanog univerziteta, koji podrazumeva da je univerzitet, nosilac aktivnosti u obavljanju delatnosti visokog obrazovanja :donošenje studijskih programa, upis studenata, izbor u zvanje i zasnivanje radnog odnosa, izdavanje diploma i dr.), i da je ovlašćen da uređuje unutrašnju organizaciju i odnose unutar nje, uključujući i prenošenje pojedinih ovlašćenja, u članu 58. Nacrta zakona nabrojani su poslovi za čije je obavljanje ovlašćen univerzitet.

U cilju sprečavanja zloupotreba naziva ustanova koje obavljaju delatnost visokog obrazovanja, Nacrtom zakona predviđeno je da naziv: univerzitet, fakultet, umetnička akademija, akademija strukovnih studija, visoka škola i visoka škola strukovnih studija u pravnom prometu mogu koristiti samo visokoškolske ustanove koje imaju dozvolu za rad u skladu sa ovim zakonom, shodno čemu su propisane odgovarajuće nadležnosti za prosvetne inspektore i u kaznenim odredbama.

Nacrtom zakona je propisano ko može biti osnivač visokoškolske ustanove, organizacija visokoškolske ustanove, postupak izdavanja, izmene, dopune i oduzimanja dozvole za rad, promena naziva, sedišta i statusa visokoškolske ustanove i ukidanje visokoškolske ustanove. naučnoistraživači rad.

Visokoškolska ustanova može početi sa radom po dobijanju dozvole za rad, koju izdaje Ministarstvo, uz dostavljanja dokaza o ispunjenosti standarda za početnu akreditaciju. Visokoškolske ustanove čiji osnivač nije Republika dužne su da dostave i dokaz o osnivačkom kapitalu čija je visina utvrđena standardima koje donosi Nacionalni savet.

Visokoškolska ustanova kojoj je izdata dozvola za rad može upisivati studente tek po dobijanju uverenja o akreditaciji visokoškolske ustanove i studijskog programa.

U glavi V Nacrta zakona (član 59.), bliže su određeni pojmovi naučnoistraživačkog i umetničkog rada i njihovih funkcija na univerzitetu. Predviđena je i mogućnost komercijalizacije rezultata naučnoistraživačkog ili umetničkog rada tako da univerzitet, odnosno druga visokoškolska ustanova može biti osnivač naučnih instituta, inovacionih centara, centara izvrsnosti, centra za transfer tehnologija, poslovno-tehnološkog inkubatora, naučno-tehnološkog parka i drugih organizacija za obavljanje inovacione delatnosti i pružanje infrastrukturne podrške za razvoj inovacija i komercijalizaciju rezultata istraživanja, u skladu sa zakonom.

Glavom VI Nacrta zakona (članovi 60-66.) uređeni su organi visokoškolske ustanove: organ upravljanja, organ poslovođenja, stručni organi i studentski parlament.

Organ upravljanja je savet, koji. kada je osnivač Republika ili autonomna pokrajina ima najmanje 17 članova, izabranih, odnosno imenovanih iz reda predstavnika ustanove, studenata i osnivača. Mandat članova saveta traje četiri godine.

Broj članova i sastav saveta visokoškolske ustanove čiji osnivač nije Republika, uređuje se osnivačkim aktom visokoškolske ustanove.

Organ poslovođenja univerziteta je rektor, fakulteta dekan, akademije strukovnih studija predsednik, a visoke škole i visoke škole strukovnih studija direktor. Organ poslovođenja bira savet visokoškolske ustanove iz reda nastavnika koji su sa visokoškolskom ustanovom zasnovali radi odnos na neodređeno vreme sa punim radnim vremenom. Mandat organa poslovođenja traje četiri godine.

Univerzitet ima menadžera, čije se nadležnosti utvrđuju u skladu sa opštim aktom univerziteta

Stručni organ univerziteta je senat, a stručni organ fakulteta, odnosno umetničke akademije je nastavno-naučno, odnosno nastavno-umetničko veće.

Broj stručnih organa visokoškolske ustanove nije ograničen zakonom, već je prepušteno da ova pitanja visokoškolska ustanova uredi statutom, uz obaveznu zastupljenost predstavnika studenata pri raspravljanju i odlučivanju o pitanjima koja se odnose na osiguranje kvaliteta nastave, reformu studijskih programa, analizu efikasnosti studiranja i utvrđivanje broja ESPB bodova. U navedenim slučajevima broj studenata iznosi do 20% ukupnog broja članova stručnog organa visokoškolske ustanove, odnosno 20% od ukupnog broja članova posebnih tela stručnih organa.

Studentski parlament je organ u čijem su sastavu predstavnici studenata visokoškolske ustanove, odnosno visokoškolske jedinice, upisanih na studije u školskoj godini u kojoj se bira studentski parlament. Mandat članova studentskog parlamenta traje dve godine.

U glavi VII Nacrta zakona (članovi 67-71.) uređena je materija koja se odnosi na osnove finansiranja visokoškolskih ustanova čiji je osnivač Republika, i to: izvori finansiranja, sredstva i namena sredstava koje obezbeđuje osnivač, sopstveni prihodi i školarina.

Transparentnost poslovanja visokoškolskih ustanova obezbeđena je propisivanjem obaveze da podaci o iznosu sredstava na godišnjem nivou iz izvora finansiranja (sredstava koja obezbeđuje osnivač; školarine; donacija, poklona i zaveštanja; sredstava za finansiranje naučnoistraživačkog, umetničkog i stručnog rada; projekata i ugovora u vezi sa realizacijom nastave, istraživanja i konsultantskih usluga; naknada za komercijalne i druge usluge, osnivačkih prava i iz ugovora sa trećim licima) budu dostupni javnosti na zvaničnoj internet stranici visokoškolske ustanove. Takođe, visokoškolska ustanova na svojoj internet stranici objavljuje merila za utvrđivanje visine školarine i odluku o visini školarine.

U glavi VIII Nacrta zakona (članovi 72-88.) uređena su zvanja i uslovi za izbor u određeno zvanje nastavnika i saradnika.

Nastavnici u zvanjima docenta, vanrednog profesora i redovnog profesora mogu da izvode nastavu na svim vrstama studija, a nastavnici u zvanju predavača, višeg predavača i profesora strukovnih studija izvode nastavu samo na strukovnim studijama.

Nacrt zakona propisuje ovlašćenje samostalne visokoškolske ustanove da opštim aktom utvrdi i druga zvanja nastavnika, u skladu sa vrstom studija za koju je akreditovana. U skladu sa opštim aktom samostalne visokoškolske ustanove kojim se uređuje način i postupak zasnivanja radnog odnosa i sticanja zvanja nastavnika, samostalna visokoškolska ustanova vrši itbor u zvanje nastavnika, a visokoškolska ustanova sa izabranim nastavnikom zaključuje ugovor o radu.

Zvanja nastavnika čije sticanje nije uslovljeno zasnivanjem radnog odnosa sa visokoškolskom ustanovom su: gostujući profesor i profesor emeritus. Sa licem izabranim u neko od ovih zvanja visokoškolska ustanova zaključuje ugovor o angažovanju za izvođenje nastave, kojim se uređuju međusobna prava i obaveze.

Visokoškolska ustanova može na predlog stručnog organa angažovati u delu aktivne nastave, uključujući predavanja i vežbe, na prvom i drugom stepenu studija, najviše do trećine časova nastave na predmetu u toku semestra, predavača van radnog Predavač van radnog odnosa može biti angažovan isključivo na stručno-aplikativnim predmetima. Nosioci predmeta zaposleni na visokoškolskoj ustanovi su odgovorni za obezbeđenje kvaliteta nastave koju realizuju predavači van radnog odnosa.

Zvanja saradnika su: saradnik u nastavi, asistent i asistent sa doktoratom, a u okviru izvođenja studijskih programa stranog jezika lektor i viši lektor, uz mogućnost da se opštim aktom visokoškolske ustanove utvrde i druga zvanja saradnika.

Pored navedenih saradnika, visokoškolska ustanova za pomoć u nastavi na akademskim studijama prvog stepena, može izabrati u zvanje saradnika van radnog odnosa studenta akademskih studija prvog, drugog ili trećeg stepena. Za potrebe realizacije dela praktične nastave, koja se realizuje van visokoškolske ustanove, visokoškolska ustanova može izabrati u zvanje saradnika van radnog odnosa (saradnik praktičar, klinički asistent i sl.) lice zaposleno u ustanovi gde se deo praktične nastave realizuje.

U glavi IX Nacrta zakona (članovi 89-93.) uređena su prava i obaveze zaposlenih na visokoškolskoj ustanovi, a posebno pravo nastavnika i saradnika na radno angažovanje na drugim samostalnim visokoškolškim ustanovama kao i pravo penzionisanog nastavnika da zadrži zvanje koje je imao u trenutku penzionisanja i preuzete obaveze na master i doktorskim studijama kao mentor ili član komisije u postupku izrade i odbrane završnih radova, odnosno disertacija na tim studijama najduže još dve školske godine.

Predviđena je mogućnost da nastavnik koji je stekao uslov za starosnu penziju, na osnovu odluke stručnog organa, izvodi sve oblike nastave na master i doktorskim studijama i bude član odgovarajućih komisija u postupku izrade i odbrane završnih radova, odnosno disertacija na tim studijama, angažovanjem po osnovu ugovora o radu na određeno vreme do dve godine, uz mogućnost dodatnih produženja.

U glavi X Nacrta zakona (članovi 94-96.) utvrđena su osnovna pitanja režima studija, kao pravni okvir za detaljno uređivanje ove materije opštim aktom visokoškolske ustanove.

Pored redovne nastave, visokoškolska ustanova može da organizuje studije uz rad za studente koji su zaposleni i koji iz drugog razloga nisu u mogućnosti da redovno prate nastavu, studije na daljinu u skladu sa dozvolom za rad i dužna je da u skladu sa svojim mogućnostima obezbedi uslove za studente sa invaliditetom.

U glavi XI Nacrta zakona (97-110.) uređena je materija koja se odnosi na status studenata, kako na sticanje i prestanak tog statusa, tako i na pravila studiranja.

Status studenta stiče se upisom na odobreni, odnosno akreditovani studijski program koji organizuje i izvodi visokoškolska ustanova. Kandidati se upisuju na studije bez polaganja prijemnog ispita uz priznavanje opšte, odnosno stručne mature za upis na strukovne i akademske studije, odnosno umetničke mature za upis na studijske programe za određene oblasti umetnosti. Visokoškolska ustanova utvrđuje kriterijume na osnovu kojih se obavlja klasifikacija i izbor kandidata za upis na studije. Rang lista prijavljenih kandidata za upis na studije prvog stepena sačinjava se na osnovu opšteg uspeha postignutog u srednjem obrazovanju u četvorogodišnjem trajanju, uspeha na maturi, i po potrebi na osnovu uspeha na nacionalnim i internacionalnim takmičenjima, rezultata ispita za proveru znanja, odnosno sklonosti i sposobnosti, u skladu sa opštim aktom visokoškolske ustanove. Kandidati koji imaju položenu međunarodnu maturu International Baccalaurate Diploma Programme upisuju se pod istim uslovima.

Broj studenata koji se upisuje na studijske programe utvrđuje samostalna visokoškolska ustanova, pri čemu taj broj ne može biti veći od broja utvrđenog dozvolom za rad. Kada se radi o studijskim programima koji se finansiraju iz budžeta, na ustanovama čiji je osnivač Republika, broj studenata utvrđuje Vlada, po pribavljenom mišljenju visokoškolskih ustanova i Nacionalnog saveta.

Student koji se finansira iz budžeta pri upisu odgovarajuće godine studija opredeljuje se za onoliko predmeta koliko je potrebno da se ostvari najmanje 60 ESPB bodova, osim ako mu je do kraja studijskog programa ostalo manje od 60 ESPB bodova. Student koji se sam finansira pri upisu odgovarajuće godine studija opredeljuje se, u skladu sa studijskim programom, za onoliko predmeta koliko je potrebno da se ostvari najmanje 37 ESPB bodova, osim ako mu je do kraja studijskog programa ostalo manje od 37 ESPB bodova. Student koji studira uz rad pri upisu odgovarajuće godine studija opredeljuje se, u skladu sa studijskim programom, za onoliko predmeta koliko je potrebno da se ostvari najmanje 30 ESPB bodova, osim ako mu je do kraja studijskog programa ostalo manje od 30 ESPB bodova.

Obaveza studenta čije se studije finansiraju iz budžeta je da u toku svake školske godine, u okviru upisanog studijskog programa, ostvari 48 ESPB bodova. Ukoliko ne ispuni ovu obavezu, student nastavlja studije u statusu studenta koji se sam finansira i plaća deo školarine obračunat srazmerno broju ESPB bodova za predmete za koje se opredelio

Kao ishod studiranja, predviđeno je da lice koje završi studije određenog nivoa i vrste, stiče odgovarajući stručni, akademski, odnosno naučni naziv. Stručni naziv je ishod osnovnih i specijalističkih studija, akademski naziv je ishod master akademskih studija, a naučni naziv je ishod doktorskih, odnosno akademskih studija trećeg stepena. Listu zvanja iz odgovarajućih oblasti, kao i skraćenice stručnih, akademskih i naučnih naziva utvrđuje Nacionalni savet, na predlog Konferencije univerziteta, odnosno Konferencije akademija strukovnih studija.

U glavi XII Nacrta zakona (član 111.) propisana je mogućnost da visokoškolska ustanova van okvira studijskih programa realizuje i programe obrazovanja tokom čitavog života i da uslove, postupak i način realizovanja tih programa bliže uredi svojim opštim aktima.

U glavi XIII Nacrta zakona (članovi 112-129.) propisane su evidencije koje vodi visokoškolska ustanova i registri koje vodi Ministarstvo kroz jedinstveni informacioni sistem prosvete. Visokoškolska ustanova vodi matičnu knjigu studenata, evidenciju o izdatim diplomama i dodacima diploma, evidenciju o zaposlenima, evidenciju o priznatim stranim visokoškolskim ispravama radi nastavka školovanja i zapisnik o polaganju ispita, kao i evidenciju o polaznicima i izdatim uverenjima o završenim kratkim progrmamima. Ministarstvo vodi registre akreditovanih visokoškolskih ustanova, akreditovanih studijskih programa, studenata i zaposlenih u visokoškolskim ustanovama.

Radi obezbeđivanja zaštite podataka o ličnosti u registru o studentima, uvodi se jedinstveni obrazovni broj, koji predstavlja ključ za povezivanje svih podataka o studentu. Ovaj broj student dobija kada se prvi put upisuje na visokoškolsku ustanovu, osim ako mu je dodeljen na prethodnim nivoima obrazovanja.

Propisane javne isprave koje izdaje visokoškolska ustanova su diploma, dodatak diplomi i indeks. Nacrt zakona propisuje i razloge za oglašavanje diplome ništavom.

Diploma o stečenom visokom obrazovanju i dodatak diplomi može se poništiti uvek ukoliko je izdata od neovlašćene organizacije, ako su potpisani od neovlašćenog lica, ako imalac diplome nije ispunio sve ispitne obaveze na način i po postupku utvrđenim zakonom i studijskim programom visokoškolske ustanove i ako imalac diplome nije ispunjavao uslove za upis na studije prvog, drugog ili trećeg stepena, odnosno uslove za sticanje odgovarajućeg akademskog ili naučnog naziva.

Diplomu poništava samostalna visokoškolska ustanovam, a ukoliko ona to ne učini i pored utvrđenih razloga za ponštavanje, diplomu može poništiti ministar po prethodno pribavljenom mišljenju komisije sastavljene od naučnika i stručnjaka iz odgovarajuće oblasti.

U glavi XIV Nacrta zakona (član 130-134.) propisan je postupak priznavanja stranih visokoškolskih isprava u svrhu daljeg nastavka školovanja i u svrhu zapošljavanja.

Priznavanje strane visokoškolske isprave radi nastavka obrazovanja u sistemu visokog obrazovanja – akademsko priznavanje sprovodi samostalna visokoškolska ustanova po prethodno izvršenom vrednovanju stranog studijskog programa. Određuje se nadležnost i rok u kome se donosi rešenje o akademskom priznavanju strane visokoškolske isprave, a takođe, određuje se i pojam "suštinske razlike između vrste i nivoa postignutih znanja i veština i uslova za upis na određeni studijski program" kada akademsko priznavanje može biti uslovljeno sticanjem dodatnih ishoda učenja ili odbijeno.

Priznavanje strane visokoškolske isprave radi zapošljavanja – profesionalno priznavanje. Taj postupak sprovodi Ministarstvo preko ENIC/NARIC centra, kao posebne unutrašnje organizacione jedinice.

Priznavanjem strane viskoškolske isprave radi zapošljavanja, njenom imaocu se izdaje rešenje kojim se priznaje naziv, vrstu, nivo i trajanje (obim) studijskog programa, odnosno kvalifikacije, koji je naveden u stranoj visokoškolskoj ispravi - na izvornom jeziku i na srpskom jeziku i naučnu, umetničku, odnosno stručnu oblast u okviru koje je ostvaren studijski program, odnosno vrstu i nivo kvalifikacije u Republici, i na osnovu tog rešenja lice ostvaruje opšti pristup tržištu rada u Republici, ali nije oslobođeno od ispunjavanja posebnih uslova za obavljanje profesija koje su uređene zakonom ili drugim propisom.

U glavi XV Nacrta zakona (član 135.) propisano je da upravni nadzor nad radom visokoškolskih ustanova vrši ministarstvo nadležno za poslove visokog obrazovanja, a da inspekcijski nadzor vrše inspektori, kao i koja su ovlašćenja inspektora i ko može da obavlja poslove inspektora.

U glavi XVI Nacrta zakona (član 136.) propisani su iznosi novčanih kazni za visokoškolsku ustanovu i odgovorno lice u njoj, u slučaju da je počinjen prekršaj.

U glavi XVII. Poveravanje poslova autonomnoj pokrajini Vojvodina (član 137.) propisano je da na teritoriji Autonomne pokrajine Vojvodine, poslove utvrđene članom 31. stav 1. tač. 4 i 7., članom 51. stav 1., članom 52. st. 2, 5, 8, 12 i 13., članom 54. stav 2., članom 55. stav 2., članom 57. st. 8 i 10., članom 62. stav 5., članom 99. stav 3., članom 127. st. 6-9., članom 129. stav 3 i članom 135. Nacrta zakona, kao poverene poslove, preko svojih organa, obavlja Autonomna pokrajina Vojvodina.

U glavi XVIII Nacrta zakona (član 138.) je zbog uspostavljenog privremenog pravnog sistema na delu teritorije Republike propisano da na teritoriji Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija, Vlada ima prava i obaveze osnivača, do prestanka funkcionisanja privremenog pravnog sistema uspostavljenog na osnovu Rezolucije Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija br. 1244.

U glavi XIX Nacrta zakona (139-155.) sadržane su prelazne i završne odredbe u kojima su propisani rokovi za usaglašavanje sa odredbama ovog zakona, kao i prestanak važenja dosadašnjih propisa.

Nacionalni savet za visoko obrazovanje konstituisaće u skladu sa ovim zakonom, po isteku mandata članova Nacionalnog saveta izabranih po propisima koji su važili do stupanja na snagu ovog zakona, a postupak izbora će se pokrenuti se najkasnije šest meseci pre isteka mandata članova.

Vlada će obrazovati Nacionalno akreditaciono tnajkasnije u roku od dve godine od dana stupanja na snagu ovog zakona, a do početka njegovog rada postupak akreditacije i provere kvaliteta visokoškolskih ustanova i studijskih programa obavljaće se u po propisima koji su važili do stupanja na snagu ovog zakona.

Vlada će utvrditi Normative i standarde rada visokoškolskih ustanova čiji je osnivač Republika i materijalna sredstva za njihovo ostvarivanje u roku do dve godine od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Ministar će u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona doneti podzakonske akte, u skladu sa ovim zakonom.

Nacionalni savet će u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona doneti podzakonske akte u skladu sa ovim zakonom.

Samostalne visokoškolske ustanove usaglasiće svoju organizaciju i opšte akte sa ovim zakonom u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Konstituisanje organa upravljanja, stručnih organa i studentskog parlamenta, kao i izbor organa poslovođenja visokoškolskih ustanova u skladu sa ovim zakonom, izvršiće se po isteku mandata organa konstituisanih po propisima koji su važili do stupanja na snagu ovog zakona, kao i mandat organa poslovođenja izabranih po tim propisima, a postupak izbora organa poslovođenja pokrenuće se najkasnije šest meseci pre isteka mandata organa.

Započeti izbori u zvanje nastavnika i saradnika prema propisima koji su važili do dana stupanja na snagu ovog zakona okončaće se po tim propisima, u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Nastavniku iz člana 78. stav 2. Zakona o visokom obrazovanju ("Službeni glasnik RS", br. 76/05, 100/07-autentično tumačenje, 97/08, 44/10, 93/12, 89/13, 99/14, 45/15-autentično tumačenje, 68/15 i 87/16) rok na koji može zaključiti ugovor o radu na određeno vreme iz člana 92. stav 2. ovog zakona računa se od isteka roka na koji mu je produžen radni odnos.

Do početka primene propisa koji uređuju opštu, stručnu i umetničku maturu, upis na osnovne studije vrši se u skladu sa propisima koji su važili do stupanja na snagu ovog zakona i opštim aktom visokoškolske ustanove.

Studenti upisani na studije do stupanja na snagu ovog zakona u skladu s odredbama čl. 82-88. Zakona o visokom obrazovanju ("Službeni glasnik RS", br. 76/05, 100/07-autentično tumačenje, 97/08, 44/10, 93/12, 89/13, 99/14, 45/15-autentično tumačenje, 68/15 i 87/16) mogu završiti studije po započetom studijskom programu, uslovima i pravilima studija, najkasnije do isteka roka koji se određuje u dvostrukom broju školskih godina potrebnih za realizaciju studijskog programa, računato od dana početka studiranja tog studijskog programa.

Studenti upisani na osnovne studije i na studije na višim školama do 10.9.2005. godine mogu završiti ove studije po započetom nastavnom planu i programu, uslovima i pravilima studija, najkasnije do kraja školske 2017/2018. godine, odnosno do kraja školske 2018/2019. godine za studente upisane na integrisane studije iz polja medicinskih nauka.

Studenti upisani na magistarske studije do 10.9.2005. godine imaju pravo da završe studije po započetom planu i programu, uslovima i pravilima studija, najkasnije do kraja školske 2017/2018. godine.

Kandidati koji su prijavili doktorsku disertaciju do 10.9.2005. godine, odnosno studenti doktorskih studija po propisima koji su važili do toga datuma, imaju pravo da steknu naučni stepen doktora nauka, odnosno da završe studije po započetom planu i programu, uslovima i pravilima studija, najkasnije do kraja školske 2017/2018. godine.

Studenti iz stava 1. ovog člana imaju pravo da nastave započete studije u skladu sa odredbama ovog zakona, na način i po postupku utvrđenim opštim aktom visokoškolske ustanove..

Stručni, akademski, odnosno naučni nazivi stečeni prema propisima koji su važili do stupanja na snagu ovog zakona, u pogledu prava koja iz njega proizlaze, izjednačeni su sa odgovarajućim stručnim, akademskim, odnosno naučnim nazivima utvrđenim ovim zakonom. Lice koje je steklo, ili stekne odgovarajući akademski, stručni ili naučni naziv prema propisima koji su važili do stupanja na snagu ovog zakona, zadržava pravo na njegovo korišćenje u skladu sa propisima prema kojima ih je steklo.

Započeti postupci za priznavanje strane visokoškolske isprave, odnosno vrednovanja stranog studijskog programa prema propisima koji su važili do stupanja na snagu ovog zakona, okončaće se po tim propisima.

Do imenovanja recenzenata u skladu sa članom 21. stav. 2. ovog zakona, za potrebe davanja stručnog mišljenja u postupku prvog vrednovanja stranog studijskog programa radi zapošljavanja, ministar obrazuje komisiju od najmanje tri recenzenta sa liste Komisije za akreditaciju i proveru kvaliteta.

Započeti postupci za izdavanje dozvole za rad i za akreditaciju visokoškoslkih ustanova i studijskih programa prema propisima koji su važili do dana stupanja na snagu ovog zakona, okončaće se po tim propisima.

Visokoškolska ustanova kojoj je izdato uverenje o akreditaciji ustanove, odnosno studijskog programa, u skladu sa propisima do stupanja na snagu ovog zakona, dužna je da podnese zahtev za redovnu akreditaciju u roku od sedam godina od dana izdavanja uverenja o akreditaciji.

Univerzitet će objaviti konkurs za izbor menadžera u roku od devet meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Visokoškolska ustanova će za studenta kome u ustanovi preduniverzitetskog obrazovanja nije dodeljen JOB, u roku od mesec dana od dana upisa na studije, zatražiti od Ministarstva dodelu JOB-a, odnosno privremenog JOB-a.

Za studente upisane na studije do stupanja na snagu ovog zakona visokoškolska ustanova će od Ministarstva zatražiti dodelu JOB-a u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

IV. PROCENA FINANSIJSKIH SREDSTAVA POTREBNIH ZA SPROVOĐENJE ZAKONA

Sredstva za sprovođenje ovog zakona u 2017. godini obezbeđena su Zakonom o budžetu Republike Srbije ("Službeni glasnik RS", broj 99/16) u glavi 24.4, program 2005, programska aktivnost/projekat 0003-0014, u ukupnom iznosu od 39.995.302.000,00 dinara.

S obzirom da je rok za obrazovanje Nacionalnog akreditacionog tela dve godine od dana stupanja na snagu ovog zakona, u ovom trenutku nije moguće definisati visinu neophodnih sredstava potrebnih za rad tog tela.

Izvor: Vebsajt Ministarstva prosvete, 03.05.2017.