PREGLED ODREDABA ZAKONA O NAUČNOISTRAŽIVAČKOJ DELATNOSTI KOJE SE MENJAJU, ODNOSNO DOPUNJUJU
PREGLED ODREDABAZAKONA O NAUČNOISTRAŽIVAČKOJ DELATNOSTI KOJE SE MENJAJU, ODNOSNO DOPUNJUJU
Strategija se usaglašava sa strategijom opšteg privrednog i društvenog razvoja Republike Srbije.
Strategijom se utvrđuju: stanje u oblasti naučnoistraživačke delatnosti; ciljevi koji se u oblasti nauke i tehnološkog razvoja žele postići na nivou Republike Srbije (u daljem tekstu: Republika), prioriteti i pravci naučnog i tehnološkog razvoja; potreban procenat izdvajanja za naučnoistraživačku delatnost iz budžeta Republike i bruto nacionalnog dohotka privrede i iz drugih izvora; naučne oblasti i uže naučne discipline koje treba posebno razvijati i materijalno podržavati radi dostizanja ciljeva u razvoju Republike; prioritetne potrebe u nauci i tehnološkom razvoju i prioriteti ulaganja u naučnoistraživačke programe i projekte; materijalni i sistemski preduslovi za realizaciju Strategije, dinamika i faze realizacije; mere za sprovođenje Strategije i upravljanje njenom realizacijom; drugi elementi od značaja za sprovođenje Strategije.
Strategija se donosi za period od najmanje pet godina, a izmene i dopune Strategije vrše se po postupku predviđenom za njeno donošenje.
STRATEGIJA SE DONOSI ZA PERIOD OD NAJMANJE PET GODINA, A NAJVIŠE DESET GODINA, A IZMENE STRATEGIJE VRŠE SE PO POSTUPKU PREDVIĐENOM ZA NJENO DONOŠENJE.
Strategija se naročito ostvaruje putem programa od opšteg interesa, utvrđenih ovim zakonom.
2. Programi od opšteg interesa za Republiku
Opšti interes u naučnoistraživačkoj delatnosti, u smislu ovog zakona, ostvaruje se putem programa od opšteg interesa za Republiku.
Programi od opšteg interesa za Republiku jesu:
1) Program osnovnih istraživanja;
2) Program istraživanja u oblasti tehnološkog razvoja;
3) Program transfera znanja i tehnologija i podsticanja primene rezultata naučnoistraživačkog rada;
4) Program naučnoistraživačkog rada Srpske akademije nauka i umetnosti i Program naučnoistraživačkog rada Matice srpske;
5) Program naučnoistraživačkog rada centra izuzetnih vrednosti;
6) Program obezbeđivanja i održavanja naučnoistraživačke opreme i prostora za naučnoistraživački rad;
7) Program međunarodne naučne saradnje od značaja za Republiku;
8) Program razvoja informatičkog društva;
9) Program usavršavanja kadrova za naučnoistraživački rad;
10) Program podsticanja i stipendiranja mladih i nadarenih za naučnoistraživački rad;
11) Program nabavke naučne i stručne literature iz inostranstva i pristupa elektronskim naučnim i stručnim bazama podataka;
12) Program izdavanja naučnih publikacija i održavanja naučnih skupova;
13) Program podsticaja aktivnosti naučnih i naučno-stručnih društava, udruženja i drugih organizacija koji su u funkciji unapređivanja naučnoistraživačkog rada, promocije i popularizacije nauke i tehnike i staranja o očuvanju naučne i tehnološke baštine;
13a) Program projektnog sufinansiranja doktorskih akademskih studija;
13b) Program sufinansiranja izgradnje stanova za potrebe mladih istraživača i naučnika u Srbiji;
13v) Program sufinansiranja integralnih i interdisciplinarnih istraživanja;
13g) prioritetni programi utvrđeni Strategijom, kao i drugi programi utvrđeni ovim zakonom.
14) drugi programi, u skladu sa Strategijom i ovim zakonom.
Programe iz stava 2. tač. 1) - 3) i 5) - 14) ovog člana utvrđuje ministar nadležan za naučnoistraživačku delatnost (u daljem tekstu: ministar), uz prethodno pribavljeno mišljenje Nacionalnog saveta za naučni i tehnološki razvoj, a programe iz stava 2. tačka 4) ovog člana na predlog Srpske akademije nauka i umetnosti, odnosno Matice srpske.
Programe iz stava 2. tač. 1) i 2) ovog člana ministar utvrđuje za svaki novi ciklus istraživanja, najmanje devet meseci pre isteka roka za realizaciju tekućeg ciklusa istraživanja u ovim oblastima.
OPŠTI INTERES U NAUČNOISTRAŽIVAČKOJ DELATNOSTI, U SMISLU OVOG ZAKONA, OSTVARUJE SE PUTEM PROGRAMA OD OPŠTEG INTERESA ZA REPUBLIKU.
PROGRAMI OD OPŠTEG INTERESA ZA REPUBLIKU JESU:
1) PROGRAM OSNOVNIH ISTRAŽIVANJA I OSNOVNIH USMERENIH ISTRAŽIVANJA;
2) PROGRAM ISTRAŽIVANJA U OBLASTI TEHNOLOŠKOG RAZVOJA;
3) PROGRAM TRANSFERA ZNANJA I TEHNOLOGIJA I PODSTICANJA PRIMENE REZULTATA NAUČNOISTRAŽIVAČKOG RADA;
4) PROGRAM DUGOROČNIH ISTRAŽIVANJA OD NACIONALNOG I STRATEŠKOG INTERESA ZA REPUBLIKU SRBIJU;
5) PROGRAM NAUČNOISTRAŽIVAČKOG RADA SRPSKE AKADEMIJE NAUKA I UMETNOSTI I PROGRAM NAUČNOISTRAŽIVAČKOG RADA MATICE SRPSKE;
6) PROGRAM OBEZBEĐIVANJA I ODRŽAVANJA NAUČNOISTRAŽIVAČKE OPREME I PROSTORA ZA NAUČNOISTRAŽIVAČKI RAD;
7) PROGRAM SUFINANSIRANJA IZGRADNJE STANOVA ZA POTREBE MLADIH ISTRAŽIVAČA I NAUČNIKA U REPUBLICI SRBIJI;
8) PROGRAM MEĐUNARODNE NAUČNE SARADNJE OD ZNAČAJA ZA REPUBLIKU;
9) PROGRAM NAUČNOISTRAŽIVAČKOG RADA CENTRA IZUZETNIH VREDNOSTI;
10) PROGRAM PODSTICANJA I STIPENDIRANJA MLADIH I NADARENIH ZA NAUČNOISTRAŽIVAČKI RAD;
11) PROGRAM USAVRŠAVANJA KADROVA ZA NAUČNOISTRAŽIVAČKI RAD;
12) PROGRAM PROJEKTNOG SUFINANSIRANJA DOKTORSKIH AKADEMSKIH STUDIJA;
13) PROGRAM NABAVKE NAUČNE I STRUČNE LITERATURE IZ INOSTRANSTVA I PRISTUPA ELEKTRONSKIM NAUČNIM I STRUČNIM BAZAMA PODATAKA;
14) PROGRAM IZDAVANJA NAUČNIH PUBLIKACIJA I ODRŽAVANJA NAUČNIH SKUPOVA;
15) PROGRAM PODSTICAJA AKTIVNOSTI NAUČNIH I NAUČNO-STRUČNIH DRUŠTAVA, S CILJEM PROMOCIJE I POPULARIZACIJE NAUKE I TEHNIKE I STARANJA O OČUVANJU NAUČNE I TEHNOLOŠKE BAŠTINE, KAO I SUFINANSIRANJA PROGRAMSKIH AKTIVNOSTI SPECIJALIZOVANIH ORGANIZACIJA I UDRUŽENJA KOJA SE BAVE DODATNIM OBRAZOVANJEM I USAVRŠAVANJEM TALENTOVANIH UČENIKA I STUDENATA ZA BAVLJENJE NAUČNOISTRAŽIVAČKIM RADOM;
16) PROGRAMI PREDVIĐENI STRATEGIJOM, KAO I DRUGI PROGRAMI PREDVIĐENI OVIM ZAKONOM.
PROGRAME IZ STAVA 2. TAČ. 1)-4) I 6)- 16) OVOG ČLANA UTVRĐUJE MINISTAR NADLEŽAN ZA NAUČNOISTRAŽIVAČKU DELATNOST (U DALJEM TEKSTU: MINISTAR), UZ PRETHODNO PRIBAVLJENO MIŠLJENJE NACIONALNOG SAVETA ZA NAUČNI I TEHNOLOŠKI RAZVOJ, A PROGRAME IZ STAVA 2. TAČKA 5) OVOG ČLANA UTVRĐUJE NADLEŽNI ORGAN SRPSKE AKADEMIJE NAUKA I UMETNOSTI, ODNOSNO MATICE SRPSKE.
PROGRAMI IZ STAVA 2. OVOG ČLANA, PO PRAVILU, DONOSE SE ZA PERIOD OD PET GODINA, A PROGRAM IZ TAČKE 1) REALIZUJE SE U PERIODU DO PET GODINA, PROGRAM IZ TAČKE 2) REALIZUJE SE U PERIODU DO ČETIRI GODINE, PROGRAM IZ TAČKE 3) REALIZUJE SE U PERIODU DO JEDNE GODINE, A PROGRAM IZ TAČKE 4) REALIZUJE SE U PERIODU DO DESET GODINA. PROGRAME IZ TAČ. 1) I 2) UTVRĐUJE MINISTAR ZA SVAKI NOVI CIKLUS ISTRAŽIVANJA.AKO SE PROGRAMI IZTAČ. 1) I 2), ZBOG OBJEKTIVNIH OKOLNOSTI NE REALIZUJU U UTVRĐENIM ROKOVIMA, MINISTAR MOŽE ODLUKOM PRODUŽITI REALIZACIJU PROGRAMA NAJVIŠE ZA JEDNU GODINU REALIZACIJE.
ZA REALIZACIJU PROGRAMA IZ STAVA 2. OVOG ČLANA, TAČ 1)-4) I TAČ 6)-16) MINISTARSTVO RASPISUJE JAVNI KONKURS, A OSTVARIVANJE I FINANSIRANJE PROGRAMA POČINJE, PO PRAVILU, POČETKOM KALENDARSKE GODINE.
Sastav Nacionalnog saveta
Nacionalni savet ima predsednika i 16 članova, iz reda akademika, naučnika, profesora univerziteta i privrednika.
Predsednika i članove Nacionalnog saveta imenuje i razrešava Vlada, u skladu sa ovim zakonom.
Vlada imenuje predsednika Nacionalnog saveta iz reda redovnih profesora univerziteta i naučnih savetnika, na predlog ministra nadležnog za naučnoistraživačku delatnost (u daljem tekstu: ministar).
U Nacionalni savet Vlada imenuje: tri člana u zvanju naučnog savetnika zaposlena u institutima, sa liste kandidata koju predlaže Zajednica instituta Srbije, tri člana u zvanju redovnog profesora zaposlena na univerzitetima, sa liste kandidata koju predlaže Konferencija univerziteta, dva člana na predlog Srpske akademije nauka i umetnosti, jednog člana na predlog Matice srpske, jednog člana predstavnika dijaspore na predlog Ministarstva za dijasporu, jednog člana u zvanju naučnog savetnika ili redovnog profesora u vojnoj naučnoistraživačkoj ustanovi Ministarstva odbrane i Vojske Srbije na predlog Ministarstva odbrane, pet članova iz reda istaknutih privrednika, od kojih su tri člana sa liste kandidata koju predlaže Privredna komora Srbije, a dva člana predstavnika Saveta inostranih investitora.
Liste kandidata koje predlažu Zajednica instituta Srbije, Konferencija univerziteta i Privredna komora Srbije sadrže najmanje dvostruko veći broj kandidata od broja iz stava 4. ovog člana koje Vlada imenuje u Nacionalni savet.
NACIONALNI SAVET IMA PREDSEDNIKA ITRINAEST ČLANOVA, IZ REDA AKADEMIKA, ISTRAŽIVAČA U ZVANJU NAUČNOG SAVETNIKA I REDOVNOG PROFESORA UNIVERZITETAI PRIVREDNIKA.
PREDSEDNIKA I ČLANOVE NACIONALNOG SAVETA IMENUJE I RAZREŠAVA VLADA, U SKLADU SA OVIM ZAKONOM.
VLADA IMENUJE PREDSEDNIKA NACIONALNOG SAVETA IZ REDA REDOVNIH PROFESORA UNIVERZITETA I NAUČNIH SAVETNIKA, NA PREDLOG MINISTRA.
U NACIONALNI SAVET VLADA IMENUJE: TRI ČLANA U ZVANJU NAUČNOG SAVETNIKA ZAPOSLENA U INSTITUTIMA, SA LISTE KANDIDATA KOJU PREDLAŽE ZAJEDNICA INSTITUTA SRBIJE, TRI ČLANA U ZVANJU REDOVNOG PROFESORA ZAPOSLENA NA UNIVERZITETIMA, SA LISTE KANDIDATA KOJU PREDLAŽE KONFERENCIJA UNIVERZITETA SRBIJE, DVAČLANA NA PREDLOG SRPSKE AKADEMIJE NAUKA I UMETNOSTI, JEDNOG ČLANA NA PREDLOG MATICE SRPSKE, JEDNOG ČLANA U ZVANJU NAUČNOG SAVETNIKA ILI REDOVNOG PROFESORA U VOJNOJ NAUČNOISTRAŽIVAČKOJ USTANOVI MINISTARSTVA ODBRANE I VOJSKE SRBIJE NA PREDLOG MINISTARSTVA ODBRANE I TRI ČLANA IZ REDA ISTAKNUTIH PRIVREDNIKA SA LISTE KANDIDATA KOJU PREDLAŽE PRIVREDNA KOMORA SRBIJE.
LISTE KANDIDATA KOJE PREDLAŽU ZAJEDNICA INSTITUTA SRBIJE, KONFERENCIJA UNIVERZITETA SRBIJE I PRIVREDNA KOMORA SRBIJE SADRŽE NAJMANJE TROSTRUKO VEĆI BROJ KANDIDATA OD BROJA IZ STAVA 4. OVOG ČLANA KOJE VLADA IMENUJE U NACIONALNI SAVET. LISTE KANDIDATA SADRŽE: IME I PREZIME KANDIDATA, NAUČNO, ODNOSNO NASTAVNO ZVANJE, FUNKCIJU, IMEJL ADRESU, KONTAKT TELEFON, ORGANIZACIJU ZAPOSLENJA, KRAĆU NAUČNU, ODNOSNO POSLOVNU BIOGRAFIJU I OBLAST NAUKE KOJOM SE BAVI.
Organizacije iz stava 4. ovog člana liste predloga kandidata dostavljaju ministarstvu nadležnom za naučnoistraživačku delatnost (u daljem tekstu: Ministarstvo).
Prilikom imenovanja članova Nacionalnog saveta iz reda predstavnika organizacija koje obavljaju naučnoistraživačku delatnost vodi se računa o RODNOJ RAVNOPRAVNOSTI iravnomernoj zastupljenosti svih šest naučnih oblasti.
Naučne oblasti iz stava 7. ovog člana jesu: prirodno-matematičke, tehničko-tehnološke, medicinske, biotehničke, društvene i humanističke nauke (u daljem tekstu: naučne oblasti).
Nacionalni savet ima zamenika predsednika koga bira iz reda svojih članova, u skladu sa Poslovnikom o radu.
Mandat članova Nacionalnog saveta traje pet godina, uz mogućnost još jednog izbora.
MANDAT PREDSEDNIKA I ČLANOVA NACIONALNOG SAVETA TRAJE PET GODINA. PREDSEDNIK I ČLANOVI NACIONALNOG SAVETA MOGU SE IMENOVATI NAJVIŠE DVA PUTA, S TIM ŠTO SE PRVI MANDAT RAČUNA OD IMENOVANJA U SKLADU SA OVIM ZAKONOM.
Vlada može razrešiti člana Nacionalnog saveta i pre isteka mandata, i to:
1) na lični zahtev;
2) ako ne ispunjava dužnosti člana Nacionalnog saveta ili svojim postupcima povredi ugled te dužnosti;
3) na obrazložen zahtev ovlašćenog predlagača, odnosno nadležnog organa Zajednice instituta, Konferencije univerziteta, Srpske akademije nauka i umetnosti, Matice srpske, Ministarstva za dijasporu, Ministarstva odbrane i Privredne komore Srbije.
VLADA MOŽE RAZREŠITI ČLANA NACIONALNOG SAVETA I PRE ISTEKA MANDATA, ITO:
1) NA LIČNI ZAHTEV;
2) AKO NE ISPUNJAVA DUŽNOSTI ČLANA NACIONALNOG SAVETA ILI NEREDOVNO DOLAZI NA SEDNICE ILI SVOJIM POSTUPCIMA POVREDI UGLED TE DUŽNOSTI;
3) NA OBRAZLOŽEN ZAHTEV OVLAŠĆENOG PREDLAGAČA, ODNOSNO NADLEŽNOG ORGANA ZAJEDNICE INSTITUTA SRBIJE, KONFERENCIJE UNIVERZITETA SRBIJE, SRPSKE AKADEMIJE NAUKA I UMETNOSTI, MATICE SRPSKE, MINISTARSTVA ODBRANE, PRIVREDNE KOMORE SRBIJE I MINISTARSTVA NADLEŽNOG ZA POSLOVE NAUČNOISTRAŽIVAČKE DELATNOSTI.
Nadležnost Nacionalnog saveta
Nacionalni savet:
1) prati stanje i razvoj naučnoistraživačke delatnosti u Republici Srbiji;
2) daje mišljenje ministru na tekst nacrta strategije naučnog i tehnološkog razvoja Republike Srbije;
2A) PRIPREMA I DOSTAVLJA MINISTARSTVU IZVEŠTAJ O OSTVARENIM REZULTATIMA I O UKUPNOJ REALIZACIJI STRATEGIJE;
2B) PODNOSI INICIJATIVU MINISTARSTVU ZA IZMENU STRATEGIJE;
2V) UTVRĐUJE I PREDLAŽE MINISTRU LISTU KANDIDATA ZA ČLANOVE MATIČNIH NAUČNIH ODBORA KOJA SADRŽI DVOSTRUKO VEĆI BROJ ČLANOVA OD ONOG KOJI ĆE SE IMENOVATI ODLUKOM MINISTRA, POSLE SPROVEDENOG JAVNOG POZIVA.
3) priprema i dostavlja Vladi izveštaj o stanju u nauci, krajem marta svake godine za proteklu godinu, sa predlozima i sugestijama za narednu godinu;
4) daje prethodno mišljenje na programe od opšteg interesa za Republiku Srbiju, a koje utvrđuje ministar;
5) DAJE PRETHODNO MIŠLJENJE NA AKT O IZBORU, VREDNOVANJU I FINANSIRANJU PROGRAMA OSNOVNIH ISTRAŽIVANJA I USMERENIH OSNOVNIH ISTRAŽIVANJA, PROGRAMA ISTRAŽIVANJA U OBLASTI TEHNOLOŠKOG RAZVOJA, PROGRAMA TRANSFERA ZNANJA I TEHNOLOGIJA I PODSTICANJA PRIMENE NAUČNOISTRAŽIVAČKIH REZULTATA NAUČNOISTRAŽIVAČKOG RADA I PROGRAMA DUGOROČNIH ISTRAŽIVANJA OD NACIONALNOG I STRATEŠKOG INTERESA ZA REPUBLIKU SRBIJU;
6) predlaže ministru naučne oblasti, grane i discipline za koje se osnivaju matični naučni odbori;
7) daje prethodno mišljenje na akt o postupku i načinu vrednovanja, i kvantitativnom iskazivanju naučnoistraživačkih rezultata istraživača, koji donosi ministar;
8) imenuje i razrešava članove Komisije za sticanje naučnih zvanja;
9) donosi akt o vrednovanju naučnoistraživačkog rada i postupku akreditacije instituta, integrisanih univerziteta, fakulteta i centara izuzetnih vrednosti;
10) donosi akt o kriterijumima i merilima za dodeljivanje, potvrđivanje i oduzimanje statusa centra izuzetnih vrednosti, naučnoistraživački rad i finansiranje centra izuzetnih vrednosti;
11)donosi akt o dodeli, potvrđivanju ili oduzimanju statusa centra izuzetnih vrednosti, na osnovu odluke Odbora za akreditaciju naučnoistraživačkih organizacija;
12)odlučuje u drugom stepenu po žalbama u postupku akreditacije naučnoistraživačkih organizacija;
13) ostvaruje međunarodnu naučnu i tehnološku saradnju, kao i saradnju sa odgovarajućim telom u oblasti visokog obrazovanja, i drugim organima i organizacijama;
14)donosi poslovnik o svom radu;
15) obavlja i druge poslove, u skladu sa ovim zakonom i poslovnikom o radu.
Akti iz stava 1. tač. 9)i10) ovog člana objavljuju se u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Postupak akreditacije
Odbor za akreditaciju sprovodi postupak akreditacije svake četvrte godine (redovni postupak), ili u kraćem roku, na zahtev naučnoistraživačke organizacije, osnivača naučnoistraživačke organizacije ili Ministarstva (vanredni postupak), za naučnoistraživačke organizacije koje su upisane u Registar naučnoistraživačkih organizacija, kao i postupak za potvrđivanje ili oduzimanje statusa centra izuzetnih vrednosti.
Naučnoistraživačke organizacije koje mogu podneti zahtev za akreditaciju jesu: instituti, fakulteti, integrisani univerziteti, centri izuzetnih vrednosti i naučnoistraživačke organizacije iz oblasti odbrane i Vojske Srbije.
ZAHTEV ZA AKREDITACIJU MOGU PODNETI NAUČNOISTRAŽIVAČKE ORGANIZACIJE, SA SVOJSTVOM PRAVNOG LICA, I TO: INSTITUTI, FAKULTETI, UNIVERZITETI, VISOKOŠKOLSKE USTANOVE ZA POTREBE POLICIJSKOG OBRAZOVANJA, NAUČNOISTRAŽIVAČKE ORGANIZACIJE IZ OBLASTI ODBRANE I VOJSKE SRBIJE I CENTRI IZUZETNIH VREDNOSTI.
ZAHTEV ZA AKREDITACIJU CENTRA IZUZETNIH VREDNOSTI KOJI JE U SASTAVU NAUČNOISTRAŽIVAČKE ORGANIZACIJE, BEZ SVOJSTVA PRAVNOG LICA, PODNOSI NAUČNOISTRAŽIVAČKA ORGANIZACIJA U ČIJEM JE SASTAVU CENTAR IZUZETNIH VREDNOSTI.
ZA NAUČNOISTRAŽIVAČKE ORGANIZACIJE IZ OBLASTI ODBRANE I VOJSKE SRBIJE, KOJE NEMAJU SVOJSTVO PRAVNOG LICA, ZAHTEV ZA AKREDITACIJU PODNOSI MINISTARSTVO NADLEŽNO ZA POSLOVE ODBRANE.
Redovni postupak pokreće Ministarstvo najmanje 120 dana pre isteka roka za koji važi akreditacija.
Kada se radi o naučnoistraživačkoj organizaciji koja nije upisana u Registar naučnoistraživačkih organizacija, osnivač podnosi zahtev za akreditaciju Odboru za akreditaciju.
Za naučnoistraživačku organizaciju koja nije upisana u Registar naučnoistraživačkih organizacija, Odbor za akreditaciju ocenjuje kvalitet i rezultate njenog naučnoistraživačkog rada u periodu od njenog osnivanja.
Po prijemu zahteva iz st. 1. i 4. ovog člana, Odbor za akreditaciju obavlja proveru kvaliteta naučnoistraživačkog rada, u skladu sa ovim zakonom, donosi odluku u roku od 90 dana od dana prijema zahteva i dostavlja je Ministarstvu i osnivaču.
Odbor za akreditaciju može doneti pozitivnu ili negativnu odluku o akreditaciji naučnoistraživačke organizacije.
Ako Odbor za akreditaciju ne donese odluku u roku od 90 dana, ministar ima pravo da razreši članove Odbora za akreditaciju i da imenuje nove članove.
Odbor za akreditaciju dužan je da u ponovljenom postupku donese odluku o akreditaciji naučnoistraživačke organizacije u roku od 60 dana.
Na osnovu pozitivne odluke o akreditaciji, naučnoistraživačka organizacija koja nije upisana u Registar naučnoistraživačkih organizacija stiče pravo da se u roku od 30 dana, u skladu sa ovim zakonom, upiše u Registar naučnoistraživačkih organizacija.
Na osnovu pozitivne odluke o akreditaciji, registrovana naučnoistraživačka organizacija zadržava prava koja je stekla upisom u Registar naučnoistraživačkih organizacija.
Osnivač naučnoistraživačke organizacije, odnosno naučnoistraživačka organizacija, može da podnese žalbu Nacionalnom savetu u roku od 30 dana od dana prijema negativne odluke o akreditaciji.
Nacionalni savet je dužan da u roku od 90 dana donese konačnu odluku o akreditaciji.
Ako je doneta konačna negativna odluka o akreditaciji, naučnoistraživačka organizacija briše se iz Registra naučnoistraživačkih organizacija.
Osnivač naučnoistraživačke organizacije, odnosno naučnoistraživačka organizacija, koja je dobila negativnu odluku o akreditaciji, ima pravo da ponovi zahtev za akreditaciju, po isteku godine dana od dana prijema konačne odluke o akreditaciji.
Sastav matičnog naučnog odbora
Matični naučni odbor ima najmanje sedam članova, koje imenuje ministar sa liste kandidata.
Lista kandidata iz stava 1. ovog člana utvrđuje se na osnovu javnog poziva Ministarstva i predloga naučnog, odnosno nastavno-naučnog veća naučnoistraživačkih organizacija.
Članovi matičnih naučnih odbora za određenu naučnu oblast, granu i disciplinu imenuju se iz reda istaknutih istraživača u zvanju naučnog savetnika ili redovnog profesora univerziteta.
Mandat predsednika, zamenika predsednika i članova matičnog naučnog odbora traje tri godine, uz mogućnost još jednog izbora.
Predsednika matičnog naučnog odbora i zamenika predsednika biraju članovi odbora, većinom glasova svih članova odbora.
Ministar može razrešiti člana matičnog naučnog odbora, i pre isteka mandata, i to: na lični zahtev ili ako prekrši Poslovnik o radu matičnog naučnog odbora.
MATIČNI NAUČNI ODBOR IMA NAJMANJE SEDAM, A NAJVIŠE 15 ČLANOVA, U ZAVISNOSTI OD TOGA ZA KOJU SE NAUČNU OBLAST, GRANU ILI DISCIPLINU OBRAZUJE.
PREDSEDNIK, ZAMENIK PREDSEDNIKA I ČLANOVI MATIČNOG NAUČNOG ODBORA SU ISTRAŽIVAČI U ZVANJU NAUČNOG SAVETNIKA ILI REDOVNOG PROFESORA UNIVERZITETA.
MINISTARSTVO RASPISUJE JAVNI POZIV ZA PREDLAGANJE KANDIDATA ZA ČLANOVE MATIČNIH NAUČNIH ODBORA.
JAVNI POZIV, PORED ROKA ZA DOSTAVLJANJE PREDLOGA KANDIDATA, SADRŽI I SLEDEĆE PODATKE: IME I PREZIME KANDIDATA, NAUČNO, ODNOSNO NASTAVNO ZVANJE, ORGANIZACIJU ZAPOSLENJA, IMEJL ADRESU, KONTAKT TELEFON, KRAĆU NAUČNU BIOGRAFIJU I OBLAST NAUKE KOJOM SE KANDIDAT ZA ČLANA MATIČNOG NAUČNOG ODBORA BAVI.
PRAVO DA PREDLAŽU KANDIDATE ZA ČLANOVE MATIČNIH NAUČNIH ODBORA IMAJU NAUČNA I NASTAVNO-NAUČNA VEĆA NAUČNOISTRAŽIVAČKE ORGANIZACIJE I ISTRAŽIVAČI U NAUČNOM, ODNOSNO NASTAVNOM ZVANJU.
POSLE SPROVEDENOG JAVNOG POZIVA, ČLANOVE MATIČNIH NAUČNIH ODBORA IMENUJE MINISTAR SA LISTE KANDIDATA KOJU JE UTVRDIO NACIONALNI SAVET.
PRILIKOM IMENOVANJA ČLANOVA MATIČNIH NAUČNIH OBLASTI VODI SE RAČUNA O RODNOJ RAVNOPRAVNOSTI IRAVNOMERNOJ ZASTUPLJENOSTI NAUČNIH GRANA I DISCIPLINA U OKVIRU NAUČNE OBLASTI, KAO I O KOMPETENTNOSTI ISTRAŽIVAČA ZA NAUČNU OBLAST, GRANU I DISCIPLINU ZA KOJU SE OBRAZUJE MATIČNI NAUČNI ODBOR.
MANDAT PREDSEDNIKA, ZAMENIKA PREDSEDNIKA I ČLANOVA MATIČNIH NAUČNIH ODBORA TRAJE PET GODINA.
PREDSEDNIKA I ZAMENIKA PREDSEDNIKA MATIČNOG NAUČNOG ODBORA BIRAJU ČLANOVI MATIČNOG NAUČNOG ODBORA, VEĆINOM GLASOVA SVIH ČLANOVA MATIČNOG NAUČNOG ODBORA.
MINISTAR MOŽE RAZREŠITI PREDSEDNIKA I ČLANA MATIČNOG NAUČNOG ODBORA, I PRE ISTEKA MANDATA IZ STAVA 8. OVOG ČLANA, I TO: NA LIČNI ZAHTEV, AKO NE DOLAZI REDOVNO NA SEDNICE ILI AKO PREKRŠI POSLOVNIK O RADU MATIČNOG NAUČNOG ODBORA.
Nadležnost matičnog naučnog odbora
Matični naučni odbor:
1) daje mišljenje Komisiji o kvalitetu naučnoistraživačkog rada i doprinosu istraživača - kandidata za izbor u naučno zvanje, u skladu sa ovim zakonom;
2) daje Ministarstvu ocenu o naučnoj kompetentnosti istraživača, odnosno nastavnika visokoškolskih ustanova za realizaciju programa i projekata utvrđenih ovim zakonom;
3) razmatra predloge projekata za realizaciju programa iz člana 10. tač. 1) - 3) ovog zakona i predlaže ministru rang listu projekata za finansiranje;
4) razmatra izveštaje o realizaciji projekata u okviru programa utvrđenih u članu 10. tač. 1) - 3) ovog zakona;
5) daje prethodno mišljenje na akt o kategorizaciji i rangiranju naučnih skupova koji donosi ministar;
6) PREDLAŽE ČLANA U KOMISIJU ZA UTVRĐIVANJE PREDLOGA GODIŠNJE LISTE KATEGORISANIH ČASOPISA.
7) odlučuje u drugom stepenu po prigovoru istraživača na odluku naučnog veća instituta o izboru u zvanje istraživač-saradnik;
7a) daje prethodno mišljenje ministru na akt o postupku i načinu vrednovanja, i kvantitativnom iskazivanju naučnoistraživačkih rezultata istraživača;
8) daje mišljenje, priprema izveštaje i druge materijale na zahtev ministra, Nacionalnog saveta, Odbora za akreditaciju i Komisije;
9) donosi poslovnik o svom radu;
10) obavlja i druge poslove, u skladu sa ovim zakonom i aktom o obrazovanju.
Matični naučni odbor podnosi ministru izveštaj o svom radu najmanje jednom godišnje.
Ministarstvo:
1) predlaže Vladi politiku u oblasti naučnoistraživačke delatnosti;
2) prati i podstiče razvoj naučnoistraživačke delatnosti u Republici;
3)raspodeljuje finansijska sredstva iz budžeta Republike naučnoistraživačkim organizacijama za ostvarivanje programa utvrđenih u članu 10. ovog zakona i kontroliše njihovo namensko korišćenje;
4) donosi podzakonske akte, u skladu sa ovim zakonom;
5) donosi akt o ispunjenosti uslova za obavljanje naučnoistraživačke delatnosti od opšteg interesa, u skladu sa ovim zakonom;
6) donosi akt o izboru, vrednovanju i finansiranju programa iz člana 10. stav 2. tač. 1) - 3) IZ ČLANA 10. STAV 2. TAČ. 1)-4)ovog zakona, kao i akt o finansiranju drugih programa od opšteg interesa za Republiku, za svaki program posebno;
6A) OBRAZUJE KOMISIJU ZA UTVRĐIVANJE PREDLOGA GODIŠNJE LISTE KATEGORISANIH ČASOPISA (U DALJEM TEKSTU: KOMISIJA). ČLANOVE KOMISIJE IMENUJE MINISTAR TAKO ŠTO SVAKI MATIČNI NAUČNI ODBOR PREDLAŽE SVOG PREDSTAVNIKA, IZ REDA ČLANOVA MATIČNOG NAUČNOG ODBORA. PREDSEDNIKA KOMISIJE IMENUJE MINISTAR IZ REDA ČLANOVA KOJE SU PREDLOŽILI MATIČNI NAUČNI ODBORI. PRILIKOM IMENOVANJA ČLANOVA KOMISIJE VODI SE RAČUNA O RAVNOMERNOJ ZASTUPLJENOSTI NAUČNIH OBLASTI I O RODNOJ RAVNOPRAVNOSTI;
6B) DONOSI AKT O UTVRĐIVANJU GODIŠNJE LISTE KATEGORISANIH ČASOPISA, NA PREDLOG KOMISIJE IZ TAČKE 6A) OVOG ČLANA;
7) VODI REGISTAR NAUČNOISTRAŽIVAČKIH ORGANIZACIJA I REGISTAR ISTRAŽIVAČA, KOJI SU DEO ELEKTRONSKE BAZE PODATAKA, U SKLADU SA OVIM ZAKONOM;
8) ostvaruje međunarodnu naučnu i tehnološku saradnju i stara se o povezivanju i uključivanju naučnoistraživačkih organizacija u evropski i međunarodni istraživački prostor;
9) vrši nadzor, u skladu sa zakonom;
10) obavlja i druge poslove, u skladu sa zakonom.
Centar za promociju nauke
Osniva se Centar za promociju nauke (u daljem tekstu: Centar) radi promocije i popularizacije nauke i tehnike, odnosno naučno-tehnoloških rezultata i dostignuća u zemlji i svetu.
Centar posluje pod nazivom: Centar za promociju nauke.
Sedište Centra je u Beogradu.
Centar ima svojstvo pravnog lica koje stiče upisom u sudski registar.
Centar je samostalan u svom radu.
Centar za svoje obaveze odgovara sredstvima kojima raspolaže.
Centar ima pečat čija se sadržina, izgled i upotreba uređuju u skladu sa zakonom.
Štambilj Centra je pravougaonog oblika dimenzija 60x30 mm i sadrži tekst: "Centar za promociju nauke", i rubrike za upis datuma prijema podneska, broja pod kojim se podnesak zavodi i broja priloga uz podnesak. Tekst štambilja Centra ispisuje se na srpskom jeziku ćiriličkim pismom.
Direktor Centra uređuje rukovanje, čuvanje i evidenciju pečata i štambilja Centra.
Centar je nadležan da:
1) priprema predlog programa promocije nauke, naučno-tehnoloških rezultata i dostignuća;
2) priprema predlog akta o finansiranju aktivnosti naučnih, naučno-stručnih društava, udruženja i drugih organizacija koji su u funkciji unapređenja naučnoistraživačkog rada, promocije i popularizacije nauke i tehnike;
3) sarađuje i materijalno podstiče aktivnosti naučnih, naučno-stručnih društava, udruženja i drugih organizacija koji su u funkciji unapređenja naučnoistraživačkog rada, promocije i popularizacije nauke i tehnike;
4) sarađuje sa institutima, visokoškolskim ustanovama i drugim naučnoistraživačkim organizacijama i privrednim društvima i njihovim asocijacijama na ostvarivanju promocije i popularizacije nauke i tehnologije;
5) organizuje ili učestvuje u organizovanju skupova, savetovanja, okruglih stolova i drugih manifestacija radi promocije nauke, naučno-tehnoloških rezultata i dostignuća;
6) vodi evidenciju naučnih, naučno-stručnih društava i drugih organizacija i udruženja koja promovišu i popularizuju nauku;
7) organizuje zajedničko izlaganje naučnih izdanja naučnoistraživačkih organizacija na Međunarodnom sajmu knjiga u Beogradu;
8) ostvaruje saradnju i pruža usluge u domenu promocije i popularizacije nauke Ministarstvu i ministarstvu nadležnom za visoko obrazovanje;
9) obavlja poslove u oblasti marketinga i druge poslove u vezi sa promocijom nauke, naučno-tehnoloških rezultata i dostignuća u zemlji i svetu;
10) izdaje brošure i druge publikacije u vezi sa promocijom i popularizacijom nauke;
11) obavlja i druge poslove, u skladu sa ovim zakonom i statutom Centra.
Program iz tačke 1) ovog člana donosi Vlada, na predlog Upravnog odbora Centra.
Organi Centra su: Upravni odbor i direktor.
Upravni odbor Centra ima pet članova, od kojih predsednika i dva člana određuje Vlada, kao svoje predstavnike, a dva člana su iz reda zaposlenih u Centru.
Dva člana upravnog odbora Centra iz reda zaposlenih, biraju se većinom glasova svih zaposlenih u Centru.
Vlada imenuje i razrešava članove upravnog odbora Centra, na predlog ministra.
Mandat članova Upravnog odbora Centra traje četiri godine, sa mogućnošću još jednog izbora.
Upravni odbor:
1) donosi statut Centra;
2) donosi akt o finansiranju aktivnosti naučnih, naučno-stručnih društava, udruženja i drugih organizacija koji su u funkciji unapređenja naučnoistraživačkog rada, promocije i popularizacije nauke i tehnike;
3) odlučuje o poslovanju Centra;
4) usvaja godišnji program rada Centra;
5) donosi finansijski plan Centra;
6) imenuje i razrešava direktora;
7) odlučuje o korišćenju sredstava, u skladu sa zakonom;
8) vrši druge poslove, u skladu sa zakonom i statutom.
Upravni odbor donosi statut Centra, uz saglasnost Vlade.
Upravni odbor Centra doneće Statut Centra u roku od devedeset dana od dana njegovog imenovanja.
Direktor:
1) zastupa i predstavlja Centar;
2) rukovodi radom i poslovanjem Centra;
3) predlaže akte koje donosi Upravni odbor Centra;
4) izvršava odluke Upravnog odbora Centra i preduzima mere za njihovo sprovođenje;
5) stara se o zakonitosti rada Centra i odgovara za korišćenje i raspolaganje imovinom Centra;
6) donosi akt o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mesta u Centru;
7) odlučuje o pravima, obavezama i odgovornostima zaposlenih u Centru;
8) vrši i druge poslove utvrđene zakonom i Statutom Centra.
Direktora Centra imenuje i razrešava Upravni odbor Centra, uz prethodno pribavljenu saglasnost ministra.
Direktor se imenuje na osnovu javnog konkursa koji raspisuje Upravni odbor Centra.
Za direktora Centra može biti imenovano lice koje pored opštih uslova propisanih zakonom ispunjava i sledeće uslove: završene diplomske akademske studije; radno iskustvo od najmanje pet godina; da ima dokazane organizacione i upravljačke sposobnosti.
Direktor se imenuje na četiri godine, sa mogućnošću još jednog izbora.
Programe iz člana 10. ovog zakona mogu ostvarivati:
1) Srpska akademija nauka i umetnosti;
2) Matica srpska;
3) akreditovane naučnoistraživačke organizacije (instituti, fakulteti, integrisani univerziteti i centri izuzetnih vrednosti);
4) istraživači i studenti doktorskih studija, odnosno stipendisti;
5) druge organizacije, u skladu sa ovim zakonom.
Programe od opšteg interesa za Republiku Srbiju mogu ostvarivati visokoškolske ustanove i naučnoistraživačke organizacije koje su osnovane i obavljaju delatnost, u skladu sa propisima iz oblasti sistema odbrane i Vojske Srbije, ako ispunjavaju uslove propisane ovim zakonom, odnosno ako su akreditovane i upisane u Registar naučnoistraživačkih organizacija.
Osnivač instituta može biti Republika, autonomna pokrajina, jedinica lokalne samouprave, domaće i strano pravno i fizičko lice, u skladu sa zakonom.
Kad institut osniva više osnivača, njihova međusobna prava, obaveze i odgovornosti uređuju se ugovorom.
Pre donošenja akta o osnivanju, osnivač usvaja elaborat o opravdanosti osnivanja instituta, koju dostavlja Ministarstvu i Odboru za akreditaciju.
Kada je osnivač instituta Republika, akt o osnivanju i ukidanju donosi Vlada.
KADA JE OSNIVAČ INSTITUTA REPUBLIKA, AKT O OSNIVANJU I UKIDANJU INSTITUTA DONOSI VLADA. KADA JE OSNIVAČ INSTITUTA AUTONOMNA POKRAJINA ILI JEDINICA LOKALNE SAMOUPRAVE, AKT O OSNIVANJU I UKIDANJUINSTITUTA DONOSI NADLEŽNI POKRAJINSKI ORGAN, ODNOSNO NADLEŽNI ORGAN JEDINICE LOKALNE SAMOUPRAVE.
Institute koji obavljaju naučnoistraživačku delatnost za potrebe odbrane osniva i ukida Vlada, u skladu sa uslovima utvrđenim ovim zakonom.
Vlada, na osnovu sporazumnog predloga Ministarstva i ministarstva nadležnog za odbranu, bliže uređuje uslove i način ostvarivanja aučnoistraživačke delatnosti u oblasti odbrane, kao i položaj istraživača, u pogledu osobenosti vezanih za ciljeve i prirodu istraživanja od značaja za odbranu.
Institut od nacionalnog značaja za Republiku Srbiju
Institut od nacionalnog značaja za Republiku Srbiju (u daljem tekstu: nacionalni institut) je vrhunska naučna ustanova od posebnog nacionalnog značaja za jednu ili više srodnih naučnih oblasti koja obavlja istraživanja od prioritetnog značaja za naučni, obrazovni, kulturni i ukupni društveno-ekonomski razvoj Republike Srbije.
INSTITUT OD NACIONALNOG ZNAČAJA ZA REPUBLIKU SRBIJU (U DALJEM TEKSTU: INSTITUT OD NACIONALNOG ZNAČAJA) JE VRHUNSKA NAUČNOISTRAŽIVAČKA USTANOVA OD POSEBNOG NACIONALNOG ZNAČAJA ZA JEDNU ILI VIŠE SRODNIH NAUČNIH OBLASTI KOJA OBAVLJA ISTRAŽIVANJA OD PRIORITETNOG ZNAČAJA ZA NAUČNI, OBRAZOVNI, KULTURNI I UKUPNI DRUŠTVENO-EKONOMSKI RAZVOJ REPUBLIKE SRBIJE.
Nacionalni institut INSTITUT OD NACIONALNOG ZNAČAJAobavlja istraživanja koja imaju za cilj: razvoj i unapređenje opšteg fonda znanja, posebno, u oblasti nauke, odnosno naučnih disciplina za koje je osnovan; podizanje tehničko-tehnološkog nivoa; valorizovanje rezultata istraživanja i širenje naučnih saznanja; obrazovanje i osposobljavanje kadrova za naučnoistraživački rad.
Radi ostvarivanja istraživanja iz stava 2. ovog člana, nacionalni institut INSTITUT OD NACIONALNOG ZNAČAJA utvrđuje dugoročni program naučnoistraživačkog rada, usaglašen sa ciljevima i prioritetima koji su utvrđeni Strategijom.
Nacionalni institut institut od nacionalnog značaja može da organizuje ili učestvuje u izvođenju programa doktorskih akademskih studija, u skladu sa zakonom kojim se uređuje visoko obrazovanje.
Akt o osnivanju nacionalnog instituta donosi Vlada, na predlog Ministarstva.
Nacionalni institut se osniva kao ustanova u državnoj svojini.
Aktom o osnivanju nacionalnog instituta uređuju se poslovno ime i sedište nacionalnog instituta, delatnost, zastupanje, organi nacionalnog instituta, kao i druga pitanja od značaja za rad nacionalnog instituta.
Sredstva za rad nacionalnog instituta obezbeđuju se u budžetu Republike Srbije, i iz drugih izvora, u skladu sa ovim zakonom.
Organi nacionalnog instituta jesu: upravni odbor i direktor.
Stručni organ nacionalnog instituta jeste naučno veće.
STATUS INSTITUTA OD NACIONALNOG ZNAČAJA MOŽE STEĆI NAUČNI, ODNOSNO ISTRAŽIVAČKO-RAZVOJNI INSTITUT, NA NAČIN I POD USLOVIMA PROPISANIM OVIM ZAKONOM.
AKT O STICANJU STATUSA INSTITUTA OD NACIONALNOG ZNAČAJA DONOSI VLADA.
INSTITUT KOJI JE STEKAO STATUS INSTITUTA OD NACIONALNOG ZNAČAJA UPISUJE SE U REGISTAR NAUČNOISTRAŽIVAČKIH ORGANIZACIJA MINISTARSTVA.
INSTITUT KOJI JE, U SKLADU SA OVIM ZAKONOM, STEKAO STATUS INSTITUTA OD NACIONALNOG ZNAČAJA, UZ NAZIV INSTITUTA UNOSI I OZNAKU: "INSTITUT OD NACIONALNOG ZNAČAJA ZA REPUBLIKU SRBIJU".
INSTITUT OD NACIONALNOG ZNAČAJA IMA ORGANE U SKLADU SA OVIM ZAKONOM.
INSTITUT OD NACIONALNOG ZNAČAJA FINANSIRA SE U SKLADU SA OVIM ZAKONOM.
Nacionalni institut osniva se spajanjem dva ili više srodna instituta akreditovana i upisana u Registar naučnoistraživačkih organizacija koji vodi Ministarstvo, od pojedinih organizacionih delova jednog instituta, ili od organizacionih delova više instituta.
Uslovi za osnivanje nacionalnog instituta jesu:
1) da ima dugoročni program naučnoistraživačkog rada usaglašen sa prioritetnim istraživanjima i programima koji su utvrđeni Strategijom;
2) da rezultatima naučnoistraživačkog rada doprinosi razvoju nauke, odnosno doprinosi opštem fondu znanja, kao i razvoju tehnologije;
3) da ima uspostavljenu i razvijenu međunarodnu naučnu saradnju;
4) da u dužem vremenskom periodu ostvaruje međunarodno priznate naučne rezultate;
5) da ima u radnom odnosu sa punim radnim vremenom najmanje 100 istraživača u naučnim, odnosno nastavnim zvanjima, kompetentnih za oblast nauke ili naučne discipline kojima se bavi;
6) da ima program razvoja obrazovnog i naučnoistraživačkog podmlatka;
7) da ima odgovarajući prostor, opremu i druga sredstva za ostvarivanje programa od opšteg interesa i prioritetnih programa koji su utvrđeni Strategijom;
8) da ima naučno-informativnu dokumentaciju ili bibliotečko-informacioni centar.
STATUS INSTITUTA OD NACIONALNOG ZNAČAJA MOŽE STEĆI NAUČNI, ODNOSNO ISTRAŽIVAČKO-RAZVOJNI INSTITUT, AKO PORED USLOVA IZ ČLANA 46A ST. 1. I 2. OVOG ZAKONA, ISPUNJAVA I SLEDEĆE USLOVE:
1) DA JE UPISAN U REGISTAR NAUČNOISTRAŽIVAČKIH ORGANIZACIJA MINISTARSTVA;
2) DA GA JE OSNOVALA REPUBLIKA I DA POSLUJE SREDSTVIMA U JAVNOJ SVOJINI;
3) DA OBAVLJA ISTRAŽIVANJA IZ NAUČNE OBLASTI ZA KOJU JE OSNOVAN, NAJMANJE 20 GODINA PRE PODNOŠENJA PRIJAVE (ZAHTEVA) ZA AKREDITACIJU ZA STICANJE STATUSA INSTITUTA OD NACIONALNOG ZNAČAJA ZA REPUBLIKU SRBIJU;
4) DA IMA DUGOROČNI PROGRAM NAUČNOISTRAŽIVAČKOG RADA, USAGLAŠEN S CILJEVIMA I PRIORITETIMA KOJI SU UTVRĐENI STRATEGIJOM;
5) DA REZULTATIMA NAUČNOISTRAŽIVAČKOG RADA DOPRINOSI RAZVOJU NAUKE, ODNOSNO DOPRINOSI OPŠTEM FONDU ZNANJA, KAO I RAZVOJU TEHNOLOGIJE;
6) DA IMA USPOSTAVLJENU I RAZVIJENU MEĐUNARODNU NAUČNU SARADNJU;
7) DA U DUŽEM VREMENSKOM PERIODU OSTVARUJE MEĐUNARODNO PRIZNATE NAUČNE REZULTATE;
8) DA IMA U RADNOM ODNOSU SA PUNIM RADNIM VREMENOM NAJMANJE 50 ISTRAŽIVAČA U NAUČNIM, ODNOSNO NASTAVNIM ZVANJIMA, KOMPETENTNIH ZA OBLAST NAUKE ILI NAUČNE DISCIPLINE KOJIMA SE BAVI;
9) DA IMA PROGRAM RAZVOJA OBRAZOVNOG I NAUČNOISTRAŽIVAČKOG PODMLATKA;
10) DA IMA ODGOVARAJUĆI PROSTOR, OPREMU I DRUGA SREDSTVA ZA OSTVARIVANJE PROGRAMA OD OPŠTEG INTERESA I PRIORITETNIH PROGRAMA KOJI SU UTVRĐENI STRATEGIJOM;
11) DA IMA NAUČNO-INFORMATIVNU DOKUMENTACIJU ILI BIBLIOTEČKO-INFORMACIONI CENTAR.
Nacionalni institut podleže postupku akreditacije, u skladu sa ovim zakonom.
Ako nacionalni institut ispunjava uslove propisane u članu 46v ovog zakona, i ako je Odbor za akreditaciju naučnoistraživačkih organizacija doneo pozitivnu odluku o akreditaciji tog instituta, Vlada na predlog Ministarstva donosi akt o osnivanju nacionalnog instituta.
Na osnovu akta iz stava 2. ovog člana, Ministarstvo vrši upis nacionalnog instituta u Registar naučnoistraživačkih organizacija.
INSTITUT OD NACIONALNOG ZNAČAJA PODLEŽE POSTUPKU AKREDITACIJE (REDOVNI I VANREDNI POSTUPAK), U SKLADU SA OVIM ZAKONOM.
ZAHTEV ZA AKREDITACIJU RADI STICANJA STATUSA INSTITUTA OD NACIONALNOG ZNAČAJA MOŽE PODNETI NAUČNI, ODNOSNO ISTRAŽIVAČKO-RAZVOJNI INSTITUT KOJI JE UPISAN U REGISTAR NAUČNOISTRAŽIVAČKIH ORGANIZACIJA MINISTARSTVA.
ISPUNJENOST USLOVA PROPISANIH OVIM ZAKONOM I AKTOM KOJIM SE UREĐUJE VREDNOVANJE NAUČNOISTRAŽIVAČKOG RADA I POSTUPAK AKREDITACIJE UTVRĐUJE ODBOR ZA AKREDITACIJU NAUČNOISTRAŽIVAČKIH ORGANIZACIJA I DONOSI ODLUKU O AKREDITACIJI INSTITUTA RADI STICANJA STATUSA INSTITUTA OD NACIONALNOG ZNAČAJA.
NA OSNOVU POZITIVNE ODLUKE O AKREDITACIJI, A NA PREDLOG MINISTARSTVA, VLADA DONOSI AKT O STICANJU STATUSA INSTITUTA OD NACIONALNOG ZNAČAJA.
STATUS INSTITUTA OD NACIONALNOG ZNAČAJA, INSTITUT MOŽE IZGUBITI AKO PRESTANE DA ISPUNJAVA USLOVE PROPISANE OVIM ZAKONOM, ODNOSNO AKO ODBOR ZA AKREDITACIJU U REDOVNOM ILI VANREDNOM POSTUPKU DONESE NEGATIVNU ODLUKU O AKREDITACIJI TOG INSTITUTA.
AKT O ODUZIMANJU STATUSA INSTITUTA OD NACIONALNOG ZNAČAJA DONOSI VLADA, NA PREDLOG MINISTARSTVA.
AKT VLADE O STICANJU ILI ODUZIMANJU STATUSA INSTITUTA OD NACIONALNOG ZNAČAJA OBJAVLJUJE SE U "SLUŽBENOM GLASNIKU REPUBLIKE SRBIJE.
Upotreba i korišćenje naziva institut
Organizacija koja nije upisana u Registar naučnoistraživačkih organizacija kao naučnoistraživačka organizacija, u skladu sa ovim zakonom, ne može u svom poslovnom imenu da sadrži nazive: "naučni institut", "istraživačko-razvojni institut", "nacionalni institut" "INSTITUT OD NACIONALNOG ZNAČAJA" i "centar izuzetnih vrednosti".
Organi u naučnom, istraživačko-razvojnom i nacionalnom institutu INSTITUTU OD NACIONALNOG ZNAČAJA koji su osnovani kao ustanove jesu: upravni odbor i direktor.
Istraživačko-razvojni institut koji se osniva, odnosno organizuje u skladu sa propisima o privrednim društvima, ima organe u skladu sa tim propisima.
Kad je Republika vlasnik dela kapitala istraživačko-razvojnog instituta, Vlada imenuje svoje predstavnike u organe tog instituta, srazmerno udelu kapitala, nezavisno od toga da li je institut organizovan kao ustanova ili privredno društvo.
Stručni organ instituta jeste naučno veće.
INSTITUT ČIJI JE OSNIVAČ AUTONOMNA POKRAJINA, JEDINICA LOKALNE SAMOUPRAVE, DOMAĆE I STRANO PRAVNO I FIZIČKO LICE IMA ORGANE UTVRĐENE OVIM ZAKONOM.
U NAUČNOISTRAŽIVAČKIM ORGANIZACIJAMA IZ OBLASTI ODBRANE I VOJSKE SRBIJE ORGANI INSTITUTA FORMIRAJU SE U SKLADU SA ZAKONOM O ODBRANI I ZAKONOM O VOJSCI SRBIJE.
Upravni odbor
Upravni odbor naučnog, istraživačko-razvojnog i nacionalnog instituta čiji je osnivač Republika Srbija ima sedam članova koje imenuje Vlada, od kojih predsednika i tri člana određuje Vlada, kao svoje predstavnike, a tri člana predlaže naučno veće instituta iz reda istraživača u naučnim ili nastavnim zvanjima zaposlenih u institutu.
U naučnom institutu i nacionalnom institutu većinu članova upravnog odbora koje određuje Vlada moraju činiti istraživači u naučnim, odnosno nastavnim zvanjima, kompetentni za oblast nauke kojom se institut bavi.
U NAUČNOM I ISTRAŽIVAČKO-RAZVOJNOM INSTITUTU VEĆINU ČLANOVA UPRAVNOG ODBORA KOJE ODREĐUJE VLADA, KAO SVOJE PREDSTAVNIKE MORAJU ČINITI ISTRAŽIVAČI U NAUČNIM, ODNOSNO NASTAVNIM ZVANJIMA, KOMPETENTNI ZA OBLAST NAUKE KOJOM SE INSTITUT BAVI.
U INSTITUTU OD NACIONALNOG ZNAČAJA PREDSEDNIK I ČLANOVI UPRAVNOG ODBORA SU ISTRAŽIVAČI U ZVANJU NAUČNOG SAVETNIKA ILI REDOVNOG PROFESORA UNIVERZITETA, KOMPETENTNI ZA OBLAST NAUKE ILI NAUČNE DISCIPLINE KOJIMA SE INSTITUT BAVI.
Upravni odbor ima predsednika i zamenika predsednika.
Zamenika predsednika upravnog odbora imenuje i razrešava upravni odbor iz reda članova koje predlaže naučno veće instituta.
Mandat predsednika, zamenika predsednika i članova upravnog odbora traje četiri godine.
Predsednik, zamenik predsednika i članovi upravnog odbora mogu biti razrešeni i pre isteka mandata, na lični zahtev ili na obrazložen zahtev ovlašćenog predlagača iz stava 1. ovog člana.
Akt o razrešenju predsednika i članova upravnog odbora donosi Vlada.
Direktor rukovodi institutom, u skladu sa zakonom.
Direktor se imenuje na osnovu javnog konkursa, na četiri godine, sa mogućnošću imenovanja na još jedan mandat.
DIREKTOR SE IMENUJE NA OSNOVU JAVNOG KONKURSA. MANDAT DIREKTORA TRAJE ČETIRI GODINE I MOŽE SE IMENOVATI NAJVIŠE DVA PUTA, S TIM ŠTO SE PRVI MANDAT RAČUNA OD PRVOG IMENOVANJA IZ 2010. GODINE.
Za direktora naučnog instituta i nacionalnog instituta može biti imenovano lice u naučnom ili nastavnom zvanju, a za direktora istraživačko-razvojnog instituta može biti imenovano lice iz reda istraživača u naučnom ili istraživačkom zvanju, odnosno u odgovarajućem nastavnom ili saradničkom zvanju.
ZA DIREKTORA NAUČNOG I ISTRAŽIVAČKO-RAZVOJNOG INSTITUTA MOŽE BITI IMENOVANO LICE U NAUČNOM ILI NASTAVNOM ZVANJU, A ZA DIREKTORA INSTITUTA OD NACIONALNOG ZNAČAJA MOŽE BITI IMENOVANO LICE U ZVANJU NAUČNI SAVETNIK ILI REDOVNI PROFESOR UNIVERZITETA.
Direktor je u radnom odnosu u institutu, sa punim radnim vremenom.
Direktor može da zasnuje radni odnos u institutu na neodređeno ili određeno vreme.
Direktor zasniva radni odnos ugovorom o radu, u skladu sa zakonom kojim se uređuje rad.
Ako lice imenovano za direktora nije iz reda istraživača u naučnom ili istraživačkom zvanju zaposlenih u institutu, imenovano lice zasniva radni odnos u institutu sa punim radnim vremenom, na određeno ili neodređeno vreme, u skladu sa zakonom kojim se uređuje rad.
Direktora imenuje upravni odbor instituta, uz prethodno pribavljenu saglasnost ministra.
UPRAVNI ODBOR, NA OSNOVU PRETHODNE SAGLASNOSTI MINISTARSTVA, DONOSI ODLUKU O IMENOVANJU DIREKTORAINSTITUTA I DATUMU STUPANJA NA DUŽNOST, U ROKU OD 15 DANA OD DANA PRIJEMA AKTA O DAVANJU PRETHODNE SAGLASNOSTI.
UPRAVNI ODBOR JE DUŽAN DA RASPIŠE JAVNI KONKURS ZA DIREKTORA INSTITUTA, NAJMANJE TRI MESECA, PRE ISTEKA MANDATA DIREKTORA INSTITUTA.
Direktora instituta u oblasti odbrane imenuje i razrešava ministar nadležan za odbranu, uz prethodno pribavljeno mišljenje naučnog veća instituta.
Upravni odbor raspisuje konkurs za izbor direktora i obrazuje Komisiju za sprovođenje konkursnog postupka. Komisija se sastoji od tri člana, od kojih je jedan član upravnog odbora, jedan član je iz reda zaposlenih istraživača u institutu, a jedan član je diplomirani pravnik.
Na raspisani konkurs za izbor direktora mogu se prijaviti kandidati koji su zaposleni u institutu, kao i kandidati koji nisu u radnom odnosu u institutu, u momentu podnošenja prijave na konkurs.
Naučno veće instituta daje mišljenje upravnom odboru o kandidatima koji su se prijavili na konkurs za direktora.
Direktor ne može biti član upravnog odbora, ali može prisustvovati sednicama upravnog odbora.
Upravni odbor može razrešiti direktora pre isteka mandata: na lični zahtev, ako nesavesno i nestručno obavlja dužnost, na obrazložen zahtev ministra ili ako je pravnosnažnom odlukom osuđen za krivično delo.
Upravni odbor razrešava direktora uz prethodno pribavljenu saglasnost ministra.
UPRAVNI ODBOR PODNOSI MINISTARSTVU PREDLOG ZA RAZREŠENJE DIREKTORA SA OBRAZLOŽENJEM I POTREBNIM DOKAZIMA I DOKUMENTACIJOM KOJI POTKREPLJUJU RAZLOGE ZA RAZREŠENJE DIREKTORA INSTITUTA I MIŠLJENJEM NAUČNOG VEĆA INSTITUTA, OSIM KADA SE DIREKTOR RAZREŠAVA NA LIČNI ZAHTEV.
ČLAN 56A
DIREKTOR INSTITUTA KOJI JE ORGANIZOVAN KAO USTANOVA:
1) PREDSTAVLJA I ZASTUPA INSTITUT;
2) ORGANIZUJE I RUKOVODI RADOM INSTITUTA;
3) STARA SE O ZAKONITOSTI I ODGOVORAN JE ZA ZAKONIT RAD INSTITUTA;
4) IZVRŠAVA ODLUKE UPRAVNOG ODBORA INSTITUTA;
5) STARA SE O SPROVOĐENJU NAUČNOISTRAŽIVAČKE DELATNOSTI I O UKUPNOM RADU INSTITUTA;
6) ODGOVORAN JE ZA FINANSIJSKO-MATERIJALNO POSLOVANJE INSTITUTA;
7) DONOSI AKT O ORGANIZACIJI I SISTEMATIZACIJI RADNIH MESTA U INSTITUTU I DRUGE OPŠTE AKTE, U SKLADU SA ZAKONOM I STATUTOM INSTITUTA;
8) ODLUČUJE O PRAVIMA I OBAVEZAMA ZAPOSLENIH U INSTITUTU, U SKLADU SA ZAKONOM KOJIM SE UREĐUJE RAD I OVIM ZAKONOM.
Vršilac dužnosti direktora
Kada direktoru instituta prestane mandat od četiri godine na koji je imenovan ili kada je direktor razrešen pre isteka mandata, a na javnom konkursu nije imenovan novi direktor, upravni odbor, uz saglasnost ministra, imenuje vršioca dužnosti direktora na period od godinu dana i u tom roku upravni odbor dužan je da raspiše novi javni konkurs i imenuje direktora instituta.
KADA DIREKTORU INSTITUTA ISTEKNE MANDAT OD ČETIRI GODINE NA KOJI JE IMENOVAN, A UPRAVNI ODBOR PO RASPISANOM JAVNOM KONKURSU NIJE PREDLOŽIO KANDIDATA ZA DIREKTORA INSTITUTA ILI KADA JE DIREKTOR RAZREŠEN DUŽNOSTI PRE ISTEKA MANDATA ILI KADA MINISTARSTVO ODBIJE DA DA PRETHODNU SAGLASNOST NA ODLUKU UPRAVNOG ODBORA INSTITUTA KOJOM SE PREDLAŽE DIREKTOR INSTITUTA, UPRAVNI ODBOR, UZ SAGLASNOST MINISTARSTVA, IMENUJE VRŠIOCA DUŽNOSTI DIREKTORA NA PERIOD OD ŠEST MESECI I U TOM ROKU UPRAVNI ODBOR JE DUŽAN DA RASPIŠE JAVNI KONKURS I IMENUJE DIREKTORA INSTITUTA.
Ako upravni odbor u roku iz stava 1. ovog člana po ponovljenom javnom konkursu ne imenuje direktora instituta, ministar imenuje vršioca dužnosti direktora instituta na period od šest meseci, a Vlada razrešava postojeće i imenuje nove članove upravnog odbora instituta.
Novoimenovani upravni odbor iz stava 2. ovog člana dužan je da u roku od šest meseci raspiše novi javni konkurs i imenuje direktora instituta. Ukoliko upravni odbor ne imenuje direktora instituta, Vlada, na predlog ministra, imenuje direktora instituta na period od četiri godine.
Za vršioca dužnosti direktora instituta može biti imenovano lice koje ima naučno ili istraživačko zvanje, odnosno odgovarajuće nastavno ili saradničko zvanje.
ZA VRŠIOCA DUŽNOSTI DIREKTORA NAUČNOG I ISTRAŽIVAČKO-RAZVOJNOG INSTITUTA MOŽE BITI IMENOVANO LICE U NAUČNOM, ODNOSNO NASTAVNOM ZVANJU, A ZA VRŠIOCA DUŽNOSTI DIREKTORA INSTITUTA OD NACIONALNOG ZNAČAJA MOŽE BITI IMENOVANO LICE U ZVANJU NAUČNOG SAVETNIKA ILI REDOVNOG PROFESORA UNIVERZITETA.
Vršilac dužnosti direktora instituta je u radnom odnosu u institutu, sa punim radnim vremenom.
Naučno veće jeste stručni organ instituta.
Naučno veće obrazuje se u naučnom, istraživačko-razvojnom i nacionalnom institutu INSTITUTU OD NACIONALNOG ZNAČAJA.
Naučno veće naučnog i istraživačko-razvojnog instituta mora imati najmanje sedam istraživača u naučnim ili nastavnim zvanjima koji su u radnom odnosu sa punim radnim vremenom u institutu.
Naučno veće može imati i više članova propisanih u stavu 3. ovog člana, ako ima u radnom odnosu sa punim radnim vremenom više od sedam istraživača u naučnim ili nastavnim zvanjima.
Broj, sastav i način izbora članova naučnog veća iz stava 3. ovog člana uređuju se statutom instituta.
Naučno veće instituta iz stava 3. ovog člana kompetentno je za utvrđivanje predloga za sticanje naučnih zvanja ako ima najmanje sedam istraživača zaposlenih u institutu koji su u višem ili istom naučnom, odnosno nastavnom zvanju koje kandidat stiče.
Naučno veće nacionalnog instituta mora imati najmanje 30 istraživača u zvanju naučnog savetnika ili redovnog profesora, zaposlenih u nacionalnom institutu kada utvrđuje predlog za sticanje naučnih zvanja (kompetentno naučno veće).
Statutom nacionalnog instituta INSTITUTA OD NACIONALNOG ZNAČAJA uređuju se broj, sastav i način izbora članova naučnog veća.
Naučno veće:
1) predlaže program naučnoistraživačkog rada, usklađen sa Strategijom;
2) predlaže naučne projekte i ocenjuje rezultate ostvarenih projekata;
3) analizira i usvaja izveštaje o realizaciji projekata;
4) analizira i ocenjuje naučni rad istraživača;
5) utvrđuje predlog za sticanje naučnog zvanja;
6) odlučuje o sticanju istraživačkog zvanja;
7) daje mišljenje upravnom odboru o kandidatima za direktora naučnog instituta, istraživačko-razvojnog instituta i nacionalnog instituta; DAJE MIŠLJENJE UPRAVNOM ODBORU O KANDIDATIMA ZA DIREKTORA NAUČNOG, ISTRAŽIVAČKO-RAZVOJNOG INSTITUTA I INSTITUTA OD NACIONALNOG ZNAČAJA, KAO I MIŠLJENJE O RAZREŠENJU DIREKTORA NAVEDENIH INSTITUTA;
8) (brisana)
9) daje obrazložen predlog za imenovanje, odnosno razrešenje svojih predstavnika u upravnom odboru instituta;
10) predlaže upravnom odboru nabavku naučnoistraživačke opreme;
11) obavlja druge poslove utvrđene statutom instituta i ovim zakonom.
VII. CENTAR IZUZETNIH VREDNOSTI
Član 60.
Status centra izuzetnih vrednosti može stećiinstitut, odnosno visokoškolska ustanova ili njihov organizacioni deo, odnosno njihovi organizacioni delovi, ako su u vremenskom periodu od pet godina ostvarili vrhunske i međunarodno priznate naučne i stručne rezultate u određenoj naučnoj disciplini i na osnovu toga imaju razvijenu međunarodnu naučnu, tehničku i tehnološku saradnju.
Aktom o osnivanju zajedničkog centra izuzetnih vrednosti uređuju se međusobna prava i obaveze osnivača centra.
Ako status centra izuzetnih vrednosti stekne organizacioni deo ili organizacioni delovi instituta, odnosno visokoškolske ustanove, centar izuzetnih vrednosti nema svojstvo pravnog lica.
Član 62.
Ministarstvo vodi evidenciju naučnoistraživačkih organizacija koje ispunjavaju uslove za obavljanje naučnoistraživačke delatnosti od opšteg interesa, u skladu sa ovim zakonom (u daljem tekstu: Registar naučnoistraživačkih organizacija) i evidenciju istraživača (u daljem tekstu: Registar istraživača).
U Registar naučnoistraživačkih organizacija, u skladu sa ovim zakonom, upisuju se akreditovani instituti, visokoškolske ustanove, centri izuzetnih vrednosti, Srpska akademija nauka i umetnosti i instituti čiji je ona osnivač, i Matica srpska.
Upis u Registar naučnoistraživačkih organizacija sprovodi se na osnovu akta o ispunjenosti uslova za obavljanje naučnoistraživačke delatnosti koji donosi Ministarstvo.
U Registar istraživača upisuju se lica koja imaju prebivalište, odnosno boravište u Republici i koja su stekla zvanja istraživača u skladu sa ovim zakonom, kao i lica koja su stekla zvanja, u skladu sa zakonom kojim se uređuje visoko obrazovanje.
Upis u Registar istraživača sprovodi se na osnovu akta o izboru u zvanje istraživača u skladu sa ovim zakonom, odnosno na osnovu akta o izboru u zvanje u skladu sa zakonom kojim se uređuje visoko obrazovanje.
Oblik, sadržaj i način vođenja registara iz stava 1. ovog člana, kao i postupak upisa i brisanja iz tih registara propisuje ministar.
OBLIK I NAČIN VOĐENJA REGISTARA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA, KAO I POSTUPAK UPISA I BRISANJA IZ TIH REGISTARA PROPISUJE MINISTAR.
U REGISTRU NAUČNOISTRAŽIVAČKIH ORGANIZACIJA VODI SE EVIDENCIJA O SLEDEĆIM PODACIMA: NAZIV, ODNOSNO POSLOVNO IME NAUČNOISTRAŽIVAČKE ORGANIZACIJE, ADRESA NAUČNOISTRAŽIVAČKE ORGANIZACIJE, MATIČNI BROJ, VRSTA NAUČNOISTRAŽIVAČKE ORGANIZACIJE, OBLIK ORGANIZOVANJA, ODNOSNO PRAVNA FORMA, NAUČNA OBLAST KOJOM SE NAUČNOISTRAŽIVAČKA ORGANIZACIJA BAVI, BROJ I DATUM AKTA O AKREDITACIJI NAUČNOISTRAŽIVAČKE ORGANIZACIJE, DATUM UPISA NAUČNOISTRAŽIVAČKE ORGANIZACIJE U REGISTAR NAUČNOISTRAŽIVAČKIH ORGANIZACIJA I NAPOMENE O STATUSNIM PROMENAMA NAUČNOISTRAŽIVAČKE ORGANIZACIJE.
U REGISTRU ISTRAŽIVAČA VODI SE EVIDENCIJA O SLEDEĆIM PODACIMA: IME I PREZIME ISTRAŽIVAČA, IME JEDNOG RODITELJA, POL, JEDINSTVENI MATIČNI BROJ GRAĐANA, BROJ PASOŠA ZA STRANE DRŽAVLJANE, NAUČNO ILI NASTAVNO ZVANJE, DATUM STICANJA ZVANJA, NAUČNOISTRAŽIVAČKA ORGANIZACIJA U KOJOJ JE ISTRAŽIVAČ ZAPOSLEN I ADRESA PREBIVALIŠTA.
Registri iz stava 1. ovog člana deo su elektronske i javno dostupne baze podataka koje vodi Ministarstvo.
REGISTRI IZ STAVA 1. OVOG ČLANA DEO SU ELEKTRONSKE BAZE PODATAKA KOJE VODI MINISTARSTVO U SKLADU SA OVIM ZAKONOM.
Ministarstvo može obrazovati baze podataka u okviru realizacije programa utvrđenih u članu 10. ovog zakona.
Baze podataka iz stava 1. ovog člana deo su elektronske i javno dostupne baze podataka koje vodi Ministarstvo, u skladu sa ovim zakonom.
BAZE PODATAKA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA DEO SU ELEKTRONSKE BAZE PODATAKA KOJE VODI MINISTARSTVO, U SKLADU SA OVIM ZAKONOM. PODACI IZ BAZA JAVNO SU DOSTUPNI, OSIM ONIH PODATAKA O LIČNOSTI KOJA PODLEŽU OGRANIČENjIMA U SKLADU SA PROPISIMA KOJIMA SE UREĐUJE ZAŠTITA PODATAKA O LIČNOSTI.
Član 66.
Podaci iz Registra naučnoistraživačkih organizacija i Registra istraživača dostupni su javnosti, osim podataka koji predstavljaju službenu tajnu i ličnih podataka istraživača koji se ne odnose na njihov naučni i stručni rad.
PODACI IZ REGISTRA NAUČNOISTRAŽIVAČKIH ORGANIZACIJA I REGISTRA ISTRAŽIVAČA DOSTUPNI SU JAVNOSTI, OSIM PODATAKA KOJI SU OZNAČENI STEPENOM TAJNOSTI, U SKLADU SA ZAKONOM KOJIM SE UREĐUJE TAJNOST PODATAKA. OD PODATAKA IZ REGISTRA ISTRAŽIVAČA DOSTUPNI SU JAVNOSTI SAMO PODACI O IMENU I PREZIMENU ISTRAŽIVAČA, NAUČNOM, ISTRAŽIVAČKOM I NASTAVNOM ZVANJU, ORGANIZACIJI ZAPOSLENJA, KAO I REZULTATI NJEGOVOG NAUČNOG I STRUČNOG RADA.
KOD UPOTREBE LIČNIH PODATAKA PRIMENJUJU SE ODREDBE ZAKONA KOJIM SE UREĐUJE ZAŠTITA PODATAKA O LIČNOSTI, AKO OVIM ZAKONOM NIJE DRUGAČIJE ODREĐENO.
Zvanje istraživač-pripravnik stiče lice koje je upisalo diplomske akademske studije ili specijalističke akademske studije u godini u kojoj je završilo osnovne akademske studije, bavi se naučnoistraživačkim radom, i koje je završilo osnovne, odnosno osnovne akademske studije, sa ukupnom prosečnom ocenom najmanje osam (8).
Istraživač-pripravnik je u obavezi da u roku od tri godine završi upisane studije iz stava 1. ovog člana.
Zvanje istraživač-saradnik može steći lice koje je upisalo doktorske, odnosno doktorske akademske studije, koje je prethodne nivoe studiranja završilo sa ukupnom prosečnom ocenom najmanje osam (8), bavi se naučnoistraživačkim radom i ima objavljene recenzirane naučne radove.
ZVANJE ISTRAŽIVAČ-PRIPRAVNIK STIČE KANDIDAT KOJI IMA ZAVRŠEN DRUGI STEPEN AKADEMSKIH STUDIJA KOJI MU OMOGUĆAVA UPIS NA DOKTORSKE AKADEMSKE STUDIJE, SA PROSEČNOM OCENOM NAJMANJE (8) I IMA UPISANE DOKTORSKE STUDIJE.ISTRAŽIVAČ- PRIPRAVNIK BIRA SE NA PERIOD OD TRI GODINE, BEZ PRAVA NA REIZBOR, A ZVANJE STIČE ODLUKOM NAUČNOG VEĆA INSTITUTA, ODNOSNO NASTAVNO-NAUČNOG VEĆA FAKULTETA, NA OSNOVU IZVEŠTAJA KOMISIJE KOJU JE TO VEĆE IMENOVALO.
ZVANJE ISTRAŽIVAČ-SARADNIK MOŽE STEĆI KANDIDAT KOJI JE U STATUSU STUDENTA DOKTORSKIH AKADEMSKIH STUDIJA, IMA PRIJAVLJENU TEMU DOKTORSKE DISERTACIJE, A KOJI JE PRETHODNE STEPENE STUDIJA ZAVRŠIO SA UKUPNOM PROSEČNOM OCENOM NAJMANJE OSAM (8), BAVI SE NAUČNOISTRAŽIVAČKIM RADOM I IMA BAR JEDAN OBJAVLJEN RECENZIRAN NAUČNIRAD. ISTRAŽIVAČ-SARADNIK BIRA SE NA PERIOD ODČETIRIGODINE, BEZ PRAVA NA REIZBOR, A ZVANJE STIČE ODLUKOM NAUČNOG VEĆA INSTITUTA ILI NASTAVNO-NAUČNOG VEĆA FAKULTETA, NA OSNOVU IZVEŠTAJA KOMISIJE KOJU JE TO VEĆE IMENOVALO.
ISTRAŽIVAČ-SARADNIK JE U OBAVEZI DA U ROKU UTVRĐENIM PROPISIMA O VISOKOM OBRAZOVANJU ZAVRŠI DOKTORSKE AKADEMSKE STUDIJE I IMA OBJAVLJENE NAUČNE RADOVE.
Istraživač-saradnik je u obavezi da u roku od šest godina završi doktorske akademske studije i objavljuje naučne radove.
Zvanje naučni saradnik može steći istraživač koji ima akademski, odnosno naučni naziv doktora nauka i objavljene i recenzirane naučne radove i druge naučnoistraživačke rezultate u sledećim kategorijama: 1) monografije; 2) poglavlja u knjigama, odnosno članke u tematskim zbornicima radova; 3) naučne članke u časopisima međunarodnog i vodećeg nacionalnog ranga; 4) tehnička rešenja; 5) patente; 6) naučne radove saopštene na naučnim skupovima, objavljene u celini ili izvodima; 7) naučne kritike i polemike, prikaze, prevode, odnosno leksikografaske odrednice, i koji ukupnim naučnim radom pokazuje da je osposobljen za samostalan naučnoistraživački rad.
Zvanje viši naučni saradnik može steći istraživač koji ima akademski, odnosno naučni naziv doktora nauka i objavljene i recenzirane naučne radove i druge naučnoistraživačke rezultate u sledećim kategorijama: 1) monografije međunarodnog i vodećeg nacionalnog ranga; 2) poglavlja u knjigama, odnosno članke u tematskim zbornicima radova međunarodnog i vodećeg nacionalnog ranga; 3) naučne članke u časopisima vodećeg međunarodnog i vodećeg nacionalnog ranga; 4) tehnička rešenja; 5) patente; 6) naučne radove saopštene na naučnim skupovima međunarodnog i vodećeg nacionalnog ranga, objavljene u celini ili izvodima; 7) naučne kritike i polemike, prikaze, prevode, odnosno leksikografske odrednice, i koji kvalitetom naučnoistraživačkog rada doprinosi razvoju odgovarajuće naučne oblasti; 8) da ima citiranost, međunarodnu saradnju, rukovođenje PROJEKTIMA,PODPROJEKTIMA ILI PROJEKTNIM ZADACIMA.i učešće u izvođenju magistarskih teza ili doktorskih disertacija.
Zvanje naučnog savetnika može steći istraživač koji ima akademski, odnosno naučni naziv doktora nauka i objavljene i recenzirane naučne radove i druge naučnoistraživačke rezultate u sledećim kategorijama: 1) monografije međunarodnog i vodećeg međunarodnog ranga; 2) poglavlja u knjigama, odnosno članke u tematskim zbornicima radova međunarodnog i vodećeg međunarodnog ranga; 3) naučne članke u časopisima međunarodnog i vodećeg međunarodnog ranga; 4) tehnička rešenja; 5) patente; 6) naučne radove saopštene na naučnim skupovima međunarodnog i vodećeg nacionalnog ranga, objavljene u celini ili izvodima; 7) naučne kritike i polemike, prikaze, prevode, odnosno leksikografske odrednice, i koji je kvalitetom naučnoistraživačkog rada ostvario značajan uticaj na razvoj odgovarajuće naučne oblasti; 8) da ima citiranost, međunarodnu saradnju, rukovođenje projektima ILI PODPROJEKTIMA i učešće u izvođenju magistarskih teza ili doktorskih disertacija.
Izbor u naučna i istraživačka zvanja, kao i reizbor u zvanje vrši se u skladu sa ovim zakonom i aktom o postupku, načinu vrednovanja i kvantitativnom iskazivanju naučnoistraživačkih rezultata koji donosi ministar, uz prethodno mišljenje Nacionalnog saveta.
Aktom iz stava 8. 7. ovog člana za svaku naučnu oblast detaljno se utvrđuju vrsta, minimum, kvantitativno izraženih rezultata i kriterijumi za ocenu kvaliteta naučnoistraživačkog rada, koji su potrebni za sticanje zvanja, odnosno reizbor u zvanje.
Izveštaj komisije sadrži: biografske podatke, pregled stručnog i naučnog rada, ocenu stručnog i naučnog rada kandidata za prethodni izborni period, ocenu o tome da li su ispunjeni uslovi za sticanje naučnog zvanja, kao i predlog naučnom veću za odlučivanje.
IZVEŠTAJ KOMISIJE SADRŽI: IME I PREZIME KANDIDATA ZA IZBOR U NAUČNO ZVANJE, PODATKE O SADAŠNJEM I PRETHODNOM ZAPOSLENJU, PREGLED STRUČNOG I NAUČNOG RADA, OCENU NAUČNOG I STRUČNOG RADA KANDIDATA ZA PRETHODNI IZBORNI PERIOD, OCENU O TOME DA LI SU ISPUNJENI USLOVI ZA STICANJE NAUČNOG ZVANJA, KAO I PREDLOG NAUČNOM VEĆU ZA ODLUČIVANJE.
Izveštaj komisije učiniće se dostupnim javnosti na način utvrđen opštim aktom naučnoistraživačke organizacije, najmanje 30 dana pre donošenja odluke naučnog veća.
Član 81.
Izveštaj komisije sadrži: biografske podatke, pregled stručnog i naučnog rada, ocenu stručnog i naučnog rada kandidata za prethodni izborni period, ocenu o tome da li su ispunjeni uslovi za sticanje zvanja, kao i predlog odluke naučnom veću za odlučivanje.
IZVEŠTAJ KOMISIJE SADRŽI: IME I PREZIME KANDIDATA ZA IZBOR U ISTRAŽIVAČKO ZVANJE, PODATKE O SADAŠNJEM I PRETHODNOM ZAPOSLENJU, PREGLED STRUČNOG I NAUČNOG RADA, OCENU STRUČNOG I NAUČNOG RADA KANDIDATA ZA PRETHODNI IZBORNI PERIOD, OCENU O TOME DA LI SU ISPUNJENI USLOVI ZA STICANJE ISTRAŽIVAČKOG ZVANJA, KAO I PREDLOG NAUČNOM VEĆU ZA ODLUČIVANJE.
Izveštaj komisije učiniće se dostupnim javnosti na način utvrđen opštim aktom naučnoistraživačke organizacije, najmanje 30 dana pre donošenja odluke naučnog veća.
Trajanje zvanja i postupak reizbora
Zvanje naučnog saradnika i višeg naučnog saradnika stiče se za period od pet godina, sa mogućnošću dva reizbora, a zvanje naučnog savetnika je trajno.
Reizbor je postupak ponovnog sticanja istog naučnog zvanja za kandidate koji u zakonskom roku nisu stekli više naučno zvanje. Posle izvršenog reizbora, naredno zvanje stiče se u roku od godinu dana od dana reizbora ili se sprovodi postupak za ponovni reizbor u narednom roku od još dve godine, posle kojeg prestaje pravo na reizbor.
ZVANJE NAUČNOG SARADNIKA I VIŠEG NAUČNOG SARADNIKA STIČE SE ZA PERIOD OD PET GODINA, BEZ OGRANIČENJA BROJA REIZBORA, A ZVANJE NAUČNOG SAVETNIKA JE TRAJNO.
REIZBOR JE POSTUPAK PONOVNOG STICANJA ISTOG NAUČNOG ZVANJA ZA KANDIDATE KOJI NISU STEKLI VIŠE NAUČNO ZVANJE. BLIŽI USLOVI ZA REIZBOR, KAO I POSTUPAK REIZBORA UREĐUJU SE AKTOM O POSTUPKU I NAČINU VREDNOVANJA, I KVANTITATIVNOM ISKAZIVANJU NAUČNOISTRAŽIVAČKIH REZULTATA ISTRAŽIVAČA KOJI DONOSI MINISTAR.
Zvanje istraživač-saradnik stiče se za period od tri godine, sa mogućnošću još jednog reizbora.
Zvanje istraživač-pripravnik stiče se za period od tri godine, bez prava reizbora.
Ako istraživač u zvanju naučnog saradnika Ivišeg naučnog saradnika i istraživač-saradnik ne bude reizabran u odgovarajuće zvanje, u propisanim rokovima, raspoređuje se na upražnjeno radno mesto koje odgovara njegovoj stručnoj spremi, u skladu sa opštim aktom instituta, a ako takvog radnog mesta nema, istraživaču prestaje radni odnos u institutu.
Stečena naučna, odnosno istraživačka zvanja prestaju da važe izborom u više zvanje ili oduzimanjem zvanja.
Istraživač sa naučnim, odnosno istraživačkim zvanjem, ili naučnoistraživačka organizacija u kojoj je istraživač zaposlen, pokreću postupak za sticanje višeg zvanja, odnosno reizbora, šest meseci pre isteka roka iz člana 86. st. 1- 3. ovog zakona PRE ISTEKA PERIODA NA KOJI SU BIRANI U ODREĐENO ZVANJE.
Postupak za sticanje višeg zvanja može se pokrenuti i ranije, na obrazložen zahtev naučnoistraživačke organizacije ili istraživača.
Naučno, odnosno istraživačko zvanje može se oduzeti:
1) ako se saznaju nove činjenice, odnosno pojave dokazi iz kojih proizlazi da u trenutku izbora u zvanje kandidat nije ispunjavao uslove propisane ovim zakonom;
2) ako se utvrdi da naučni radovi na osnovu kojih je kandidat izabran u zvanje predstavljaju plagijat.
Postupak oduzimanja naučnog zvanja sprovodi Komisija, a postupak oduzimanja istraživačkog zvanja sprovodi nadležni matični naučni odbor.
Postupak oduzimanja zvanja može pokrenuti zainteresovano pravno ili fizičko lice.
NAUČNO, ODNOSNO ISTRAŽIVAČKO ZVANJE MOŽE SE ODUZETI:
1) AKO SE SAZNAJU NOVE ČINJENICE, ODNOSNO POJAVE DOKAZI IZ KOJIH PROIZLAZI DA U TRENUTKU IZBORA U ZVANJE KANDIDAT NIJE ISPUNJAVAO USLOVE PROPISANE OVIM ZAKONOM I AKTOM O POSTUPKU I NAČINU VREDNOVANJA, I KVANTITATIVNOM ISKAZIVANJU NAUČNOISTRAŽIVAČKIH REZULTATA ISTRAŽIVAČA KOJI JE BIO NA SNAZI U MOMENTU IZBORA U ZVANJE;
2) AKO SE UTVRDI DA NAUČNI RADOVI NA OSNOVU KOJIH JE KANDIDAT IZABRAN U ZVANJE PREDSTAVLJAJU PLAGIJAT ILI SADRŽE DRUGU VRSTU ETIČKIH OGREŠENJA (RADOVI SU POGREŠNI, A NISU DATE NAKNADNE ISPRAVKE I DR.).
POSTUPAK ODUZIMANJA NAUČNOG ZVANJA SPROVODI KOMISIJA ZA STICANJE NAUČNIH ZVANJA, A POSTUPAK ODUZIMANJA ISTRAŽIVAČKOG ZVANJA SPROVODI NADLEŽNI MATIČNI NAUČNI ODBOR (U DALJEM TEKSTU: NADLEŽNA TELA).
POSTUPAK ODUZIMANJA ISTRAŽIVAČKOG, ODNOSNO NAUČNOG ZVANJA MOŽE POKRENUTI NAUČNO VEĆE INSTITUTA, ODNOSNO NASTAVNO-NAUČNO VEĆE FAKULTETA, KAO I LICE KOJE IMA DOKTORAT NAUKA I LICE KOJE IMA ISTRAŽIVAČKO, ODNOSNO NAUČNO ZVANJE.
POSTUPAK IZ STAVA 3. OVOG ČLANA POKREĆE SE PODNOŠENJEM OBRAZLOŽENOG ZAHTEVA ODBORU ZA ETIKU U NAUCI, SA PRILOŽENIM DOKAZIMA I DOKUMENTACIJOM KOJIMA SE POTKREPLJUJU ČINJENICE ZA ODUZIMANJE ZVANJA.
AKO ODBOR ZA ETIKU U NAUCI UTVRDI DA POSTOJE RELEVANTNE ČINJENICE IZ STAVA 1. TAČ 1) I 2) OVOG ČLANA ZA ODUZIMANJE ZVANJA, DONOSI ZAKLJUČAK O SPROVOĐENJU POSTUPKA ZA ODUZIMANJE ZVANJA, A OBRAZLOŽENI ZAHTEV, SA DOKUMENTACIJOM, KAO I ZAKLJUČAK O SPROVOĐENJU POSTUPKA ZA ODUZIMANJE ZVANJA PROSLEĐUJE KOMISIJI ZA STICANJE NAUČNOG ZVANJA, ODNOSNO NADLEŽNOM MATIČNOM NAUČNOM ODBORU, U ZAVISNOSTI DA LI JE POSTUPAK POKRENUT ZA ODUZIMANJE NAUČNOG ILI ISTRAŽIVAČKOG ZVANJA.
NADLEŽNA TELA IZ STAVA 2. OVOG ČLANA, DUŽNA SU DA U ROKU OD 60 DANA OD DANA PRIJEMA ZAKLJUČKA ODBORA ZA ETIKU U NAUCI O POKRETANJU POSTUPKA ZA ODUZIMANJE ZVANJA I OBRAZLOŽENOG ZAHTEVA, SA DOKAZIMA I DOKUMENTACIJOM, DONESU ODGOVARAJUĆU ODLUKU. ODLUKA MOŽE BITI POZITIVNA KOJOM SE USVAJA ZAHTEV ZA ODUZIMANJE ZVANJA ILI NEGATIVNA KOJOM SE ZAHTEV ZA ODUZIMANJE ZVANJA ODBIJA KAO NEOSNOVAN. ODLUKA NADLEŽNIH TELA IZ STAVA 2.OVOG ČLANA DOSTAVLJA SE PODNOSIOCU PREDLOGA ZAHTEVA ZA ODUZIMANJE ZVANJA I ODBORU ZA ETIKU U NAUCI.
ODLUKA O ODUZIMANJU ZVANJA KOJU DONESU NADLEŽNA TELA IZ STAVA 2. OVOG ČLANA JE KONAČNA, A PROTIV TE ODLUKE LICE KOME JE ODUZETO ZVANJE MOŽE POKRENUTI UPRAVNI SPOR U ROKU OD 15 DANA OD DANA PRIJEMA ODLUKE.
AKO SE DONESE KONAČNA ODLUKA O ODUZIMANJU ZVANJA, DANOM KONAČNOSTI ODLUKE, LICE KOME JE ODUZETO ZVANJE BRIŠE SE IZ REGISTRA ISTRAŽIVAČA I PRESTAJE MU PRAVO NA PROJEKTNO FINANSIRANJE PO OSNOVU NAUČNOISTRAŽIVAČKOG RADA, I RASPOREĐUJE SE NA UPRAŽNJENO RADNO MESTO KOJE ODGOVARA NJEGOVOJ STRUČNOJ SPREMI, U SKLADU SA OPŠTIM AKTOM INSTITUTA, A AKO TAKVOG RADNOG MESTA NEMA, PRESTAJE MU RADNI ODNOS U INSTITUTU.
ODBOR ZA ETIKU U NAUCI
ČLAN 88A
NACIONALNI SAVET DONOSI KODEKS PONAŠANJA U NAUČNOISTRAŽIVAČKOM RADU (U DALJEM TEKSTU: KODEKS)
KODEKS DEFINIŠE PRINCIPE INTEGRITETA U NAUČNOISTRAŽIVAČKOM RADU U CILJU OČUVANJA DOSTOJANSTVA PROFESIJE, RAZVIJANJA I UNAPREĐIVANJA MORALNO-ETIČKIH VREDNOSTI, ZAŠTITE VREDNOSTI ZNANJA I UVAŽAVANJA I PODIZANJA SVESTI O ODGOVORNOSTI ISTRAŽIVAČA U NAUČNOISTRAŽIVAČKOM RADU.
RADI PRAĆENJA ISPROVOĐENJA NORMI KODEKSA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA, MINISTARSTVO OBRAZUJE ODBOR ZA ETIKU U NAUCI.
ODBOR ZA ETIKU U NAUCI IMA PREDSEDNIKA I 12 ČLANOVA, IZ REDA ISTRAŽIVAČA U ZVANJU NAUČNOG SAVETNIKA I REDOVNOG PROFESORA UNIVERZITETA I AKADEMIKA.
ČLANOVE ODBORA ZA ETIKU U NAUCI IMENUJE I RAZREŠAVA MINISTAR.
U ODBOR ZA ETIKU U NAUCI MINISTAR IMENUJE: ŠEST ČLANOVA NA PREDLOG ZAJEDNICE INSTITUTA SRBIJE, ŠEST ČLANOVA NA PREDLOG KONFERENCIJE UNIVERZITETA SRBIJE, A JEDNOG ČLANA PREDLAŽE SRPSKA AKADEMIJA NAUKA I UMETNOSTI.
ODBOR ZA ETIKU U NAUCI IMA PREDSEDNIKA KOGA BIRA IZ REDA SVOJIH ČLANOVA, U SKLADU SA POSLOVNIKOM O SVOM RADU.
MANDAT PREDSEDNIKA I ČLANOVA ODBORA ZA ETIKU U NAUCI TRAJE ČETIRI GODINE, SA MOGUĆNOŠĆU JOŠ JEDNOG IZBORA.
PREDSEDNIK I ČLAN ODBORA ZA ETIKU U NAUCI MOŽE BITI RAZREŠEN I PRE ISTEKA MANDATA, I TO: NA LIČNI ZAHTEV, NA OBRAZLOŽENI ZAHTEV OVLAŠĆENOG PREDLAGAČAILI OBRAZLOŽENI ZAHTEV VEĆINE OD UKUPNOG BROJA ČLANOVA ODBORA ZA ETIKU U NAUCI.
ODBOR ZA ETIKU U NAUCI DONOSI POSLOVNIK O RADU KOJIM SE UREĐUJE POSTUPAK I NAČIN ODLUČIVANJA U SLUČAJU NARUŠAVANJA PRAVILA DOBRE NAUČNE PRAKSE, UTVRĐENE KODEKSOM IZ STAVA 1. OVOG ČLANA, KAO I DRUGA PITANJA OD ZNAČAJA ZA RAD ODBORA ZA ETIKU U NAUCI.
ČLANOVIMA ODBORA ZA ETIKU U NAUCI NE PRIPADA NAKNADA ZA RAD.
ČLAN 88B
ODBOR ZA ETIKU U NAUCI, KAD UTVRDI DA ISTRAŽIVAČ KRŠI PRAVILA I NORME KODEKSA PONAŠANJA U NAUČNOISTRAŽIVAČKOM RADU, OVLAŠĆEN JE DA:
1) IZRIČE JAVNU OPOMENU;
2) DONOSI ZAKLJUČAK O POKRETANJU POSTUPKA ZA ODUZIMANJE ISTRAŽIVAČKOG, ODNOSNO NAUČNOG ZVANJA, PO ZAHTEVU NAUČNOG VEĆA INSTITUTA, ODNOSNO NASTAVNO-NAUČNOG VEĆA FAKULTETA I LICA KOJA IMAJU DOKTORAT NAUKA ILI ISTRAŽIVAČKO, ODNOSNO NAUČNO ZVANJE;
3) PREDLOŽI ZABRANU UČEŠĆA U RADU TELA KOJA SU ZADUŽENA ZA STARANJE O KVALITETU NAUČNOISTRAŽIVAČKOG RADA (NACIONALNI SAVET ZA NAUČNI I TEHNOLOŠKI RAZVOJ, KOMISIJA ZA STICANJE NAUČNIH ZVANJA, ODBOR ZA AKREDITACIJU NAUČNOISTRAŽIVAČKIH ORGANIZACIJA I MATIČNI NAUČNI ODBORI);
4) PREDLOŽI ZABRANU KORIŠĆENJA SREDSTAVA ZA NAUKU I ISTRAŽIVANJE OPREDELJENA PREMA PROPISIMA O NAUČNOISTRAŽIVAČKOJ DELATNOSTI NA PROJEKTIMA MINISTARSTVA, ZA PERIOD OD PET GODINA.
KONAČNU ODLUKU O PREDLOZIMA ODBORA ZA ETIKU U NAUCI IZ TAČ. 3) I 4) OVOG ČLANA DONOSI MINISTARSTVO.
Zaposleni u institutu i centru izuzetnih vrednosti
Zaposleni u naučnom, istraživačko-razvojnom i nacionalnom institutu INSTITUTU OD NACIONALNOG ZNAČAJA i centru izuzetnih vrednosti sa svojstvom pravnog lica (u daljem tekstu: centar izuzetnih vrednosti), u smislu ovog zakona, jesu: istraživači i pomoćno osoblje.
Pomoćno osoblje instituta i centra izuzetnih vrednosti čine lica koja obavljaju stručne, administrativne i tehničke poslove.
U pogledu prava, obaveza i odgovornosti zaposlenih u institutu i centru izuzetnih vrednosti primenjuje se zakon kojim se uređuje rad, ako ovim zakonom nije drukčije uređeno.
Istraživači i pomoćno osoblje zasnivaju radni odnos u naučnom institutu, istraživačko-razvojnom institutu, nacionalnom institutu INSTITUTU OD NACIONALNOG ZNAČAJA (u daljem tekstu: institut) i centru izuzetnih vrednosti, u skladu sa zakonom kojim se uređuje rad.
Istraživači u naučnim, nastavnim i istraživačkim zvanjima mogu da zasnuju radni odnos u institutu na neodređeno ili određeno vreme, sa punim radnim vremenom.
Istraživači u naučnim, istraživačkim i stručnim zvanjima raspoređuju se na odgovarajuća naučna, istraživačka i stručna radna mesta.
Naučna radna mesta u institutu i centru izuzetnih vrednosti jesu: naučni saradnik, viši naučni saradnik i naučni savetnik, a istraživačka radna mesta su: istraživač-pripravnik i istraživač-saradnik.
Stručna radna mesta u institutu i centru izuzetnih vrednosti jesu: stručni saradnik, viši stručni saradnik i stručni savetnik.
Sa istraživačima u naučnim, odnosno u istraživačkim zvanjima, izabranim na radna mesta iz stava 3. ovog člana, zaključuje se ugovor o radu, s obavezom sprovođenja ponovnog izbora (reizbora) ili unapređenja u više zvanje, u rokovima za koje se odgovarajuće naučno, odnosno istraživačko zvanje stiče, osim za zvanje naučnog savetnika.
Unutrašnja organizacija, vrsta i broj radnih mesta na kojima se raspoređuju zaposleni u institutu i centru izuzetnih vrednosti, kao i način i postupak zasnivanja radnog odnosa, uređuju se opštim aktom instituta, odnosno opštim aktom centra izuzetnih vrednosti.
Prestanak radnog odnosa istraživača
Istraživaču u institutu i u centru izuzetnih vrednosti, radni odnos prestaje po sili zakona kada navrši 65 godina života i najmanje 15 godina staža osiguranja.
Istraživaču iz stava 1. ovog člana u zvanju naučnog savetnika, odnosno redovnog profesora koji je u toku radne karijere postigao vrhunske međunarodno priznate naučne rezultate u oblasti za koju je izabran, na predlog naučnog veća može biti produžen radni odnos do navršenih 67 godina života, pod uslovima i na način propisan statutom instituta, odnosno odgovarajućim aktom centra izuzetnih vrednosti.
ISTRAŽIVAČU IZ STAVA 1. OVOG ČLANA U ZVANJU NAUČNOG SAVETNIKA KOJI JE U TOKU RADNE KARIJERE POSTIGAO VRHUNSKE MEĐUNARODNO PRIZNATE NAUČNE REZULTATE I U POSLEDNJIH PET GODINA RANGIRAN JE U NAJVIŠE KATEGORIJE ISTRAŽIVAČA, PREMA KRITERIJUMIMA MINISTARSTVA, NA PREDLOG NAUČNOG VEĆA MOŽE BITI PRODUŽEN RADNI ODNOS DO NAVRŠENIH 67 GODINA ŽIVOTA, UZ PRETHODNO PRIBAVLJENO MIŠLJENJE NADLEŽNOG MATIČNOG NAUČNOG ODBORA.
ODLUKU O PRODUŽENJU RADNOG ODNOSA ISTRAŽIVAČA IZ STAVA 2. OVOG ČLANA DONOSI DIREKTOR INSTITUTA, A ODLUKU O PRODUŽETKU RADNOG ODNOSA ISTRAŽIVAČA KOJI JE NA DUŽNOSTI DIREKTORA INSTITUTA DONOSI UPRAVNI ODBOR INSTITUTA, NA OSNOVU PRETHODNO PRIBAVLJENOG MIŠLJENJA NADLEŽNOG MATIČNOG NAUČNOG ODBORA.
Istraživač u naučnom, odnosno nastavnom zvanju kome je prestao radni odnos zbog odlaska u penziju zadržava zvanje koje je imao u trenutku penzionisanja.
Program osnovnih istraživanja, Program istraživanja u oblasti tehnološkog razvoja i Program transfera znanja i tehnologija i podsticanja primene rezultata naučnoistraživačkog rada finansiraju se putem projektnog finansiranja.
PROGRAM OSNOVNIH ISTRAŽIVANJA I USMERENIH OSNOVNIH ISTRAŽIVANJA, PROGRAM ISTRAŽIVANJA U OBLASTI TEHNOLOŠKOG RAZVOJA, PROGRAM TRANSFERA ZNANJA I TEHNOLOGIJA I PODSTICANJA PRIMENE REZULTATA NAUČNOISTRAŽIVAČKOG RADA I PROGRAM DUGOROČNIH ISTRAŽIVANJA OD NACIONALNOG I STRATEŠKOG INTERESA ZA REPUBLIKU SRBIJU FINANSIRAJU SE PUTEM PROJEKTNOG FINANSIRANJA.
Projektno finansiranje je finansiranje izvršilaca istraživanja i primenjuje se za sve vrste istraživanja.
Projektno finansiranje obuhvata finansiranje naučnoistraživačkog rada istraživača i finansiranje direktnih materijalnih troškova istraživanja.
PROJEKTNO FINANSIRANjE OBUHVATA FINANSIRANjE NAUČNOISTRAŽIVAČKOG RADA ISTRAŽIVAČA I FINANSIRANjE DIREKTNIH MATERIJALNIH TROŠKOVA ISTRAŽIVANjA, S TIM ŠTO OD UKUPNIH SREDSTAVA ZA REALIZACIJU PROJEKTA NAJMANjE 20% MORA BITI OPREDELjENO ZA FINANSIRANjE DIREKTNIH MATERIJALNIH TROŠKOVA ISTRAŽIVANjA.
Radi realizacije istraživačkih i razvojnih projekata, iz budžeta Republike daju se nepovratna sredstva naučnoistraživačkim organizacijama, osim ako posebnim ugovorom, kojim se uređuju međusobna prava i obaveze izvršilaca projekata i Ministarstva, nije drukčije određeno.
Finansiranje programa iz stava 1. ovog člana vrši se u skladu sa aktom iz člana 14. stav 1. tačka 5) ovog zakona.
FINANSIRANJE PROGRAMA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA VRŠI SE U SKLADU SA AKTOM O NJIHOVOM IZBORU, VREDNOVANJU I FINANSIRANJU KOJI DONOSI MINISTAR, ZA SVAKI NOVI CIKLUS ISTRAŽIVANJA.
Za svaki novi ciklus istraživanja u oblasti osnovnih nauka i u tehnološkom razvoju Ministarstvo raspisuje konkurs, u roku od šest meseci pre isteka roka za realizaciju tekućeg ciklusa istraživanja u ovim oblastima.
Realizacija i finansiranje programa iz stava 1. ovog člana počinje, po pravilu, početkom kalendarske godine.
Finansiranje centara izuzetnih vrednosti
Finansiranje naučnoistraživačkog rada centara izuzetnih vrednosti vrši se u skladu sa aktom iz člana 6. stav 1. tačka 9) ovog zakona.
FINANSIRANJE NAUČNOISTRAŽIVAČKOG RADA CENTRA IZUZETNIH VREDNOSTI VRŠI SE U SKLADU SA AKTOM O KRITERIJUMIMA I MERILIMA ZA DODELJIVANJE, POTVRĐIVANJE I FINANSIRANJE CENTRA IZUZETNIH VREDNOSTI KOJI DONOSI NACIONALNI SAVET.
Centar izuzetnih vrednosti realizuje projekte u okviru programa utvrđenog u članu 10. tačka 5) ovog zakona, u skladu sa ugovorom koji zaključi sa Ministarstvom.
Ugovorom iz stava 2. ovog člana uređuju se međusobna prava i obaveze između Ministarstva i centra izuzetnih vrednosti, odnosno njegovog osnivača.
Postupak, uslovi i način realizacije programa od opšteg interesa za Republiku
Za finansijska sredstva iz budžeta Republike namenjena realizaciji programa od opšteg interesa utvrđenih u članu 10. ovog zakona, konkurišu, pod jednakim uslovima, naučnoistraživačke organizacije koje su upisane u Registar naučnoistraživačkih organizacija, i istraživačko-razvojni centri i inovacioni centri koji su upisani u Registar inovacione delatnosti, u skladu sa zakonom kojim se uređuje inovaciona delatnost.
ZA FINANSIJSKA SREDSTVA IZ BUDŽETA REPUBLIKE NAMENJENA REALIZACIJI PROGRAMA OD OPŠTEG INTERESA UTVRĐENIH U ČLANU 2. OVOG ZAKONA KONKURIŠU, POD JEDNAKIM USLOVIMA, NAUČNOISTRAŽIVAČKE ORGANIZACIJE KOJE SU UPISANE U REGISTAR NAUČNOISTRAŽIVAČKIH ORGANIZACIJA. ISTRAŽIVAČKO-RAZVOJNI CENTRI I INOVACIONI CENTRI KOJI SU OSNOVANI I OBAVLJAJU DELATNOST U SKLADU SA ZAKONOM KOJIM SE UREĐUJE INOVACIONA DELATNOST MOGU KONKURISATI ZA SVE PROGRAME OD OPŠTEG INTERESA, OSIM ZA PROGRAM DUGOROČNIH ISTRAŽIVANJA OD NACIONALNOG I STRATEŠKOG ZNAČAJA ZA REPUBLIKU SRBIJU.ZA REALIZACIJU PROGRAMA OSNOVNIH ISTRAŽIVANJA I USMERENIH OSNOVNIH ISTRAŽIVANJA ISTRAŽIVAČKO-RAZVOJNI CENTRI I INOVACIONI CENTRI MOGU DA KONKURIŠU KAO UČESNICI NA PROJEKTIMA KOJI IMAJU ZA ISHOD REZULTATE IZ OBLASTI INOVACIONE DELATNOSTI.
Za finansijska sredstva iz budžeta Republike namenjena realizaciji programa od opšteg interesa utvrđenih u članu 10. tačka 10) ovog zakona mogu konkurisati lica koja su završila osnovne studije i nastavljaju usavršavanje na magistarskim, diplomskim akademskim, specijalističkim akademskim studijama ili doktorskim studijama LICA KOJA SU ZAVRŠILA OSNOVNE AKADEMSKE STUDIJE I MASTER AKADEMSKE STUDIJE, KAO I INTEGRISANE STUDIJE I KOJA SU UPISALA DOKTORSKE AKADEMSKE STUDIJE, kao i učenici završnih razreda srednje škole koji su osvojili jedno od prva tri mesta na međunarodnim olimpijadama znanja.
Za finansijska sredstva iz budžeta Republike namenjena realizaciji programa od opšteg interesa utvrđenih u članu 10. tačka 12) ovog zakona mogu konkurisati izdavačke organizacije u saradnji sa naučnoistraživačkim organizacijama koje su upisane u Registar naučnoistraživačkih organizacija i naučno-stručna društva, a za program utvrđen u tački 13) mogu konkurisati naučna, naučno-stručna društva, organizacije u oblasti javnog informisanja, kao i druge organizacije i udruženja koja promovišu i popularizuju nauku, a što se definiše navedenim programom.
ZA FINANSIJSKA SREDSTVA IZ BUDŽETA REPUBLIKE NAMENJENA REALIZACIJI PROGRAMA OD OPŠTEG INTERESA UTVRĐENIH U ČLANU 2. TAČKA 14) OVOG ZAKONA MOGU KONKURISATI NAUČNOISTRAŽIVAČKE ORGANIZACIJE KOJE SU UPISANE U REGISTAR NAUČNOISTRAŽIVAČKIH ORGANIZACIJA, IZDAVAČKE ORGANIZACIJE, NAUČNA I NAUČNO-STRUČNA DRUŠTVA, U SARADNJI SA NAUČNOISTRAŽIVAČKIM ORGANIZACIJAMA. ZA PROGRAM UTVRĐEN U TAČKI 15) MOGU KONKURISATI NAUČNA I NAUČNO-STRUČNA DRUŠTVAKOJA PROMOVIŠU I POPULARIZUJU NAUKU I STARAJU SE O OČUVANJU NAUČNE I TEHNOLOŠKE BAŠTINE, KAO I SPECIJALIZOVANE ORGANIZACIJE I UDRUŽENJA KOJA SE BAVE DODATNIM OBRAZOVANJEM I USAVRŠAVANJEM TALENTOVANIH UČENIKA I STUDENATA ZA BAVLJENJE NAUČNOISTRAŽIVAČKIM RADOM.
Svojinska prava na rezultatima istraživanja
Rezultati istraživanja koji su nastali iz programa i projekata koji su finansirani sredstvima iz budžeta Republike Srbije, pripadaju realizatoru istraživanja, odnosno organizaciji iz člana 11. ČLANA 30. ovog zakona (u daljem tekstu: realizator istraživanja).
Rezultati istraživanja iz stava 1. ovog člana obuhvataju sva materijalna i nematerijalna dobra koja su proistekla iz programa i projekata koji su finansirani sredstvima iz budžeta Republike Srbije.
Sufinansiranje programa i projekata od regionalnog značaja za razvoj naučnoistraživačke delatnosti
Sredstvima iz budžeta Republike mogu se sufinansirati programi i projekti od regionalnog značaja za razvoj naučnoistraživačke delatnosti, i to:
1) projekti izgradnje naučnoistraživačke infrastrukture;
2) istraživačko-razvojni projekti regionalnog značaja (projekti vezani za međuregionalnu saradnju, projekti u vezi sa zaštitom eko-sistema i inovacioni projekti koje realizuju mala i srednja preduzeća);
3) programi razvoja naučnoistraživačkih kadrova.
Programe i projekte iz stava 1. ovog člana Ministarstvu predlaže nadležni organ autonomne pokrajine, odnosno jedinice lokalne samouprave i obezbeđuje sredstva za njihovo finansiranje.
Programi i projekti od regionalnog značaja za razvoj naučnoistraživačke delatnosti mogu se sufinansirati iz budžeta Republike Srbije sa razdela Ministarstva u skladu sa raspoloživim sredstvima, na osnovu posebne odluke ministra.
Međusobna prava i obaveze između realizatora programa i projekata iz stava 1. ovog člana, nadležnog organa autonomne pokrajine, odnosno jedinice lokalne samouprave i Ministarstva uređuju se ugovorom.
AUTONOMNA POKRAJINA I JEDINICA LOKALNE SAMOUPRAVE MOGU DA RASPIŠU KONKURSE I ZA DRUGE PROGRAME I PROJEKTE, USAGLAŠENE SA NjIHOVIM RAZVOJNIM I PROGRAMSKIM DOKUMENTIMA AKO ZA REALIZACIJU TIH PROGRAMA I PROJEKATA IMAJU OBEZBEĐENA SOPSTVENA SREDSTVA U BUDžETU AUTONOMNE POKRAJINE, ODNOSNO JEDINICE LOKALNE SAMOUPRAVE.
SAMOSTALNI ČLANOVINACRTA ZAKONA O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O NAUČNOISTRAŽIVAČKOJ DELATNOSTI
ČLAN 45.
INSTITUTI KOJI SU UPISANI U REGISTAR NAUČNOISTRAŽIVAČKIH ORGANIZACIJA U SKLADU SA ZAKONOM O NAUČNOISTRAŽIVAČKOJ DELATNOSTI ("SL. GLASNIK RS", BR. 110/2005, 50/2006 - ISPR. I 18/2010) USAGLASIĆE STATUT I DRUGE OPŠTE AKTE SA OVIM ZAKONOM U ROKU OD GODINU DANA OD DANA STUPANJA NA SNAGU OVOG ZAKONA.
ČLAN 46.
VLADA ĆE DONETI STRATEGIJU NAUČNOG I TEHNOLOŠKOG RAZVOJA REPUBLIKE SRBIJE U ROKU OD 60 DANA OD DANA STUPANJA NA SNAGU OVOG ZAKONA.
ČLAN 47.
MINISTAR ĆE DONETI PODZAKONSKE AKTE PROPISANE OVIM ZAKONOM U ROKU OD GODINU DANA OD DANA STUPANJA NA SNAGU OVOG ZAKONA.
PROGRAME OD OPŠTEG INTERESA, UTVRĐENE U ČLANU 2. STAV 2. TAČ. 1)-2) OVOG ZAKONA, MINISTAR ĆE UTVRDITI I DONETI PODZAKONSKI AKT O IZBORU, VREDNOVANJU NAUČNOISTRAŽIVAČKIH REZULTATA I FINANSIRANJU NAVEDENIH PROGRAMA U ROKU OD 90 DANA OD DANA STUPANJA NA SNAGU OVOG ZAKONA.
MINISTAR ĆE DONETI AKT O POSTUPKU I NAČINU VREDNOVANJA, I KVANTITATIVNOM ISKAZIVANJU NAUČNOISTRAŽIVAČKIH REZULTATA ISTRAŽIVAČA U ROKU OD 60 DANA OD DANA STUPANJU NA SNAGU OVOG ZAKONA.
ČLAN 48.
VLADA ĆE IMENOVATI PREDSEDNIKA I ČLANOVE NACIONALNOG SAVETA U ROKU OD 60 DANA OD DANA STUPANJA NA SNAGU OVOG ZAKONA.
ČLAN 49.
MINISTAR ĆE IMENOVATI PREDSEDNIKA I ČLANOVE MATIČNIH NAUČNIH ODBORA U ROKU OD 60 DANA OD DANA STUPANJA NA SNAGU OVOG ZAKONA.
DANOM DONOŠENJA AKTA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA, PREDSEDNIKU I ČLANOVIMA MATIČNIH NAUČNIH ODBORA, IMENOVANIM U SKLADU SA ZAKONOM O NAUČNOISTRAŽIVAČKOJ DELATNOSTI ("SL. GLASNIK RS", BR. 110/2005, 50/2006 - ISPR. I 18/2010), PRESTAJE MANDAT.
ČLAN 50.
POSTUPCI KOJI SU ZAPOČETI ZA STICANJE NAUČNIH, ODNOSNO ISTRAŽIVAČKIH ZVANJA, PREMA PROPISIMA KOJI SU VAŽILI DO DANA STUPANJA NA SNAGU OVOG ZAKONA, OKONČAĆE SE PO TIM PROPISIMA, U ROKU OD ŠEST MESECI OD DANA STUPANJA NA SNAGU OVOG ZAKONA.
POSLE TOG ROKA, ZAPOČETI I NOVI POSTUPCI ZA STICANJE NAUČNIH ZVANJA, OKONČAĆE SE U SKLADU SA OVIM ZAKONOM.
LICA KOJA SU STEKLA NAUČNA, ODNOSNO ISTRAŽIVAČKA ZVANJA PO ZAKONU O NAUČNOISTRAŽIVAČKOJ DELATNOSTI ("SL. GLASNIK RS", BR. 110/2005, 50/2006 - ISPR. I 18/2010) I ZAKONU O VOJNIM ŠKOLAMA I VOJNIM NAUČNOISTRAŽIVAČKIM USTANOVAMA("SL. LIST SRJ", BR. 80/94, 85/94 - ISPR. I 74/99 I "SL. LIST SCG", BR. 44/2005), ZADRŽAVAJU TO ZVANJE ZA PERIOD NA KOJI SU IZABRANA.
IZUZETNO OD ST. 1. I 2. OVOG ČLANA, ISTRAŽIVAČ-SARADNIK KOJI JE TO ZVANJE STEKAO PRE STUPANJA NA SNAGU OVOG ZAKONA, IMA PRAVO NA JEDAN REIZBOR U TRAJANJU OD TRI GODINE.
ČLAN 51.
FINANSIRANJE PROJEKATA KOJI SE REALIZUJU U OKVIRU PROGRAMA OSNOVNIH ISTRAŽIVANJA, PROGRAMA ISTRAŽIVANJA U OBLASTI TEHNOLOŠKOG RAZVOJA I PROGRAMA SUFINANSIRANJA INTEGRALNIH I INTERDISCIPLINARNIH ISTRAŽIVANJA U CIKLUSU ISTRAŽIVANJA OD 2011. GODINE NASTAVLJA SE DO 30. JUNA 2016. GODINE, NA NAČIN I POD USLOVIMA PROPISANIM AKTOM O FINANSIRANJU NAVEDENIH PROGRAMA DONETIM PRE STUPANJA NA SNAGU OVOG ZAKONA.
ČLAN 52.
OVAJ ZAKON STUPA NA SNAGU OSMOG DANA OD DANA OBJAVLJIVANJA U "SLUŽBENOM GLASNIKU REPUBLIKE SRBIJE".
Izvor: Press služba Skupštine Srbije, 02.12.2015.